Voormalig kapitein
oorlogsschip geeft
verboden dagboek weg
Windwaarnemingen
KNMI omstreden
Onderwijs is niet waardenvrij
„HEMELS" BLAUW
EN AFGEBROKEN
KOEPELZAAL OP
VVV-BROCHURE
IHUMS?
Voorzitter jubilerende Unie "School en Evangelie"
Werk
van
mevrouw
Beekman
te kijk?
WEER WEDSTRIJDEN OP
ENIGE DORPSBILJART
NIEUWE
UITGAVEN
ÜjNOORDWUK
PAGINA 4
VRIJDAG 3 FEBRUARI 1978
door
Herman van
Amsterdam
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
Deskundigen van het Neder
landse Scheepvanilmuseum
in Amsterdam zullen in de
komende maanden de stapel
documenten, foto's en versla
gen gaan doorspitten die de
94-jarige Voorhouter George
J. Barendse aan het museum
heeft afgestaan. Het persoon
lijke archief van Barendse
heeft historische waarde.
Vooral wat betreft de infor
matie die er in voorkomt over
de Tweede Wereldoorlog.
Gedurende drie oorlogsjaren
was Barendse kapitein op de
Nieuw Amsterdam, toen één
van de grootste Nederlandse
koopvaardijschepen, die in
1942 dienst ging doen als
troepentransportschip. Met
de Nieuw Amsterdam ge
charterd door het Britse
scheepvaart ministerie,
maakte hij 22 oorlogsreizen.
In totaal 245.000 zeemijlen.
Vanuit Amerika vervoerde hij
ruim 200.000 militairen, naar
alle delen van de wereld.
Om enigszins aanvallen van
vliegtuigen en onderzeeërs te
kunnen pareren was zijn
schip uitgerust met lucht
doelgeschut en dieptebom
men, die tijdens de zeetran
sporten regelmatig "dienst"'
deden.
Oud-commodore George J. Ba
rendse al zes jaar bewoner
van de bejaardenverzor
gingsflat Overbosch, werd in
1944 door koningin Wil-
helmina benoemd tot officier
in de orde van Oranje Nassau.
Hij kreeg ook diverse hoge
oorlogsonderscheidingen.
Vorig jaar zelfs nog één. die
hem werd uitgereikt op het
Amerikaanse consulaat in
Den Haag.
In 1946, hij had er toen 44 jaar bij
de Holland Amerika lijn op
zitten (hij is gezagvoerder
geweest op bijna alle grote
koopvaardijschepen van
toen) is George J. Barendse
actief gebleven in de scheep
vaart. Onder meer nam hij zit
ting in de Raad voor de
Scheepvaart waar hij
stuurlieden examens afnam.
Zijn rijke scheepvaartverleden
heeft hij nauwkeurig geno
teerd.
Ook soms in gevallen dat hem
dat was verboden. Zoals in de
periode dat hij met de Nieuw
Amsterdam militairen ver
scheepte. Toen hield hij van
de gebeurtenissen aan boord
een dagboek bij. Dat mocht
onder geen beding. Met de in
formatie die er in werd ver
meld zou de vijand zijn voor
deel kunnen doen. Het "ver
boden" dagboek zit nu ook
tussen de documentatie die
hij aan het rijksmuseum af
droeg.
Het ter beschikking stellen van
zijn archief is gebeurd op ver
zoek van het museum. "Ik
heb er in toegestemd.', zegt
Barendse (hij is de oom van
tv- en radiopresentator van
Barend Barendse) omdat ik
het nuttig vond een stukje aan
de Nederlandse geschied
schrijving te kunnen bij
dragen."
Mevrouw Beekman (79) uit
Noordwijk die kortgeleden in
deze rubriek te kennen gaf
graag eens op een tentoon
stelling haar zeegezichten en
naakten aan belangstellende
dorpsgenoten te laten zien,
krijgt waarschijnlijk haar zin.
De culturele commissie is ge
vraagd na te gaan of voor de
bejaarde kunstenares, wel
licht samen met een paar an
deren, iets valt te organiseren.
