„Je had 't idee
vanhier mag
niets misgaan"
Hoe het paard Hannibal over de bergen trok
Terug
blik
en
dingen
in het
jaar
1977
Neonatologen over zware druk
na geboorte Leidsezesling:
ZATERDAG 31 DECEMBER 1977
LEIDEN - De opzienbarende geboorte van de "Leidse"
zesling op 18 september van dit jaar deed een storm van
publiciteit door ons landje razen. De belangstelling voor
de tweede zesling in de wereld was groot. Zo groot dat er
snel een doeltreffende organisatie moest worden opge
bouwd.
Eerst was het zaak, vonden de be
trokkenen. de informatielijnen
zorgvuldig uit te zetten en het
ouderpaar Corrie en Siem
Nijssen te beschermen tegen al te
agressieve toenaderingspogin
gen van persmedia. Strikt medi
sche informatie werd periodiek
verspreid via het Algemeen Ne
derlands Persbureau. En de
krant die een grote som gelds op
tafel wilde leggen in ruil voor ex
clusieve foto's en randverhalen,
vormde voor het echtpaar
Nijssen een gelukkige bijkom
stigheid. Het Bureau Interfoot-
ball van Cor Coster, dat de com
merciële belangen behartigde,
leek wat dat betreft - overigens
ten faveure van de familie
Nijssen - goede zaken te doen.
Op 8 november overleed de
laatstgeborene, Dennis Nijssen,
in het Sophia-Kinderziekenhuis
te Rotterdam, waar hij geope
reerd was vanwege een darm
perforatie. Een trieste gebeurte
nis voor de ouders. Een groot
probleem voor Coster, die de con
tracten met enkele persmedia en
fabrikanten volledig op de zes
ling had afgestemd.
Door het overlijden van Dennis
blijken de contracten met fab
rikanten nu ook inderdaad te zijn
weggevallen, zo deelde Coster
onlangs mee. Een harde ietwat
bizarre constructie, die in de we
reld van de commercie kennelijk
niet beïnvloed kan worden door
een gevoel van pieteit ten gunste
van de ouders. Een vijfling - ook
in Nederland geen
levert minder op dan een zesling.
Zo simpel ligt dat.
Wie intussen als krant - om welke
reden dan ook - een gesprekje zou
willen arangeren met het echt
paar Nijssen, stuit op een reso
luut "Neen, onmogelijk" van de
zijde van Cor Coster. De rechten
zijn verkocht aan Libelle (van het
concern Verenigde Nederlandse
Uitgeversbedrijven), De Tele
graaf en, wat het buitenland be
treft, Benelux Press.
het geval van de zesling wel
voordelen met zich mee. omdat
ieder kind voor de verpleging in
feite het zelfde schema had".
Gemiddeld lag de zesling direct na
de geboorte vijf dagen aan het in
fuus en kregen ze sondevoeding
(ïmitatie-moedermelk) met een
frequentie van aanvankelijk 24
keer. afnemend tot zeven keer
per etmaal. In het laatste geval
wogen ze gemiddeld zo'n 2500
gram en toen ze het ziekenhuis'
verlieten ongeveer 6 pond.
Operatie
Cor
Siem Nijssen hebben hun
te krappe flat in het Noordhol
landse Heemskerk inmiddels
verruild voor een eengezinswo
ning in hetzelfde plaatsje. De
eerste boreling, Priscilla, kwam
als eerste thuis; haar drie zusjes
en enige broertje weiden kort
vóór Kerst uit het Leidse acade
misch ziekenhuis ontslagen. Van
medische problemen was toen al
enkele weken nauwelijks sprake
meer. Ze werden er louter nog
verzorgd, omdat dat thuis, van
wege de één tot twee nachtvoe
dingen per kind, op nog teveel
moeilijkheden zou stuiten.
Dr. Ruys (links) en dokter Brnbakk: boeiend
Zware druk
Terugblikkend op de periode na de
geboorte wordt er op de afdeling
neonatologie (specialisme voor
vroeggeboorten) van het AZL
vastgesteld dat de geboorte van
de zesling en de publiciteit er
omheen een betrekkelijke zware
druk op het ziekenhuis legden.
