'Ik heb mijn hart aan Nederland verloren...
PAGINA
ZATERDAG 24 DECEMBER 1977
ROTTERDAM - Nooit meer zal
Josie Lagrazon terugkeren
naar haar geboorteland, de
Filippijnen. Of misschien nog
één keer om dit besluit zelf
aan haar vader, moeder en ze
ven zusjes en twee broerties
te vertellen. Dan komt ze
weer naar het moderne, le
vendige westen van Europa.
Want aan ons kleine landje'
heeft het anderhalve meter
hoge danseresje voorgoed
haar hart verloren.
Josie, tweeëntwintig jaar en
leidster van de Filippijnse
dansgroep 'Azië Diamond',
die uitsluitend optreedt in
nachtclubs, heeft haar toe
komst goed overdacht.
Nauwelijks vijftien jaar was
Josie toen ze met een ouder
zusje resoluut besloot om
naar Vietnam te gaan. Om
haar middelbare schoolop
leiding bekommerde zij zich
op dat moment niet meen ze
wist precies wat ze wilde. En
wat haar ouders ook probeer
den om Josie tot andere ge
dachten te brengen, het had
geen zin. Het avontuur lokte
meer dan de studieboeken.
Dansdebuut
Josie maakte haar dansdebuut
in een optreden voor Ameri
kaanse soldaten, die waien
gelegerd in Danang. 'Daar
heb ik wel geleerd zelfstandig
te leven', vertelt een slaperige
Josie, gehuld in een och
tendjas en daar omheen nog
een deken geslagen om de
kou 'buiten' te houden. Juist
die nacht was het extra laat
geworden, omdat de auto ku
ren vertoonde.
Het danseresje heeft praktisch
niet stilgestaan bij het oor
logsgeweld dat in Vietnam
woede. 'We hebben er ook
niet zoveel van gemerkt', zegt
ze en onderdrukt een geeuw.
'Ik was toen nog maar vijftien
jaar. Dan zie je het gevaar niet
zo. Het was een leuke tijd, dat
wel'.
Precies een jaar duurde het
avontuur in Vietnam. Toen
ging ze terug naar huis waar
ze met open armen werd ont
vangen door heel de familie.
Maar in de Filippijnen kon ze
haar draai toch niet zo best
vinden. Ze verdiende hier
wat, danste van tijd tot tijd en
assisteerde, als dat nodig was,
haar vader in de bakkerswin
kel. Daar groeide Josie op.
Haar ouders wisten toen niet
beter of hun dochter had het
wel naar de zin. Daarom
kwam de klap des te harder
aan toen ze vertelde het land
te zullen verlaten om voort
aan op eigen benen te staan.
Vakantie
'Nee, nee, nee, ze gingen zeker
niet op hun knieën iiggen om
te vragen of ik toch asjeblieft
niet weg wilde gaan. Ja, mijn
vader en moeder stonden wel
raar te kijken. Dit hadden ze.
denk ik niet verwacht. Ze wis
ten wèl dat ik als danseres
mijn boterham wilde gaan
verdienen. Ik moest beloven',
mompelt Josie en onderdrukt
een tweede geeuw, 'dat ik nog
eens naar huis zou komen.
Dat heb ik ook gedaan. Op
een keer, wanneer weet ik
niet, ga ik naar huis', vertelt ze
vastberaden. "Zodra mijn
contract is afgelopen, ga ik
naar de Filippijnen met va
kantie. Dat staat wel vast".
En zo vertrok Josie naar
Europa, het avontuur tege
moet. Via Conty-produc-
tions, een theaterbureau in
Landsmeer met een vestiging
op de Filippijnen, werden de
contacten gelegd.
'Voor de dansende Filippino's',
beweert Josie, 'is er in eigen
land niet zoveel emplooi. Oh
ja, er valt wel wat te doen.
Maar in Europa kunnen we
heel wat meer verdienen dan
bij ons. Daarom ook willen de
meeste danseresjes weg van
de Filippijnen. Natuurlijk, d'r
zijn er maar genoeg die dit
uitsluitend om het avontuur
doen. De meesten, zoals ik,
doen het toch echt om te dan-
Contract
Jozie houdt, ook al zou ze zich
hier voor altijd vestigen, van
haar vaderland. 'Begrijpelijk
hè?', vraagt ze met een lief
stemmetje. 'Je moet me goed
begrijpen', stelt ze, 'hier ligt
mijn werk, mijn toekomst.
