Uw buurman kan
Rosekruiser zijn
KERKDIENSTEN
Tijdmeting
Nu ook een afdeling in Leiden
Jaarwisseling
De overgang van het ene jaar
andere is voor velen een
van bezinning. Vele anderen ko
men aan die bezinning nauw
elijks toe. De drankjes en het
vuurwerk bevorderen niet altijd
de helderheid en de diepte van
denken en beleven.
Maar misschien is het voor ons allen
toch telkens een eigenaardig ge
beuren; in één oogwenk is 1977
voorbij en staan wij in het nieuwe
jaar 1978. Die onvoorstelbare
ruimte tussen de laatste seconde
van de laatste minuut van het
laatste uur van 1977 en de eerste
sekonde van het eerste uur van het
eerste etmaal van 1978 vormt het
keerpunt. Een moment blijkt uit
alle momenten aangewezen te
zijn om een overgang te brengen.
De jaarwisseling is een schaduw,of
moet ik zeggen.een voorteken van
de overgang van deze oude we
reldsnaar een nieuwe wereld. In
een brief, die een aanhanger van
Jezus in de eerste eeuw schreef,
spreekl hij over een ondeelbaar
ogenblik,of moeten wij vertalen
een punt des tijds" waarin eens
klaps alles anders wordt.
Oud en Nieuw
Er zijn vele mogelijkheden om de
tijd in te delen. De Islam kent een
andere tijdrekening dan wij han
teren. Israel viert hel
nieuwjaarsfeest wel tweemaal
per jaar; het religieuze jaar be-
gint in de maand, waarin de uit
tocht herdacht wordt, het burger
lijke jaar begint ergens in sep
tember. De scholen rekenen met
het begin van het kursusjaar, en
de boeren kunnen met de datum
van 1 januari voor hun
jaarplanning niet veel beginnen
Maar in alle vormen van jaarinde-
ling wordt iets ervaren van oud
naar nieuw. Oud is wat wij be
leefd hebben, nieuw wat wij ho
pen te beleven. Oud zijn de moge
lijkheden, die wij hebben gepro
beerd, gebruikt of verwaarloosd;
nieuw is wat wij nog willen pro
beren, wat nog op allerlei wijzen
kan worden ingevuld.
Het spreken van oud en nieuw ge
tuigt van ons bijna onver
woestbaar optimisme: wat niet is,
kan komen.
Klok en kalender
Wij kunnen het niet laten onze tijd
in te delen. De klok helpt ons de
dag in gelijke stukken te splitsen,
de kalender schrijft ons voor, ook
de dagen te ordenensen in grotere
eenheden samen te vatten.
Wat brengt ons tot de wens de tijd te
meten? Is het hoogmoed, die ons
doet geloven, dat wij zelf de tijd
bepalen? Is het angst voor de
kracht van de stroom, die ons
meevoert? Wie zou kunnen leven
zonder klok, zonder kalender?
In een oud lied van een gelovige uil
Israel lees ik: "mijn tijden zijn i
Uw hand".
Die hand is de hand van d
Eeuwige.
Dat is iets anders dan beheersOl
worden door de klok en de fcaien-j
der.
De tijd wordt niet door ons gemeten,
maar wordt ons toegemeten.
Zouden wij dan toch leven bij de
gratie Gods?
In ieder geval: ik wens u een geluk-
kig nieuw jaar. JM.VLlJMi
(Van onze redactie geestelijk leven)
LEIDEN - Er zal langzamerhand wel niemand meer zijn die
leeft met de gedachte dat de kerken de enige instantie zijn
waarvan de mensen hun geestelijk voedsel betrekken. Zij
hebben een stuk van hun autoriteit aan anderen moeten
afstaan, en het lijkt erop dat in bepaalde delen van de
wereld, met name in het vanouds "christelijke" Westen,
dat stuk almaar groter wordt.
Op het podium dat de publici
teitsmedia de onder ons levende
geestelijke stromingen voor het
aanprijzen van hun waar ter be
schikking stellen, laat geen groep
zich onbetuigd. En hun aandrang
resulteert soms in een aanhang
die de officiële godsdienst op z'n
minst voor de vraag stelt, waar
aan zijn functieverlies dan toch
wel moet worden toegeschreven.
Tot de kring van niet-kerkelijke
groeperingen in ons geestesleven
behoren ook de "Rosekruisers".
Een nogal geheimzinnig gezel
schap. Zij beschouwen zichzelf
als een "unie van vooruitstre
vende mannen en vrouwen die
erop uit zijn, de mogelijkheden
van het leven zoveel mogelijk te
benutten".
Naar schatting zijn er in Nederland
op het ogenblik zo'n 5000. Ze zijn
opgenomen in een orde, die een-
voudigheidshalve "Amorc"
wordt genoemd - wat zoveel be
tekent als: Aloude Mystieke Orde
Rosae Crucis - en wier organisa
tie doet denken aan de kerke-
lijk-hiërarchische structuur.
Deze 5000 hebben zich georgani
seerd in een 25-tal afdelingen,
i sinds kort Leiden er één
Oude papieren
De Rosekruisers zijn een inter
nationale organisatie met vesti
gingen in 80 landen. Hun wereld
centrum vindt men in San José
(California, Amerika). Het Ne
derlandse Amorc-huis staat in
Den Haag, Groothertoginnelaan
36.
