SADAT HOUDT VAST AAN EIS
Dictatuur Somoza
in Nicaragua
nadert zijn einde
Nog grote kloof bij
conferentie op Malta Nummer
Brokstukken
van Kosmos
kunnen een
gevaar zijn
Joodse nederzettingen moeten weg
spionage
in de VS
een
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1978
BUITENLAND
PAGINA 9
CAIRO (UPI/DP /AFP) - Egypte en Israël hebben giste-
ren in de Egyptische hoofdstad de tweede ronde
f geopend van de militaire onderhandelingen ter oplos-
UULV ULUL sing van het vraagstuk van de ontruiming door Israël
van de Sinai-woestijn.
WASHINGTON (Reuter) - Agenten
van de FBI - de federale re
cherche - hebben gisteren een
ambtenaar van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse za
ken en een Vietnamees gearre
steerd op beschuldiging van
spionage voor de communisti
sche regering van Vietnam.
Volgens het ministerie van justitie
gaat het om de 42-jarige Ronald
Humphrey en de 32-jarige
Truong Dinh Hung. Als zij
schuldig bevonden worden,
kunnen zij tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld wor
den.
Volgens de aanklacht heeft de
spionage onder meer betrekking
op het overhandigen van tele
grammen Humphrey Humprhey
aan Hung. Het waren telegram
men die het ministerie van
buitenlandse zaken ontvangen
had van Amerikaanse diploma
tieke vertegenwoordigingen in
Peking, Hongkong, Vientiane,
Koeala Lumpur en andere Aziati
sche hoofdsteden. De tekst van
de geheime telegrammen is uit
eindelijk terechtgekomen bij ver
tegenwoordigers van de Vietna
mese regering in Parijs.
Als deelnemers aan het spionage-
complot worden voorts genoemd
Dinh Ba Thai, hoofd van de
Vietnamese vertegenwoordiging
bij de VN en Phan Thanh Nam,
een functionaris van de Vietna
mese ambassade in Parijs. Ze zijn
niet in staat van beschuldiging
gesteld waarom is niet meege
deeld.
Palestijnse
vliegtuigkaper
uit Somalië
Maar nog voor de besprekingen een
aanvang namen, wees president
Sadat van Egypte met kracht de
aanwezigheid van de hand van
joodse nederzettingen op Egyp
tisch grondgebied.
Aan de besprekingen in Cairo
wordt deelgenomen door de Is
raëlische minister van Defensie,
Weizman, en diens Egyptische
ambtgenoot Gamassi.
De eerste ronde werd op 13 januari
afgebroken, nadat men in het
slop was geraakt over de toe
komst van negentien Israëlische
nederzettingen in het noordoos
ten van Sinai en in de zuidelijke
punt ervan.
Evenwijdig met de conferentie in
Cairo lopen Amerikaanse pogin
gen, de Egyptisch-Israëlische
meningsverschillen te verklei
nen aangaande de "politieke"
beginselen van de vrede, met in
begrip van de netelige Palestijnse
kwestie.
De Amerikaanse onderminister
van Buitenlandse Zaken Alfred
Atherton deed de Egyptische
minister van Buitenlandse Zaken
Kamel "nieuwe denkbeelden"
aan de hand. Maar na een gesprek
van twee uur zei de Egyptenaar
"Er zijn vele punten waarover wij
niet dezelfde mening hebben"
Zelfbeschikking
In zijn buitenverblijf ten noorden
van Cairo verklaarde Sadat voor
het begin van de tweede ronde
nog, dat de Palestijnse zelf
beschikking het moeilijkste
vraagstuk was bij de pogingen tot
vrede te geraken.
Israël bood aanvankelijk de Pales-
tijnen zelfbestuur aan, maar ging
naderhand akkoord met een
Amerikaans compromis, waarin
gepleit wordt voor Palestijnse
deelneming bij het bepalen van
de eigen toekomst.
Volgens berichten uit Washington
en Israël maakt de Israëlische re
gering nog steeds bezwaar tegen
een bepaling inzake de "legi
tieme rechten" van de Pales
tij nen.
Kamel weidde niet uit over de pun
ten van verschil. Hij zei slechts
dat de geopperde denkbeelden
zouden worden bestudeerd en
dat het Egyptisch commentaar
daarop zou volgen. Kamel sprak
de hoop uit, dat uiteindelijk over
eenstemming zou kunnen wor
den bereikt.
