20%
„Genetische manipulatie
noodzaak voor toekomst"
TELEURSTELLEND STUDENTENTONEEL
ALun/N/un
/S0LAT/B
13,98
ALLROUND
SCHILDERS
winterkorting
Prof. Rörsch in dies-college
81
zandbergen
zó'n stager
jiiiilllllllli
Zirkzeei
l Slagerij BOLLE
We! of geen zon in uw huis!
DEGALUX
Jan van der Meer B.V.
LEIDEN - In hetzelfde jaar waarin in de Verenigde Staten
de eerste raket naar de maan gelanceerd werd, werd in
datzelfde land nog een belangrijke stap gedaan: voor het
eerst werden virusdeeltjes in het laboratorium gerecon
strueerd. "De vraag is welke stap over een aantal jaren de
belangrijkste zal blijken geweest te zijn", besloot prof. dr.
A. Rörsch zaterdag zijn college over "Genetische mani
pulatie" ter gelegenheid van 403 ste geboortedag van de
Leidse Universiteit.
Aan de hand van een door hem ge-
schetst somber toekomstbeeld
van de wereldenergievoorzie
ning, bracht Rörsch de mogelijk
heden en het nut van genetische
manipulatie naar voren. Ook als
we de bevolkingsgroei zoveel
mogelijk weten te remmen, moe
ten we in het jaar 2000 rekening
houden met een wereldbevol
king van een vijftien tot twin
tigmiljard zielen. Als we boven
dien het levenspeil van het arme
bevolkingsdeel wat meer naar
het onze toe willen halen, zullen
we dan een energiebehoefte heb
ben die tien maal zo groot is als
die van nu, aldus Rörsch.
"We moeten daarvoor wel mani
puleren, want de bestaande ener
giebronnen zijn uitputbaar,
evenals kernenergie. Het is
trouwens de vraag of we zoveel
mensen hadden kunnen voeden
als we nu doen met dezelfde
graansoorten als de Romeinen
hadden. Door kruising van ge
wassen manipuleren we al een
paar honderd jaar. Maar er zijn
grenzen aan onze kunde op dat
gebied. Op dit moment is het ech
ter mogelijk om de evolutie die de
natuur gedurende vierduizend
miljoen jaren heeft ondergaan in
het laboratorium na te bootsen."
Er zijn twee nieuwe technieken,
moleculair en cellulair. De eerste
manier is de bekenste en daar
wordt het meest over geschreven.
Maar het is niet de belangrijkste
volgens Rörsch. Dat moleculair
manipuleren houdt in dat er een
stukje erfelijk materiaal van een
hoger organisme in een bacterie
wordt ingebracht. Zo zijn pro-
dukten te maken, die belangrijk
zijn voor de energievoorziening.
Insuline bijvoorbeeld, dat ge
maakt wordt uit de alvleesklieren
van slachtdieren. Daar dreigt een
tekort in te ontstaan. Door mid
del van genetische manipulatie
zou insuline in een fabriek ge
maakt kunnen worden.
De tweede manier van manipule
ren richt zich op kruising van
twee verschillende soorten die
ren of planten buiten de normale
sexuele voortplanting om. Door
middel van somatische cellen,
dat zijn alle cellen behalve die,
die voor de voortplanting dienen,
kunnen in een reageerbuis
nieuwe cellen gekweekt worden.
Zo zijn de laatste tien jaar al cel
len gemaakt die een kruising zijn
tussen cellen van een mens en
een muis bijvoorbeeld. Het moet
zo ook mogelijk zijn uit die cellen
hele organismen te kweken. Op
planten wordt dat al toegepast.
Zo is Unilever bezig de palm
boom op die manier voort te plan
ten. Voedseltechnisch is dit van
groot belang, vooral voor de
derde wereld, aldus Rösch.
Hij noemde nog enkele voorbeel
den: De wijncultuur, die in de
Europese Gemeenschap tien
procent van het landbouwbudget
uitmaakt, werd in de vorige eeuw
in Europa door een kevertje ver
woest. Men is toen de Europese
wijndruivensoort gaan enten op
de wortels van een Amerikaanse
soort die wel bestand was tegen
het kevertje. Het was niet moge
lijk de twee soorten te kruisen
omdat ze te veel van elkaar ver
schillen. Door middel van geneti
sche manipulatie zou dat wel
mogelijk zijn.