Opperhoofd van de beweging is de
"imperator". Hij heeft nationale
leiders, die de titel "grootmees
ter" voeren. In ons land is de heer
E. D. C. van Drenthem Soesman
met die waardigheid bekleed. Hij
heeft het niet alléén voor 't zeg
gen; een raadgevend lichaam
staat hem ter zijde.
Rosekruisers pretenderen, over
heel oude papieren te beschik
ken. Volgens eigen overleverin
gen, waarnaar vaak in literaire
naslagwerken wordt verwezen,
ontstond de orde als een der mys-
teriescholen in de achttiende
Dynastie, of onder de regering
van farao Ichnaton. Dat was on
geveer 1350 vóór Christus. Haar
eerste studerende leden, zo wordt
vermeld, ontmoetten elkaar in de
geheime vertrekken van de Grote
Piramide.
Éénmaal in noordelijke richting
uitgezwermd, zijn de Rosekrui
sers vaak vervolgd. "Omdat ze",
zoals de heer G. J. van der Steen
(34) te Hazerswoude ons uitlegde,
"een andere interpretatie van de
christelijke leer gaven dan de
kerk placht te doen".
De farao Ichnaton. De eerste
"grootmeester" van de aloude
Egyptische Broederschap, 1360
vóór Christus.
Rosekruisers zien de bijbel niet als
"woord van God", maar als de
neerslag van een stuk mystiek.
Jezus is één van de grote wereld
leiders. Als de tijd er rijp voor is,
verschijnt er zo'n figuur. De orde
kent dan ook geen godsdienstige
verbintenissen en heeft zich ook
nooit beziggehouden met poli
tieke controversen. Ze strijdt te
gen, wat ze noemt, "bijgeloof,
onkunde en vrees, als de grootste
vijanden van de mens en ob
stakels voor een eigen meester
schap over het leven". De mens
behoort zijn eigen meester te zijn.
Amorc is een "broederschap van
zelfstandig denkende en onder
zoekende mensen met een open
geesteshouding".
Volledig bestaan
Men kan ze vinden in elke stand en
positie. Rosekruiser Van der
Steen: "Uw buurman kan een
Rosekruiser zijn. Hij hoeft geen
veranderingen in zijn gewone za
ken of maatschappelijke betrek
kingen aan te brengen. Het gaat
er alleen om, dat hij de door
Amorc geboden gelegenheid be
nut om zijn leven te beschermen
en er de noodzakelijke elementen
aan toe te voegen voor persoon
lijke voldoening en een volledig
bestaan".
Rosekruisers bedienen zich voorde
concretisering van dat ideaal van
een "oefenstelsel", gericht op
concentratie en meditatie, ge
zondheidsverbetering en een be
tere afstemming van eigen le
venswijze op de omgeving en op
constructieve en scheppende
krachten. In schriftelijke lessen,
gepaard gaande met praktische
oefeningen, worden vele voor
beelden aangereikt van de ma
nier waarop de "leringen" van de
orde iemand kunnen helpen om
"meesterschap" over zijn leven te
krijgen.
Een willekeurige greep uit de on
derwerpen in die lessen: verbete
ring van het geheugen, ontwik
keling van de wilskracht, behoud
van de gezondheid, de kracht van
het scheppend denken, het aan-
en afleren van gewoonten, on
derkenning van het psychische
zelf, het kosmische doel van het
leven, het veranderen van
iemands omgeving, de beïnvloe
ding van anderen, de overwin
ning van minderwaardigheids
complex, bestudering van de le
venskracht in de mens, de waar
heid omtrent reïncarnatie (Ro
sekruisers geloven in een vol
gend leven), feiten betreffende
ziel, geest en stof, onzichtbare
hulp in tijden van nood, geheime
leringen uit het /Oosten, de bete
kenis van oude'symbolen en de
weerlegging van bijgeloof (Ro
sekruisers menen over een ge
heime methode te beschikken
die iemand in staat stelt, uit te
maken of een geloof of een ge
woonte bijgeloof is).
Mystieke schep
Volgens de heer Van der Steen, die
de afdeling Leiden van de orde
aanvoert, gaat men door al deze les
sen zijn eigen geloof anders bele
ven, minder dogmatisch, meer rela
tiverend en mystiek. De orde eist
niet dat iemand zijn geloof af-
Het Het Amorc-huis Den Haag.
zweert. De Rosekruis-idee is, naar
zijn opvatting, eigenlijk de mys
tieke schep bovenop het chris
tendom, zoals de islam en het hin
doeisme dat ook hebben.
worden steeds ge
voeliger voor de mystiek. Dat is
misschien wel een reactie op het
materialisme, waarvan men inner
lijk niet gelukkiger wordt. Ook de
uiterlijke vormen van de kerk
spreken velen niet meer aan". Ro
sekruisers ontlenen hun naam aan
de symboliek van de roos en het
kruis. Waar het kruis - bedoeld in
algemene zin - beleefd wordt, bloeit
de roos open. In Jezus ziet men
daarvan bet grote voorbeeld.
Intuïtie is bij de Rosekruiser be
langrijker dan intellect. De orde wil
geen wetenschappelijk gezelschap
zijn. "We hebben professoren,
huisvrouwen en ambachtslieden in
onze gelederen. Intern gelden geen
titels. En de leringen zijn in heden
daagse en begrijpelijke taal omge
zet".