De Belgische minister van Buiten
landse Zaken Henri Simonet
heeft in een brief aan zijn Israëli
sche ambtgenoot Mosje Dajan
verklaard van oordeel te zijn dat
Israël vroeg of laat zal moeten
toestaan dat de Palestijnen uit
eindelijk het recht op zelf
beschikking wordt toegekend,
omdat anders elke vorm van
overeenkomst uitgesloten blijft.
Simonet, die voor een officieel be
zoek in de Iraanse hoofdstad Te
heran verblijft, zei daar gisteren
dat hij deze brief zelf veertien da
gen geleden aan Dajan heeft ge
zonden.
Hij zei Dajan daarin voorts te heb
ben gewezen op de historische
kans die Israël nu geboden wordt
om tot vrede te komen.
Het schrijven is door de Israëlische
regering niet al te zeer op prijs
gesteld, zo zei minister Simonet.
Kampen
Op de door Israël bezette westelijke
oever van de Jordaan zijn kort
geleden drie nieuwe militaire
kampen gevestig waarbij zich
spoedig burgers zullen aanslui
ten. Dit hebben regeringskringen
in Jeruzalem gisteren meege
deeld.
Maandag nog werd bekend dat de
Amerikaanse president Carter
kritiek had geleverd op de vesti
ging van een nederzetting in dat
gebied. Hij zei dat dergelijke ves
tigingen onwettig waren.
De drie nieuwe legerkampen die
gevestigd zijn rond de grootste
stad op de oever, Nabloes, wor
den op het ogenblik bezet door
speciale legereenheden die zowel
veiligheids- als landbouwtaken
hebben.
De twee delegaties vlak voor de
rechts zittend zijn Egyptische ambtgenoot Gamassi
EDMONTON (AFP) - De brok
stukken van de Russische satel
liet Kosmos-954, die tot dusver op
twee plaatsen zijn ontdekt, kun
nen gevaarlijk zijn voor levende
wezens als zij gedurende langere
tijd in de buurt zijn. Het gevaar
wordt veroorzaakt door de stra
ling die de brokstukken afgeven.
Dit is gisteren bekendgemaakt
door de Canadese kolonel David
Garland, die deelneemt aan de
speuractie naar brokstukken van
de satelliet.
De hoeveelheid straling van het tot
dusver gevondene is tweemaal zo
hoog als in de Verenigde Staten is
toegestaan. Het gevaar ontstaat
pas als men enkele uren achter
een aan de straling wordt bloot
gesteld.
Garland zei dat maandag nog en
kele stralingsbronnen zijn ont
dekt maar dat nog niet is vast
gesteld of het hier om brokstuk
ken van de Kosmos gaat. De des
kundigen proberen op het mo
ment speciaal vast te stellen of
delen van het hart van de reactor
van de Kosmos'op aarde zijp ge
vallen. De kans bestaat dat deze
delen een zeer sterke ra
dioactieve straling afgeven.
Het buisvormige voorwerp dat eer
der in de buurt van Wardens
Grove werd gevonden en afkom
stig is van de Kosmos, zal waar
schijnlijk op korte termijn wor
den geborgen.
VALETTA (Reuter/DPA) - Robert
Moegabe en Joshua Nkomo, de
leiders van het Patriottisch Front
hebben gisteren op de conferen
tie over de toekomst van Rhode-
sië in Valetta op Malta hun op
schrift gestelde voorwaarden
voor een bestand voorgelegd aan
de Britse minister van buiten
landse zaken David Owen, en de
Amerikaanse ambassadeur bij de
VN, Andrew Young.
Een Britse woordvoerder zei dat de
guerrillaleiders in hun document
de "al bestaande moeilijkheden
duidelijker hebben omschre
ven". Het zou onjuist zijn te stel
len dat de kloof nauwer is gewor
den, zo voegde hij hieraan toe.
De voorstellen van Moegabe en
Nkomo zijn niet gepubliceerd.
Van de zijde van het Patriottisch
Front gaf men echter te kennen
dat deze voorstellen bepalingen
bevatten voor een tussentijdse
regering na het bestand in Rho-
desië waarin het Patriottisch
Front het voor het zeggen moet
hebben en die gesteund moet
worden door de strijdmacht van
de guerrillaleiders.