Na het een jaar of zeven zonder te hebben moeten doen, krijgt
Noordwijkerhout weer een biljartvereniging. De ballen gaan
binnenkort in wedstrijdverband rollen over het enige biljart
dat het dorp rijk is, namelijk de speeltafel in café-restaurant
Piet Gijs.
De oprichtingsvergadering van de Piet Gijs-biljartvereniging
heeft inmiddels plaats gevonden. De animo is nog niet over
stelpend, meldt café-houdster Trudy Goedings.
Ik kon alleen maar huilen. Erva
ringen/therapieën, door J.
Heintz. Uitgeverij H. Nelissen,
Bloemendaal. f 12.90
Weglopen of doorvechten.
Groepstherapie met jongeren,
door Hans Janssen. Nelissen.
14.90
Facetten van vakbondsbeleid,
door T. Akkermans. Sociale en
culturele reeks. Uitgeverij Sam
son, Alphen a/d Rijn
De trotse toren, door Barbara
Tuchman. Uitgeverij Elsevier
Nederland, 49.50
Het bonsai boek Kweken en ver
zorgen van Japanse dwerg bo
men. door Koide, Kato en Ta-
keyama. Uitgeverij Zomer
Kéuning. Wageningen. 37.90
Praktisch Chinees kookboek door
C. D. Chang. Zomer Keuning.
18.90
Creatief met vilt door K.Agren.
Doeboekenj Zomer Keuning.
17.50
Beeldend werken met kinderen
door Tine Cortel. Uitgeverij
Vermande Zonen, Amsterdam,-/
49.50
Kleine Winkler Prins in kleur sa
mengesteld door de Winkler
Prins redactie. Eerste deel A-
A NO. Uitgeverij Elsevier' Am
sterdam
uil Voorhout "Stukje aan Nederlands
Het scheepvaartmuseum is met
name geïnteresseerd in wat er
uit het archief van de Voor
houter tevoorschijn komt aan
informatie over de Neder
landse koopvaardijvloot ge
durende de laatste wereld
oorlog. Nieuwe feitenmate
riaal zou dan goed van pas
komen als aanvulling op wat
reeds over dit onderwerp te
zien is in één van de twintig
tentoonstellingszalen van
het
Conservator Paul, hoofd van de
afdeling onderzoek: "Het zal
nog wel enige tijd vergen
voordat we alle informatie die
we van oud-commodore Ba
rendse hebben gekregen, op
een rijtje hebben staan. Kun
nen we het niet voor de ten
toonstelling gebruiken dan
krijgt in elk geval alles een
plaatsje in ons archief.
Over de belangrijkheid van de
aan ons geschonken stukken
valt nu nog niets te zeggen. De
heer Barendse is natuurlijk
niet de enige geweest die ge
durende de laatste wereld
oorlog troepen over zee heeft
gebracht, al zal ik niet ont
kennen dat hij daar met de
Nieuw Amsterdam een be
langrijke bijdrage in heelt
geleverd."
Over zijn belevenissen op zee,
en speciaal over de 22 oor
logsreizen, heeft George J.
Barendse (in zijn flat hangt
het kapiteinsuniform nog al-
tijf binnen handbereik) nooit
een boek geschreven hoewel
hij er wel over na heeft ge
dacht.
"'Vlak na de oorlog ben ik dooi
de Amerikanen benaderd om
één en ander op schrift te
stellen", zegt hij", maar ik kon
er gewoon de tijd rnet voor
vinden. Ik wilde altijd maar
werken, schrijven komt latei-
wel. dacht ik toen. Nu is er de
tijd voor, gaat het niet meer.
Vanwege mijn leeftijd."
Een belangrijk deel van
Noordwijk ligt er momenteel
weliswaar gehavend en niet
al te fraai ogend bij hotel-
nieuwbouw op en rond de Ko
ningin Wühelminaboule-
vard) maar dat kan het
plaatselijk VVV er niet van
weerhouden een brochure te
laten doen verschijnen
waarin louter de zon schijnt
zee en lucht blauw zijn en de
hotels en pensions er stuk voor
stuk bij liggen alsof de
schilder er net de laatste hand
aan heeft gelegd.
