Harriet Freezer (66) overleden
Trijfel
1
rjKl
li-' 1
IE SPI
IEKENDE EZEI
L
Paul v Vliet op herhaling
éw.éfö.
DINSDAG 27 DECEMBER 1977
PAGINA ?3
Dr. Max Euwe, 76 jaar, dus op de
leeftijd des onderscheids, van
Amsterdam naar Belgrado ge
roepen om als voorzitter van de
FIDE te bemiddelen in de reeks
conflicten tussen de grootmees
ters Spasski en Kortsjnoj,
maakt op mij een bijzonder
weifelmoedige indruk. Omdat
Spasski en zijn aanhang in ho
tel Excelsior zatenen Kortsjnoj
en zijn aanhang in hotel Me
tropol, had dr. Euwe een kamer
laten reserveren op neutraal
terrein: hotel Mokva, het Ame-
ricain van Belgrado. Eerst
meende men dat hij vorige week
donderdag om half drie, later
om half vijf zou arriveren,
maar toen hij er om kwart voor
zes nog niet was heb ik bij de
receptie een briefje achtergela
ten van ongeveer de volgende
inhoud:
"Zeer geachte ex-buurman, har
telijk welkom in Belgrado.
Wordt u ook wel eens opge
trommeld voor plezieriger af
faires? Is het al te boud uw mis
sie te vergelijken met die van
Hans Brinkers (is Max Euwe)
die zijn vinger in een gat in de
dijk (is FIDE resp. de schaak
wereld) stak om een ramp door
het aanstormende water (is de
Russische schaakbond cs.) te
voorkomen? Ik wens u alle
sterkte, Nico Scheepmaker".
Zes jaar lang hebben we namelijk
vi hetzelfde flatgebouw in het
Amsterdamse Buitenveldert
gewoond, hij op zes hoog, ik op
twaalf hoog, met gebruik van
dezelfde lift, en al die jaren
hebben we maar één keer een
"conflict" gehad. Niet over de
vuilnisbak, maar over de Tsje
chische grootmeester Packman,
een wat late dissident, wiens
verontwaardiging over het uit
blijven van daadwerkelijke,al
thans openlijke steun van dr.
Euwe toen hij in Tsjechios-
lowakije gevangen was gezet,
ik in een artikel had verwoord.
Dr. Euwe heeft me toen terugge
schreven en me uitgelegd dat
hij achter de schermen wel de
gelijk steun aan Pachman had
Door
Nico
Sriieepmaker
MT i
verleend, maqr dat zijn positie
als voorzitter van de inter
nationale schaakfederatie nu
eenmaal delicaat was, temeer
omdat het schaakspel in de Sov-
jet-Unie met nogal wat nadruk
en succes beoefend wordt
Na een gesprek met Kortsjnoj, en
een langer gesprek met Spasski
gevolgd door een nieuw gesprek
met Kortsjnoj waarbij deze in
de tentakels van het deels poli
tiek georiënteerde organisa
tiecomité terecht kwam en ver
morzeld dreigde te worden,
bleek toegeeflijke Viktor onder
druk allerlei concessies te heb
ben gedaan tegen Spasski,
maar een heel kleintje. "Wat
kan ik doen? Ik moet een comp
romis zien te vinden, anders
spat de FIDE uit elkaar", zei dr.
Euwe tegen de verontwaar
digde secondanten van Kortsj
noj. de Engelse jonge groot
meesters Keene en Stean
(spreek uit: Kien en Stien),
alias Bobtsjinski en Dobts-
jinski (zie "De revisorvan Go-
golj). En alvorens hij de kamer
binnenstapte waar Kien en
Stien even tevoren door het or
ganisatiecomité uitgebonjourd
waren, zei Euwe tegen hen: "Ik
zal zien wat ik doen kan, maar
veel hoop heb ik niet
In feite is het zoeken naar een
compromis van geven en nemen
op zo'n moment natuurlijk uit
den boze. Hoe v
situatie? Twee heren zitten ne
gen keer braaf met elkaar te
spelen,zoals het hoort. Maar die
ene wint vier keer en de andere
niet een keer, dus die krijgt er
de smoor (p) over in. Hij pakt
tijdens het tiende en elfde spel
letje een zware ijzeren hameren
slaat zijn tegenstander daar
mee op diens hoofd.
