Lagere rente in
het verschiet
Paraguay heeft
voor eeuwen
gratis energie
MAANDAG 9 JANUARI 1978
„Noord-Zuid
dialoog een
schimmenspel'
ROTTERDAM - "De Noord-Zuid
dialoog bestaat niet meer. De
voortslepende vergaderingen
zijn tot een zinloos en tragisch
schimmenspel verworden. Dit is
niet te wijten aan gebrek aan poli
tieke wil of aan huichelarij van de
rijke landen, maar aan fun
damentele veranderingen in de
internationale economische ver
houdingen".
Dit zei prof. F. van Dam, beleids
medewerker voor de minister
van ontwikkelingssamen
werking, bij het afscheid van pre
sident K. Fibbe, van het OGEM-
concern.
Volgens prof. Van Dam, heeft het
economisch uiteenvallen van de
ontwikkelingslanden in
deelgroepen met tegengestelde
belangen tot gevolg, dat deze
landen niet langer als economi
sche eenheid tegenover de rijke
landen kunnen optreden. Dit be
tekent dat de onderhandelings
structuren (Noord-Zuid dialoog)
en de -programma's (nieuwe in
ternationale economische orde),
die uitgaan van de eenheid van de
ontwikkelingslanden, geen bete
kenis meer hebben.
ECONOMIE
Op de Leidse veemarkt werden vandaag
2269 dieren aangevoerd, gespecificeerd
als volgt: 1325 slachtrunderen, 1 slacht-
kalf, 71 varkens, 872 schapen of lamme
ren. Prijsnoteringen. Slachtrunderen:
stieren le kwal. 7,55-8,- per kg geslacht
gewicht; stieren 2e kwal. 7,05-7,40; vaar
zen le kwal 7,00-7,75; vaarzen 2e kwal.
6,20-6,80; koeien le kwal. 6,60-7,75;
koeien 3e kwal. 5,50-5,80; worstkoeien
4,50-5.80; extra kwal. 9,00-13,50.
Slachtvarkens: Extra kwaliteit boven
notering le kwal. 3,40-3,45; per kg levend
gewicht. 2e kwal. 3,35-3,40; 3e kwal. Ge-
bruiksvee:
behoudens uitzonderingen voor dieren
van buitengewone kwaliteit of eigen
schappen waren de prijzen als volgt:
schapen 180-230 per st. lammeren 200-
275.
Toelichtingen: achtereenvolgens: aan
voer, handel, prijzen: slachtrunderen:
ruim, redelijk, iets lager, stieren stabiel;
varkens: redelijk, goed, lager; schapen
en lammeren: ruim, goed, hoger, oude
schapen lager in prijs.
Weerraporten
van hedenmorgen 7 uur
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Klagenfurt
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Wenen
Istanbul
Las Palmas
New York
Tel Aviv
geh. bew. 2-2 0
geh bew. 2 10
geh. bew. 4 2 0
mist 3 2 0
geh. bew. 3 0 0
mist 3 1 0
geh. bew. 2 10
geh'. bew. 7 4 01
half bew. 6 2 03
onbew. 14 2 0
ij zei 2 -2 01
mist 10 1 0
geh. bew. 3 2 0
geh. bew. 0 0 0
geh. bew. -1 -1 0
geh. bew. 4-3 0
mist 2 -10 0
geh. bew. 0-3 0
zwaar bew. 12 10 0
onbew. 4-7 0
regen 6 5 1
mist -1 -1' 0
zwaar bew. 8 4 0
geh. bew. 16 13 0
15
-2 -10
onbew. 12 -1
onbew. 11 -3
geh bew. 4 -1
geh. bew. 2 -5
geh bew. -1 -4
sneeuw 25 0
licht bew. 15 9
ASUNCION(AP) - Het kleine Pa
raquay, klassiek cliché van het
slaperige Latijns-Amerikaanse
staatje geregeerd door militaire
despoten, wordt momenteel uit
zijn lange siesta gewekt door het
luide gerinkel van de kassa.
Net zoals de Arabische oliestaatjes
heeft dit land. dat niet meer dan
2.5 miljoen inwoners telt, plotse
ling ontdekt dat het toegang heeft
tot enorme hoeveelheden van een
voor de gehele wereld kostbaar
goed; energie.
