Tekens tegen de chaos
Wat u moet doen
als u te water raakt.
Shell helpt,deel 5
G3SSBEBIS9
Loden schild gebouwd
rond brokstuk Kosmos
Verbetering vaarwegen
wordt sterk belemmerd
Shell helpt p
VRIJDAG 3 FEBRUARI 1978
PAGINA 11
De zondag van het 25-jarig werelddiakonaat
UTRECHT - In een aantal
protestante kerken en in
de Oud-Katholieke Kerk
is het zondag de dag van
het "werelddiakonaat".
Dat gebeurt nu voor de vijf
en twintigste keer. Part
ners in het WD zijn de
Stichting Oekumenische
Hulp aan Kerken en
Vluchtelingen (SOH),
waarin tien kerken voor
hun werelddiakonale ac
tiviteiten samenwerken,
het Algemeen diakonaal
Bureau van de Gerefor
meerde Kerken en de Ge
nerale diakonale Raad van
de Hervormde Kerk.
Toen wij dominee P. P. van Lely-
veld te Utrecht, algemeen sec
retaris van de Stichting Oecume
nische Hulp, vroegen wat men nu
eigenlijk onder "werelddiako
naat" moet verstaan, antwoordde
hij bondig: "Werelddiakonaat is
het verhaal van de helpers en de
geholpene. Het verhaal van
iemand, van u, van mij, die zich in
een ander herkent, geslagen
langs de weg, ontrecht, niet her
kend. Wij zijn medeschuldig en
dus ook medeverantwoordelijk.
WD is eenvoudig: gerechtigheid
doen, naastenliefde in de prak
tijk, wereldwijd"
Netwerk
Ds: Van Lelyveld: "De kerk is ge
broken, maar toch ook bijeen in
de oecumene, verbonden door
een netwerk van de Wereldraad
van Kerken, van nationale, re
gionale en plaatselijke raden van
kerken, maar ook door het ont
wikkelingsteam in het dorp of de
opvanggroep voor vluchtelingen
hier en daar. Bijeen in rijke of
arme landen. Levend en werkend
uit een visioen, dat wegen
openlegt, vastgelopen situaties
ontgrendelt en tekens opricht te
gen de chaos: rampen en be
perkte oorlogen, ook kleine
noodgevallen die de krant niet
eens halen.
Maar ook: ontrechten bijstaan en
kerken in minderheidssituaties
helpen om mensen te helpen, het
visioen door te geven, in projek-
ten te vertalen en het geweld van
de structuren in te tomen".
Houdt de westerse hulp de kerken
in de derde wereld niet te afhan
kelijk?
"Het is verdrietig, dat de zendelin
gen met het evangelie ook ver
deeldheid hebben gebracht, zo
dat men er in de derde wereld
moeite mee heeft, elkaar in het
De Kaapverdianen erfden van de Portugezen een vernield en uitgemergeld land. Werkloosheid is er te over.
Ook de kinderen van dit echtpaar ontvluchtten hun land voor de honger. De regering heeft nu een nationaal
fonds voor de wederopbouw gevormd. En de Stichting Oecumenische Hulp in Utrecht, waarin tien Neder
landse kerken samenwerken, doet er financieel ook wat aan.
vizier te krijgen. De meeste ker
ken daar hebben eigen traditio
nele banden met westerse kerken
en leggen daaraan hun noden
voor, ondanks de inmiddels ver
worven nationale onafhankelijk
heid. Dat is fnuikend voor echte
ontwikkeling. Ze blijven zo te af
hankelijk van hun "ouders".
Dat beginnen ze nu in te zien.
Sommige hebben gezegd: we
hoeven jullie niet meer. Maar dat
bleek een nauwelijks haalbare
kaart te zijn. Wel bevorderde dit
de plaatselijke en nationale sa
menwerking tussen de kerken.
Ook ging men meer rekening
houden met regeringsplannen.
Toch bleek het westen onmisbaar
waar het ging om mensen, kennis
en geld. Het wordt steeds duide
lijker dat we elkaar nodig heb
ben, nationaal en internationaal,
Noord en Zuid, Oost en West, wit
en zwart. De hele bewoonde we
reld. Het kan dus alleen maar
oecumenisch zijn, wil er echt iets
tot stand komen. Geen versnip
pering meer.
Het zijn de kerken in een land die
met elkaar een lijst van ontwik
kelingsplannen opstellen die
voor hun land noodzakelijk zijn.