"Au", roept deze, en: "wil je dat
laten", maar de boosdoener
weigert de hamer voortaan
thuis te laten. Dan verschijnt
dr. Euwe ten tonele aan de hand
van de geschreven en onge
schreven regels beslist hij: tij
dens het schaken mag de een de
ander niet met een hamer op het
hoofd timmeren. Ha, dat had u
gedacht nee, hij gaat op zoek
naar een compromis, en wat
komt er dan uit de busOf de
man met de hamer mag voort
aan alleen nog maar met een
houten hamer op het hoofd van
zijn tegenstander slaan, of de
ander moet voortaan een helm
dragen tijdens het spelen. Dat
heet dan een redelijk comp
romis.Maarwat had Euwe dan
moeten doen? Spasski heeft on
gelijk, ik verklaar Kortsjnoj tot
winnaar van de tweekamp?
Daar is de redelijkheid mee ge
diend, maar ook het schaak?
Stel dat Euwe in Reykjavik tot
de logische conclusie was ge
komen dat Bobbie Fischer on
redelijke eisen stelde en dat
Spasski daarom zonder spelen
tot wereldkampioen moest
worden gekroond, dan zou de
schaakwereld toch een boel in
teressante partijen en schaak
boeken gemist hebben. Door de
weifelmoedige Hamlet te spelen
bewijst Euwe juist de ideale
bemiddelaar te zijn voor zulke
op de spits gedreven conflicten,
zei Karei van het Reve tegen me.
Niemand verwacht er dan nog
iets goeds van, zodat alles wat
er dan toch nog uit de bus komt
door iedereen met enige opluch
ting en verbazing geaccepteerd
wordt en de match kan worden
voortgezet. En dat is toch ook
wat iedereen eigenlijk wil?
Concert met
perspectief
BODEGRAVEN - Zoals al en
kele keren eerder kwam in de
kamermuziekserie Burger
zaal Bodegraven een Poolse
pianiste, traditioneel op de
2de kerstdag, "aan het
woord". Met strubbelingen
door enig misverstand. Het
publiek zat klaar om half drie,
de soliste verscheen een
kwartier na acht. En toen zat
het willige publiek ten twee
den male klaar, met groei
ende tevredenheid. Eerst
voor Chopin: Fantasie in f,
twee Etudes uit opus 10, Po
lonaise in fis. Na de pauze
voor Schumann: 12 Etudes
Symphoniques.
Toen Schumann het eerste of
tweede werk van Chopin
doorspeelde, zei hij tot zijn
luisterende vrienden: „He
ren, hoed af, dit is van een ge
nie". Zijnerzijds hield Chopin
zich afzijdig. Een merkwaar
dig gevoel die onregelmatig
ineenlopende symfonische
Etudes. Negen staan er in cis
moll en dan ineens na zoveel
toonweekheid in moll als een
escapade die bruisende bril
jante finale in des dur, die niet
van Schumann is, maar van
Marschner, die opera's
schreef. Vergis ik mij niet, is
dat ook de van toegiften
overbekende Davids-
bündlermars die in meer
werk van Schumann een rol
speelt.
De soliste Barbera Gr^jewska
incasseerde van jury de
hoogste lof. Haar techniek is
soms verbazingwekkend. In
de vaak vissionaire Chopin
leek een dwingend door
dachte visie niet steeds ge
waarborgd, zoals met onvol
doende expressie heen vlie
den over toch melodische fi
guraties, of als een onvastheid
in de ritmische stormdrang.
In Schumann daarentegen
vond ik, overeenkomstig de
componeertrant, heel sterk
gebeitelde beeldkracht in
enige van de bondige best
gelukte tableaux. Voor dat
presto possibile (nummer 9)
"hoed af!" En dan noem ik
nummer 10, cis moll, meteen
roerend lied karakter voort
ijdig a la Rachmaninof, César
Franck heeft daar ook wat
van afgekeken. Men ziet: een
concert met perspectieven.
