mmam
BE SPREKENDE EZEL
VERRUKKELIJK
ZANGRECITAL
Uitnemende momenten
in flauwe kameropera
Nalatigheden bij
Philidor-ensemble
MAANDAG 6'FEBRUARI 1978
Carnaval? Ik heb het nog nooit
aan den lijve meegemaakt, dus
ik kan niet zeggen dat ik weet
wat het is. Het zal wel een van
die dingen blijven waar ik nooit
met kennis van zaken over zal
kunnen meepraten, evenmin
als over parachutespringen,
surfriding, de Keukenhof, de
Zuidpool, LSD en de quick
step. Ik sta wel huiverend te
genover het carnaval, vooral
dat salueren met je linkerhand
langs je rechterwang is een on
overkomelijk obstakel voor
me, maar ik sta er verder heel
tolerant tegenover, net als de
meeste godsdiensten. Neem
bijvoorbeeld Toon Hermans.
Die rijdt met zijn auto in de
richting van Maastricht, par
keert zijn auto even buiten de
stad, trekt dan boezeroen
boezeroen of zoiets aan en zet
een masker op, en viert het car
naval vervolgens in volstrekte
anonimiteit mee. Zou hij aldoor
denken: „Jullie moesten eens
weten", als hij hossend door
Maastricht de ogen van de
mensen onverschillig langs
zich heen ziet glijden? Ik vind
het wel een mooie gedachte dat
alle waarden en waardinnen in
Maastricht met wantrouwen de
honderd-gulden-biljetten te
gen het licht houden om te
kijken of ze wel echt zijn, en dat
niemand op het idee komt dat
dat ene vrolijke manneje, met
zijn masker op, een hele erge
vervalsing is. De grootste ver
valser is immers degeen, die
een honderd-gulden-biljet wil
doen doorgaan voor een briefje
van vijfentwintig.
"Doif
dichter-zanger Koos Speen-
hoff. Hij vertelde dat Speenhoff
zijn "subliem liedje opoe" in
twintig minuten schreef, en
zijn kostelijke spotlied op Isa
dora Duncan in zijn gezelschap
in café Riche in Den Haag on
der een borrel neerpende".
Zulke verhalen hoor je altijd: de
mooiste, succesvolste liedjes of
melodieen worden vaak in een
handomdraai gemaakt. Het
geldt ook voor een van Toon
Hermans beste en mooiste
creaties: de auditie van Hart-
mann, ofwel "doif is dood"
Toon Hermans kwam pas op de
generale repetitie (de laatste
repetitie dus voor de première)
met een paar steekwoorden op
een papiertje ermee aanzetten.
Het werd a l'improviste even
uitgeprobeerd, dat leek wel wat
ja, en de volgende dag op de
première bleek het het grootste
succes van het hele programma
te zijn, zo gaan die dingen. Niet
tobben maar doen.
Sir Cecil
Gedurende een long-weekend
dat ik in Londen doorbracht,
zag ik het toneelstuk "The
kingfisher". "The kingfisher"
(in de loop van het stuk van
William Douglas Home bleek
dat een vogeltje te zijn, ik
kwam er thuis pas via het
woordenboek achter dat het de
"ijsvogel" betrof) heeft de
zuinige bezetting van twee he
ren en een dame en zal dus nog
wel eens door Ko varf Dijk en
Mary Dresselhuis (met Siem
Vroom in de rol van de butler)
als vrije produktie worden op
gevoerd. De Londense voor
stelling had Sir Ralph Richard-
sen en Celia Johnson in de
hoofdrollen, allebei toptoptop-
acteurs, dus alleen is Sir Ralph
in de loop der jaren wat on
duidelijker gaan spreken, zodat
er voor en achter ons nogal eens
fluisterend overlegd werd wat
hij gezegd had. Vooral de
oudere meneer voor ons
(hoewel niet ouder dan Ralph
Richardson zelf) had grote
moeite met het verstaan van dc
dialogen, en kondigde dat al
aan bij de eerste twee woorden
die in het stuk gesproken wer
den. Hawkins, de butler, klopt
op de deur van het tuinhuisje
waar Sir Cecil (gespeeld door
Ralph Richardson) aan zijn
nieuwe boek zit te schrijven, en
roept:
"Sir Cecil"
"Wat zegt-ie?", vroeg de oude
meneer voor ons in het Engels
aan zijn minder dove echt
genote.