Voor wie een badplaats moet
verkopen is een dergelijke
brochure precies op smaak
gemaakt. VVV-directeur Ro
vers zegt er in elk geval geen
moeite mee te hebben dat
Noordwijk zó aan de man
wordt gebracht. Heeft bij
voorbeeld ook geen bezwaar
tegen één in de brochure voor-
komende sfeerfoto van de
Koepelzaal in Huis ter Duin.
Vorig jaar werd die zaal af
gebroken.
"De mensen komen echt niet
naar Noordwijk om in die
zaal te kunnen zitten", zegt
hij, "de foto moet gewoon een
sfeer-impressie geven"
De folder van de VVV-
Noordwijk: "gewoon een
sfeer-impressie
AMSTERDAM - ..Je hoort het
steevast vragen: bestaat er zoiets
als christelijk rekenen? Dan ant
woord ik: je geeft scheikundeles
en een leerling begint over Al
melo, kernenergie. Wat moet je
dan? Onderwijs is niet waar
denvrij". Bezinning
op ons onderwijs. Het is de voor
naamste taak van de Unie Schpol
en Evangelie. Hiervan kwijt zich
op zeer eigentijdse wijze drs. T.
M. Gilhuis, voorzitter van de Ume
die dit jaar jubileert: honderd jaar
christelijk onderwijs.
Een merkwaardig clubje, die Unie
Geen beheer over scholen, geen
leden, geen contribuanten. Het
hoofdkantoor zetelt in Am
sterdam aan de Apollolaan, het
woonhuis van de voorzitter. Het
secretariaat huist aan de Van
Breestraat. Het wordt bevolkt
door mevrouw W. M. Ridder-
bos-de Rooij en een enkele
hulpkracht.
Gilhuis: „Het wordt nu wel wat pro
fessioneler: we krijgen ook een
computer. Waren we eerst een
kruideniertje om de hoek, nu
wordt het een supermarkt.
Een stichtingsvorm, slechts een
raad van beheer die een enkele
keer per jaar bijeenkomt. Toch
een wereldwijde „propaganda"
voor christelijk onderwijs, mo
gelijk gemaakt door miljoene
nopbrengsten van collectes (in
dit jubileumjaar rekent de Unie
op 7,5 miljoen gulden.
Hier te lande worden de publici
teitsmedia welhaast bedolven
onder allerlei mededelingen, de
fameus geworden cahiers, com
plete boekwerken waarin gezag-
hebbenden op het gebied van
godsdienst en onderwijs de be
langrijkste doelstelling schragen:
bezinning. Vaak behoort Gil
huis tot de auteurs.
Petitie
Honderd jaar geleden werd het
volkspetitionnement om een
„School met den Bijbel" gehou
den: toen ook werd de Unie „Een
School met den Bijbel" opge
richt, sinds 1958 bekend onder de
naam Unie „School en Evan
gelie".
Wat is de Unie nou precies? „Be
schouw ons als een service-insti
tuut. Alle prot. chr. scholen kun
nen een beroep op ons doen. Tot
in de jaren zestig gaven we hier
ook veel geldelijke steun. Nu gaat
zowat alle geld naar het buiten
land, naar onze veelal noodlij
dende projecten. Als je hier die
rijkdom ziet, soms walgelijk. Ik
was onlangs op een technische
school. Alleen de inrichting al
een miljoen.Noodlijden in
.Nederland, dat is er vrijwel niet
meer bij."
Enghartig is de Unie zeker niet. De
Arabische school in Amsterdam
kreeg, waar de gemeente in ge
breke bleef, een bedrag
van 60.000,-.
Waar staat de Unie? Een orthodoxe,
behoudende „kaste" met oog
kleppen voor wat er in de wereld
om ons heen gebeurt?
Gilhuis: „Er zijn prot. chr. scholen
die ons links noemen; voor ande
ren staan we rechts. Met de E O
hebben we ruzie. Zelf durf ik te
zeggen dat we progressief zijn. In
ons - enige - doel: het kind op weg
te helpen. Met de bijbel, het
evangelie als leidraad. Wat dat is?
Noem het geloof.