Lord Carver die door de Britse re
gering is aangewezen om Rhode-
sië te besturen in de overgangs
periode naai' een zwart meerder
heidsbewind, gaf zijn mening
over de vorming van een nieuw
leger van Zimbabwe (Rhodesië).
Nadere bijzonderheden hierover
ontbreken, ook generaal Prem
Chand, de speciale vertegen
woordiger van de VN voor Rho
desië, sprak over de militaire
kant van de zaak. Hij had het over
de "sterkte en de vorm" van de
NV-vredesmacht voor Rhodesië,
waarin in het Brits-Amerikaanse
plan
Minister Owen gaf later te kennen
dat er binnen een etmaal aan het
huidige overleg een einde kan
komen zonder dat er spijkers met
koppen geslagen zijn. "We heb
ben grondige besprekingen ge
voerd en ambassadeur Young en
ik begrijpen de vrees en de be
zwaren van de guerrillaleiders nu
veel beter", zo zei minister Owen
tegen verslaggevers.
PARI J S AFP/Reuter) - In Valence
in het zuidoosten van Frankrijk is
gisteravond de voortvluchtige
"openbare vijand nr. 1" van
Frankrijk, de 29-jarige Yves
Maupetit, aangehouden in een
bar.
Maupetit, die sinds twee weken in
tensief werd gezocht door een le
ger van 14.000 politiemannen en
rijkswachters, wordt ervan ver
dacht iets te maken te hebben
gehad met drie moorden.
De man ontsnapte in november uit
een gevangenis waar hij een half
jaar uitzat wegens autodiefstal
len.
LONDEN (AFP) - De enige in leven
gebleven Palestijnse van het
commando "Martelaar Halimeh"
dat op 13 oktober 1977 de Boeing
737 "Landshut" van de Luft
hansa had gedwongen koers te
zetten naar Mogadisjoe, heeft de
Somaliaanse hoofdstad genezen
met onbekende bestemming
verlaten, zo heeft het Arabische
tijdschrift "Al-Manar" meege
deeld.
Het blad vermoedt dat de bestem
ming van de onder de naam
"Soeheila El-Sayeh" reizende
vrouw de Iraakse hoofdstad
Tot de vrijlating van de vrouw zou
door de regering van Somalië zijn
besloten onder druk van dr.
Georges Habasj, leider van het
Volksfront voor de bevrijding
van Palestina.
Het proces-verbaal in de zaak is
volgens Al-Manar door de Soma
liaanse regering toegestuurd aan
de Westduitse die overigens had
afgezien van het vragen om uitle
vering van de Palestijnse.
Sovjet-Unie
ontkent bezit
nieuw wapen
MOSKOU (Reuter) - de Sovjet-
Unie heeft gisteren heftig ont
kend dat Russische militaire
deskundigen een nieuw dodelijk
bacteriologisch wapen aan het
ontwikkelen zijn. Het persbureau
Reuter berichtte maandag dat
Amerikaanse spionagesatellieten
foto's hadden genomen van ge
bouwen bij Moskou en in het
westen van Rusland waar vol
gens analisten van de militaire
inlichtingendienst biologisch
onderzoek wordt verricht en ook
bacteriologische wapens worden
gefabriceerd.
Het Russische persbureau Tass
noemde het bericht een "primi
tief en gemeen verzinsel". Tass
meldde dat het bericht zo absurd
is dat het maar genegeerd moet
worden. Volgens Tass moeten dit
soort verhalen beschouwd wor
den als pogingen om de plannen
voor het produceren en gebrui
ken van de neutronenbom te
rechtvaardigen.
Het is bekend, aldus Tass, dat de
Sovjet-Unie het verdrag heeft
ondertekend om de ontwikke
ling, produktie en het opslaan
van bacteriologische, biologische
en chemische wapens te verbie
den. "Het is ook bekend dat de
Sovjet-Unie zich altijd naar letter
en geest trouw aan haar inter
nationale verplichtingen houdt",
aldus Tass.
Bijna een halve eeuw lang leek
het allemaal zo eenvoudig. Ni
caragua is sinds 1936 het eigen
dom van de familie Somoza en
ieder die zich tegen de tirannie
verzette verdween naar een
concentratiekamp of werd ge
woon vermoord. Sinds enkele
maanden begint dit te verande
ren. De dictator Anastasio So
moza kan het protest en de on
rust niet meer aan en de oude
methodes werken niet langer.