Paraquay produceert geen olie, al
hoewel de vooruitzichten op het
vinden van "het zwarte goud"
gunstig zijn: regeringsfunctiona
rissen en plaatselijke zakenlie
den zijn uiterst verheugd over de
veelbelovende berichten van
Amerikaanse oliezoekers, die in
het dunbevolkte noordwesten
van het land proefboringen aan
het verrichten zijn.
Wat Paraquay, enkel en alleen
dankzij een gunstige geografi
sche ligging, wel heeft is een uit
gestrekte grens langs de grote ri
vier "parana", die in de Brazi
liaanse jungle ontspringt en 6.000
kilometer verder in de Atlanti
sche Oceaan uitmondt.
Aan de overzijde van de rivier lig
gen de twee grote geïndustriali
seerde landen van Zuid-Ame-
nka: Argentinië en Brazilië.
Deze landen hebben eei
behoefte aan energie
voortzetten van hun
sche ontwikkeling. Argentinië
produceert zelf wel olie, maar
lang niet genoeg om in de groei
ende energiebehoefte te voor
zien. Brazilië moet. ondanks zijn
uitgebreid scala delfstoffen, jaar
lijks miljarden guldens uitgeven
aan olieinvoer.
Het logische alternatief, zo bewe
ren deze twee landen, is energie
welke door een waterkrachtcen
trale wordt opgewekt, en daarom
maakt Paraquay momenteel een
periode van economische op
bloei mee, die in de 400-jarige ge
schiedenis van het land geen
werrga kent.
Een dam voor een waterkrachtcen
trale kan niet tot halverwege een
rivier worden gebouwd. Daarom
hebben zowel Argentinië als Bra
zilië met Paraquay onderhandeld
over drie grote projecten.
Meer dan 18,000 arbeiders en tech
nici zijn reeds begonnen aan de
Capaciteit
NEW YORK - Het Com
modore Hotel in New York (al
gesloten in 1976) hield eind vo
rige week "uitverkoop".
Van de hand gingen honder
den kilo's zilverwerk, duizen
den vierkante meters karpet,
4.000 bedden, 32.000 handdoe
ken en een vrijwel niet te tellen
hoeveelheid glaswerk, dat men
hier ziet uitgestald.
DEN HAAG - Op de doorgaan door rust gekenmerkte bu
relen van professionele beleggers is consternatie ont
staan. Oorzaak is de merkwaardige sprong van de kapi
taalmarktrente. Pensioenfondsen, verzekeraars en an
dere institutionele beleggers, die in de herfst het kruit wat
drooghielden, zagen zich plotseling verplicht onmiddel
lijk naar belegging uit te zien.
bouw van de grootste waterk
rachtcentrale ter wereld, het
Itaipuproject. Het aantal mensen,
dat aan dit project werkt, zal bin
nenkort worden uitgebreid tot
25.000.
De centrale krijgt een capaciteit
van 12.6 miljoen kilowatt en
wordt daarmee de grootste ter
wereld.
Itaipu - in de taal van de Quarani
indianen, die het jungle gebied
bevolken, betekent dit de „zin
gende rots" - zal in 1983 met de
efrgieprodukten beginnen.
Over twee andere projecten in de
Parana-rivier zijn Paraquay en
Argentinië nog aan het onder
handelen. In principe is men het
eens over de aanleg van twee wa
terkrachtcentrales langs de ge
meenschappelijke grens. De fi
nanciering van deze projecten is
echter nog niet rond. Verwacht
wordt dat Paraquay dezelfde, ui
terst gunstige voorwaarden los
zal krijgen als in het geval van
Brazilië.
Paraquayaanse functionarissen
schatten dat een van de 18 tur
bines, die in Itaipu aangelegd
zullen worden, genoeg zal zijn om
het land tot de volgende eeuw
van energie te voorzien. Over
eengekomen is echter dat Brazi
lië en Paraquay ieder 50 procent
van de geproduceerde electri-
sche energie zullen ontvangen.