De afdeling Leiden van Amorc
houdt nu eens in de twee weken, op
vrijdagavond, een bijeenkomst, en
nog wel op kerkelijk grondgebied:
in het Hooglandse Huis. Men moet
echter lid zijn van de orde om die te
mogen bijwonen. Het lidmaat
schap is persoonlijk en vertrouwe
lijk.
Wie waardig wordt bevonden om
de Eerste Principes en vertrouwe
lijke studies te ontvangen, ver
klaart zich te houden aan de tradi
tionele gelofte die alle novieten
moeten afleggen: "Ik zal alle ge
schriften, lessen en verhandelingen
die mij toegezonden worden ge
heim houden, en ik zal alles wat ik
van u ontvang zorgvuldig bestude
ren, om stap voor stap voorbereid te
worden voor een leven van beter
begrip en vooruitgang". De in
schrijving kost 30, het lidmaat
schap zelf 25 per maand.
In de openbaarheid
Wie beweert, een "boodschap van
hoop en vriendschap en een be
trouwbare bron van unieke kennis"
te bezitten, zal toch ook een beetje
zendingsijver aan de dag moeten
leggen, hoe gewijd, geheim en mys
tiek men ook wil zijn. Welnu, in ja
nuari treden de Leidse Rosekrui
sers met een openbare lezing naar
buiten. De Rosekruisers-academie
is zelfs van plan, hier regelmatig
openbare voorlichting te gaan ge-
De Hazerswoudse Rosekruiser Van
der Steen (ingenieur) denkt dat de
plaatselijke afdeling in de verbrei
ding van de beginselen zeker een
rol van betekenis kan spelen. Aan
hem zal het niet liggen, als het geen
levende afdeling wordt.
Ontwikkelingsgeld. De behoudende Zuidafrikaanse krant Sun
day Express meldde, dat bij het verbieden van een aantal anti-
apartheidsorganisaties gelden, afkomstig uit Nederlandse ont
wikkelingshulp, in beslag zijn genomen. Volgens deze krant zou
het om 1,7 miljoen gaan. De Nederlandse medefinancieringsin
stanties Cebemo (rk) en ICCO (protestants) hebben deze week de
inbeslagneming bevestigd. Het geld was bestemd voor prog
ramma's ter bewustwoording van de zwarte bevolking en andere
projecten.
Cebemo heeft inmiddels verklaard, dat de omvang van de doelver-
vreemding der gelden blijkt mee te vallen. Tot dusver is alleen de
hulpverlening via de protestantse ICCO, ten bedrage van ongeveer
600.000, verbeurd verklaard. Een deel van de ontwikkelingsgel
den was al gebruikt door de organisatie waarvoor ze bestemd
waren: de Black Community Programmes. Een ander deel kon
geblokkeerd worden vóór het Zuid-Afrika bereikte.
Het verbod van de anti-apartheidsorganisaties stelt de Nederlandse
medefinancieringsinstanties voor moeilijke vragen, waarop nu
nog geen antwoord mogelijk is, maar de hulpverlening aan het
bewustwoordingsproces in Zuid-Afrika gaat wel door.Zo zei een
woordvoerder van de Cebemo.
Gebedsweek
Lange adem. Om de gebedsweek voor de eenheid van de christe
nen niet te laten verstarren tot een jaarlijks terugkerend verplicht
nummer, richtte de raad van Kerken in Nederland onlangs een
werkgroep op voor een nieuwe opzet. Ter begeleiding van de ko
mende gebedsweek heeft de groep een boekje gemaakt waarin
naast drie modellen voor gebedsdiensten ook een paar hoofd
stukjes staan over wat bidden is, over het samen-zijn van oecurtie-
nische groepen, parochies en gemeenten en over de eenheid van de
christenen als bijdrage aan het herstel van de samenleving.
Het is te bestellen bij het "Apostolaat van het gebed", Graafseweg 11,
Nijmegen, telefoon 080-222495. De prijs is 1 gulden, bij 50 exempla
ren en meer 0,75.
"Bidden zonder doen is leeg", schrijft prof. dr. H. Berkhof, voorzitter
van de Raad van Kerken, in een woord vooraf. "Dit boekje helpt
ons, de eenheid van die beide geen ogenblik te vergeten. Maar dat
verband geldt ook omgekeerd: doen zonder bidden is blind. Dan
verzanden we in kortademige plannen van eigen maaksel.
De oecumenische beweging moet het hebben van daden van men
sen. Maar dan van mensen die weten dat de eenheid van de kerk en
de komst van het Rijk niet van hun daden afhangen, en die telkens
weer in hoger beroep gaan bij die God die doét, boven bidden en
denken. Uit zo'n overgave en vertrouwen komen daden van lange
adem voort".
Zomerslaap
Jezus "winterkoning". Soms denkt de gereformeerde Noord-
wijkse dominee R. S. Elgersma, dat Jezus een winterkoning is.