Waarom pendelt een leraar tussen
school en het huis van een. jon
gen, die gedemotiveerd op z'n
nest blijft liggen? Z'n ouders ge
scheiden vader heeft het te druk
met een dokterspraktijk. Zo
iemand getuigt van het evangelie.
Waarmee niet gezegd wil zijn dat
zulke mensen niet op andere
scholen, bij het openbaar onder
wijs, zouden zijn te vinden. Daar
gaat men echter van de mens uit,
op onze scholen is 't - met vallen
en opstaan - het evangelie da-
t ons inspireert".
Consequent
De Unie-praeses wil overigens af
van de kloof die altijd maar weer
tussen openbaar en bijzonder
onderwijs opdoemt. „We moeten
consequent zijn. Als er in de
nieuwbouw een school moet ko-
bijna uit
sluitend buitenkerkelijken dan
moet je niet doordrammen. Dan
hoort daar een openbare school,
En als je kinderen opneemt wier
ouders jouw beginselen niet on
derschrijven dan moet je die
ouders wel medezeggenschap
geven. De identiteit van de school
handhaven, onderwijs bieden dat
aansliiit bij de sfeer thuis zoals
die door de meeste leerlingen
wordt ervaren. Dat moet_ je
duidelijk maken? uitdragen. Niet
hechten aan tradities, behoudend
zijn, maar steeds vernieuwen. Ik
kan me tenminste niet voorstel
len dat God deze maatschappij
heeft gewild".
Zeventig procent van ons onder
wijs is bijzonder, van confessio
nelen huize; toch ziet Gilhuis het
openbaar onderwijs wel groeien,
als gevolg van de door hem ge
schetste ontwikkelingen in de
vele nieuwbouwbuurten.
„Maar bns onderwijs is spring
levend. Er komen duizend menT
sen naar ons feest in Utrecht.
Waar vind je dat nog?"
Onderschatting stormen langs de kust?
Wij kwamen terug. Dialoog van
twee doodgewaanden, door
K.Abma. Uitgeverij T.wever,
Franeker. 19.90
De ondergang van Mary Deare.
door Hammond Inrres, Paper
back. Uitgeverij Elsevier, Am
sterdam. 13.50
In ruil voor het Walhalla door
Harry Patterson. Elsevier, 19.50
Democratie en welvaartstheorie
door Prof. dr. J. van den Doel. 2e
druk. Uitgeverij Samsom, Alp
hen a/d Rijn. 26.50
Charlie en Oona Chaplin, door Fr.
Sands. Uitgeverij Teleboek. Am
sterdam. j 18.—
De noordkromp en andere verha
len. door G. J. Zwier. Uitgeverij
Elsevier, Amsterdam, 14.90
Baas in eigen tuin Over het "mi
lieu-vriendelijk" onder controle
houden van schadelijke insekten
en andere dieren in onze tuin.
Tuin en milieu serie. Uitgeverij
Hollandia. Baarn. 16.50
Wedstrijdzeilen van start tot fi
nish. door Lex Pranger
Zeilen met Spinnaker, door Bent
Aarre
Uw buitenboordmotor, door Hans
Donat
Navigeren op groot water, door
Erik van Antwerpen. Serie va
kantie en.vrye tijd. Uitgeverij El
sevier. Prijs per deeltje J 12.90.
DEN HAAG Haag - Als het KNMI een stormwaarschuwing
geeft voor kracht 8 of 9, doen duizenden bewoners vlak
langs de kust van Noord- en Zuid-Holland en Zeeland al
geen oog meer dicht.
Ingewijden stellen dat het KNMI
wat misleid wordt door de win-
dopgaven van het vliegveld De
Kooy (bij Den Helder), die veel
lager liggen dan wat Den Helder,
jaren terug als weerstation geves
tigd vlak tegen de zeedijk, opgaf.
Ook wordt gesteld dat het KNMI
door het wegvallen van de weer-
en windwaarnemingen van de
lichtschepen Terschellingerbank
en Texel, gehandicapt is en dat
dit alles meespeelt bij het „on
derschatten" van de stormen
vlak langs de kust, die daar vaker
orkaankracht (tijdens stoten)
zouden bereiken dan enkele
tientallen- kilometers lan
dinwaarts.