Dezelfde regeling zal gelden voor
de twee projecten, die met Ar
gentinië ten uitvoer zullen wor
den gebracht. Daarom is besloten
dat Paraquay alle overtollige
energie zal terugverkopen aan
Brazilië en Argentinië. Het mooi
ste van alles is nog dat het
Itaipuproject Paraquay geen cent
heeft gekost, zo vermelden rege
ringsfunctionarissen trots. Bra
zilië heeft de gehele financiering
voor het project bij elkaar gekre
gen.
Verwacht wordt dat Paraquay de
zelfde voorwaarden aan Argenti
nië zal opleggen als aan Brazilië.
Paraquay heeft eigenlijk niet nog
eens twee dammen nodig, Ar
gentinië kan in feite niet zonder
deze waterkrachtcentrales.
Vandaar dat het kleine Paraquay
zijn wil kan opleggen aan de
machtige buurlanden aan de
overzijde van de Parana-rivier.
Hollandia wil
„apo"-gesprek
UTRECHT - De directie van Hol
landia Tricotage heeft zich, als
eerste in de textielbranche, be
reid verklaard met de industrie
bonden ie praten over een ar
beidsplaatsenovereenkomst. Dit
heeft een woordvoerder van de
industriebond NKV verklaard.
De directie wil praten over het aan
tal arbeidsplaatsen en de activi
teitenbevestiging.
Hollandia Tricotage (voornamelijk
ondergoed) heeft vestigingen in
Veenendaal, Winterswijk en het
Groningse plaatsje Looppersum.
In totaal werken bij Hollandia 385
man. De fabriek heeft ook een
vestiging in Hongarije. Daar
werken 600 man.
Dat is merkbaar op de markt van
obligaties en in de handel van
onderhandse leningen, die onbe
kend is, maar toch qua omzet de
Amsterdamse effectenbeurs vele
malen overtreft. Op die onder
handse markt, waar vooral de
overheid en financiële instellin
gen lenen, is de rente in enkele
dagen met ruim een half procent
gezakt.
Daarnaast zijn ook de obliga-
tiekoersen in de luttele dagen van
het nieuwe jaar met punten tege
lijk omhoog geschoten en voor
een éérste klas debiteur, bijvoor
beeld de staat, komt het 8 procent
rentetype alweer dicht in zicht.
De hypotheekbanken hebben
verder zonder uitzondering de
afgifteprijzen van hun pandbrie
ven stevig verhoogd. Maar tot
dusverre heeft slechts één, het
Bouwfonds, ook de hypotheek
rente verlaagd.
De aarzeling in de trend van de
rente begon eigenlijk al tussen
kerstmis en nieuwjaar. Aanlei
ding waren de maatregelen van
de Westduitse centrale bank om
de kapitaalinvoer te beperken.
Omdat de rente in Europa al
sinds de zomer in hoge mate
wordt beheerst door de valutaire
ontwikkelingen (de rente daalde
in landen met een gewilde munt,
zoals Duitsland en Zwitserland
en steeg in landen waar de munt
soort wat zwakker werd geacht,
zoals België en tijdelijk ook Ne
derland) en zou de Duitse maat
regel wellicht voor meer rust aan
zowel het valutafront als op de
rentemarkten zorgen.
De in opgang zijnde vlucht van
buitenlandse beleggers uit Ne
derlandse en vooral ook van Bel
gische waarden is dan ook sinds
enige tijd gestopt. Er is zelfs weer
wat invoer van buitenlandse
middelen.
Grote bedragen
De betrekkelijke rust op de valu
tamarkten (waarmee dan be
doeld is dat de valuta van de
slanglanden meer evenwichtig
stegen ten opzichte van de dollar
en niet slechts de mark alleen) in
de laatste dagen van het jaar, is
overigens niet de enige oorzaak
van de rentedaling. Daarbij
speelt het passeren van de jaanil-
timo tevens een rol. Dat is name
lijk de datum dat pensioenfond
sen de grote bedragen bin
nenkrijgen van de premiepli-
ching. Bedragen die weer moeten
worden belegd. Aangezien aan
delen met het oog op de ontwik
kelingen bij het bedrijfsleven
niet erg aantrekkelijk zijn en aan
onroerend goed toch ook veel
haken en ogen zitten, gaat het
grootste deel van die middelen
naar de obligatie en onderhandse
kapitaalmarkt.
