Vriesekoop
"Spanning
werd me
teveel
Notities bij de boycot-actie van Neerlands Hoop
VRIJ-UIT
Cijfers van
schaakstrijd
Hans Ree nog half punt
af van grootmeestertitel
Tweede geplaatst
voor "Europese
DINSDAG 31 JANUARI 1978
Nuttig
Moet het Nederlands elftal nu wel
of niet naar de WK-voetbal in
Argentinië gaan? Bram en
Freek van Neerlands Hoop in
Bange Dagen hebben zich, zoals
we eind vorige week konden
vernemen, aan het hoofd ge
steld van een actiecomité dat
vindt dat Oranje Argentinië
moet mijden.
Het militaire regime in dat land
heeft volgens Amnesty Inter
national de meeste politieke ge
vangenen ter wereld; het aan
tal vermisten en vermoorden
loopt er ook ferm op. En Neer
lands Hoop en hun aanhang
zijn van oordeel dat je het pres
tige van zo'n verderfelijk be
wind niet omhoog moet vijzelen
door er de halve wereldkaart te
laten voetballen. Omdat de
verbetering van de wereld bij
jezelf begint, moet je het goede
voorbeeld geven en wegblijven,
aldus Neerlands Hoop.
Het is heel nuttig dat Bram en
Freek die kei eens hebben ge
gooid in de wat dit aangaat
doodstille Nederlandse vijver.
Ze zullen zelf ook wel niet de il
lusie hebben dat Nederland niet
naar Argentinië gaat, maar de
discussie die nu is losgebarsten,
is prachtig.
Door
Ruud Paauw
Ogen dicht
Van de KNVB zou je op dit punt
nooit wat gehoord hebben,
want die bond bezit al jaren het
wereldrecord ogen-stijf-dicht-
knijpen. En dat is dan ook mijn
grootste grief: dat er binnen de
bond nooit echt bezinning is
geweest, dat er nooit is gezegd:
waar zijn we mee bezig.
Ja, misschien aan de borreltafel,
maar zeker niet op brede basis.
Een dergelijke discussie had
niet noodzakelijkerwijs behoe
ven te leiden tot de uitspraak:
we gaan niet. Want aan deze
kwestie zitten nogal wat haken
en ogen. In elk geval had je dan
wel kunnen zeggen: er is over
nagedacht.
De blik had iets verder gereikt
dan de goalpalen.
Gekronkel
Van de voetbalprofs (althans de
overgrote meerderheid) valt
helaas niet veel beters te zeggen.
Wél woeste verhalen over het
via Coster binnen te halen grote
geld, wat de rest betrof leek het
er op dat het ze een rotzorg zal
zijn waar die bal het doel in ge
keild moet worden, als het maar
gebeurt.
Met boosaardig vermaak heb ik
ook het gekronkel gadegeslagen
van de door Neerlands Hoop
benaderde politici. Hele rook
gordijnen legden sommige jon
gens van het Binnenhof aan om
maar niet te zeggen wat ze echt
denken. Want er zijn immers
binnenkort weer verkiezingen
en ga dan maar eens vierkant
achter zo'n boycot-actie staan.
Dat wordt uitgelegd als: je gunt
het volk zijn spelen niet. Dat
Laat
Er valt op de actie zoals ze nu tot
stand is gekomen wel wat aan
te merken. Het is de heren reeds
herhaaldelijk voorgehouden: ze
zijn er tamelijk laat mee. Al ge
ruime tijd geleden plaatste het
Oranjeteam zich voor Argenti
nië en uiteraard trad toen di
rect de organisatie-karavaan
in werking.
Huurdeman in de Volkskrant
doet dat af met "Natuurlijk
weet iedereen dat we al ten tijde
van Simon Bolivar hadden
moeten laten weten in 1978
moeilijk naar Argentinië te
kunnen gaan". Een mooie
schimpscheut, maar daarmee
wordt het antwoord ontweken
op de vraag waarom de actie
voerders niet eerder zijn geko
men. Je houdt een trein nu een
maal gemakkelijker tegen
als-ie stilstaat dan wanneer ie
in beweging is gekomen. Het
was ook principiëler geweest
als men meteen na de verwor
ven plaatsing de mond had
opengedaan.
Wat mij bovendien verwondert, is
dat alles op het Nederlands
voetbalelftal wordt geworpen.