"Hij zegt: Sir Cecil", zei ze.
En dat was dus nog maar het be
gin
pe BRU6, Dl£3 AAN
KWAM AAWAAI^N) KC
PAAR VAMPAAM!
Caio Pagano:
klare taal
LEIDEN - De Braziliaanse
pianist Caio Pagano heeft
zondagochtend voor een
overvolle kapelzaal van K. en
O. een recital gegeven met
werken van Stockhausen,
Beethoven, Alban Berg en
Chopin. Tot aller verrassing
besprak hij in correct Neder
lands het programma voor de
pauze, waarin hij wees op het
aanknopingspunten van de
Sonate in As op. 110 van
Beethoven met het Kla-
vierstück nr. IX van Stock
hausen.
De spanningsfunctie van een
opeenvolging van dezelfde
akkoorden, evoluerend van
pianissimo naar forto is bij
beide componisten dezelfde.
Maar Stockhausen drukt zich
uit in een ander idioom,
waarvan het dissonerende
karakter de spanningsveld
accentueren. Hoe knap reali
seerde Pagano de gespreide
werking van spanning naar
ontspanning, eindigend in
een bijna fluisterend pianis
simo. Uitgaande van dit
spanningseffect kent Stock-
haugen in muziek-psycholo-
gische zin de betekenis van de
scherpe flitsende lijnen, ge
spreid over een breed vlak als
contrasterend deel tegenover
het eerste.
Caio Pagano boeide door zijn
intelligente realisatie, en zijn
fraai toucher. Elk pianissimo
was tot in de verste hoeken
van de zaal hoorbaar.
Na de pauze waren eveneens
overeenkomsten aan te
wijzen in de Sonate mr. 1 van
Alban Berg en in de Sonate
op. 58 van Chopin. Zo te ho
ren een heel bewuste prog
ramma-keuze. Ook hier sprak
de kunstenaar Pagano een
klare taal, zij het dan dat zijn
akkoordenspel in het laatste
deel van de Chopin-sonate
wat minder vloeiend verliep
en wat hoekig was.
Maar het was een voorrecht om
deze pianist hier te hebben
gehad.
BEP RIJNDERS
LEIDEN - Cervantes vond zijn
Don Quichote maar een prul,
"domweg maar een persiflage
van de ridderroman", nu vin
den we dit boek een psy
chologisch meesterstuk.
Zoiets speciaals zit er niet in
Le Cantatrice Villane" van
Valentino Fioravante, een
bewerkt vernederlandst pro-
dukt van de Nederlandse
Kameropera Studio, gepre
senteerd in de Leidse
Schouwburg. De restant-
waarde ervan voor heden ligt
ook in de parodie: kunnen la
chen om de tandeloze burger-
smaak van het jaartal
in 1803.
Drie jaloerse toneelkatjes,
dorpsdiva's, hebben er last
van te willen weten wie er het
mooiste zingt in 't land. Een
ervan heeft een gemaal, die
uitgeweken is en wie weet
dood. Don Marco, plaatselijk
meesterzanger, componeert
een opera (hij is verliefd) voor
de drie, van welke de inscene-
ring in het' stuk beproeft
wordt met een hoop gekift
van de gemelde dames. Rosa
is eer bijzonder handig en ge
routineerd sopraantje in de
hoogte enigermate schel.
Plots verschijnt Carlino, haar
levende man, vermomd öm
zijn vrouw op haar trouw te
testen. Die trouw ziet hij in
het eind bevestigd. Een
doodpunt in de regie leek de
oplos-amourette van het he
renigde duo, riep naar het pu
bliek, in een dode hoek van
het podium. Keurig uitge
kiend en kost voor de ogen
was een sabelduel om de tafel.
De zaak was ingewikkelder dan
verteld, maar ik had voor de
pauze een ander concert voor
mijn rekening waardoor ik te
weinig basis heb om alle
zangstemmen te beoordelen.
Dat kapelmeester
Schildmeier, tenor Bröcheler
(Don Marco) en Rud. Ruiven
kamp (Caelino) een gewet
tigde plaats innemen in het
ensemble staat voor mij vast,
zij gingen ook niet over de
schreef met de zotternijen:
Door de band is het stuk
nogal „flauwplezant". even
wel uitnemende momenten.