Na de moord op Somoza!s
voornaamste tegenstander,
Pedro Chamorro, op 10 januari
zijn er voor het eerst massale
stakingen en onlusten uitge
broken en het regime in Nica
ragua wankelt.
Doctor Pedro Joaquin Chamorro
was de eigenaar van de grootste
krant in Nicaragua, La Prensa;
hij was ook de leider van de
Conservatieve Partij en de aan
voerder van het oppositieblok
UDEL (Democratische Bevrij
dingsunie) van acht politieke
groeperingen: de conservatie
ven, de communisten, be
paalde zakengroeperingen en
de vakbonden.
Doctor Chamorro reed die tiende
januari door het verlaten en
spookachtige centrum van de
hoofdstad Managua, waar na de
grote aardbeving van 1972 geen
enkel nieuw gebouw is neerge
zet. Opeens kwam er een an
dere auto naast hem rijden en
voor hij kon ontsnappen werd
Chamorro doodgeschoten.
Vrienden en aanhangers van
Chamorro zeiden meteen dat
president Somoza de moord
bevolen had. De begrafenis
werd een massale manifestatie
tegen de dictatuur van Somoza
en negen dagen later mar
cheerden opnieuw naar
schatting 10.000 mensen naar
het graf van Chamorro om hem
eer te bewijzen.
En het ongelooflijke gebeurde:
zelfs de zakenwereld die So
moza altijd zo trouw steunde,
kwam in verzet. De invloed
rijke financiële groep „Banic"
riep dinsdag 24 januari op tot
een nationale staking.
Bloedbank
President Somoza gaf een pers
conferentie en zei dat zijn rege
ring niets te maken had met de
moord. Hij kondigde ook aan
dat zijn presidentschap in 1981
zou aflopen. Maar de
huurmoordenaar Silvio Peno
die op Chamorro schoot be
kende dat hij 100.000 Cordobas
(ruim 35.000 gulden) als belo
ning had gekregen van de eige
naar van de bloedbank in Ma
nagua, waar de familie Somoza
financiële belangen bij heeft. In
Nicaragua wordt dan ook nog
steeds aangenomen dat So
moza zelf opdracht heeft gege
ven voor de moord.
Ook de aankondiging dat hij het
presidentschap zou neerleggen
werd niet erg serieus genomen.
Anastasio Somoza is van 1972
tot 1974 ook geen president
geweest, maar in die tijd was hij
wel commandant van de Na
tionale Garde; hij was en bleef
de man die het land bestuurde.
De Somoza's beschouwen Nica
ragua nu eenmaal als hun
privé-eigendom. Het scheelt
ook niet veel of dat is waar. Het
particuliere bezit van de presi
dent wordt geschat op vijf mil
jard gulden, oftewel zes keer zo
veel als de begroting van Nica
ragua. De familie Somoza is
eigenaar van banken, finan
ciële instellingen, de metaal
industrie, de beton-industrie,
de aluminium-industrie, hotel
ketens, publiciteits- teievisie-
en radiomaatschapijen, be
heert de produktie en de export
van het vlees, is eigenaar van
melkfabrieken, kunstmestfab-
rieken, insecticidenfabrieken.
Door
Jan van Wieringen
leidt het stadsvervoer, de
oliemaatschappijen, de haven
Puerto Somoza, de casino's, de
nachtclubs en ook het bedrijf
dat bloed van de armen ver
koopt en het - met een flinke
winst - naar het buitenland ex
porteert de bloedbank.
Vermoord
De eerste Somoza (Tacho) is 42
jaar geleden aan de macht ge
komen - ook al na een moord.
Het slachtoffer was de legenda
rische vrijheidsheld Augusto
Cesar Sandino, die de guerrilla
leidde tegen de Amerikaanse
mariniers die Nicaragua sinds
de jaren twintig bezet hielden.
Tacho Somoza werd in 1956 ver
moord. Zijn zoon Luis volgde
hem op, en na een kort inter
regnum van familievriend
Rene Schick kwam een broer
van Luis, de huidige president
Anastasio in 1967 aan de macht.