En blijkt het niet mogelijk het
"thuis" voor elkaar te krijgen,
dan wordt aan zusterkerken over
de hele wereld - meestal via de
Wereldraad van Kerken - de
vraag noorgelegd, mee te denken,
mee te financieren en mensen be
schikbaar te stellen."
Nieuwe opzet
Is dat geen doorkruising van be
staande relaties tussen be
paalde kerken?
"Dat is heel goed mogelijk, maar
groei gaat altijd gepaard met pijn.
Deze ontwikkelingen liggen ten
grondslag aan de nieuwe opzet.
Er is gekozen voor landenprog
ramma's, grote nationale ont
wikkelingsplannen van de ker
ken, waarmee men poogt de pro-
jektmatige, versnipperde aanpak
te vervangen door eensgezinde
oecumenische actie".
De Stichting Oecumenische Hulp
Utrecht, waarvan mr. G. Chr. Kok
te Rotterdam (42 jaar, oud-ka
tholiek en raadsheer van het Ge
rechtshof in Den Haag) sinds 1
februari voorzitter is, heeft op
haar begroting van 12. miljoen -
om een willekeurig voorbeeld te
noemen - 50.000 uitgetrokken
voor oecumenisch werk in Por
tugal. Ook een land dat kampt
met armoede en de naweeën van
een omwenteling. Hoewel het
zwaartepunt van de kerkelijke
hulpverlening in Afrika en Azie
Ds. Lelyveld: "De kerken in Por
tugal doen wat ze kunnen, maar
zijn niet in staat alle kosten op te
brengen. Daar komt dan nog een
inflatiepercentage van 25 per jaar
bij. De presbyterianen en metho
disten hebben hulpprogramma's
voor moeders, zuigelingen en
kleuters, kinderen, bejaarden en
lepra-patiënten. Pas naarmate de
politieke, culturele en economi
sche situatie in dit land zich ver
der ontwikkelt, zullen de kerken
meer mogelijkheden krijgen om
mensen te helpen. Een nieuw
projekt is de instelling van een
diakonaal fonds, dat niet alleen
de oecumenische gezindheid in
Portugal kan bevorderen, maar
ook snelle hulp betekent in een
aantal noodgevallen.
Veel te wensen
Een van de Afrikaanse hulpverle
ningsobjecten betreft Soedan,
waar ook 50.000 naartoe gaat.
Toen in 1972 de vrede in dit land
werd getekend, had het zeventien
jaar burgeroorlog achter de rug.
De Soedanese Raad van Kerken
heeft veel gedaan om de wede
ropbouw te bevorderen. Maar er
blijft nog genoeg te i
Eigen Vastenaktie. Het be
stuur van de (rk) bisschoppe
lijke Vastenaktie in Zeist ver
zekert in een brief de Lim
burgse geestelijken dat de ko
mende actie landelijk is, dit
naar aanleiding van het besluit
van bisschop Gijsen van
Roermond, een eigen actie te
voeren omdat er bij zijn mis
siebureau grote bezwaren be
staan tegen bepaalde projekten
van het centrale bureau.
Voorzitter mr. C. E. Schelfhout
van de bisschoppelijke Vas
tenaktie heeft nog een gesprek
met mgr. Gijsen hierover ge
had, maar, zo deelt het bestuur
nu mee, dat heeft geen „han
teerbare uitkomst" opgeleverd.
Het bestuur zegt, dit te betreu
ren en de verwikkelingen te
begrijpen waarin vele Lim
burgse pastores en anderen zijn
terecht gekomen.
De taak van de bisschoppelijke
Vastenaktie is omschreven in
een statuut dat het voltallige
episcopaat heeft goedgekeurd:
hulp aan, de derde wereld in de
vorm van kleinschalige ont-
wikkelingsprojekten en be
vordering in eigen land van
daadwerkelijke verantwoor
delijkheid voor en betrokken
heid bij de derde wereld vanuft
de katholieke geloofsgemeen
schap.
Vraag en aanbod
Gehuwde priester. De dekaan
van de theologische faculteit
van de katholieke hogeschool
in Tilburg, prof. dr. A. Smits,
pleit in een interview met het
bisdomblad van Den Bosch
voor uitbreiding van de moge
lijkheid om gehuwden tot
priester te wijden. Bekeken
moet worden of een bepaalde
kerkelijke wetgeving niet op
bredere schaal zou kunnen
worden toegepast.