Gedurende enkele weken in de winter zijn de mensen bereid deze
Koning te aanbidden en van de vergezichten van zijn Rijk te genie
ten. Er sluimert iets in de mensen, en dat is vooral een verlangen
naar vrede en gerechtigheid. In de kersttijd wordt dat verlangen bij
getemperd licht in de harten van miljoenen wakker, maar in het
harde licht van januari wordt het weer weggestopt in het duister
van de menselijke ziel om daar een langezomerslaap te houden. Ze
gaan weer over tot de orde van de dag en kijken niet verder dan hun
neus lang is, en de aanbidding maakt plaats voor de dagelijkse
plichten.
Ds. Elgersma hoopt in zijn kerkblad, dat men in 1978 bij elkaar
telkens weer dat verlangen wakker roept, "zodat we ook met be
trekking tot politieke en economische vraagstukken verder kijken
dan de kortzichtige blik van de menselijke behoeftebevrediging."
Nagekomen kerkdienstopgaven. Pinkstergemeente Leiden 3 uur,
hr. Eikerbout; Leger des Heils Alphen 31 dec. 5 uur, 1 jan. 10 en
6.30.
i Ermelo, B. Ooste-
De diensten die vandaag 31 december,
worden gehouden, zijn alle avonddien-
LEIDEN - Herv. Gem. 31 dec. Hoogl.
kerk 7.30 ds. Pannekoek, Marek. 7.30 ds.
Meijers, Maranathak. 7.30 ds. v. Achter
berg, Merenw. 7 past. Van Well, Bevrijd,
kerk 7.30 ds. Bovenberg en ds. Wagen
voorde, Vredesk. 7.30 mevr. Westera,
Waalse k. 7 ds. Ribs, 1 jan. Hoogl. k. 10 ds.
Wagenvoorde, 11.45 oec. stud, dienst,
Marek. 10 ds. De Jong, 5 ds. Meijers, Ma
ranathak. 10 ds. Koolstra. Merenw. 11 ds.
v. Leeuwen, Bethl. kerk Driftstraat 10
ds. Pannekoek, Bevr. kerk ZW 10.30 ds.
Boogert en ds. Bovenberg, Vredesk. 10
dr. Lamping, Acad. Z. 10 ds. Brederveld,
Diac. huis 10.30 ds. Hemmes, psych.
ziekenh. 9 prot. dienst, 10 rk dienst, Pe-
trakerk 10.30 dhr. Landman, dovend.,
Geref. Kerk 31. dec. Zuiderkerk, 7.30 ds.
Sytsma, Petrak. 7.30 ds. Hortensius. O.
Vest 7.30 ds. Koolstra, Mar. kerk L. Mor-
sweg 7.30 ds. v. Achterberg, Bevr. kerk
7.30 ds. Bovenberg en ds. Wagenvoorde,
Groenh. 10 ds. Brederveld, Merenwijk 7
pastor Van Well, 1 jan. Zuiderk. 10 ds.
Sytsma, 5 ds. Hortensius, Petrak. 10 ds.
Hortensius, 5 ds. Bovenberg, O. Vest 10
dr. Vlijm, 5 ds. Koolstra, Mar. kerk L.
Mors 10 ds. Koolstra, 5 ds. Sytsma, Bevr.
kerk ZW 10.30 ds. Bovenberg en ds.
Boogert, 5 ds. Verdoorn, Groenh. 10 ds.
Verdoorn, Merenwijk 11 ds. v. Leeuwen,
Petrakerk 10.30 dovend.. Dolerende
Noodgem. Groot Leiden (Pieters-
kerkstr. 1) 10.30 dr. Zeegers A.dam, 5
dhr. Kol Leiden, Geref. Kerk Vrijg, (He-
rengr.70)31 dec.,7.30en ljan., 10en5ds.
Gootjes, Chr. Geref. Kerk (Steenschuur
9) 31 dec., 6 ds. Den Boer Rijswijk, 1 jan.
11 ds. Den Boer, 5 ds. Visser N.-Vennep.
Geref. Gem. (N. Rijn) 31 dec., 7.30 en 1
jan. 10 en 4.30 ds. Boogaard, Geref. Gem.
in Ned. (Bethl. kerk Driftstr.) 11.30 en
5.30, Evang. Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr
10.15 mevrouw Westra, Remonstr.
Doopsgez. Gem. (Pieterskerkstr. 1) 31
dec., 7 ds. Kuipers, Baptistengem. (O.
Rijn 3) 10 ds. v. Mameren, Evang. Chr.
gemeenschap (Middelstegr. 3) 31 dec.
6.30 jaarsluiting, 1 jan. 10 dhr. Dikkes,
Leger des Heils (Hooigracht) 10 en 7.30,
Nw. Apost. Kerk (H. Rijndijk 24) 9.30 en
4, woe. 8, Christian Science (Steen-
schuur 6) 10.30, Kerk van J. Chr. v.d.
Heiligen der L. Dagen (Steenschuur 6)
10.15, Zevendedagsadventisten (Lok-
horstk.) zat. morgen 9.45-10.45 gesprek,
11-12 prediking (elke zaterdag), Oud
Kath. Kerk (Zoeterw. singel) 10.30, Vrij
Kath. Kerk (Vreewijkstr.) 10.30, RK
Kerken Boshuizerlaan 31 dec. 7,1 jan. 11
en 12.15, Lammenschansweg 31 dec. 7,1
jan. 9.30,11 en 6, Steenschuur 31 dec. 10,
6 en 7. 1 jan. 8.30,10,11.30, 6 en 7, Haarl.
str. 31 dec. 7. 1 jan. 9.30, 10.45 en 12.15,
Herensingel31 dec.7, ljan. ll.Haagweg
31 dec 7, 1 jan. 9, 10.45 en 12. Rijndijk
(Middelares)31 dec.7, ljan.9.30en 11.30,
Merenwijk 31 dec. 7, 1 jan. 11.