Op het ogenblik maken zijn
zoon Anastasio III, zijn onwet
tige zoon José en naar verluidt
ook zijn maitresse Dinora
Sampson al ruzie om de troon
sopvolging.
Vrouwen, die protesteerden tegen het verdwijnen van hun
traangas door politie in Managua verspreid.
Zij zouden zich beter druk kun
nen maken over de vraag hoe
zij het familiefortuin zo snel
mogelijk het land uit kunnen
krijgen, want het lijkt er erg op
dat de familie Somoza niet veel
langer in Nicaragua kan
blijven.
Nicaragua is niet veilig meer voor
de Somoza's - al is veiligheid
voor dictators natuurlijk een
betrekkelijk begrip. Anastasio
verschijnt nergens zonder zijn
particuliere lijfwacht van min
stens 30 man en als hij ergens
voor een diner wordt uitgeno
digd, neemt hij altijd zijn eigen
eten mee zodat hij niet vergif
tigd kan worden. Somoza heeft
ook een 'dubbelganger in
dienst, die vaak kort voor de
president vertrekt in een even
grote limousine en een andere
kant op rijdt om eventuele
moordenaars af te leiden.
Sandinisten
De Somoza's hebben alle reden
tot voorzichtigheid. Sinds zij
aan de macht is, wordt de fami
lie bestreden door aanhangers
van de in 1934 gedode vrij
heidsheld Cesar Sandino.
Sinds 1960 opereren zij onder
de naam Sandinistisch Front
van de Nationale Bevrijding
(FSLN). De regering kondigde
keer op keer aan dat de San
dinisten vernietigend versla
gen waren, voor het laatst in
november van het vorig jaar
toen FSLN-leider Carlos Fo-
seca Amador werd gedood.
Iedere keer weer blijkt echter
dat de Sandinisten over veel
meer aanhangers en steun be
schikken dan de regering wil
toegeven.
Op dertien oktober van het vorig
jaar voerde de FSLN in Nicara
gua twee grote aanvallen uit en
sinds die dag gaat het niet zo
best meer met het regime-So-
moza, vooral nu de kritiek niet
langer alleen uit het binnen
land komt. Sinds de verkiezing
van president Carter is Somoza
niet zeker meer van de On
voorwaardelijke steun uit
Washington en de miljoenen
dollars die daar bij horen. Car
ter en ook veel Amerikaanse
Congresleden zijn verontwaar
digd over de manier waarop
Somoza de ongeveer 400 mil
joen dollar hulp misbruikt en
over het feit dat de ruim 900
miljoen dollar internationale
hulp voor de slachtoffers van
de aardbeving in 1972 zijn
„verdwenen".
Evenveel verontwaardiging wekt
de manier waarop Somoza de
Sandinisten bestrijdt. Somoza
heeft bepaald dat de bases van
de guerrillero's moesten wor
den vernietigd - en dat zijn de
dorpen op het platteland. De
Nicaraguaanse priester Ern
esto Cardenal noemt Nicaragua
„een klein Vietnam" „Ik heb
zelf een man gesproken die
geen enkele vinger meer had.
Die had de Nationale Garde
hem stuk voor stuk afgesneden
vorden door middel 1
Schuld
Het zou overigens onjuist zijn c
uit de gebeurtenissen van
afgelopen maanden te cc
cluderen dat het zakenleven
de linkse Sandinisten elkaar
opeens hebben gevonden
samenwerken in de strijd tegen
de dictator Somoza. De poli
tieke aardbeving die Nicaragua
op het ogenblik doormaakt is
vooral het gevolg van de eco
nomische problemen waar het
land mee worstelt.
Nicaragua heeft een buiten
landse schuld van meer dan 850
miljoen dollar en dat is twee
keer zoveel als de nationale be
groting van het land. Op het
platteland heeft bijna 25 pro
cent van de bevolking geen
werk en bijna 60 procent heeft
alleen een onregelmatig inko
men en leidt eenvoudigweg
honger. De militaire dictatuur
kan protesten tegen deze situa
tie met geweld onderdrukken,
maar dat gaat minder makke
lijk met het bedrijfsleven.
De stakingen en het openlijke
verzet van ondernen
kenmensen in Nicaragua zijn
dan ook niet zozeer gericht te
gen de moord op Chamorro c
de andere misdaden van c
president; het gaat velen in de
eerste plaats om een verbete
ring
che s