Daaronder de ouverture tot
de ten tonele te brengen
opera: verrukkelijke muziek,
al klonk geen maat niet al be
kend. Stijl van Cimarosa die
evenals Fioravanta in Napels
thuishoorde. Lof voor het or
kestje (strijkers, fluiten,
hobo's) o.l.v. Jochem Slot
houwer. Hem danken wij ook
het curieuse volgende. Deze
bewerker laat iemand tijdens
de aria van Rosa Vondel cite
ren; Zo wil de Gijsbrecht van
Aemstel: "Waar werd opregh-
ter trou Dan tussen man en
vrou Ter weereld oyt gevon
den? Twee sielen, gloeide aan
een gesmeed". In die Drei
waant Aemstel,s vrouw haar
uitgeweken Gijsbrecht dood,
Hij verschijnt evenwel, een
parabel derhalve met die
opera. Een vondst om juist dit
zo in te schuiven."
KEES VERHOEF'
izaak ze^r wr
w voule/vpE
WEEK OP ONS
FHESTJE. kX)MV
FRED BASSET
ZWEZERIK
RAGOUT
Breng water met wat
een scheut
de kook en
dompel er niet langer
"an 1 minuut onge-
eer 400 g. zwezerik
i. Neem de zwezerik
p met een glas witte
wijn, zout en wat ui-
ortelsnippers.
Laat de zwezerik
15 r
De avonturen van Jommeke
VUKT',
LEIDEN - Het Philidor-en
semble. ongewoon van sa
menstelling, deed zaterdag
avond in de Lokhorstkerk
een ongewoon concert ver
moeden. Zo zou het ook zijn
geweest, wanneer niet zoveel
ongewone nalatigheden af
breuk aan dit geheel hadden
gedaan.
De afwezigheid van Chris Farr,
die de eontinuo-partijen voor
zijn rekening zou nemen was
in het programma vermeld.
Lichtelijke bevreemding
wekte het feit, dat deze par
tijen werden weggelaten, en
dat de programma samen
stelling niet was gewijzigd.
Evenmin was een foutieve
vermelding in de Sonate van
Schickhard gecorrigeerd.
Van dit gehele concert heeft
alleen na de pauze de Canon
voor 2 blokfluiten van Tele-
mann een sterke indruk ach
ter gelaten. Het werd mooi
genuanceerd uitgevoerd. Dat
wij minder enthousiast waren
over de Sonate in F. van De
Boismortier gold niet zozéer
de bewerking voor 3 fagotten,
maar de nogal slordige wijze
van uitvoering.
Het bijzondere van dit concert
was het gebruik van oude ba-
rok-instrument'en en als zo
danig heeft deze uitvoering
toch nog betekenis gehad.
BEP RIJNDERS
OEGSTGEEST. - In de bun
galow van Theo Ekker waren
ongewoon veel vrienden van
het lied bijeen voor de reci
tal-combinatie Elisabeth
Cooymans, alt-mezzo, en Pe
ter Kokkelmans, tenor. Zij
zongen om en om en ook in
duet. Ik kon jammer genoeg
maar drie kwartier blijven
wegens nog een tweede re-
centie. Van de alt hoorde ik
alleen vijf liederen van Peter
Cornelius, romantische
kleinmeester uit het midden
van de vorige eeuw. Vóórhaar
vertolkingswijze past maar
één tijpering: beeldhouwer
van de klank.
Wat waren dat voor liederen?
Eén van ontrouw. Eén over
'Ein Ton", de klank, die je ziel
geheel omsluit. Een over
gouden manestralen op een
koningsgewaad en daarin
wandelen "in Herrlichkeit".
Kent iemand deze schilde
rijen (in München) van Schu
bert's huisvriend Moritz von
Schewind: geesten die de
maan aanbidden en een
vrouw in trance staande met
onbewogen roeispaan in een
glijdende heupsmalle boot?
En van Richter: veerman over
de Rijn met harpspeler en be
toverd gezelschap en bege
leidende maan? Dat was de
tijd van Cornelius. De alt zong
haar teksten van letter naar
letter met de enig denkbare
welving grijpend naar de enig
denkbare kleur van de
eerstvolgende klank. Verhe
ven rust, poëzie, aandoening,
hymne aan de nacht...