Als de mogelijkheden nu niet
worden uitgebuit, zouden het
aanbod van en de vraag naar
priesters over tien jaar wel eens
verdwenen zijn, aldus Smits. In
bepaalde landen (Zuid-
Europa) zal een gehuwde pries
ter niet geaccepteerd worden,
maar in andere landen
(Noord-West-Europa) liggen
de kansen voor gehuwde, naast
celibataire priesters gunstiger.
Vrijgemaakte cursus. Al meer
dan 2000 aanmeldingen zijn
binnengekomen voor deelne
ming aan een schriftelijke bij
belcursus van 25 lessen (om de
veertien dagen) van de Gere
formeerde Kerken Vrijge
maakt, dit als reactie op een pa
gina-grote advertentie in een
aantal kranten. Voor de aktie
hadden de vrijgemaakte gere
formeerden, wier kerk in 1944
uit de „gewone" Gerefor
meerde Kerken is ontstaan en
die nu ongeveer 90.000 leden
tellen, 200.000 ingezameld.
Niet verzekerd
Uit de brand. Het kerkverband
van de Gereformeerde Ge
meenten in ons land heeft zich
het lot aangetrokken van een
reformatorische school in
Chilliwack (in de Canadese
staat Brits Columbia), die een
paar weken geleden door brand
werd verwoest. De school, die
enkele jaren geleden ook ge
heel voor eigen rekening werd
gebouwd en die nu 235 leerlin
gen telt, was om principiële re
denen niet tegen brand verze
kerd.
Ds. A. W. Verhoef, predikant van
de Geref. Gemeenten in Chil
liwack, heeft nu een klemmend
beroep op steun uit Nederland
gedaan. De commissie voor bij
zondere noden van de Geref.
Gemeenten stelde inmiddels
haar rekeningnummer bij de
Rabobank in Gouda voor dit
doel open.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Leerdam W.
L. van der Geer Heukelum, te
Oud-Beyerland H. Jongerden
Veenendaal; aangenomen naar
Oldehove-Niehove (Gr.) kan
didaat D. van Veen Groningen.
Geref. Kerken: beroepen te
Ferwerd (Fr.) D. J. Suurmond
Smilde, te Papendrecht en te
Ommen H. P. Mulder Nieuw-
Buinen, te Surhuisterveen (Fr.)
J. B. Kuhlemeier Vorden, te
Rotterdam-Charlois J. Vlaar-
dingerbroek Leeuwarden;
aangenomen de benoeming tot
geestelijk verzorger van het
Zonnehuis te Doom D. J. Roos
Bloemendaal.
Afscheid en intrede: Ds. C. B.
Schuurman neemt zondag af
scheid van de hervormde ge
meente tc Maassluis om op 19
februari, in de vacature van ds.
Koelman, intrede te doen in
Katwijk aan Zee, waar de pre
dikanten Boer en Kool hem 's
morgens in de Nieuwe Kerk
zullen bevestigen.
Emeritaat: Dr. P. L. Schoon-
heim, hervormd predikant te
Gulpen-Vaals, gaat met emeri
taat; eind deze maand wordt hij
65 jaar. Van 1952 tot 1971
werkte hij in Leiden.
Dr. Schoonheim legde zich in Lei
den vooral toe op experimenteel
werk voor rand- en buitenkerke
lijken.
k Dr. Schoonheim, van 1952 tot
1971 in Leiden, gaat met ei
ritaat; eind deze maand wordt
hij 65. In 1971 ging hij n
Gulpen - Vaals.
zoals verhoging van de voedselp-
roduktie, bouw van poliklinie
ken, uitbreiding van het water-
boor-programma, vrouwenont
wikkelingswerk, beroepsoplei
dingen voor jongens en meisjes,
landbouwontwikkeling, herbe
bossing het opzetten van poly
technische dorpsschooltjes, de
bouw van een oecumenisch cen
trum in Khartoem en uitbreiding
van het kerkbouwprogramma.
Dit zijn een paar voorbeelden uit de
lange lijst van aanvragen die de
christenheid in een rijk land als
het onze tot het besef kunnen
brengen dat diakonale hulp geen
grenzen kent en dat diakonaat in
wezen "werelddiakonaat" is. Al
leen al de lijst van de Stichting
Oecumenische Hulp vermeldt 12
posten voor Afrika, 13 voor Azie,
5 voor Amerika, 3 voor Europa en
7 voor "hier en daar". Voor on
verwachte aanvragen is 250.000
gereserveerd.