Dokter A.M. Brubakk. chef de cli-
nique van deze afdeling, vond het
organisatorisch weliswaar erg
boeiend. "Maar emotioneel", zegt
dr. J.H. Ruys, lector in de neona
tologie, "bracht het veel span
ning met zich mee. Dat kwam
vooral door die enorme druk die
je van buitenaf voelde, omdat je
Op zichzelf gaf de zesling volgens
Ruys evenwel weinig problemen
voor artsen en verpleging, met
uitzondering uiteraard van het
jongetje Dennis. "Ik kan wel zeg
gen", aldus Ruys. "dat de verzor
ging van couveusekinderen voor
ons dagelijks werk is. Doorgaans
hebben we zo'n acht van deze
kinderen hier liggen. En in totaal
kan onze afdeling 25 kinderen
tussen 1000 en 2500 gram hebben.
Bovendien, we krijgen nooit op
één dag zes kinderen van onder
1500 gram tegelijk; dat bracht in
Dennis Nijssen werd op 28 sep
tember plotseling ziek. Hij had
een ziektebeeld dat volgens dr.
Ruys niet veel bij vroeggebore-
nen voorkomt. En op dat moment
hielden de artsen er al rekening
mee dat hij geopereerd moest
worden.
"We hebben toen onmiddellijk con
tact gezocht met het Sophia-Kin
derziekenhuis in Rotterdam om
ze op een operatie voor te berei
den (in Leiden wordt dit soort
kinderen niet geopereerd red.)
Wij konden op een gegeven
ogenblik niet méér doen. Kijk je
kunt natuurlijk een heleboel the
rapeutische methoden toepas
sen, zoals het toedienen van
kunstmatige voeding. Maar op
een gegeven ogenblik moet het
kind het zelf gaan doen. Bij Den
nis trad toen darmperforatie op".
De overlevingskans van vroegge-
borenen is volgens dr. Ruvs in de
loop der jaren aanzienlijk geste
gen. V roegei - d.w.z. zo'n tien jaar
geleden - werd ervan uitgegaan
dat pas geboren kinderen van
1500 gram af een goede overle
vingskans hadden; tegenwoordig
ligt de grens van goede overle
vingskansen, dankzij de vooruit
gang in de medische wetenschap,
op 1000 gram.
De kans dat het kind v
vroeggeboorte blijvende schade
ondervindt, acht dokter Brubakk
overigens gering.
Dr. Ruys: "Het percentage ernstig
gehandicapten bij in leven geble
ven vi oeggeboi enen van duizend
tot vijftienhonderd gram was in
1950 dertig procent, in 1960 twin
tig, in 1965twintigen in 1970acht.
Er zit dus een flinke vooruitgang
in. En wat de kans op blijvende
beschadiging betreft, die kunnen
we tegenwoordig in een vrij
vroeg stadium vaststellen. En
heeft een kind een heel slechte
overlevingskans, dan beginnen
we er niet aan, dan moeten we ons
echt gaan afvragen van: moet ik
hier al mijn medische mogelijk
heden voor gaan inzetten om het
leven van dat kind na de geboorte
nog zoveel mogelijk te rekken".
Controle
De afdeling neonatologie, waar de
verpleegkundigen overigens een
speciale praktijkopleiding
krijgen, blijft de kinderen na ont
slag uit het ziekenhuis nog ge
ruime tijd volgen. Dat geldt ook
voor de kinderen Nijssen. "Ge
woonlijk", aldus Ruys, "worden
ze een jaar of twee gecontroleerd
door onze eigen kinderarts van de
polikliniek en natuurlijk door de
huisarts".
Dokter Brubakk stelt vast dat d€
neonatologie na de geboorte van
de zesling volop in de belangstel
ling kwam te staan. Ruys. ironi
serend: "Ja, iedereen in Neder
land weet nu wel ongeveer wat
neonatologie is".
WOUBRUGGE - We lopen van
het mooie nieuwe gemeente
huisje van Woubrugge, waar
Cees Verhagen eerste amb
tenaar ter secretarie is, naar
zijn huis aan de Wilhelmina-
laan. "Als je hier rechtdoor
loopt, kom je bij de boerderij
van Verboom, waar Hannibal
thuishoorde. Als ik daar met
mijn hond door die polder
liep, langs de Oude Aa, voelde
ik me betrokken bij alles wat
ik daar zag. Ik zag een reiger,
ik zag hazen letterlijk krij
gertje spelen en ik zag dat
paard. Dat hoorde daar ge
woon. Daarom liep ik warm
voor Hannibal."
Cees Verhagen ontketende in
april dit jaar een actie die
Hannibal redde van de dood
op de slachtbank. De actie le
verde meer dan achtduizend
gulden op en Hannibal, de
naam die Cees Verhagen hem
gaf kan zijn verdere paar
denleven slijten in een rust
huis voor paarden in Soest.