Het laatste voorbeeld: Planten
moeten samenwerken met bac-
terieën om tot stikstofbinding te
komen. Dat kost enorm veel
energie, aldus Rörsch. "Als het
nou mogelijk zou zijn die eigen
schappen van stikstofbinding in
de plant zelf te brengen, zou dat
van heel veel betekenis zijn. Ik zie
het niet zo snel gebeuren, maar
het zou kunnen."
Overal ter wereld is op dit moment
het onderzoek naar de mogelijk
heden van genetische manipula
tie gaande. Er wordt dikwijks
gewezen op de gevaren ervan.
Rörsch zei die niet te willen ont
kennen, maar wierp zich wel op
als iemand die belangrijke voor
delen ziet.
IMAANDAG 6 FEBRUARI 1978
Vietnam roept
afgevaardigde
bij VN terug
HONGKONG (Reuter) - Vietnam
heeft zijn eerste afgevaardigde
naar de Verenigde Naties, Dinh
Ba Thi, teruggeroepen en de Ver
enigde Staten ervan beschuldigd
diens activiteiten te belemmeren.
Thi is door een Amerikaanse fede
rale 'Grand Jury' in het begin van
de afgelopen week als betrok
kene aangewezen in een spiona-
gezaak waarin een Amerikaan in
dienst van de Amerikaanse rege
ring en een Vietnamese student
gewikkeld zijn.
De Vietnamese diplomaat verzette
zich tegen een Amerikaans uit
wijzingsbevel, dat tegen hem uit
gevaardigd was, nadat Was
hington hem vrijdag tot onge
wenst persoon had verklaard.
Doden door lawines - In het af
gelopen weekeinde zijn in de
Franse, Italiaanse en Oosten
rijkse Alpen zeker 21 mensen als
gevolg van sneeuwstortingen om
het leven gekomen.
LEIDEN - Het LAK-theater was in
het afgelopen weekeinde de
plaats waar het landelijke stu
denteneenakterfestival werd ge
houden. Het is triest te moeten
concluderen, dat het niveau van
het studententoneel de laatste
tijd achteruit is gegaan. Ook tij
dens de jongste Interact-opvoe
ringen was het peil, waarop to
neel gespeeld werd niet hoog.
Het Utrechts Studententoneel be
gon vrijdagavond met "De tuinen
van de tijd" van Frank Herzen,
een stuk, dat zich afspeelde rond
een werkloze man, die in op
dracht grafzerken omvertrok en
graven vernielde. Hoewel niet
nadrukkelijk imponerend, bleek
deze eenacter na afloop van Inte
ract toch tot de betere interpreta
ties gerekend te moeten worden.
Hoewel ik moeite blijf hebben
met een vrouwelijke arts (Pa
tricia Penrhyn Lowe) op gym
schoenen, een café, waar men de
klanten de bierglazen vrijwel leeg
aanbiedt en een souffleuse, die
steeds zichtbaar over de piano
hangt.
Het Amsterdams Studententoneel,
dat vervolgens „Dorpsvrijage",
een eenacter van George Bernard
Shaw opvoerde, stelde hopeloos
teleur. Elske van Eysinga als de
uiterst-naïeve vrouw op het dek
van een passagiersschip, die zich
hinderlijk opdringt aan een
auteur van reisverhalen (Eelco
Krijn) kon op geen enkele wijze
boeien. "De Tijger" van het
"Delftse Studententoneel", een
eenacter van Murray Schisgal, is
verbaal van klasse en de dialogen
tussen Pieter Kapteijn is zo fana-
tiek-bezeten van zijn machtspos-
tie in het stuk, dat hierdoor in de
interpretatie ridicule situaties
ontstaan."Brief in schemering"
van het Rotterdams Studen
tentoneel" een eenacter van
Herman Heyermans, welke za
terdagavond werd opgevoerd,
kende een hinderlijk gebrek aan
inzet. Men "dreunde" een lesje op
en boeide op geen enkele wyze.
Heyermans was teveel een to
neelschrijver om geen emoties in
zijn spel te verweven. Tenslotte
was er het gegeven van de
"blinde vrouw", dat veel meer
uitgewerkt had moeten worden.
Gottogot
Ook het Leidsch Studenten Toneel
maakte op de aaneenschakeling
van wat saaie, niveauloze interp
retaties geen uitzondering. "Got
togot", een eenacter van Wim
Burkunk is veel te langdradig;
kent nauwelijks spelontwikke-
ling en mist een 'plot'. Daarnaast
werd het L.S.T. wezenlijk gehin
derd door de Delftse student
amateurtoneelspeler René van
Helsdingen, die als een nar de
pauze moest aankondigen. Door
een volstrekt onbegrijpelijke
vergissing deed hij dat na het
derde bedrijf, terwijl het L.S.T.
nog midden in de eenacter zat.