ABBENES - Herv. Gem. 31 dec. 7 en 1
jan. 9.30 ds. Den Harder.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 31
dec. 7.30 en 1 jan. 10 ds. Wolthaus, Geref.
Kerk 31 dec. 7.30 ds. v. Harmeien, 1 jan.
10 dhr. Tenyenhuis, 6.30 ds. Vree, Chr.
Geref. Kerk 9.30 dienst, 3 ds. Kok Eem-
dijk, RK Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 7.30 en
10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv. Gem.
31 dec. Adventskerk 7.30 ds. Bogers,
Kruisk. 7.30 ds. Hanemaayer, Opst. kerk
7 30 ds. Honnef L.dorp, G. H. Kerk 7.30
ds. De Ruiter, De Bron 7.30 ds. Verheul,
Oudsh. weg 7, Sionsk. 7.30 ds. Verploeg,
1 jan. Adv. kerk, 10 ds. Bogers, 5 ds.
Geertsema H.woude, Kruisk. 10 ds. Ha
nemaayer, Opst. kerk 10 dhr. Taselaar,
6.30 ds. Hanemaayer, G. H. kerk 10 ds.
Hoogendijk, De Bron 10 dr. v. Santen en
ds. v.d. Ree, Ashramcollege 10 ds. Ver
heul, Oudsh. weg 10, Sionskerk 10 ds.
Verploeg, 6.30 ds. Post, Baarn, Geref.
Kerk Mar. kerk 31 dec. 7.30 ds. Vree, 1
jan. 10 ds. Vree, 6.30 ds. v. Harmeien,
Salv. kerk 31 dec. 7.30 dhr. Tenyenhuis, 1
jan. 10 ds. v. Harmeien, 6.30 dhr. Te
nyenhuis, G. H. Kerk 1 jan. 6.30 ds. De
Ruiter, De Bron 6.30 ds. Verheul, zie
verder Herv. Gem., Geref. Kerk Vrijg.
Buiten V. 9.30 ds. v.d. Berg, 4.30 br.
Voornveld, Chr. Geref. Kerk 31 dec 7 en 1
jan. 9.30 en 4.30 ds. He.mstra, Oud Geref.
Gem. 9.30 en 4, Bap. gem. 31 dec. 7.30 ds.
Koekoek. Volle Evang. Gem. (school
Preludeweg) 10, Leger des Heils 10 en
6.30, RK Kerken Piusk. 31 dec. 7, 1 jan.
10.30 en 11.45, De Bron 31 dec 7.1 jan. 9
en 11.30, Bon. kerk 31 dec. 7,1 jan. 10 en
11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem. 31 dec., 7
kand. v.d. Berg Bodegraven, 1 jan. 9.30
kand. Harteman Veenendaal, 6 ds. De
Jong Moerkapelle, Geref. Gem. 31 dec.
5.30 ds. Honkoop, 1 jan. 9.30 leesd., 2.30
ds. Honkoop.
BODEGRAVEN - Herv. Gem. 31 dec.
Dorpsk. 7.30 ds. Droogers, Salv. k. 7.30
ds. Richter, Bethl. kerk 7.30 ds. De
Vreugd, 1 jan. Dorpskerk 10 ds. Droo
gers, 6.30 ds. Cirkel, Salv. k. 10 ds. Rich
ter, 6.30 ds. Droogers, Beth, k 10 ds. De
Vreugd, 6.30 ds. Van 't Veld, Well, Geref.
Kerk 31 dec., 7.30 ds. 't Hart, 1 jan. 10 en
6.30 kand. Geerling.
BOSKOOP - Herv. Gem. 31 dec. 7.30 ds.
Stelwagen, 1 jan. 9.30 ds. Heijmans, 6.30
ds. Stelwagen, De Stek 9.30 ds. Stelwa
gen, Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. Dijkstra,
1 jan. 9.30 en 5 ds. Omta, Chr. Geref. Kerk
31 dec. 8 ds. Toorman, 1 jan. 9.30 ds.
Toorman, 3 ds. v. Dijk, 3 jan. 7.30 beves-
tigings- en intreededienst kand. kand.
Van Langeveld, in Geref. Kerk, Geref.
Gem. 9.30 en 6, Opwekkingsgem. (Con
cordia) 9.30, Verg. v. Gelovigen
(Nieuwstr.) 9.30 en 5, RK Kerken 31 dec.
5.30 in De Stek, 7 in kerk, 1 jan. 10 in
7.30 ds. Geertsema, 1 jan. 10 ds. Geerts
ema, 6.30 dhr. Goedhart, Geref. Kerk 31
dec. 7.30 ds. Versluys, 1 jan. 10 ds. Ver-
sluys, 5 ds. v.d. Meulen Wassenaar, RK
Kerk dorp 31 dec. 7, 1 jan. 10 en 11.30,
Bern. 1 jan. 10 Het Anker 31 dec. 7,1 jan.
