Het Z schip
HET SPOOK
lalPPEMiodi
DE
ALS HET
BUITEN
WINTER IS
Haan
en een
loer
HET
POESJE
Peer-beer
„Grijsje"
tTiöe-t
r
sfhooi
DE JAARGETIJDEN
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1978
EXTRA
PAGINA 25
Het decor wordt gevormd door een muisgrijs zaaltje in een
motel langs de snehv eg e\ en buiten Zwolle. De vier leden
van de hoorcommisde en de drie ministeriële vertegen
woordigers achtei de groene tafel, terzijde gestaan door
een rotulist en een overbodige geluidstechnicus houden
zich qua aantal ;ardig in balans met het handjevol toe
hoorders.
„Aanwijzing van nationale landschapsparken wordt door
ons kritisch becordeeld. Landbouwbedrijven in waarde
volle landschappen moeten zich kunnen ontwikkelen.
Het landschap moet levend worden gehouden".
In 1975 heeft de regering-Den Uyl drie nota's uitge
bracht over natuur- en landschapsbescherming: de
zogenaamde drie „groene nota's". Daarin wordt
voorgesteld een groot aantal bestaande natuurgebie
den te bestempelen tot nationaal park. Met die ge
dachte hebben weinigen moeite. De discussies laaien
echter vooral op over de instelling van een aantal
nationale landschapsparken. Dat zijn cultuurland
schappen (waar mensen wonen en werken), die drei
gen te verdwijnen.
Op het ogenblik is een experiment aan de gang in vijf
proefgebieden: de Veluwe (8), Mergelland (Zuid-
Limburg) (17), het gebied rond Winterswijk (15), Wa
terland (Noord-Hoiland)(7)en Noord-West Overijssel
(6).
Andere gebieden, die in de „groene nota's" als land
schapspark worden genoemd zijn Ameland (1), Vie-
land (2), Texel (3), ZW-Friesland (4), ZW-Drenthe (5),
NW-Twente (9), Vechtstreek (10), Graafschap-Ach-
terhoek (11), het gebied tussen Den Haag en Leiden
(12), Vijfheerenland (13), ZW-Utrecht (14) en Mid
den-Brabant (16).
Zo kabbelt de stem voort van de
vertegenwoordiger van de Over
ijsselse Landbouw Maatschappij.
Het gaat zeer kalm toe op deze
hoorzitting over de Nota Lan
delijke Gebieden.
De standpunten van de twee be
langrijkste partijen enei zijd*- de
boeien, anderzijds de natuui be
schermers - zijn zo langzamer
hand bekend. De stellingen zijn
ingenomen. Gesleuteld wordt er
slechts nog in de marges.
De omstreden Nota Landelijke Ge
bieden zal uitmonden in een pla
nologische kernbeslissing. Dat
betekent dat iedere Nederlander
zijn zegje over deze mater e kwijt
kan aan een hooi commissie v; n
de Stuurgroep Nota Landelijke
gebieden. Deze Stuurgroep zal
dan op haar beurt advies uitbren
gen aan de minister van Volks
huisvesting en .Ruimtelijke Or-
De hoorzitting in Zwolle is een van
de vele, die er dezer dagen door
het hele land werden gehouden.
In totaal kwamen een kleine
honderd schriftelijke reacties
binnen, voornamelijk van or
ganisaties, die nu de kans krijgen
mondeling hun standpunt aan de
commissie toe te lichten.
De plannen tot instelling van een
aantal nationale landschapspar
ken in ons land zijn zo langza
merhand ontaard in een oever
loze discussie, die gepaard gaat
met de produktie v an een on
eindige hoeveelheid rapporten.
Intussen staan de ontwikkelingen
in de landelijke gebieden niet stil.
In verrassend hoog tempo kab
belen de landbouw, wegen- en
woningbouw, recreatie, energie-
en grondstoffen winning, vervui
ling. industrie en militairen on
herstelbare gaten in de toch al
schaarse natuurlijke gebieden.
Wie de discussies aanhoort, zou
kunnen vrezen dat de ontwikke
lingen in heel Nederland dreigen
te worden tegengehouden. Waar
het echter allemaal om gaat is
slechts een miniem deel van het
Nederlandse cultuurlandschap.
Via de instelling van een aantal
zogenaamde Landschapsparken
als min of meer beschermde ge
bieden zal hooguit maar 8 pro
cent van dat cultuurlandschap
wo den veiliggesteld.
Het ministerie van CRM streeft
na. r in totacl 200.000 hectare. De
overige twee-en-een-half miljoen
hectare blijft vogelvrij - op den
duur misschien zelfs wel letter
lijk - in het spel van de maat
schappelijke krachten.
Het is zelfs maar de vraag of die
genoemde 200.000 hectare onder
het nieuwe kabinet wel gehand
haafd zal worden. Het kabinet-
Den Uyl heeft daar indertijd in de
meerjarenraming tot 1981 in to
taal een bedrag van 200 miljoen
gulden voor uitgetrokken.
Op CRM vraagt men zich intussen
af of die 200 miljoen haaibaai-
blijft. Minister-president Van Agt
zei in de regeringsverklaring
slechts dat het beleid met be
trekking tot de landelijke gebie
den zal worden voortgezet. „Ook
wij kennen een belangrijke plaats
toe aan de instandhouding van
natuur en landschap
Oud-staatssecretaris Meijer van
CRM, die zich indertijd sterk
heelt gemaakt voor de plannen
voor de nationale land
schapsparken. zegt nu vanuit de
oppositie: „Het zou uitermate be
treurenswaardig zijn, wanneer er
op die 200 miljoen zal worden be
zuinigd. De bedragen zijn heel
concreet opgesteld. Als er nu niet
een behoorlijk begin wordt ge
maakt met het afsluiten, van be
heersovereenkomsten en het
aankopen van natuurgebieden,
dan komt er nooit meer iets van
terecht. Dan is het te laat. Het
gaat nu al zeer snel bergafwaarts.
Als dat geld niet beschikbaar
komt, dan komt er in Nederland
ook niets meer terecht van enige
vorm van landschapsbe
scherming. De kritiek van na
tuurbeschermers is toch al dat
die 200.000 hectare veel te weinig
is. Ik heb dan ook geen enkele
reden om aan te nemen dat er op
dit gebied bezuinigd zal worden"
Meijer vindt dat beide partijen -
enerzijds de landbouw en an
derzijds de natuurbeschermers -
elkaar nu moeten zien te vinden.
Maar zo eenvoudig blijkt dat niet te
gaan in de praktijk.
„De samenspraak wil maar niet
vlotten. Ei is duidelijk sprake van
een impasse. Nationale land
schapsparken komen niet uit de
grondverf.
Tot die sombere conclusie komt de
Stichting Natuur en Milieu in een
recent boekje onder de titel „Het
Dilemma van de Nationale Land
schapsparken" over de noodzaak
van een nieuw landbouwbeleid
met betere vooruitzichten voor
het milieu en de boer. (Uitgave
van Stichting Natuur en Milieu,
Noordeinde 60, 's-Graveland;
prijs I 7,20).
Met deze - voortreffelijke - bro
chure wil de stichting Natuur en
Milieu de gestrande samen
spraak tussen de landbouw en de
natuur- en milieubescherming
weer op gang brengen.
De grootste bedreiging van natuur
en landschap in Nederland wordt
onmiskenbaar gevormd door de
ontwikkelingen in de landbouw,
aldus de stichting. Deze ontwik
kelingen hebben weinig te ma
ken met vrije beslissingen van
individuele boeren, maar zeer
veel met economische dwang,
voortvloeiend uit structurele
veranderingen in onze economie
en uit het nationale en EG-lund-
bouwbeleid.
Van dat landbouwbeleid - dat er
paradoxaal genoeg op gericht is
dat de individuele boer elk jaar
zijn produktie verhoogt, maar
alle boeren samen niet of nauw
elijks - luiden de sleutelwoorden:
schaalvergroting, mechanisatie,
intensivering, afstoting van ar
beid en en afstoting van grond.
Een van de voornaamste instru
menten, namelijk de ruilverka
veling, is er vooral op gericht het
land aan te passen aan het ge
bruik van machines. De gevolgen
voor natuur en landschap zijn
ruïneus: gronden worden geëga
liseerd, houtwallen geslecht, slo
ten gedempt en rechtgetrokken,
percelen vergroot en gestandaar
diseerd, grondwaterpeilen ver
laagd en genivelleerd, boerde
rijen afgebroken, nieuwe stan
daard boerderijen gebouwd, we
gen aangelegd en verbreed en
nog veel meer.
Kortom vrijwel iedere land
schappelijke afwisseling ver
dwijnt. Wat overblijft kan vol
gens de stichting Natuur en Mi
lieu misschien het best worden
omschreven als een land
schappelijke Bijlmermeer.
De ontwikkelingen voltrekken zich
in hoog tempo. De totale
hoeveelheid grond, die per jaar
een dergelijke gedaanteverwis
seling ondergaat bedraagt 40.000
hectare. Dat is 9.000 hectare meer
dan het totale bezit van de Ver
eniging tot Behoud van Na
tuurmonumenten, opgebouwd in
zeventig jaar!
Wie vorige maand een kijkje nam
op de grote landbouw
tentoonstelling in de RAI in Am
sterdam, kreeg een mooie mo
mentopname van de weg die de
boer opgaat steeds sterkere, gro
tere en doelmatiger landbouw
machines. In de landbouw-
vakbladen wordt zelfs al gewaar
schuwd tegen deze ontwikkeling.
Niet iedereen is van de moderne
apparaten onder de indruk.
Sommigen raken er eerder
„bedrukt" van.
„Het wordt allemaal zo groot, zo
duur en zo ingewikkeld voor een
individuele boer. Wij worden zo
afhankelijk van de machine en
wij voelen aan dat wij als mensen
door de machine worden gere
geerd. terwijl in feite de mens de
machine zou moeten besturen en
aan zich onderwerpen. Hoeveel
hectare kun je nog in je eentje aan
en hoeveel stuks vee"?
De boer zit behoorlijk in de klem.
Enerzijds jaagt de overheid hem
op tot steeds hogere produktie.
eventueel met behulp van allerlei
subsidies. Of hij moet er maar
mee uitscheiden, eventueel ook
met behulp van subsidies. An
derzijds vinden de natuurbe
schermers dat de boeren het
maar „klein" moeten houden.
„We zitten tussen de mafia uit
Brussel en de groene mafia", zei
een boer in het proefgebied voor
een landschapspark bij Winters-
wijk eens.
Veel boeren blijven intussen ach
terdochtig staan tegenover de
plannen voor de nationale land
schapsparken. Niet geheel ten
onrechte overigens. Financieel
weten zij nauwelijks waar ze aan
toe zijn. Ja, als het bedrag van 200
miljoen gehandhaafd blijft, dan
komt er inderdaad geld be
schikbaar via het ministerie van
CRM 130 miljoen voor het aan
kopen van ernstig bedreigde na
tuurgebieden en via het minis
terie van landbouw 70 miljoen
voor beheersovereenkomsten
met boeren.
Hoe die beheersovereenkomsten
worden uitgewerkt staat nog niet
precies vast. Boeren zijn toch al
allergisch voor staatsbemoeienis.
En als dan blijkt dat de boeren
aanvankelijk niet of nauwelijks
in de plannen gekend zijn. dan is
het ook niet verwonderlijk dat
het overleg maar moeizaam vor
dert.
r In deze lijd een curiositeit: een met één pk ploegende boer
Het is 1999 ik en men zus zitten
in een schuilkelder. De atoom
oorlog is allang afgelopen. Maar
de nawerking van de bommen
is nog dodelijk.
2001 we kunnen erruit kom. We
stapten in de lift. De komputer
gaf ons zuurstofflessen mee. We
zijn er, het is vresselijk. Het
dampt er vreselijk zuren tasten
onze pakken we moeten terug.
We stappen dus weer in de lift
We denken lang na. Eindelijk
stelt mijn zus de komputer voor
een Z schip te bouwen. Een Z
schip vaart 3x zo snel als het
licht.
We bouwen dus een Z schip en
varen ermee naar Telga. Het is
er prachtig. We hebben er een
vrolijk leven.
Margreeth Kwestro
(9 jaar)
Satijnvlinder 12
Leiden
Voor de vogels zorgen. Een
touwtje tussen twee bomen
hangen en met nootjes op het
touwtje. En een potje vet dat
vinden ze lekker. En een vogel
huisje voor de vogels maken
Robert van Teylingen
(7 jaar)
Pinksterbloem 66
Leiderdorp
Er was eens een haan
die liep naar een kraan
toen kwam de boer
die gaf hem een loer
toen kwam de boerin
die zei. hou jij die
loer eens in.
Rina Erades
(7 jaar)
De Sitterlaan 7
Leiden
Poesje wat smoes je
Smoes je over melk
Dnpk het dan
Het staat al in de pan
Brenda van Diemen
(8 jaar)
Balistraat 4 Oegstgeest
Er was eens een kleine beer
Die at een peer
Want hij luste geen honing nee
Dat valt niet mee
Daarom had zijn moeder groot
verdriet
Zij moest altijd naar de stad om
peren
En al zoveel keren.
Honing nam vader altijd mee
Maar als vader beertje een
hap wil geven zegt beertje nee.
Dusanka Pajcin
(9 jaar)
P.J. Blokstraat 26 Leiden
Er was eens een olifantje die
was een paar maanden oud. Hij
heette grijsje. Het was een aar
dig olifantje. Op een dag gaat
het olifantje in bad. Moeder en
vader brengen het olifantje naar
bed. Toen ging het olifantje sla
pen. Moeder en vader bliezen
toen het verhaaltje uit!
Er leefde eens een spook. Dat
spook kon niet tegen licht. Op
een keer dacht hij: ik ga een
woning zoeken. Maar wel zon
der licht. Zo gedacht, zo gedaan.
Na een paar dagen zoeken vond
hij een huis. Er was helemaal
geen licht, en er hingen dikke
lappen voor de ramen.
"Ja", zei het spook, "hier ga ik
Hij kwam door de brievenbus
als een brief naar binnen.
Maar nou zal ik eens wat zeggen
wat het spook niet weet: er zou
den over een week mensen in 't
huis komen wonen. Dus het
spook woonde een week zonder
licht in dat huis.
En toen de mensen kwamen, en
de lappen voor de ramen weg
haalden licht aandeden en gin
gen inrichten, was het feest van
het spook voorbij. Hij loste me
teen op en verdween voorgoed.
En dat was maar goed ook, want
spoken kunnen erg gevaarlijk
voor mensen zijn
Marieke Sweens
(10 jaar)
Kasteelhof 11
Leiden
Sch00\
If)
óJ
Een smurfje uit de horst
had o zo veel dorst
toen kreeg hij van mij
een glaasje bier
nu heeft het smurfje
weer plezier
Vincent Fitz Jim
(7 Jaar)
Sperwerhorst 62
Leiden
De lente begint in maart
Dan gaat het weer nog vaak van de kaart
In de zomer is het lekker lang licht
De binnenzwembaden zijn dan dicht
In de herfst zijn meestal stormen
De bladeren liggen in allerlei kleuren en
De winters zijn meestal vol met regen
En de mensen in de auto's kunnen niks n
Mar
Redactie:
Astrid Guns
en
Henk de Kat