De sectie"internationale hulp
verlening" van het hervormde
werelddiakonaat verdeelt dit jaar
zelf in totaal bijna 3'/2 miljoen
gulden, waarin een bedrag zit van
ruim 240.000 voor plotselinge
hulp. En de Medische Missie-ac
tie (Memisa), die het komende
weekeinde in alle rk kerken van
ons land collecteert voor medi
sche hulp aan de derde wereld,
hoopt dit jaar weer minstens tien
miljoen gulden bijeen te brengen.
De algemene diakonale arbeid van
de Gereformeerde Kerken heeft
voor dit jaar voor het wereld
diakonaat een begroting van
twaalf miljoen gulden aangeno-
Daarmee kunnen 200 pro
jekten
de kerken
de
tweede (Oost-Europa) en de
derde wereld worden gesteund.
Tegenstellingen
Kerken en groepen in de wereld
delen de samenwerkende kerken
van Nederland hun noden mee
Werelddiakonaat berust op soli
dariteit. En dat geld komt er dan
ook wel.
Maar het is niet het enige. Het moet
ook leiden tot bezinning op de te
genstelling van armoede en
rijkdom, van onderdrukking en
vrijheid. Het evangelie noemt de
dingen zoals ze zijn en opent te
gelijk bevrijdend perspectief. In
dat licht is er werkelijk wat aan te
doen.
De kerken collecteren zondag,
maar ze kijken ook in de spiegel.
S. J. DE GROOT
EDMONTON (UPI) - De geleerden
die zich in Noordwest-Canada
bezighouden met het verzamelen
van brokstukken van de Russi
sche satelliet Kosmos 954, zijn
gisteren begonnen met de bouw
van een loden schild rond een
?eer radio-actief stuk dat
woensdag is ontdekt.
Een Canadese woordvoerder,
luitenant-kolonel Bev Totman,
zei gisteren waarom dit schild
wordt gebouwd. "Iemand die een
uur wordt blootgesteld aan de
straling van dit stuk, ontvangt
een dosis die 40 maal zoveel is als
arbeiders in de kernindustrie per
jaar mogen ontvangen", aldus
Totman. Het brokstuk zendt per
uur ongeveer 200 röntgen uit.
De vondst is gedaan op het bevro
ren oppervlak van het grote Sla-
venmeer, ongeveer 30 kilometer
ten noordwesten van Fort Re
liance. Behalve het schild, dat 725
kilo gaat wegen, werken de ge
leerden ook aan een loden koker
van ongeveer 140 kilo waarin het
uiterst gevaarlijke brokstuk zal
worden aangevoerd.
Het object dat alle zorg baart, meet
overigens slechts 25 bij 8 cen
timeter. Het is 1,2 centimeter dik.
Volgens een Amerikaanse
woordvoerder in Edmonton is
het niet onwaarschijnlijk dat het
brokstuk afkomstig is van een
plaats dichtbij het nucleaire hart
van de satelliet.
Geen valsemunters
ARNHEM (SP) - Een onder
zoek van de Wageningse poli
tie heeft uitgewezen dat er be
slist geen sprake is geweest
van valsemunterspraktijken
in het woensdag uitgebrande
drukkerijtje Imprint b.v.
Dat verband werd aanvankelijk
gelegd omdat de brand on
middellijk volgde op de ar
restatie van een 37-jarige Wa-
geninger die een dik pak valse
honderdjes in zijn auto had
liggen.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (ANP) - "Door het piet
verkrijgen van financiële steun
van het rijk voor de belangrijke
Zuidhollandse vaarwegen, kun
nen verbetering en onderhoud
van het vaarwegennet geen ge
lijke tred houden met de maat
schappelijke behoefte". Dit
schrijven Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland in hun nota
over de provinciale vaarwegen.
Als voorbeeld noemen zij de ver
breding van De Gouwe (oost
zijde) in Boskoop, die zonder
bijna 1 miljoen aan prijzen
Voor 1,50 kunt u reeds meedoen met deze nationale puzzelactie
t.b.v. de stichting Buitenlandse Vakanties voor Gehandicapten en
een van de prachtige prijzen winnen, waaronder de Singer type
161. 'n Lichtgewicht machine met vrije arm en vele extra's.