Bovendien is niet iedere institutio
nele belegger zo met zoveel ken
nis uitgerust dat hij de ingewik
kelde technieken zoals voorbe
legging, tijdelijke uitzetting op de
geldmarkt e.d. beheerst. Veel van
de middelen die binnenkomen
worden via een telefoontje naar
de makelaars dezelfde dag be
legd. En als er dan veel aanbod is
dan trachten de kapitaalvragers
uiteraard tegen wat voordeliger
voorwaarden te lenen.
Dit gaat althans zo op de onder
handse leningsmarkt. Op de
openbare markt, de effecten
beurs, houdt de Nederlandsche
Bank de vraag in de hand, overi
gens met uitzondering van de
staat, die onder alle omstan
digheden voorrang heeft.
Emotioneel
Volgens de heer A. E. Teeuw, ad
junct-directeur passieve finan
ciering van de Westland/Utrecht
Hypotheekbank, gaat het op de
rentemarkten momenteel wel
wat emotioneel toe. De markten
hebben naar zijn mening altijd de
neiging wat te overdrijven. "Een
rentedaling van een kwart pro
cent in één dag op de onder
handse markt is niet normaal".
Niettemin acht hij de kans op een
weer wat lagere rente wel reëel.
"De rente is lange tijd beheerst
door de valutaperikelen en als
daar weer wat rust in komt dan
krijgen weer wat normalere ver
houdingen, aldus Teeuw, die
J* O
Triest gevolg van een voorrangsfout.In deze auto kwam dit weekeinde een 67-jarige inwoner uit Zuilichem om
het leven, toen hij te Eethen geen voorrang gaf aan een andere auto, waarvan één inzittende zwaar gewond
raakte.
overigens wel gelukkig is met de
wat ruimere vraag - en aanbods
verhoudingen op de kapitaal
markten. Hij leent nu zelf tegen
8,5 procent tegen eerder 9 op de
onderhandse markt, terwijl de
pandbrief hem effectief eveneens
8,5 procent kosten tegen 8,75 in
december.
Voor een verlaging van de hypo
theektarieven is volgens Teeuw
echter meer nodig. Over het al
gemeen is er sprake van een naij
ling op de kapitaalmarktrente.
Dat komt omdat de aanvragers
van een hypothecaire lening van
de banken meestal enige weken
de tijd krijgen om op het voorstel
van de bank over de voorwaarden
in te gaan. Dan moeten we ook
wel zeker weten dat wij de mid
delen zelf niet voor een hoger ta
rief moeten aantrekken, aldus
Teeuw.
Het lijkt hem overigens niet denk
beeldig dat de concurrentie tus
sen de banken weer gaat toene
men. "Dat is voor een deel al het
geval, maar de minder grote groei
in de vraag naar hypothecair kre
diet en het wat ruimere jasje
waarin de handelsbanken zitten
binnen de kredietmaatregel van
de Nederlandsche Bank, zou de
concurrentie tussen de banken
wat kunnen verscherpen.
Tenslotte lijken ook de maatrege
len van de VS om samen met de
centrale bank van West-Duits-
land de dollar op de wisselmark
ten voor een verdere val te be
hoeden gunstig voor onze rente.
Immers, het veel hogere renteni
veau in Nederland dan in West-
Duitsland is voor een belangrijk
deel toe te schrijven aan het feit
dat de speculanten liever hun
dollars in marken wisselen dan in
guldens. Een stabielere dollar zal
dan ook voor meer rust zorgen
binnen de valuta's van de slang-
landen. Dat betekent voor Ne
derland wellicht een lagere rente
voor de wat langere termijn.
Beursoverzicht
Evenwicht door
hogere dollar
AMSTERDAM - Een weer stij
gende dollar heeft vanochtend de
invloed van een dalend Wall
Street zodanig weten te beïnv
loeden, dat het Damrak de
nieuwe week met slechts zeer
lichte verschillen ten opzichte
van vrijdag kon beginnen. Vrij
vast begon wel KLM, maar direct
na opening ging ook hier een
groot deel van de winst weer
verloren. Na een koers van
120.50, hetgeen een winst van
1.50 betekende, werd voor het
luchtvaartfonds 119.70 geno
teerd.