De tenor be'zit een zwaar don
kere, nooit weke stem, die
egaal over de regi.sterover
gangen strijkt. Zij behoeft
nog wel voor de plastiek de
druk van veel accenten. Zijn
liederen van Herman Reutter
en van Mattie Niël zijn sterk
realistisch getoonzet en stre
ven Hindemith voorbij. Kok
kelmans beschikt over het
daar nodige soliede zan
gorgaan. Ik heb helaas te
weinig van hem gehoord. Het
programma bood nog Britten,
Fauzé, Debussy, Poiclenc, De
piano begeleiders Jo Das-
seldorp en Tonie Ehlen
beantwoordden aan de te
stellen wensen.
KEES VERHOEF
(§ud ^heiuvï
6 februari 1978.
Ook het "Journal des Débats"
meldt thans, dat eene Neder-
landsche maatschappij van den
onderkoning van Egypte con
cessie heeft gekregen tot het
droogmaken van het meer Ma-
reotis. Door die droogmaking
kunnen niet minder dan 30,000
hectaren grond in cultuur mor
den gebracht. Op 13 April 1801
tijdens de expeditie van Napo
leon in Egypte, doorstaken de
Engelschen de dijken van het
kanaal van Alexandrië, waar
door het water van de Middel-
landsche Zee in het genoemde
meer vloeide. Er werden toen
150 dorpen overstroomd en een
uitgebreide vlakte werd in een
moeras veranderd, dat nu dus
drooggelegd zal worden.
VijftiQ jaar geleden:
Na een ziekbed van twee weken
is Zaterdagmiddag,4 Februari,
prof. dr. H.A. Lorentz op ruim
74-jarigen leeftijd in zijn
sudderen bo-
Maak
g. kalfsgehakt
met zout en pe
per, enkele druppels
itroensap en een
nespunt nootmus
kaat. Draai er ballet
iets groter
dan soepballetjes.
Neem de zwezerik
uit het vocht en voeg
dit vocht 2 dl.
heet water toe. Laat
hierin de gehakt
balletjes en 200 g.
kleine champignons
heel zachtjes
koken. Smelt 25 g.
boter en roer er 25 g.
bloem door. Zeef het
kookvocht en giet dit
geleidelijk bij het
bloemmengsel. Blijf
steeds boven
ur, tot een ge
bonden saus ont
staat. Breng deze op
met 5 eetl.
versgemalen
peper, enkele drup
pels citroensap en
lepel versge
hakte peterselie en
laat hierin de in grote
dobbelstenen ge
sneden zwezerik, de
hampignons en de
gehaktballetjes weer
goed heet wor
den, strooi er peter
selie over. Geef
hierbij gekookte
rijst.
WINA BORN
woonplaats Haarlem overle
den. Tot het oogenblik van zijn
verscheiden was Lorentz nog
buitengewoon hoogleeraar aan
de Leidsche Universiteit, waar
aan hij in 1870 hoogleeraar in
de theoretische natuurkunde
werd benoemd. De wetenschap
en de menschheid verliezen in
hem een harer grootste mannen,
een harer eminentste geleerden,
een harer edelste karakters. Hij
was veelzijdig als weinigen: er
is bijna geen hoofdstuk der na
tuurkunde, dat hij niet doorzijn
beschouwingen heeft verrijkt.
Alles wat Lorentz deed, deed hij
volmaakt, in zooverre men dit
woord voor werk van een
mensch mag gebruiken. Als
voorzitter der Zuiderzee-com-
intellectueele samenwerking
van den Volkenbond, van de
Solvay-congressen te Brussel,
als schrijver van boeken en ver
handelingen, als docent in zijn
wetenschappelijk werk ten
slotte, volbracht hij het hoogste.