KEES VERHOEF
LEMON CHEESE
Lemon cheese is een
Engels soort ci
troenjam, die u ech
ter niet lang kunt
bewaren. Maar
daarom niet te veel
tegelijk. Roer 2 eie
ren en 1 extra dooier
los met 250 g suiker.
Niet schuimig klop
pen. Vermeng het
ongezeefde sap met
de citroenrasp en
met 5 eetl. heet wa
ter. Zet de kom met
eieren boven de
damp van kokend
water en giet het
lauwe citroensap
geleidelijk er bij, on
der voortdurend roe
ren. Blijf roeren tot
de massa bindt. Re
ken op zeker 10 min.
Roer er tijdens het
afkoelen nu en dan
nog eens in. Bewaar
uw citroenjam in een
schoon glazen jam
potje in de koelkast
en niet langer dan 2
weken.
WINA BORN
SL
ARAlOt-D
WEET PE
AAJ rwcoRPEM
OP A}.LE
(AJETE/^SCHW-
PEt-WgE I
VEAijEA)
'OP 2EKEJ5E OAC, VVOOij Ee
/BSN sru< l/A/i ZON AF,
'c*vr 0le£f'aj ff we
reeuwt, 'r Affobvob-, Tor OP
ZBFBJZE PA<5 IEOP PE
BFTEUNt,
C piB
FRED BASSET
k neet, wat er get
goot... 6e heer Be
wet hetosic...
en de baos wont we zyn neer j creoy
weet wot ercetsrs:tv de vAerl'! J
apak...
ft
De avonturen van Jommeke
V/oeiend? A/s u mij
dasi maar niet voorde
o'erde keer na.t maakt/
Na kortstondige ziekte
UTRECHT - Na een kortstondige ziekte is op eerste kerst
dag in een Utrechts ziekenhuis de schrijfster Harriet
Freezer overleden. Harriet Freezer is 66 jaar geworden.
Harriet Freezer (pseudoniem voor
Wilhelmina Eybergen, haar
meisjesnaam) is vooral actief ge
weest in de emancipatiebewe
ging, onder meer via man-
vrouw-maatschappij. De rol van
de vrouw in de maatschappij is
diverse malen het thema geweest
voor een boek of een van de tal
loze lezingen die ze heeft gehou
den. Harriet Freezer is als mede
werkster verbonden geweest aan
onder meer het Parool en het Al
gemeen Dagblad en het
weekblad Vrij Nederland. Ze
heeft ook meegewerkt aan een
groot aantal radio- en televi
sieprogramma's.
Een groot deel van Harriet Freezers
werk is uitgegeven bij de Arbei
derspers en geïllustreerd door de
tekenares Fiep Westendorp. Be
kende boeken van Harriet
Freezer zijn „Kompleksen ma-
ken de vrouw", "Het onderste uit
de man", "Leven met de jaren"
(over ouder worden), "Een vrouw
in de middenleeftijd" en "Wat
doen we met moeder met de
feestdagen". Dat laatste boek
schreef Harriet Freezer naar
aanleiding van een serie VARA-
radioprogramma's over de ge
voelens van onvrede die heersen
over het doorbrengen van de
feestdagen. Harriet Freezer voor
zag briefcitaten in haar boek van
adviezen.
Een van haar laatste boeken - "En
geland, van kust tot kust" -
schreef ze samen met Wina Born.