Van de internationale aandelen was
AKZO 20 cent beter op 24.20 en
Unilever 30 cent op 123.50. Phi
lips verloor een dubbeltje op
26.20, evenals Kon. Olie op
127.70. Hoogovens werd onver
anderd op 25.70 verhandeld.
Heineken was 80 cent beter op
133.50 en ging daarna nog wat
verder omhoog. Vol verwachting
wordt uitgekeken naar de bin
nenkort te houden jaarvergade
ring. Van de cultures was Deli
twee dubbeltjes hoger, maar
HVA begon een dubbeltje lager.
Van de grote banken verloor
ABN 1.50 op 324.50, terwijl
Amrobank een halve gulden la
ger op 66.40 van eigenaar ver-
wisseldde. Van Ommeren en
Nedlloyd moesten een paar dub
beltjes terug, terwijl Kon. Boot
onveranderd 88.80 noteerde.
Nat. Nederlanden ging onveran
derd op 99.90 in andere handen
MAANDAG 9 JANUARI 1978
ACTIEVE Vortre Ko
koers hei
AANDELEN
AKZO 20
ABN 100
AMRO 20
Deli-Mij 75
Dordtsche 20
Dortsche Pr.
Heineken 25
Heineken H. 25
A A L. Hold, 100
Hoogov. 20 2J
AVA-Mijen eert. 4(
KNSM eert 100 8"
KLM 100 lh
Kon. Olie 20 12!
Nat. Ned. 10 9!
Ned Lloyd 50 101
Ommeren Cert. 13!
Philips 10 2(
Robeco 50 171
Rolinco 50 11!
Unilever 20 12!
BINNENLANDSE
AANDELEN
66,9
120,5
168.9
166,9
131,5
125,5
121.2
167.5
165.4
133.5
AMAS
AMEV
Asd. Droogd.
Asd. Rijtuig.
Aniem Nat.
Ant. Brouw.
Ant. Verf
Arnh. Sehbw.
Asselberg
Ass. St. R'dam
AUDET
Ant. Ind. Rt.
Ballast-N.
BAM
Batenburg
Beek. van
Begemann
Bergoss
Berkel P
Bydienst. C.
Boer Druk.
Buhrm. Tett.
Calvé-D eert.
id. 6 pet. eert.
70.5
84,9
92.6
279,00 279.5
1330,00
1330,00 1340
265,50 267.2
265.50 267
66,20 66
176,00 176
1420,00 1420
71.00
70,00
Ceteco
id. cert.
Chamotte
Cindu-Dey
Crane Ned.
Desseaux
Dikkers
Dorp en Co.
Dr. Ov. Hout
Duiker App.
Econosto
Elsevier
id. cert.
EMBA
Eriks
Fokker
Ford Auto
Fr.Gr. Hyp.
Furness
Gel. Delft c.
Gelder eert.
Geld. Tram
Gerofabr.
Giessen
Gist Broc.
id. cert
Goudsmit
Gras so
Grofsmed.
Hagemeijer
Hero Cons.
Heybroek
Hoek's Mach.
Holec
Holl. Beton
Hunter D.
ICU
IHC Holland
Ind. Maatsch.
IBB Kondor
220,80 221
220,50 221
23,00 23.8
34,70 33.7
918.00 919
48,40 48
60,40 62.5
152,50 151.1
302,00 302
1200,00 1200
195,00 200
36,80 36.9
252,00 251.5
251,50 251
167,00 171
124,00 124
86,30 86.3
20,30 20.6
714,00 720
114,30 114.1
63.70 64.3
33.10 34
16.20 16.3
201.00 204
30.20 30.8
281,00 283
55,00 56
151.00 151
41.50 41
41.50 41
127.00 125
95,00 98
58.00 58
85,00 86.5
99.50 99.5
167.00 169.5
61.00 61.8
131,00 132
105.80 1053
24.61
92,00
16,50
237.00
75,50
24 5
91.8
Interlas
Internatio M.
Inventum
Kempen Beg.
Key Houth.
Kiene S.
Kluwer
KBB
id. cert.
id. 6 cum.
Kon. Ned. Pap
Krasnapolsky
KSH
Kwatta
Landre Gl.
Leids. Wol
Macintosh
Maxw. Petr.