Eerder dan het voetbalteam
gaan de hockeyers naar Ar
gentinië, óók om daar om de
wereldtitel te strijden. Dat
staat al veel langer vast dan
met de voetballers het geval
was. En daar hoor ik niets over.
Mogen hockeyers wat voetballers
niet mogen? Ik weet wel:
voetbal is een veel steviger kap
stok om de problematiek aan op
te hangen, het trekt veel meer
aandacht. Maar ik heb wat te
gen dat soort redeneringen. Ik
maak geen onderscheid tussen
een hockeyer en een voetballer.
Neerlands Hoop
In het geval van Neerlands
Hoop blijf ik dan ook zitten met
de hinderlijke vraag: zouden ze
ook zozeer de trom hebben ge
roerd als alleen de hockeyploeg
naar Argentinië was getrok
ken? Ik vrees van niet.
Klem
Het bovenstaande stukje omvat
enkele opmerkingen in de
marge. De hamvraag blijft na
tuurlijk: voor of tegen de
boycot-actie. Ik moet toegeven
dat ik klem zit met het ant
woord op deze vraag.
Sportlieden horen zich met meer
bezig te houden dan met het
schieten op doel of het effect van
een backhand. Ze horen midden
in de maatschappij te staan,
geen onnozelen buiten hun
sport te zijn.
Aan de andere kant moeten ze ook
redelijk kunnen functioneren
in het internationale sportver-
keer. Als de WK-1978 in Ar
gentinië niet kunnen, mogen de
Olympische Spelen in 1980 in
Moskou dan wel? (Niet dat ik
die twee landen op één hoop wil
gooien, maar de Russen hebben
ook zo hun nare trekjes als het
om de vrijheid van het indi
vidu, de dissidenten en de joden
gaat).
Trek je dit alles consequent door
dan zou de sport internatio
naal keer op keer worden lam
gelegd. Voor sommigen is dat
geen enkel bezwaar. "Is dat dan
zo'n ramp? Alsof het grootste
goed voor de mensheid ligt in
het elkaar bekampen op sport
gebied" (Huurdeman). Als je
die mening bent toegedaan, is
de zaak eenvoudig.
Maar zo ligt het bij mij niet. Ik
ben verzot op (top)sport. Ik zou
het niet graag missen. Dit zal in
veler ogen wel uiterst banaal
zijn en daarom buig ik ook even
beschaamd het hoofd. Het mag
dan niet het "grootste goed voor
de mensheid" zijn, maar boei
end en in hoge mate aantrekke
lijk vind ik het nu eenmaal wel.
En daarom zou ik niet gaarne een
ontwikkeling zien die er toe
leidt dat een topsporter (die
keihard heeft getraind en naar
een bepaald doel of evenement
heeft toegeleefd) zich op het be
slissende moment op aandrin
gen van derden terugtrekt of
moet terugtrekken omdat de
wedstrijden helaas in het ver
keerde land worden gehouden.
Als je op dat pad verder gaat,
wil je de sport en de topsporter
zo ongeveer de taak geven die
de kerken niet eens aankunnen:
als het geweten van de wereld
functioneren. De topsport, die
nu eenmaal meer is geworden
dan de mooie vrije-tijdsbeste-
ding van weleer, is daar niet op
berekend.
Aan de andere kant: als je zo'n
dictatoriaal bewind nou een
ongelooflijke loer zou kunnen
draaien door weg te blijven...
U ziet het, ik zwalk, ik kom er niet
goed uit.
Propaganda?
De "Actie Argentinië" vindt iveg-
blijven van de WK daarom zo
belangrijk omdat het regime
"de titelstrijd in de eerste
plaats gebruikt voor politieke
propaganda"En er wordt zij
delings verwezen naar de
Olympische Spelen van Berlijn
in 1936, die de nazi's zo goed te
eigen nutte wisten aan te wen
den. Het oude, afschrik
wekkende voorbeeld. Maar
werkt dat nou heus nog zo als 42
jaar geleden? Betekent iets
groots organiseren automa
tisch fraaie propaganda? Ik be
twijfel het. De wereld is cyni
scher geworden.
De verschillen tussen nu en 1936
zijn groot. Toen was er nog geen
tv, de radioverbindingen wa
ren nog zwak, de gemiddelde
journalist nog niet zo arg
wanend. Kort en goed: de com
municatiekanalen waren lang
niet wat ze nu zijn. En er was
ook nog geen waakhond als
Amnesty International.
Misschien werkt het mechanisme
nu wel tegendraads: juist om
dat er via de WK-voetbal zoveel
belangstelling voor Argentinië
is, krijgen we in een paar
maanden meer informatie over
alles wat daar niet deugt dan
normaal in een heel jaar.
Schaatsen
Voor het eerst sinds jaren speelde
Nederland geen rol bij de EK
schaatsen en daarom geen
middagen lang links-rechts op
de buis. Terecht, hoor, maar
tenslotte reden er vier Neder
landse jongens in Oslo, dus ik
had elke dag wel egn nette sa
menvatting van een half uur
door Studio Sport verzorgd
willen zien. Dat had zó geregeld
kunnen worden met de Noorse
tv, maar nee. De NOS-sport, zo
heb ik beluisterd, moet nu be
zuinigen om in juni geen hoek
schop te hoeven overslaan bij de
WK-voetbal in Argentinië.
Maar als er dan tóch bezuinigd
moet worden, waarom dan wél
nietszeggende voetbalrepor
tages in Zuid-Amerika ge
maakt, waarom wél een repor
tage afgeleverd van zoiets
vaags als het Nederlands kam
pioenschap Langlaufen,
waarom wél een redelijk ver
slaag van het WK alpine-skieri?
(Daar deed een Nederlander
aan mee, zei Herman Kuiphof.
Nou Nederlander... een jongen
met een Poolse vader en een En
gelse moeder, dus echt iemand
van de Nederlandse stam). De
wegen van Studio Sport zijn
ondoorgrondelijk.
SCHIPHOL - De Tsjechische kranten stonden er vol van.
„Holandanka Vriesekoopova", compleet met onherken
bare foto's. De verrassing op het toptwaalffestival voor
"pingpongers" van Europese allure, dat het afgelopen
weekeinde in Praag plaatsvond.
Men had in het verre Praag wel
eens wat over haar gehoord. Maar veel verder dan haar elfde plaats op de
Europese ranglijst was men niet gekomen. Nu, na haar voortreffelijke
tweede plaats in het driedaagse evenement, weet men daar wie ze is.
„Holandanka Vriesekoopova", snel stijgend met stip op de tafeltennis-
hitlijsten van Europa.
Bettine Vriesekoop ziet er bij terugkeer uit Praag in de aankomsthal op
Schiphol vermoeid uit. Een bleek gezicht, de ogen diep weggezakt in de
kassen, markeren de spitsheid van haar gelaat. Maar een gulle lach
verdrijft de donkere kringen, als je over het afgelopen toernooi begint.
De woorden blijven in eerste instantie achter. Het is een bekend gegeven
De introverte Hazerswoudse uit zich moeilijk. Aangespoord door Ge
rard Bakker, haar coach en vaste begeleider, komt met hangen en wur
gen het verhaal los over haar prestaties en daarmee samenhangend de
verovering van de Tsjechische nieuwsbladen.
Zwaar toernooi
„Het is een zeer zwaar toernooi geweest. Je moet elf partijen spelen tegen
de sterksten van Europa. Dus moetje constant op de top van je moge
lijkheden spelen. Je kan niet een balletje of wat gaan experimenteren,
want dan ben je verloren. Maximale concentratie, maximale spelont-
plooiing. Drie dagen lang. Dat is zeer vermoeiend.
Ik ben blij dat het achter de rug is. En dat het zo goed gegaan is. Dat hadden
we vooraf niet verwacht. Die elfde plaats op de Europese ranglijst was
naar ons idee wat te laag. Maar aan een tweede plaat hebben we nooit
gedacht. Tenminste nog niet in deze fase. Een achtste, negende plaats
was ons uitgangspunt. Daardoor heb ik ook vrij onbevangen gespeeld.
Ook nadat ik vrijdag en zaterdag de leiding had. Het ging gewoon lekker
en elke overwinning was meegenomen. Ik heb er geen moment aan
gedacht dat ik zou kunnen winnen. Ik was ervan overtuigd dat het schip
eens moest stranden".
Zondag moest de beslissing brengen. Jill Hammersley, de Europese kam
pioene Valentina Popova en Bettine Vriesekoop, één van de drie zou
winnares worden.
"Het was heel gek, maar Hammersley en ik verloren gelijk op. Daardoor
kon Popova bijkomen. In mijn één na laatste partij tegen Szabo stond ik
in de laatste game met 11-8 voor, toen ik op het scorebord zag, dat
Hammersley verloren had van Claude Bergeret. Toen kwam de ge
dachte in mij op: als je wint, wordt je nummer één. Ik werd nerveus en ik
verloor voor de eerste keer van Szabo. Normaal had dat nooit gebeurd,
maar die spanning werd mij toch iets te veel".
De 16-jarige scholiere herstelde zich knap. In de laatste partij tegen Judith
Magos, de Hongaarse ex-europese kampioene van 1974, nestelde zich
door een overwinning definitief op de tweede plaats. "Eigenlijk is het
wel goed, dat het zo gegaan is. Nu ben niet ik de topfavoriete voor de
Europese titelstrijd, maar Jill Hammersley.
Zeer gering
Over haar kansen in Duisburg wil zij niet veel loslaten. "Ik heb in Praag
gemerkt, dat het onderlinge krachtsverschil zeer gering is. Eén slechte
game, of een beetje pech met netballen of zoiets en je ligt eruit. Als ik bij
de laatste acht kom, ben ik tevreden. In ieder geval zie ik mij nog geen
Europees kampioene worden. Ik geef Hammersley die tactisch zeer
sterk speelt en Popova meer kans."
Gerard Bakker besluit haar verhaal. "De EK in Duisburg is geen maatstaf
voor de vraag wie de beste in Europa is. Dat zijn de toptwaalfwedstrijden
wel, omdat je in dat geval een meerkamp speelt. De Europese tafeltenni-
sunie zou in de toekomst per jaar drie of vier toptwaalftoernooien moe
ten organiseren en aan de hand van het eindklassement de Europese
kampioene moeten bepalen. Een veredeld soort wintercircuit, zoals wij
dat kennen, op Europese schaal".
Kortsjnoi-Timman (Ned) 1l2-1k,
Najdorf (Arg)-vd Sterren (Ned)
1-0, Miles (Gbr)-Portisch (Hon)
V2-V2, Sosonko (Ned)-Kavalek
(VS) Mecking (Bra)-An-
dersson (Zwe) 0-1, Panno
(ArgpRee (Ned) V2-V2.
Stand: 1. Portisch 6V2, 2.
Kortsjnoi, Andersson 5V2, 4.
Ree, Timman 5, 6. Najdorf, Mi-
les, Panno 4'/2, 9. Mecking, So
sonko 4, 11. Kavalek 3, 12. V. d.
Sterren 2.
WIJK AAN ZEE - Vlak voordat de negende ronde van het
Hoogovenschaaktoernooi begon liep Najdorf met een
handvol ansichtkaarten rond. Beste wensen aan allerlei
oude schaakvrienden in verre landen, verzonden door de
67-jarige Miquel die in Wijk aan Zee zo kranig stand houdt
tegen de aanstormende jeugd. Of de overige deelnemers
ook even hun handtekening wilden zetten, dat zouden de
geadresseerden zeker op prijs stellen.
Dus werden Victor, Lajos, Jan en die speciaal naar Nederland ge-
Anthony bij hun binnenkomst komen is om ons nog een keer
t Bettine Vriesekoop: "Ik werd pas
toen ik eerste kon worden"
meegetroond naar een tafeltje
waar Najdorf zijn corresponden
tie op had uitgestald. Geen kwes
tie van dat ze zouden kunnen be
ginnen met hun partijen voordat
ze getekend hadden. Ook Ulf en
Genna en Henrique en Oscar en
Lubosch en Hans werden met
brede armgebaren en schouder
klopjes tot tekenen genood.
Maar aan Paul van der Sterren,
Najdorfs tegenstander van deze
negende ronde, ging de Ar-
zijn trucs te laten genreten.
Een paar vinnige fcetjes, kwali
teitsoffertje en dan ondekbaar
mat tableau voor een trots glim
lachende Najdorf.
Ondertussen levert hij hier een
memorabele prestatie. De vorige
keer dat iemand van 67 jaar een
redelijke prestatie in een groot-
meestertoernooi leverde was in
1936, toen Lasker in Nottingham
gelijke tred wist te houden met de
toenmalige wereldtop.
gentijnse maestro zwijgend Intussen wordt het steeds
PRAAG - De plaatsingscom
missie van de Europese ta-
feltennisunie heeft Bettine
Vriesekoop als tweede ge
plaatst voor de strijd om de
Europese titel, die van 10 tot
en met 19 maart in Duisburg
wordt gehouden. De com
missie erkent door deze voor
een Nederlandse unieke
plaatsing de indruk
wekkende opmars van de
jongste topspeelster van
Europa.
De huidige Europese kam
pioene Jill Hammersley, die
het afgelopen weekeinde de
toptwaalfwedstrijden won,
is bij de dames nummer een
geplaatst.
u-bij. Want al had Limburgs<
Paul in de vorige ronde een ko
lossale partij tegen Kortsjnoi ge
wonnen (Kortsjnoi zelf sprak
posthuum hartelijke woorden
van lof over het witte spel), dat
betekende nog niet dat Van dei-
Sterren nu in het gilde van de
echte collega's zou zijn opgeno
men.
Het verloop van de onderlinge
partij leek dit onuitgesproken
oordeel van Najdorf over Van dei-
Sterren te weerleggen. Alweer
kwam de Nederlandse debutant
goed uit de opening, maar toen
hij dacht zich een vrijpion te
kunnen verschaffen was Najdorf,
die de eerste uren zeer zorgelijk
had gekeken, weer helemaal de
jubilerende schaakgoochelaar.
schijnlijker dat Lajos Portisch dit
toernooi gaat winnen. Zijn per
spectieven hadden zelfs nog
rooskleuriger kunnen zijn, als hij
maar tegen Miles de matcombi-
natie had gevonden die Najdorf -
wie anders - na afloop glim
lachend toonde. Nu zou dat wel
iets teveel van het goede zijn ge
weest, want de opening was een
gewonnen slag voor de En
gelsman, die een totale blokkade
van de zwarte damevleugel tot
stand wist te brengen.
Zeker toen Miles een loper offerde
geloofde niemand meer in Hon
gaarse resources. Maar Portisch
bracht zijn tegenstander be
kwaam in kaart: het offer werd
vanzelfsprekend afgeslagen, de
zwarte tegendreigingen stapel
den zich op en Miles verzeilde in
tijdnood in een verloren stand.
Met als verrassende anti-climax de
matvariant die Portisch overzag,
waarna het geforceerd remise
was. Hierdoor is de ontknoping
van de intrige rond de uiteinde
lijke bezetting van de eerste
plaats nog even uitgesteld. Want
met nog twee ronden te gaan mag
Portisch dan wel een punt voor
sprong hebben, Kortsjnoi is er
ook nog.
Zijn remise-partij met Jan Timman
was wellicht de meest
hoogstaande prestatie van deze
ronde, met Kortsjnoi bezield ja
gend achter de witte stukken en
Timman zeer bekwaam counte
rend. Een boeiend duel, waarin
het evenwicht nimmer werd ver
broken.
Onverwacht is ook Andersson in de
eindsprint verwikkeld geraakt.
Daartoe moest de glimlachende
Scandinaviër van Mecking win
nen; een prestatie die hij met
zwart superieur wist te leveren.
Speciale aandacht voor Hans Ree,
die het begeerde grootmeester
resultaat na een stevige remise
tegen Panno tot op een half punt
is genaderd. Hij heeft nog twee
beurten om het helemaal waar te
maken.
Sosonko en Kavalek speelden wel
even, maar toen het er echt op
aankwam (de Amerikaan had al
een zeer dubieuze pion gepakt in
de opening, van wit werden de
tegenbewijzen verwacht) werd
de vrede gauw getekend. In een al
verloren toernooi ga je nu een
maal geen energie meer verspil
len.
ALEXANDER MÜNNINGHOFF
WATDOB
A/OO
T/A<-
TAAC-
7AS£o
MT
z/e je
7VCJJ?
/Z 7/Ar 'M I
SJAAP. £i
AC ROM MO
ACO/00£l$ Tecw/-
'MFWR'ïf-1#/
Av'-OfJf.-VT/P A/P SOS-A-26