//IVO
27 december 1977
- Het Servische leger heeft reeds
op verscheidene punten de
Turksche grenzen overschreden
Intusschen heeft de "Politische
Correspondenz" het oorlogsma
nifest van prins Milan aan de
vergetelheid ontrukt. Bij gebrek
aan een afdoend motief be
schuldigt de Servische regee
ring Turkije van meineed, om
dat de Turken in strijd met het
vredestractaat van 16 Februari
1876, de Slavische bevolking
van Oud-Servië niet voor ge
weldenarijen, vrijwaarde. De
dappere Milan trekt het
zwaard, zoo zegt hij, om het
werk te voltooien dat "de held
van Takovo zoo glorierijk be
gonnen is" (in 1389!). Prins Mi
lan verzekert ook nog, dat Ser-
vië's houding correct was, maar
dat Turkije middelen beraamde
om het land te benadeelen en da t
het samenspande tegen Servië's
veiligheid
Vijftig jaar geleden:
- Na een zeiltocht om de wereld,
die bijna twee jaar geduurd
heeft, is kapitein Kircheis met
zijn schip, de zeilkotter "Ham
burg". gistermiddag op de Elbe
aangekomen. Kircheis vertrok
in Januari 1926 uit Hamburg
naar de Middellandsche Zee.
Via Britsch-lndië ging hij naar
Sumatra, Borneo, de Philip-
pijnen, China en Japan. Van
daar zeilde hij in 53 dagen naar
Honoloeloe om vervolgens via
Mexico en het Panamakanaal
naar de Oostkust van Amerika
te varen. Op 16 November van
dit jaar vertrok hij van New
York en kwam na een moeilijke
reis van achttien dagen in het
Kanaal aan. In totaal heeft ka
pitein Kircheis met zijn kotter
34.000 zeemijlen afgelegd. In
Hamburg werd hij op en
thousiaste wijze door een groote
menigte welkom geheeten. Het
gemeentebestuur bereidde hem
een officieele ontvangst.
- Kapitein Mizuki, de vroegere
bevelhebber van den Japans-
chen kruiser "Jintsu", heeft ha
rakiri gepleegd, omdat hij zich
schuldig achtte aan de ramp
van 2 April, toen zijn schip, te-
rugkeerend van manoeuvres,
den torpedojager "Warabi"
ramde, die met zijn équipage
van twaalf officieren en 99
manschappen in de diepte ver
dween.
DEN HAAG - Er worden de laatste
jaren geregeld langspeelplaten
uitgebracht waarop een aantal
hits is gebundeld die stuk voor
stuk de single-verkoop allang
achter de rug hebben, maar
waarvoor in een boeketje popu
lair best weer - archivalische -
belangstelling is.
Tot en met vrijdag a.s. kan men in
de PW A-zaal van het Congresge
bouw met Paul van Vliet blade
ren in zijn archief van dertien jaar
tekst. Om de vergelijking met die
platen vast te houden had deze
korte serie voorstellingen (waar
voor alle plaatsen inmiddels zijn
uitverkocht) ook de titel „Alle
dertien goed", of iets dergelijks,
kunnen krijgen.
Tweeeneenhalf uur lang: de top
pers van Paul van Vliet op rij.
Vanaf het prille begin, toen hij -
nog met het cabaret Pepijn -
scoorde met bijvoorbeeld de
nonsens-logica over vijfent
wintig in plaats van twintig siga
retjes voor dezelfde prijs („en zo
>k ik uiteindelijk eigenlijk voor
niks"), tot en met baron Taets uit
zijn laatste show, vanaf „Den
Haag met je lege paleizen" en
„Meisjes van dertien" tot en met
„Veilig achterop (bij vader op de
fiets)" en „De zee". Dertien jaar
teksten, waarin natuurlijk ook de
boer met z'n leuke dingen voorde
mensen paradeert, niet majoor
Kees, maar wel Bram en De Hol
lander.
Een soort overzichtstentoonstel
ling die, voor wie al het werk van
Van Vliet uit en te na kent, geen
spanning kan hebben, maar wel
nieuwsgierig maakt hoe hij-van al
dat beste een geheel kan smeden,
een programma met kop en staart
en met vloeiende overgangen.
Doordat Van Vliet voor een min of
meer chronologische volgorde
heeft gekozen is er de lijn van
verleden naar heden, is er te ont
dekken dat hij in al die jaren gro
ter is gegroeid qua presentatie cn
dat zijn teksten van toen nu ook
nog steeds stand kunnen houden.
Maar ook heeft deze instant
voorstelling iets van een tus
sentijds in memoriam, van een
het is nu afgelopen en misschien
komt er ooit nog wel eens wat.