8,45 en HILLEGOM - Ge-
ref. Kerk 31 dec. 7.30 en 1 jan. 10 en 5 ds.
Pouwels, Chr. Geref. Kerk 31 dec. 6.30
ds. Visser, 1 jan. 10 en 5 ds. Biesma Lisse.
HOOGMADE - Herv. Gem. 31 dec. 7.30
en ljan. 10 dr. v. Vliet, RK Kerk 31 dec. 7,
1 jan. 10.
DE KAAG - Herv. Gem. 31 dec. 7.30 en 1
jan. 10 ds. Carstens, RK Kerk 31 dec. 7,1
jan. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. 31 dec. Dorpsk. 7 ds. Teijgeler,
Ontm. kerk 7.30 ds. Gebraad, 1 jan.
Dorpskerk 6 ds. v.d. Bank Ede, Ontm.
kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Baas, Geref.
Kerk 31 dec., 7.30 ds. Vrolijk, 1 jan. 10
gez. dienst, ds. Teygeler en ds. v.d. Horst,
5 ds. Vrolijk, RK Kerk 31 dec. 7, 1 jan.
11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem. 31
dec. N. Kerk 7.30 ds. Vink, Ichtuskerk
7.30 dhr. Stuurman, Pniëlk. 7.30 ds. Ar-
keraats, 1 jan. N. Kerk 10 ds. Vink, 6 ds.
Vroegindewey, O. Kerk 10 ds. Vroegin-
dewey, 6 ds. Kool, Ichtusk. 10 ds. Ho-
vius, 5 ds. Boer, Pnièlkerk 9.30 ds.
Bouman sr., 6 dhr. v. Roest, Gr. v. Pr.
school 10 ds. Arkeraats, Overduin 2 ds.
Baas, Geref. Kerk 31 dec. Vr. kerk 7.30
ds. De Vries, 1 jan. 10 ds. De Vries, 5 ds.
v.d. Horst, Tr. kerk 10 ds. Vrolijk, 5 ds.
De Vries, Geref. Kerk Vrijg. 31 dec., 7 ds.
Hoff. 1 jan. 10.15 ds. Hoff,3.30ds. Zomer,
Geref. Kerk Vrijg. Buiten V. 8.45 ds.
Roukema, 7 ds. Waagmeester, Chr. Ge
ref. Kerk 31 dec. 7.45 ds. v.d. Ent, ljan. 10
en 5 ds. v.d. Ent, Geref. Gem. 31 dec., 7.30
ds. Kuyt, 1 jan. 10 en 5 ds. Kuyt, Volle
Evang. Gem. (Voorstr. 100) 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. 31 dec., 7.30 ds. De Vries, ljan. dhr.
Groenendijk Scheveningen, 7 ds.
Swierts en dhr. Stroo, Geref. Kerk 31
dec. 7.30ds. Swierts, ljan. lOds. Swierts,
7 dienst in Herv. Kerk.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk 31 dec. Dorpskerk 7.30 ds.
Doesburg. Sch kerk 7.30ds. v. Loenen, 1
jan. Dorpskerk 10 ds. Knorth, 6.30 ds.
Geursen, Sch. kerk 10.30 ds. Geursen, 5
ds. Knorth, 5 jan. Dorpskerk, 7.30
avondgebed, Baptistengem. 31 dec. 7 br.
Lourens en De Vries, 1 jan. 10 dhr. De
Vries, av.-maal, 5 br. Lourens, RK Kerk
31 dec 7, ljan. 10.30 en 12
LEIMUIDEN - Herv. Gem. 31 dec. 7.30
ds. De Vree, 1 jan. 10 ds. Los (in Geref.
Kerk), Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. De
Vree, 1 jan. 10 ds. Los, 7 ds. v.d. Heiden,
RK Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem. 31 dec. Paulusk.
7.30 ds. De Gelder, 1 jan. gr. k. 10 ds. De
Gelder, Geref. Kerk 31 dec. 7.30 en 1 jan.
10 en 5 ds. De Wit. Geref. Kerk Vr(jg.
10.15 en 4.30 ds Simpelaar. Geref. Kerk
Vrijg. Buiten V. 9 en 5 ds. Schuurman,
Chr. Geref. Kerk 31 dec. 7.30 en 1 jan. 10
en 4.30 ds. Dijken, Geref. Gem. 31 dec. 7
en 1 jan. 10 en 4 ds. Hakkenberg, Oud
Geref. Gem. 31 dec. 7.30 en 1 jan. 9.30 en 3
leesd., RK Kerken Agathak. 31 dec. 7, 1
jan. 9 en 11, Poelp. 31 dec. 7, 1 jan. 10,
Mariak. 31 dec. 7, 1 jan. 8.30, 10, 11.30 en
5.30, Engelbew. 31 dec. 7, 1 jan. 9.30 en
10.30.
NIEUWKOOP - Herv. Gem. 31 dec. 7 en
1 jan. 10 ds. Bronsgeest, Geref. Kerk 31
dec. 7.30ds. KorenhoffHeemstede, ljan.
10 ds. De Ruiter Alphen, Chr. Geref.
Kerk 9.30 dienst, 2.15 ds. Hamstra, RK
Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 7.30, 9, 10.45 en 7.
NIEUWVEEN - Herv. Gem 31 dec. 7.30
ds. Stehouwer (Alphen), 1 jan. 9.30 ds.