Zoiets betekent de nekslag voor
de dramatische continuïteit.
Het enige, dat echt in positieve zin
opviel waren de rolbelevingen
door de Leidse studentenacteurs.
Richard Koch en Marieke
Mooyen (als Adam en Eva) en
vooral Angelica (Hermence
Mees) trachtte ervan te maken,
wat binnen het kader realiseer
baar was. Gehinderd door een
vreemd-hippende nar en een on
dermaats-verbaal gegeven werd
met veel enthousiasme getracht
'te redden wat er te redden viel'
Noordzij heeft ongetwijfeld zijn
uiterste best gedaan. Loes (als
een fantastische oude vrouw) en
Stuyling de Lange (als een ver
rassend verstrooide oude man)
eveneens. Maar het bleek vech
ten tegen de bierkaai.
BERT KOEKEBAKKER.
/kgBiEF-
LAPPEN
LAPPEN randje
/kg. LAMSBOUT Q 98
/kg. HAM- M98
IAPPCH 539™
/kg.SCHOUDER- J$8
KARBONADE**
OOOGR. 998
TARTAAR
300CR.
VARKENS- igg
POOUT
dinsdag-.
ome successerie
3 HAMBURGERS 2f*
3 SLAVINNEN 2f8
3 ALPEN- 9*8
SCHNITZELS Jk*
Voor horeca en grootverbruik
prijslijst op aanvraag.
Produktieweg 40, Zoeterwoude
Tel. 899358.
voor uw huisdier: j.
/kg. HART ^T#
1 kg. LAMS HART
398
Ikg. KOPVLEES
/kg. PENS
woensdag
/kg. GEHAKT ka
/kg.MAGER
D/EET-
CEHAKT
8/8
I'M™1;
donderdag:
500GR.
MAGERE
SPEKLAPPEN
/kg.
tip van de week:
150 GR. HAM
/S9
150 CR. BOTER-019
HAMWORST
100GR BACON n>
iedereen leest
de krant
altijd en overal.
iedereen leest
de krant
altijd en overal.
gevraagd
Schildersbedrijf J. Kosto BV
Berkenkade 15 Leiderdorp Telefoon 131827
SCHOOL VOOR
L.H.N.O.-M.H.N.O.
,,'T RAPENBURG"
Te Leiden
13 en 14 februari beginnen de volgende halfjaarlijkse
cursussen voor dames en heren
KOKEN
voor beginners
INTERNATIONALE KEUKEN
TIENERCURSUS
NAAIEN
voor beginners e
Inlichtingen en inschrijvingen bij de Direktrice Mevrouw P.
C. Barrau-Muhring of bij de Administratie Rapenburg 23,
Leiden. Tel. 071-125720.
[prod.ukiuirt. rulB0L?.r^l
I mater óxlert
Alleen
DINSDAG en WOENSDAG
RUNDVLEES
2e 500 gram HALVE. PRIJS
200 gr. HAM of BACON 1 7R
1.96 NU B ff W 5
J Hogewoerd 37 - Leiden - Tel. 122412.
■aBBaaBBBBaaaaaBBBaaaBBBBBBBBBBl
U REGELT HET
STRAKS ZELF
ALS U NU
ZONNESCHERMEN
BESTELT
NOG 2 DAGEN VOOR DE PRIJZEN
VAN 1977 EN MET
OP ALLE SOORTEN ZONNESCHERMEN VAN DEGALUX
VRAAGT VRIJBLIJVEND PRIJS BIJ:
TUINBOUW EN HOBBY ARTIKELEN
TEL. 01713-9008 - ROELOFARENDSVEEN
Bij beschikking van de Ar
rondissementsrechtbank te
's-Gravenhage d.d. 16 januari
1978 is onder curatele gesteld
de heer Johannes Nieuwen-
burg, wonende te Leiden, Von
dellaan 22, met benoeming van
Jetta Sjoukje Nieuwenburg,
wonende te Leiden, Parkzicht
87. tot curator en Annette
Nieuwenburg, wonende te Lei
den, Boerhaavelaan 11, tot
toeziend curator.
Leiden, Plantage 12
Mr. L.A. van der Niet
Procureur
XE BE20feQEfe