Hij schreef niet alleen het
zuiverste Nederlandsch. hij
schreed ook vlekkeloos Duitsch,
Fransch en Engelsch, zonder
ooit van die talen een bijzondere
studie te hebben gemaakt. In
zijn studiejaren te Leiden was
Maxwell's ëlcctromagnetische
lichttheorie nieuw <1873). Al
spoedig ging hij eigen wegen en
reeds in een verhandeling in
1878 vindt men de eerste aan
duiding van liet denkbeeld der
electronen, toen nog ionen ge-
heeten. Deze hypothese is uiterst
vruchtdragend gebleken en een
der schoonste resultaten was
wel de verklaring van het in
1896 door prof. Zeeman te Lei
den ontdekte magneto-optische
verschijnsel, het zg. Zeeman-ef
fect. Later slaagde Lorentz er in
een volledige theorie te ontwik
kelen van de optische en electri-
sche verschijnselen in lichamen,
die zich voortbewegen. In 1902
werd hem samen met Zeeman de
Nobelprijs voor natuurkunde
toegekend en zeer talrijk waren
de eerbewijzen, welke hem uit
allerlei landen ten deel vielen.
Leidse bioscopen
Luxor: "Sinbad en het oog
tijger", dag. 2.00, 7.00 en 9.15 uur,
2.15,
1.30, 7.00 en 9.15
Camera: "De duivel hale je", dag. 7.00 en
9.15 uur. 12jaar. Kindervoorstelling: ma,
di, za en wo, 2.30 uur en zo. 2.00 en 6.15
uur. Nachtvoorstelling: "The harder
they come", vrij. en zat. 11.30 uur
Lido 1: "The spy who loved me", dag.
2.30, 7.00 en 9.30 uur, zo 2.30, 4.15, 7.00 en
9.15 uur, 12 jaar.
Lido 2: "Van twaalf tot drie", dag. 7.00
Lido 3: "De man die van vrouwen hield",
dag. 7.00 en 9.15 uur, ma, di,,do en vrij.
ook 2.30. 16 jaar. Kindervoorstelling:
"Tekenfilmfestival Pink Panther", za en
wo. 2.30 uur, zo. 2.30 en 4.45 uur
Studio: "Providence", dag. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. 2.30, 4.30,7.00 en 9.15 uur. 16
Trk
2.3C
9.15 uur, a.l.
Rex: "Sex-lawine in Tirol", dag. 7.00 en
9.15 uur. do en vrij. ook 2.30. 16jaar. Kin
dervoorstelling: "De fluit met de zes
smurfen", ma, di, wo en za. 2.30 uur.
Nachtvoorstelling: „Ijsklontjes voor
een hete bliksem", vnj en za, 11.30 uur
Alphense bioscopen
Euro 1: "The spy who loved me", dag.
1.45, 6.45 en 9.15 uur, zo. 1.45,4.15, 6.45 en
9.15 uur. 12jaar. Nachtvoorstelling: "The
Getaway, za. 12.00 uur
Euro 2: "The Deep", dag. 2.00, 7.00 en
21.30 uur, zo. 2.00, 4.30, 7.00 en 9.30 uur.
16 jaar. Nachtvoorstelling: "Rollerball":
za. 12.15
Euro 3: "Goodbye Emmannuelle", dag.
2.15, 7.15 en 9.15 uur, za. 7.15, 9.45 en
12.15 uur. zo. 4.45, 7.15, 9.45 uur. wo. 7.15
en 9.45 uur. 16 jaar "Oom Ferdinand en
de toverdrank", za. zo en wo. 2.15 urn-
Euro 4: "Soldaat van Oranie", dag. 1.30,
6.30 en 9.30 uur. zo. 1.30, 6.30 en 9.30 uur.
12 jaar. Nachtvoorstelling: "Zullen wij
het nog een keertje overdoen", za. 12.30
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.0(1
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis),
Bezoekuren ziekenhui-
•Avondbezoekuur: 18.30-19.30 i
derafdeling dagelyks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
c KLASSE: Volwassenen dagelijks van
14,00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
galleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uuren van 18 30-19.30uur Laatste kwar-
middag- en avondbezoek baby-
n 15.00-18.30
sh
Kinderafdeling:
2e KLASSE: Volwassenen dagelijks van
11.15-12.00 uuren van 14.00-14.45 uur en
van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag van 11.15-12,OOuur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond
bezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
ouders):
Maandag t/ni vrijdag:
18.30-18 45 uur
Zaterdag en zondag
14.45-15.00 uur.
WanneJr voor e
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: lc en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.10 en 18.30-19.30 uur: 3e klas 13.3')-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13.30-14 45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur al
leen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen flag en nacht worden gemeld bij het
Schiphol (020-175000).
Geluidshinde:
