Léze
Lezers schrijven
"Een
mens
leeft
niet
van
brood
alleen
Ontslag van leden
Culturele Raad was
voorspelbare zaa
Gestook
NIEUW DELHI (SP) - De 92 jaar oude Indiase Con
grespartij verkeert in een deplorabele toestand. De hoog
bejaarde lijdt aan schizofrenie: sinds enkele dagen be
staan er twee Congrespartijen die elk om het hardst roe
pen dat ze de enige echte rechtmatige Congrespartij zijn.
Met twee partijvoorzitters die elkaar uit „de partij" heb
ben gezet en die allebei beweren dat zij de meerderheid
van de partijleden achter zich hebben.
Hoewel de officiële glorieuze
start van het kabinet Van Agt
over een paar dagen al staal
te gebeuren, kan ik het niet
nalaten toch nog een paar
weemoedige opmerkingen te
maken.
Enige tijd vóór het tweede kabi
net Den Uyl althans voorlopig
de mist inging werd aan toen
nog lijsttrekker Van Agt ge
vraagd wie hij vond dat mi
nister-president moest wor
den. Van Agt antwoordde
prompt, beminnelijk glim
lachend: "De beste". Menig
onnozele kijker, zoals onder
getekende, zal toen gedacht
hebben: "Dat is aardig van
hem, hij gunt alle eer aan Den
Uyl".
Maar enkele dagen geleden
werd Van Agt met het televi
siebeeld erbij herinnerd aan
zijn uitspraak met de voor de
hand liggende vraag of hij nu
de beste was. Ik had nog 'n
ogenblik de dwaze hoop dat
hij zou zeggen: "Och nee. het is
een noodoplossing". Maar
niets daarvan. Via allerlei
quasi spitsvondige redenaties
werd de suggestie duidelijk
dat hij zichzelf wel the right
man on the right place vond.
Maar er is meer. Als geslaagd
formateur gaf hij te kennen
met wat voor soort club het
land nu geregeerd zou gaan
worden. Hardwerkende so
bere lieden, gezond naar li
chaam en geest, geen ijdel
tuiten, geen non-valeurs. Een
mooi vooruitzicht. Hoewel,
waartoe deze retorische
breedsprakerigheid nodig
was, ontging mij volkomen.
Kruisinga
Even een voetnootje. Eén naam
van het illustere gezelschap
moet hem plotseling ontscho
ten zijn. U begrijpt aan wie ik
denk. Juist. De heer
Kruizinga. Deze man had
kennelijk op 25 mei voor zich
zelf besloten: Al moet de on
derste steen boven, ik zal in
het volgende kabinet minister
worden, voor welke functie
dan ook.
In zijn lijfblad "De Neder
lander" verdedigde hij aan
vankelijk met gloed en verve
het samengaan van de PvdA
met het CDA. Na 4 jaar heftig
oppositie gevoerd te hebben
tegen diezelfde PvdA mocht
dat immers geen bezwaar he
ten. Toen de primus inter pa
res van het CDA de steven de
finitief wendde naar de WD,
had Kruisinga daar geen
moeite mee. En ja hoor, hij
heeft zijn zetel te pakken. Het
departement van defensie
Wederzijdse verkettering en zelfs
lijfelijk geweld woedt als een vi
rus in de partijgelederen. Een
weinig verheffende vertoning
voor een partij waarvan een van
de bestuurderen dezer dagen zei:
„De Congrespartij is meer dan
alleen maar een politieke partij.
Het is een traditie, een instituut,
dé partij bij uitstek".
Dat is waar. Dertig jaar lang re
geerde de congrespartij India. Ze
was ontstaan als een onafhan
kelijkheidsbeweging, die talloze
anti-kolonialistische bewegin
gen in de hele wereld heeft
geïnspireerd. Het is de partij van
Jawaharlal Nehroe, een van In-
dia's grondleggers en de eerste
premier na de onafhankelijkheid.
Onwennig
Dertig jaar regeren leverde de Con
grespartij geen enkele grote ne
derlaag op. Totdat partij in maart
vorig jaar van 350 naar 153 zetels
in het parlement tuimelde en on
wennig in de oppositiebanken
plaats moest nemen.
De geschiedenis van India is on
losmakelijk verbonden met de
geschiedenis van de Con
grespartij en de partij op haar
beurt met de familie Nehroe, de
laatste decennia in de persoon
van Nehroe's dochter Indira
Gandhi. Elf jaar lang was zij pre
mier, tot zelfs zij in maart haar
zetel in het parlement verloor.
Met haar autoritair bewind en met
de door haar uitgeroepen nood
toestand bezorgde zij de partij de
haat van miljoenen kiezers. En zij
veroorzaakte opnieuw - net als in
1969 - een breuk in de partij.
De omstandigheden waren dit keer
echter geheel anders. In 1969
handelde Indira vanuit een
machtspositie. Zij wilde zich
ontdoen van een aantal par
tijbonzen, onder wie Morarji De-
sai, nu India's 82-jarige premier
en leider van de Janats-partij.
Indira kreeg het grootste deel van
de partij mee, een schamel
groepje achterlatend, het „Oude
Congres" dat vorig jaar opging in
de Janata.
LEIDEN - Vanavond, drie maan
den nadat het bestuur van de Cul
turele Raad besloot het bijltje er
bij neer te leggen, mogen de le
den van de raadscommissie cul
tuur zich buigen over de vraag
hoe het nu verder allemaal moet.
Het bestuur heeft hen een brief
gestuurd, waari n als oorzaak voor
het besluit tot de massale ontsla
gaanvrage de verregaande ver
waarlozing door zowel het col
lege van Ben W als de gemeente
raad, wordt aangegeven.
Hoewel de verantwoordelijke wel-
zijnwethouders Oosterman en
Tesselaar graag anders doen ge
loven, kwam dat besluit bepaald
niet als een donderslag bij hel
dere hemel. Eigenlijk kon iede
reen die zich een beetje in het
functioneren van de Culturele
Raad heeft verdiept, weten dat
het hier een keer op uit zou
draaien. Voor hen was hooguit de
vraag: wanneer hakt het bestuur
die knoop door.
November een jaar geleden leek het
daar even op, toen een motie aan
de orde kwam, om als het college
niet binnen drie maanden duide
lijkheid gaf over de toekomst van
de raad, de tent maar te sluiten.
Hoewel die duidelijkheid er na
drie maanden maar zeer ten dele
kwam en inhoudelijk voor het
bestuur weinig reden gaf tot
tromgeroffel, werd toen toch be
sloten om door te gaan. Na de
zomervakantie werd het echter
een aflopende zaak.
Door
Lodewijk Bronsdijk
Verguisd
Dit keer moest ze echter als versla-
gene opereren, verantwoordelijk
voor een afgang, verguisd, door
velen gehaat. Maar zeker niet
door iedereen.
Een paar maanden drukte zij zich,
ze leek uitgespeeld in de Indiase
politiek. Met steun van Indira
Gandhi werd Brahmananda
Reddy tot partijleider gekozen.
Maar Gandhi had kennelijk ge
hoopt - als enige nationale figuur
in de partij - voor elke beslissing
wel geraadpleegd te worden.
Het bleek een misrekening. Redc'y
had geen behoefte aan advijfes.
Zijn medestander Karan Singh
zei dezer dagen: „Hoe eerder"we
zonder haar leren leven hoe beter.
We moeten leren op eigen benen
te staan". Een andere partijbe
stuurder zei na de breuk: „Het
kankergezwel is uitgesneden. Nu
dragen we de last Indira Gandhi
niet meer".
Ze zijn vertegenwoordigers van de
stroming die meende dat de Con
grespartij door Indira weer in de
top op te nemen de indruk zou
wekken niets te hebben geleerd
van de wantoestanden onder de
noodtoestand. Het onderzoek
vpi oud-opperrechter Shah naar
die excessen heeft niet alleen bi
zarre feiten aan het licht ge
bracht, maar bovenal ook aange
toond hoe diep die tijd in het ge
heugen van de Indiase bevolking
is gegrift.
Democratisch?
Een tweede punt is de interne toe
stand van de partij. Karen Singh:
„Gaat de partij draaien op een
werkelijk democratische manier
of valt zij weer in de handen van
één persoon? Velen van ons vin
den dat de partij gespaard moet
worden voor een nieuw autoritair
tijdperk. Karan Singh en de an
dere tegenstanders zijn Indira
Gandhi nu kwijt.
Het bestuur wachtte na een korte
vakantie het twijfelachtige ge
noegen om de jaarverslagen over
de afgelopen jaren vast te stellen.
Een droefstemmende klus. De bij
sommigen levende illusie dat de
Culturele Raad in die periode
toch best wel wat had kunnen
bijdragen aan de verbetering van
het culturele klimaat in de stad,
kon toen wijken voor de harde
feiten, zwart op wit, op de verga
dertafel voor ons opgestapelde
paperassen. Er was weinig, te
weinig gebeurd.
In de maanden daarna werd het ge
groeide pessimisme over de toe
komstkansen van de Culturele
Raad nog tot twee maal toe door
het college versterkt. In belang
rijke beleidszaken werd de Cul
turele Raad door B en W opnieuw
niet betrokken. Op een warme
oktobermiddag was de maat vol,
en viel het besluit om niet langer
door te gaan. De Culturele Raad
zou haar tiende verjaardag in no
vember maar niet meer moeten
Tijdens een plenaire vergadering
van de Culturele Raad werd het
voorstel tot ontslagname door het
dagelijks bestuur in vergadering
gebracht. Twee leden onthielden
zich van stemming, één was te
gen en dat was wethouder Oos
terman.
Voor mij persoonlijk aanleiding tot
enig gegiechel, maar in wezen na
tuurlijk een trieste zaak. Was
immers op hem niet veel hoop
Zeker is dal het grootste deel van
het bestuur in de officiële partij is
gebleven. Maar in de deelstaten
en alle partijgeledingen moeten
de kaarten nog worden geschud.
Spoedige verkiezingen in enkele
zuidelijke deelstaten zullen uit
wijzen hoe ze komen te liggen.
Zeker is dat Indira Gandhi in het
zuiden op een flinke aanhang kan
rekenen.
De breuk die zij in de Congrespartij
Door
Ton van Brussel
oud-lid Culturele Raad
gevestigd. Hij was tenslotte al ja
ren lid van de Culturele Raad,
wist zodoende hoe weinig voor
gaande colleges van de mogelijk
heid om advies te vragen gebruik
hadden gemaakt en had zich in
het verleden regelmatig bedroefd
getoond over het ontbreken van
een stedelijk cultuur beleid.
Toen hij in '72 wethouder werd ging
de vlag dan ook uit. Hij deed be
loftes over een beter overleg. We
zouden in elke beleidsbeslissing
worden betrokken. Hij werd zelf
lid van het dagelijks bestuur. Het
kon allemaal niet beter.
Nu, vier jaar later, blijkt dat ook hij
zijn beloftes niet heeft waarge
maakt. Maandenlang is er in het
dagelijks bestuur zonder hem
vergaderd. Tijdens de laatste
vergadering was hij er dan wel,
maar deed niet meer dan tegen
stemmen, zonder enige motive
ring. Collega Tesselaar was er
ook, maar ook van zijn kant
kwam geen enkele blijk van be
grip. Het besluit van de Culturele
Raad bestempelde hij als "onzin"
en "een storm in een glas water".
Hij huldigt dat standpunt nog, zo
blijkt uit het voorstel dat hij sa
men met Oosterman heeft opge-
veroorzaakte, heeft haar echter
ook nieuwe vijanden opgeleverd.
Verscheidene van haar oud-mi
nisters die nu in de „officiële"
fractie van de partij zitten, zijn
bereid tegen haar te getuigen
voor de commissie-Shah. Ze zei
den dat ze indertijd Indira maar
haar gang hadden laten gaan om
de eenheid in de partij te bewa
ren". Daar is nu geen reden meer
voor. En de verbolgen oud-mi
nisters zullen maar al te graag een
boekje open doen over de'voor-
malige regeringsleidster.
Zwijgzaam
De regering-Dessi is opvallend
zwijgzaam over de gebeurtenis
sen in de Congrespartij, maar
lacht ongetwijfeld in haar vuistje.
In 1969 stond Desai aan de ver
liezende kant, nu kan een ver
deelde oppositie hem slechts in
de kaart spelen.
Directrice Maria Vos: onder su
pervisie van B en W..
komt een arts daar nou te
recht? Immers, een arts zweert
bij zijn ambtsaanvaarding
het leven van de mens te zullen
behouden. Terwijl toch een
bekwaam militair als gene
raal Haig onlangs als de
meest vanzelfsprekende taak
van het leger opgaf: het doden
van mensen. Het leger zal met
deze man wel in zijn maag zit
ten. Immers, het loopt grote
kans dat minister Kruisinga
in Brussel zich hartstochtelijk
uitspreekt vóór de neutronen
bom, maar in "De Neder
lander" tegelijkertijd
staande houdt dat hij er altijd
tegen was en zal blijven op
basis van zijn CHU-beginse-
len. Dit terzijde.
Deemoedig
Maar nu de overige ministers.
Allemaal zullen zij zonder
twijfel deemoedig en met ge
bogen hoofd de passage in de
regeringsverklaring van Van
Agt instemmend beluisteren
waar hij zal betogen dat het
dit nieuwe kabinet in de eerste
plaats zal gaan om de niet-
bezitters, de armen, de un
derdog, de paria's, de uitge
stotenen. En dan komt mijn
grote twijfel. Van Agt zal wel
menen wat hij zal zeggen.
Maar met het oog op de in
terpretatie krijg ik het be
nauwd.
Een voorbeeld moge mijn be
doeling duidelijk maken.
Mijn lieve moeder was vroeger
een zeer actief lid van de Eli-
sabeth-verenigingEen ver
eniging van dames uit ge
goede kringen die in samen-
werking met de pastoor arme
mensen bezochten om goede
gaven te brengen. (Als jonge
seminarist van 16 jaar mocht
ling ooit kennis genomen van.de
enorme zorgen en inspanningen
om een zaak staande te houden in
deze tijd?
En wat denkt deze heer van de z.g.
Managers-ziekte!? Niet alleen
door de gewone werknemer
wordt een positieve bijdrage ge
leverd aan het bedrijfsleven wel
degelijk ook door de leiding van
bedrijven of is dit bij het Leidsch
Dagblad anders gesteld? Ik neem
aan van niet. Vanwaar dan deze
botte discriminatie en verdacht-
makerij?
Jazeker, wij moeten het nog beter
krijgen! Dit zou misschien wel
eens kunnen lukken wanneer
onverantwoord gestook en sfeer
verpestende stukjes zoals hier
boven achterwege werden gela
ten. Namelijk wat wij noodzake
lijk beter moeten krijgen is de
verhouding tussen de mensen die
PAGINA 17
ik eens mee naar zo'n arm ge
zin. Het was geloof ik, ook de
laatste keer. Want mijn en
thousiasme was afdoende be
koeld, toen een klein jongetje
dat ik sociaal voelend op mijn
schoot gezet had onder het uit
stoten van een blijde lach een
forse drol op de broek van
mijn beste pak deponeerde.)
De pastoor in wiens opdracht de
dames huisbezoek deden had
zorgvuldig lijsten aangelegd.
Zonder meer overgeslagen
dienden te worden; zij die niet
regelmatig naar de kerk gin
gen, of hun Pasen niet hielden,
of wat nog veel erger was,
aangesloten waren bij een so
cialistische vakbeweging.
Aanbellen
Wat heeft dit voorbeeld met de
nieuwe regering te maken?
Alles. Hans Wiegel heeft al
luidkeels en bars uitgeroepen
dat de vakbeweging geen
hoge toon heeft aan te slaan.
Geen Flauwekul. Netjes aan
bellen en met de pet in de hand
bij de minister eerbiedig belet
vragen.
Wat de sociale voorzieningen
betreft: het moet nu maar eens
voorgoed uit wezen met de le
gioenen van profiteurs. Wie
niet werkt, zal het aan zijn
maag moeten voelen. Geen
verspilling van overheids
geld. Alle respect voor de ar
men, maar ze moeten hun
plaats wel kennen.
En hoe zou het landen als Cuba
vergaan. Al jarenlang waren
de VVD en sommigen uit het
CDA hecht verenigd in de op
positie tegen het eerlijke m.i.
strikt evangelisch beleid van
Pronk. Om de armen te helpen
is het niet nodig en zelfs ver
werpelijk voorwaarden aan
hen te stellen op politiek ge
bied.
Een mens leeft niet van brood
alleen, aldus de titel van het
program van het CDA. Wie de
beste premier was, zullen ooit
historici moeten uitmaken. De
beste regering zal die zijn die
nauwgezet naar de geest van
de werkelijke Bergrede zal
durven te handelen.
in de bedrijven werken en daarbij
behoort ook de door U gediscri
mineerde groep die de leiding
geeft.
Uw bijdrage in de vorm van het ge
schrijf in "Antwoord" blinkt uit
door volslagen onkunde in dat
gene dat door veel leiders van be
drijven wordt gepresteerd. Met
en van die bedrijven moet iede
reen leven. Een betere gang van
zaken daar vermindert de door
iedereen verwenste werkeloos
heid. Tweedracht zaaien leidt tot
niets, eendracht en goede sa
menwerking is hetgeen waaraan
als nooit tevoren een grote be
hoefte bestaat.
Voor dit ongenuanceerde, beledi
gend en domme geschrijf kan ;k
echt geen begrip opbrengen.
Uw abonnee,
A.J.M. van Doornik.
De Bazelstraat 20, Leiden
steld en waarover de commissie
zich vanavond en de gemeente
raad zich maandag moet uitspre
ken. De consequentie van het be
sluit van de Culturele Raad wei
gert hij nog steeds onder ogen te
Immers, als een bestuur in zijn ge
heel op stapt, zijn er twee alter
natieven. Of er wordt een nieuw
bestuur benoemd, of het te bestu
ren instituut wordt opgeheven en
de noodzakelijke werkzaamhe
den worden op een andere ma
nier voortgezet. In het voorstel
dat de wethouders hebben ge
formuleerd wordt wel aangege
ven dat maar beter geen nieuwe
bestuursleden kunnen worden
benoemd, omdat er vermoedelijk
niemand voor dat werk te krijgen
is. Om die reden moeten de taken
van de Culturele Raad maar wor
den overgedragen aan het col
lege, die dan naar goeddunken
ook de inspraak over culturele
zaken zal gaan verzorgen.
Geen gek besluit, daar niet van,
maar als het wordt genomen,
blijft de Culturele Raad in naam
gewoon voortbestaan. Er wordt
niet tot opheffing overgegaan en
dat is kwalijk. De Culturele Raad,
is door de gemeenteraad inge
steld, als advies- en inspraakor
gaan. In de verordening wordt
aangegeven, hoe die raad samen
gesteld dient te zijn. Het is een
lichaam met een grote onafhan
kelijkheid van de gemeente.
touwtjes zelf in handen
daarmee naar buiten toe de in
druk wekkend, dat er nog zoiets
als een echte Culturele Raad be
staat én daarmee het gezichts
verlies voor hen tot een minimum
beperkend. Als de gemeente
raadsleden zich ook maar een
beetje bewust zijn van hun ver
antwoordelijkheden steken ze
maandag een stokje voor die
plannen.
Geachte Redactie, "En wat dacht U
van al die "beter-gesitueerde"
hogere werknemers en werkge
vers? Als ze in hun supersnelle
auto's op hun bureaus gearri
veerd zijn: hoeveel tijd verdoen ze
dan met uitgebreid koffiedrin
ken, lunch-besprekingenz.g. za
kelijke afsprakenwerkbezoeken?
En al die dwaze onnodige uit
spattingen worden natuurlijk'
nog gedeclareerd ook. Wij moeien
het nog beter krijgen?"
Bovenstaande ontboezemingen
mochten wij dan vernemen van
Uw Piet Wesseling in zijn stukje
"Antwoord" in' Uw blad van 5 1
j.l. Dacht mijnheer Wesseling
misschien dat het deze mensen
zijn die werkloosheid, woning
nood, 3e Wereld etc. aan hun laars
lappen? Heelt mijnheer Wesse-