We komen bij zijn huis, in de
tuin werkt een zoon van Ver
boom. Ze zijn vrienden ge
worden door Hannibal. Cees
draait de filmpjes die ge
maakt zijn van de actie. Het
landschap met het ver
trouwde beeld van de oude
Hannibal. De rondgang met
fanfare door het dorp, aange
kondigd door Hans van Wil-
ligenburg op de radio. Hoe
Woubrugge afscheid nam van
Hannibal en hoe een grote
menigte hem in Soest in
haalde.
"Er is we) een discussie ont
staan. Er waren mensen die
zich afvroegen: wie gaat er
nou zo'n paard redden? Maar
het was vechten voor het be
houd van een stukje leven. Ik
hoop dat de actie heeft bijge
dragen tot het besef dat dat
paard een onderdeel van de
hele natuur was. En laten we
die vooral niet vergeten."
Door Marga Wuis
"Dit was nou een actie waarbij
het resultaat voor iedereen
duidelijk was. Iedere gever
heeft pas nog een foto van
Hannibal in de bus gekregen.
Maar meestal zien de mensen
het resultaat van hun indivi
duele bijdrage aan het be
houd van de natuur niet me
teen. Want ik kan mijn auto
nou wel laten staan, maar
helpt dat wat? Waarom
gooien mensen achteloos pa
pier op straat? Zie je nog iets
terug van de energiebespa
ringen tijdens de oliecrisis?
We vergeten dat we zelf een
onderdeel van de natuur
zijn!"
"De betrokkenheid bij het mi
lieu moet tot in de huiska
mers doordringen. Het genie
ten van de natuur, van de
stilte is een ervaring waar je
op een gegeven moment niet
meer buiten kunt. Maar de
meeste mensen zijn ook als ze
in de polder lopen nog zo be
zig met hun eigen menselijke
gedachten dat ze zich bij
voorbeeld nu pas realiseren
dat Hannibal daar ooit ge
staan heeft. Toen hij er stond
zagen ze hem niet, niet be
wust tenminste. Ik vraag me
af, wanneer komt nou einde
lijk het moment dat de mens
zich net zo betrokken voelt bij
een stuk natuur waardoor een
weg wordt aangelegd, als bij
zijn huiskamer wanneer
diezelfde weg daar dwars
doorheen zou komen? Er
zullen generaties overheen
gaan voor we over het milieu
net zo serieus praten als nu
bijvoorbeeld over loonon
derhandelingen. En toch zal
dat moeten, de zorg om het
A v
tbul dit jaar door Cees Verhagen met bril) c
Dat proces van bewust- hc
wording gaat te langzaam, als na
n Stichting De Paardekami)
zo doorgaat zullen we de
Hij praat en praat maar. Af en
toe schrikt hij van zijn eigen
felheid, is dan even stil, maar
nooit lang. Barst dan weer los.
Het gaat al lang niet meer over
Hannibal.
"Het is om te huilen soms. Dan
denk ik: laten we ons toch in
godsnaam bewust worden.
Of, laat er alsjeblieft een ramp
gebeuren. Alleen een ramp
kan ons nog redden geloof ik.
Want ikzelf heb me nu dan
echt een fiets aangeschaft,
maar daar zijn jaren aan
vooraf gegaan waarin ik door
mijn werk dagelijks met de
achteruitgang van de natuur
geconfronteerd werd. Me da
gelijks rotgeschrokken ben.
Hoelang zal het dan wel niet
duren voor mijn buurman tot
hetzelfde besef komt? Op een
dag zou iedere Europeaan via
zijn radio moeten horen:
mensen we zijn nu op het
punt dat we ons een week
lang moeten wassen met een
hoeveelheid water zo groot
als de inhoud van een cola
flesje. Zoiets moetje meema
ken om te kunnen beseffen
hoeveel je dagelijks verspilt."
"Op dit moment is het belang
rijkste geloof ik dat de ge
wone mensen zich betrokke n
gaan voelen bij het milieube
leid van bestuurders. Een
weg daartoe is als burgerlid
zitting nemen in een gemeen
telijke miheucommissie. Hier
in Woubrugge hebben we een
heel actieve commissie met
veel burgerleden. Een amb
tenaar zoals ik heeft die be
stuurlijke betrokkenheid van
de burgerij hard nodig. Juist
in die burgerij zit vaak veei
deskundigheid. Als het om
een milieukwestie gaat ver
dedig ik eerder het standpunt
van de commissie dan dat van
entebestuur. Als je
dar
nbter
chtcr je hebt
iet zo gek ve
club
n, begin je