Voorspellen
Gemeenteambtenaar en serieus
amateur weerkundige Peter
Cruyff (geen familie van Johan)
doet in Den Helder met profes
sionele meetapparatuur ook
windwaarnemingen. Hij spe
cialiseert zich daarin en meent -
rnaar zijn onderzoek is nog bezig -
aan schokbewegingen in het
windveld alsook seismische
schokeffecten een naderende
storm voor onze kust al in een
zeer vroeg stadium te kun
nen voorspellen.
Cruyff is rond de storm van half ja
nuari een beetje boos geworden
toen hij De Bilt belde en men daar
ontkende dat er orkaanstoten
waren gemeten. „Ik heb de ma
rine gebeld, die op twaalf in Den
Helder gelegen oorlogsschepen
(fregatten, enz.) ook windwaar
nemingen doet en tot een zelfde
hoge uitslag komt. De opgaven
van De Kooy zijn voor de kust
niet representatief', aldus
Cruyff. Daar heeft hij gelijk in,
want een onderzoek dat wij in
stelden naar de drie stormen van
30 december, 3 en 12 januari ge
ven te zien dat Den Helder
(vliegveld De Kooy) gemiddeld
een windschaalkracht lager ligt
dan Terschelling en IJmuiden.
Rijkswaterstaat zou zelfs al een
windmeter bij de dijk hebben
opgesteld omdat men de waar
nemingen van het KNMI ook niet
meer correct acht. De Rijkswa
terstaat te Den Helder heeft ech
ter deze windmeter al vele jaren
voor eigen gebruik in dienst. Zij
krijgen bij een eventueel te ver
wachten hoge waterstand de
waarschuwingen van de „storm
vloedwaarschuwingsdienst van
de Rijkswaterstaat te Den Haag".
Deze dienst krijgt de wind-
verwachtingen van het KNMI.
Windpaal op Texel
Dr. K. R. Postma zei ons namens
het KNMI dat de verhoogde
vrees, als die er is, geheel on
gegrond is.
.Dat De Kooy wat de windmetin
gen betreft, geen Den Helder is,
weet het KNMI. Ik ben zelf mee
geweest om aan de zuidpunt van
Texel (Texelhorst) een wind-
meetpaal te plaatsen die ons re
gelmatig van dat punt de juiste
windsnelheden doorgeeft. Dit
vonden wij bij het wegvallen van
de lichtschepen Terschellin
gerbank en Texel ook noodzake
lijk. Er is nog een leemte in de
windmetingen bij het oostelijke
deel van de Waddenzee, waar wij
voor het gebied van de
Eemsmond ook een dergelijke
windpaal hebben gepland. Het
KNMI geeft een stormwaar
schuwing uit, die maximaal 18
uur voor de storm wordt gegeven,
gemiddeld 12 uur en als mini
mum zes uur voordat de storm
zich bij de kust aandient". „Wij
zijn, mede door de waarnemin
gen van enkele boortplatforms in
de Noordzee, goed geïnfor
meerd'^ aldus dr. Postma. Van
grotere angst langs de kust na de
laatste stormen is hem niets be
kend.
Ook hier geldt, zoals dikwijls, dat
men al weer een onderzoek zou
moeten instellen naar de tijd
stippen waarop de diverse
stormwaarschuwingen zijn ge
geven en het eigenlijke verloop
van de windsnelheden-
vlak langs de kust.
i januari werd in Lelystad e
TV-voorlichting
Er mag bij de bewoners van onze
kust geen ongegronde vrees gaan
bestaan door een gebrek aan ver
trouwen in de stormwaarschu
wingen van het KNMI. Angst, zo
geldt ook hier, is een slechte
raadgever. Het zou goed zijn
wanneer het KNMI, samen met
Rijkswaterstaat, in een televi
sieuitzending aan de hand van
gegevens opening van zaken
geeft, hoe het werkt en wat de-
fciten zijn.
Zoals hot nu gaat, worden de ver
ontrustende geruchten alleen er
ger. Men dient bij dit alles de visie
van amateur Peter Cruyff te Den
Helder, met zijn nauwkeurige
metingen, naast die van De Bilt
niet achterwege tc laten.