Bram blikt terug op Bram en
wordt verweven met het nummer
over mime (dat in de rij goed-bé-
ter-best straffeloos had mogen
ontbreken), de Boer praat over de
grappen die hij ooit maakte en
voor de grap nog wel even kort
wil herhalen. En daarmee brok
kelen die leuke typetjes van toen
een beetje af en storen ze zelfs een
beetje omdat Paul van Vliet er
steeds weer even voor weg moet
om zich van de bijpassende pet
jes en jasjes te voorzien.
Anderzijds leidt die bundeling van
teksten ook tot mooie, uiterst
gave blokjes, zoals Pauls liedjes
en vertellingen over zijn school
tijd, zijn ouders, over het huis
waar d ie ouders toen woonden en
over het bejaardentehuis waar ze
nu op hem wachten.
Leidse bioscopen
LUXOR: "Twee door het dolle heen",
dag. 2.30, 7.30 en 9.30 uur, kerstdagen
2.00, 4.30 uur enz. 12 jaar.
CAMERA: "Soldaat van Oranje", dag.
2.00 en 8.00 uur, 12 jaar. Nachtvoorstel
ling: "Bonnie and Clyde", vrijdag 11.30
uur, 16 jaar.
LI DO I: "The spy who loved me", dag.
2.30,7.00 en 9.15 uur, kerstdagen ook 4.45
LIDO II: "De reddertjes", dag. 2.30, 7.00
en 9.15 uur, kerstdagen ook 4.45 uur. al.
LIDO III: "Rembrandt", dag. 7.00 en 9.15
uur, do., vr., ma. en di. ook 2.30 uur. al.
Kindermatinee: "Pink Panther teken
filmfestival", woe. en za. 2.30 uur, zo. ook
4 45 uur.
STUDIO: "The last remake of Beau Ge
ste", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, kerstda-
TRIANON: "Orca", dag. 2.30,7.00en 9.15
uur, kerstdagen ook 4.30 uur, 12 jaar.
REX: "Bloot en blond in Beieren", dag.
2.30, 7.00 en 9.15 uur (behalve wo„ za. en
zo.), 16 jaar. Kindermatinee: "Dun-
derklumpen", vanaf zaterdag da. om 2.30
Alphense bioscopen
Eurocinema 1 en 2: "The spy who loved
me". 1 45,6.45 en 9.15 uur, za. 6.45 en 9.15
uur, kerstdagen ook 4.15 uur, 12 jaar.
Eurocinema 3: "Twee door het dolle
heen", dag. 2 00, 7.00 en 9.30 uur. za. 7.00
en 9.30 uur, kerstda-en ook 4.30 uur, al.
Eurocinema 4: "Herbie gaat naar Monte
Carlo", dag 2.15,7.15 en 9.45 uur, za. 7.15
en 9.45 uur, kerstdagen ook 4.45 uur, al.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van-dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrydag 13.00 uur tot za-<
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhui
zen
Dlaconcssenhuis:
iMiddagbezoekuur: 13.45-14.30 uur.
'Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur. Kin
derafdeling dagelyks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14 OM5.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
e KLASSE: Volwassenen dagelijks van
14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur
Kraarpafdellng: dag. van 11.15-12JOO Uur
tolleen voor echtgenoot) van 15.00-16 00
le KLASSE: Volwassenen dagelyks van
11.15-12.00 uur en van 14.00-14 45 uur en
van 18.30-19.30 üur.
Kraamafdellng: dag. van 11.15-12 00uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uur en van 18 30-19.30 uur. Babvshow
laatste kwartier van middag- en avond-
Wanneei
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderklinxek:
Dagelijks:
15 00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14 15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behali>e kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
ouders):
Maandag tlm vrijdag:
18.30-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
14 45-15.00 uur
Alphen aan den Rijn
15.00-18.30 Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13 30-
14 15 en 18 30-19.30 uur; 3e klas 13 30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13,30-14 45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling 15-15.30 uur al
leen voor ouders 18-18.30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen dag en nacht worden gemeld by het
informatiecentrum Geluidshinder
Schiphol (020-175000).