Samson R.dam, 6.30 ds. Bronsgeest, Ge
ref. Kerk 31 dec., 7.30 dienst, 1 jan. 10 ds.
De Ruiter Alphen aan den Rijn, RK Kerk
31 dec. 7, 1 jan. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP- Herv. Gem. 31 dec. 7
dhr. Goedhart, 1 jan. 10.30 dhr. Van Be-
rkum, Geref. Kerk 31 dec. 6.30 ds. Wijn
gaarden, 1 jan. 10.30 ds. Rang, 4.30 ds.
Hasper, Chr. Geref. Kerk 31 dec. 8 en 1
jan., 9.30 en 3 ds. Visser, RK Kerk 31 dec.
7, 1 jan. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem. 31 dec. 7 kand.
Floor, 1 jan. 9.30 dhr. De Groot Nieuw-
Lekkerland, 7 ds. Smit Hilversum, Ge
ref. Kerk (Woerdense Verlaat) 31 dec.
7.30 ds. Nooteboom, 1 jan. 10 ds. Oranje
Utrecht, 7 hr. 7 DHR. Christ, Leiden, RK
Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 9 en 10.30.
NOORD WIJK - Herv. Gem. 31 dec.
Voorstr. 7 dr. Jansen, Hoofdstr. 7 ds.
Keuning, De Rank 7 ds. Hovius, 1 jan.
Voorstr. 10 dr. Jansen, Hoofdstr. 10.30
ds. Keuning, De Rank 10 dhr. Goyert
Zeist, 3.30 ds. Catsburg Garderen, Geref.
Kerk 31 dec. Hoofdstr. 7.30 ds. Warnink,
Vinkei. 7.30 ds. Elgersma, 1 jan. Hoofd
str. 10 ds. Warnink, Vinkenl. 10.30 ds.
Elgersma, st. kerk 11 ds. Kuiper, S. Mio 9
ds. Bouma, RK Kerken Zee 31 dec. 7, 1
jan. 10, Binnen31 dec7, ljan. 10en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT- Herv. Gem. 31
dec. 7 en 1 jan. 10.30 ds. Kalkman, RK
Kerk Jozefk. 31 dec. 7, 1 jan. 10 en 11.30,
Viktorkerk 31 dec. 7, 1 jan. 9.30 en 11.
OEGSTGEEST - Herv. Gem. 31 dec.
Gem. centrum 7 ds. v.d. Kleij (L.dorp), 1
jan. in Geref. Kerk 10 ds. Vegter en ds.
Sasse, 7 prof. dr. Berkhof. Van Wyc-
kerslooth, 4 30 dr. Kamma. Geref. Kerk
31 dec. 7.30 ds. Vegter, 1 jan. 10.30 ds.
Sasse en ds. Vegter, Geref. Kerk Vrijg.
Buiten V. 31 dec. 7 ds. v.d. Berg, RK
Kerk Will, kerk 31 dec. 7,1 jan,9,10.30 en
12, Bon. kapel 31 dec. 6.30, ljan. 9 en 11,
Volle Evang. gem. (gem. centr.) 4 dhr.
v.d. Brugge.
OUD-ADE - RK Kerk 31 dec. 7, 1 jan.
9 30 en 11.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem. 31 dec. 7 ds. Lalleman, ljan.
zie Geref. Kerk, Geref. Kerk 31 dec. 7.30
ds. OMTA Boskoop, 1 jan. 10 dhr.
Schoenmaker, gez. dienst, 5 ds. v. Hou
ten Aalsmeer, RK Kerk 31 dec. 7, 1 jan.
9.30 en 11.30, Remstr. Gem. 31 dec. 7.15
mevr. Vos Katwijk aan Zee.
ROELOFARENDSVEEN - RK Kerken
M. Pres. 31 dec. 7, 1 jan. 8, 9.30 en 11, P.
Banden 31 dec. 7, ljan. 9.30,11 en 12.15.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 31
dec. 7.30 en 1 jan. 10 ds. De Kruijf, Chr.
Geref. Kerk 31 dec. 5 ds. Bouw, 1 jan. 9.30
dienst, 2.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG - Herv. Gem. 31 dec. gr.
kerk 7.30 ds. v. Niel, 1 jan. gr. k. 10 ds. v.d.
Bogerd, 5 ds. v. Niel, Bethelk. 10 ds. v.
Niel, Geref. Kerk 31 dec. Imm. kerk 7.30
ds. Baayen, Mar. kerk 7.30 dr. v. Oeveren,
1 jan. Petrak. 10 ds. Baayen, 5 ds. Huis
man, Imm. kerk 10 ds. Huisman, 5 dr. v.
Oeveren, Mar. kerk 10 dr. v. Oeveren, 5
ds. Baayen, Geref. Kerk Vrijg. 31 dec.
7.30 KEN 1 jan. 10 en 5.15 ds. Zomer, Chr.
Geref. Kerk geen opgave, Evang. Chr.
gem. )aula mavo) 10, RK Gemeenschap
(aula tuinb. school) 31 dec. 7, 1 jan. 10.3(
RIJPWETERING - RK Kerk 31 dec. 7,1
jan. 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem. 31 dec. 5
ds. Juckema Scheveningen, 1 jan. 10
kand. Bakker, Geref. Kerk geen opgave,
Chr. Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. Rebel, 1
jan. 10.30 ds. Rebel, 5 ds. v. Dijken.Lisse,
RK Kerk 31 dec. 7.30, 1 jan. 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem. 31 dec. 7.30 ds.