Meneba
MHVA/dam
Moeara En.
id. 1-10
id. 1-4
Mynb. W.
Naarden
Naeff
Nat. Grondb.
NBM-Bouw
Nedap.
Ned. Bontw.
Ned. Crediet
Ned. Dagbl.
id. cert.
NMB
Ned. Scheepshyp.
Netam
Nierstrasz
Norit
Nutricia GB
Nutricia VB
Nijverdal
56,00
40,40
605,00
93,00
230,00
229
157,50
84,50
78,20
15,10
37,00
37.2
105,00
164,00 164
343,00 341,5
61,50 62
154,50
54,8
2.00
178.50
43,50
915,00
95,00
45.20
45.50
39.20
55
2220,00 2220
46,00 46
291,00 288
3650,00 3610
770,00 760
410.00 415
37.80 37.2
72.70 72.7
51.70 51
32.50 30,5
319.00 315
113.00 115
49.50
Oce. v.d. Gr.
OGEM Hold.
Orenstein
Otra
PalembaTig
Palthe
Philips
Pont Hout
Porcel. Fles
Proost Br.
Rademakers
Reesink
Reeuwyk
Reiss en Co.
RIVA
id. cert.
Rohte Jisk
Rommelholl.
Rijn-Schelde
Sanders
Sarakreek
Schev. Expl.
Schlumberger
Schokbeton
Schuitema
Schuppen
Schuttersv.
Slavenb. Bank
Smit Internat
Tilb. Waterl.
TW. Ka bell
Ubbink
151,20
43,40
256,00
130,00
43,20
41,20
63.00
46
26.70
241,00
100,00
172,00
230,00
163,50
85,50
163,00
337.00
333,00
53,20
265,00
9.90
61
55.2
97.00
55,20
17,50
830,00 820'
1200,00 1190
173,00
380,00
73,50
238.50
104,50
184,00
338,00
292,00
178.50
163,00
id. 7 pet.
id. 6 pet.
v.d. Vliet-W.
Veneta
Ver. Glansf.
VMF Stork
Ver. Uitg. mij.
Verto eert.
Vezelverw.
Vihamij Butt.
VRG Gem. Bez.
Wegener C.
id. cert.
Wessanen c.
W. U. Hyp.
Wosp. Ede
Wyers
Wyk e
73,50
92,00
19,50
107,00
43,00
86,70
14,60
111,00
65,00
59,50
65,00
59.9
Her.
BELEGGINGS
INSTITUTEN
172,5
4,00
Alg. Fondsenb.
America Fnd
Asd. Belegg. D.
Binn. Belf. VG
BOG
Breevast
Converto
Dutch Int.
Eur. Pr. Inv.
Goldmines
Holland F
IKA Belegg.
Obam
Rorento
Sumabel
Tokvo PH(S)
Tokyo PH
Uni-lnvest.
101,00
117,00
127,00
167.00
152,00
157.00
518.00
105,70
116.00
440.00
126,50
102,00
506.00
81.30
66,50
129,70
56.00
64.50
88.50
86,00
66,2
130,1
55,5
64,5
1022,00
170,00
390,00
14,30
8,20
Wereldhaven
Concentra
Europafonds
Eurunion
Finance-U.
Unifonds
Chemical F.
Col. Growth
Dreyfus F. 25,5
Fedelty F 33,8
Investors M. 22,7
Japan Fund. 17,90
Lehman Corp. 23,00
Madison F. 29,30
Manhattan 4,6
Massachus. 21,50
Oppenheimer 11.5
Technology 14,40
BUITENLANDS
GELD
(prys in guldens; bank inkoop-verkoop)
Amerikaanse uoliar 2,25 2,35
Engelse pond 4,28 4.58
Belgische fr (100) 6,76 7,06
Duitse mark (100) 106 109
Ital. lire (10.000) 24.50 27,50
Portugese esc (100) 4.20 5,70
Canadese dollar 2.06 2,16
Franse fr (100) 47.25 50.25
Zwitserse fr (100) 112 115
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenr. sch. (100)
Spaanse pes. (100)
Griekse drachme (100)
47.25
42,50
37,50
14.89
2,58
5.15
50,25
45.50
40,50
15.19