Winkelwaarde 599.-. En bent u geen prijswinnaar dan heeft u
nog geen pech want er is al een electrische Singer zig-zag
machine voor 449.-.
t.b.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
rijkssteun te kostbaar is. GS vin
den dat het noodzakelijk is hierin
verandering te brengen.
Zuid-Holland krijgt geen over
heidssteun, omdat volgens de
opvatting van de minister van
verkeer en waterstaat (in 1976) de
Zuidhollandse vaarwegen niet
voldoen aan de eisen om tot het
hoofdvaarwegennet te worden
gerekend.
In de nota wordt voorgesteld het
Rijn-Schiekanaal tussen Voor
burg en Leiden geschikt te ma
ken voor schepen tot 600 ton,
waarbij moet worden gezorgd dat
het landschap niet wordt aange
tast.
Van groot economisch belang ach
ten GS ook de enige open bin-
nenvaartverbinding tussen Rot
terdam en Amsterdam, namelijk
de Gouwe-Schinkelvaart.
Hoewel De Gouwe geschikt is
voor schepen tot 2000 ton, is de
ringvaart van de Haarlem
mermeerpolder voor deze sche
pen een flessehals.
Uit landschappelijke, planologi
sche en ecologische overwegin
gen moet terughoudendheid
worden betracht met de verrui
ming van het gedeelte van de
Oude Rijn tussen Bodegraven en
Woerden, schrijven GS van
Zuid-Holland. Nader zal worden
onderzocht of het wel nodig is dat
deze vaarweg geschikt gemaakt
wordt voor schepen tot zes
honderd ton.
Waar vroegere jaagpaden zijn, zul
len die zo veel mogelijk geschikt
gemaakt worden voor gebruik als
fiets- of voetpad.
Er .zijn van die situaties, waar je
als automobilist maar liever niet aan
denkt. Te water raken, bijvoorbeeld.
Toch is het noodzakelijk, dat je weet
hoe je moet handelen in zo'n geval.
In „Shell helpt',' deel 5 staat daarom
watje wel en niet moet doen in
dergelijke noodsituaties.
rl.riiS
Als n te water raakt, verlaat de auto dan zo snel mogelijk. Wachten op de
zogenaamde luchtbel heeft geen zin. Meer informatie vindt it inShell helpt','deel i
Wel extra straf
DEN HAAG (SP) - De extra straf
voor belediging van een lid van
het Koninklijk Huis blijft in het
wetboek van strafrecht staan. De
rechter kan bij zo'n koninklijke
belediging een maximum ge-
vijfjaar opleg-
ingenisstraf
gen.
Een voorstel var
lid Roethof
het PvdA-Kamer-
n deze strafbepa
ling te schrappen werd gisteren
ingetrokken. Roethof was tot de
conclusie gekomen, dat een
meerderheid van de Tweede
Kamer zijn denkbeeld afwees.
AMSTERDAM (ANP) - De of
ficier van justitie bij de Am
sterdamse rechtbank, Mr. F.
H. von Meyenfeldt, gaat in
hoger beroep tegen het von
nis van de hoofdstedelijke
rechtbank dat de film "Deep
Throat" niet aanstotelijk is
voor de eerbaarheid. De
rechtbank heeft gisteren de
eigenaar van de Am
sterdamse bioscoop Parisien
vrijgesproken in het
proefproces over de por
nofilm, dat de Nederlandse
Bioscoopbond had aange
spannen namens de
OFFICIER IN
HOGER BEROEP
TEGEN VONNIS
'DEEP THROAT'
erwoog de
rechtbank dat "de inhoud die
aan het begrip eerbaarheid
wordt gegeven, vooral in de
laatste jaren aanzienlijke en
snelle wijzigingen heeft on
dergaan en nog ondergaat in
de richting van grotere tole
rantie".
Verder was de rechtbank van
mening dat er onvoldoende
aanwijzingen bestaan om tot
de overtuiging te komen dat
door het vertonen van de film
een belangrijke meerderheid
van het Nederlandse volk
ernstig wordt gekwetst in
haar gevoelens van eerbaar
heid. Daarom zag de recht
bank ook geen reden straf
rechterlijke stappen te on
dernemen.
De officier had een voorwaar
delijke boete van vijfduizend
gulden geeist.