Lindenburg, 1 jan. 10 ds. Lindenburg,
6.30 ds. Nicolai, Geref. Kerk 31 dec. 7.30
ds. Bezemer, 1 jan. 10 ds. Bezemer, 6.30
ds. v. Santen Sassenheim, RK Kerk dorp
1 jan. 9 en 12, Langeraar 31 dec. 7,1 jan.
10 en 11.30.
VALKENBURG - Herv. Gem. 31 dec.
7.30 ds. Overgaauw, 1 jan. 10 kand. De
Raadt, gez. dienst, 6.30 ds. Overgaauw,
Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. Bouma
Noordwijk, 1 jan. zie Herv. 6.30 dr. v.
Oeveren Rijnsburg, Geref. Kerk Vrijg. 31
dec., 5 ds. Zomer, 1 jan. 9.30 leesd., 5 ds.
Hoff.
VOORHOUT - Herv Gem. 31 dec. 7.30
ds. Brokerhof, 1 jan. 10 ds. v. Santen, RK
Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 9, 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem. 31 dec.
Dorpsk. 7.30 ds. Meijenng, Hulp en H. 7
ds. Verheule, Noord-H. 7.30 vic. Bijl, 1
jan. Dorpskerk. 11 ds. Meijering, H. en H.
10 ds. Verheule, aula NH 10.30 vic. Bijl,
Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. De Zwart,
Noord-H. 7.30 vic. Bijl, 1 jan. 11 ds. De
Zeeuw, NH 10.30 vic. Bijl, Geref. Kerk
Vrijg. 31 dec. 6.30ds. v.d. Haar, ljan. 8.30
i 12.
WADDINXVEEN - Herv. Gem. 31 dec.
Hoekst. 7 ds. Verwelius, Bethlk. 7 ds.
Verboom, Imm. kerk 7 ds. Hulst, 1 jan.
Bethelk. 9 ds. Verboom 10.30 ds. Ver
welius, 5 dhr. v. Doorn, 6.30 ds. Ver
boom, Hoekst. 9.30 kand. v. Harten, 6.30
ds. Verwelius, Imm. kerk 10 ds. Hulst,
Geref. Kerk 31 dec. Ontm. kerk 7 ds.
Modderaar, 1 jan. Kr. kerk 10 ds. Modde
raar, 5 ds. v.d. Berg, Ontm. kerk 10 ds.
v.d. Berg, 5 ds. Modderaar, Oud Geref.
Gem. 10 en 6.30, Chr. Afgesch. Gem. 31
dec. 7 en 1 jan. 9.30 en 5 ds. Verloop,
Volle Evang. Gem. (Lindengaarde 17a)
9.30, Remonstr. Gem. (vrijz. herv.) 31
dec. 7 ds. Hooijkaas, RK Kerk Viktork.
10, Ontm. kerk 8.30 en 11.45.
WARMOND - Herv. Gem. 31 dec. 7 ds.
Den Tonkelaar, 1 jan. in Trefpunt
nieuwjaarsbegroeting, RK Kerk 31 dec.
7. ljan. 10 en 11.30.
WASSENAAR - Herv. Gem. 31 dec.
Dorpskerk 7.30 ds. Tukker, Kievietk.
7.30 ds. Wiersma, Messiaskerk 7.30 ds. v.
Zanten, 1 jan. Dorpsk. 4.30 ds. Tukker,
Kievietk. 10 dhr. Taal, Messiask. 10 ds. v.
Zanten, Geref. Kerk 31 dec. 7.30 ds. v.d.
Meulen, 1 jan. 10 ds. v.d. Meulen, 5 ds.
Versluys H.woude, Zuid 31 dec. 7.30 en 1
jan. 10 en 5 ds. v.d. Kamp, Ned. Prot.
Bond 31 dec. 7.30 ds. Werner.
WOUBRUGGE-Herv. Gem. 31 dec. 7.30
ds. Blenk, 1 jan. 10 ds. Blenk, gez. dienst,
6.30 dr. v. Vliet, Geref. Kerk 31 dec. 7.30
ds. Huisman Rijnsburg, 1 jan. 10 zie
Herv. Kerk, 6.30 ds. v. Loenen Leider
dorp, RK Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem. 31 dec.
7.30 en 1 jan. 9.30 ds. Nicolai, Geref. Kerk
31 dec. 7.30 ds. Nicolai, 1 jan 10 dhr. De
Hoop IJsselstein, 7 ds. Verheul Alphen,
RK Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem. 31 dec.
7.30 en 1 jan. 10.30 ds. Schoch, RK Ker
ken St. Jan 31 dec. 7, 1 jan. 9.30, C. D.
Kerk 31 dec. 7, 1 jan. 8.30, 10 en 11.30,
Meerburgkerk (Rijnd.)31 dec. 7, ljan. 10
en 12.
ZWAMMERDAM - Heiv. Gem. 31 dec.
7.30 en 1 jan. 10 en 6.30 ds. Mostert, Ge
ref. Kerk 31 dec 7.30 ds v.d. Heiden, 1
jan. 10 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds. Los.