Dus moet ik hier toch blijven?
Tja, als ik met een Europeaan
trouw, ga ik hier gewoon wo
nen. Dat is toch logisch, of
niet soms', klinkt het laconiek
uit haar mond.
De Filippijnse danseresjes ver
binden zich contractueel voor
drie jaar aan het theater-
bureau. Ze kunnen daarna
opnieuw tekenen, maar mo
gen, als ze daar prijs op stel
len, eerst drie maanden met
vakantie naar huis. Conty be
taalt de overtocht. Zo is dat
bepaald in het contract.
Zodra de meisjes terugkomen
kunnen ze weer aan de slag.
Het gebeurt vaak dat de Filip
pino's niet eens naar huis
gaan. Ze raken bevriend,
trouwen en zien hun geboor
teland nooit meer terug. Het
enige contact dat er dan nog
is, gebeurt via de brief want
een telefoontje van een paar
minuten kost handenvol geld
De meisjes hebben er geen be
hoefte aan om weg te lopen
het dansen te laten voor v
het is. Dan plegen ze con
tractbreuk en moeten ze zei
voor de schade opdraaien
Voor hen is dat een niet ge
ring bedrag dat ze op tafe
moeten leggen: vijfent
wintighonderd gulden. Dus
laten ze het wel uit hun hoofd
om de benen te nemen.
i spyt
heel andere toer Tegen mij
hoeven ze helemaal riiet
vriendelijk te zijn. Ik ben hier
naar toegekomen om te wer
ken. En niet om als maar
vriendelijke mensen te ont
moeten
Josie steunt haar ouders finan
cieel. Trouw stuurt ze iedere
maand een deel van haar zuur
verdiende centjes op. Ze is
wat zwijgzaam als dit onder
werp ter sprake komt
'Ik heb niet zoveel geld voor
mezelf nodig om te leven',
beweert ze. 'Wat ik kan mis
sen, stuur ik op. Heus, ik zorg
er wel voor dat ik niks tekort
kom. Als ik van tijd tot tijd
wat kleren kan kopen en ge
noeg geld heb om te eten, is
dat toch voldoende?' reageert
Josie met een trek om haar
smalle lippen die nauwelijks
tegenspraak duldt.
Opleiding
Klaar
Als
een Filippino stopt, nadat
aan alle verplichtingen is vol
daan, zitten de danseresjes
Door
Jan Westerlaken
beslist niet met de handen in
het haar. 'Geen probleem
hoor', zegt leidster Josie. 'Op
de Filippijnen staat er on
middellijk een ander klaar om
die opengevallen plaats in te
nemen'. Taalproblemen zijn
er nauwelijks. De meisjes
spreken behoorlijk Engels.
Scholen besteden daar veel
aandacht aan.
'Natuurlijk', vertelt Josie, die de
slaap wat probeert te verban
nen door het drinken van een
kop zwarte koffie, 'dat kan
toch niet anders. Meestal
proberen ze dat toch wel te
verbergen. Wat me zelf be
treft ik ga vaak wandelen als
zoiets me treft en kijk naar
leuke dingen, of ik lees wat of
ga bowling spelen. Als ik me
rot voel, zorg ik er wel voor
druk bezig te zijn. Af en toe
praat ik wel eens met de an
dere meisjes over het leven
thuis. Het helpt wel als je
leuke herinneringen ophaalt.
Maar liever ben ik alleen.
Arm Land
De Filippijnen, dat is wel be
kend, is een arme eilan
dengroep. Ben je arm, dan be
teken je niets, heb je geld, dan
kun je er een luxe leventje
leiden. 'De meeste
zijn arm', zegt Josie
klinkt door in haar stc
De Europese mentaliteit bevalt
haar daarom ook wel. 'Weetje
wat me zo opvalt? De mensen
hier hebben wat voor elkaar
over. Ze helpen je als je werk
zoekt. Nee, zoiets doen ze op
de Filippijnen niet. Het leven
hier komt me allemaal zo
vriendelijk over'. Dan op een
Maar als ze nu eens is ge
trouwd en niet meer werkt,
hoe moet dat dan? Kan ze dan
nog hetzelfde missen als ze nu
haar ouders toestopt?
feller dan misschien de be
doeling was.
'Kijk, zolang ik mijn ouders
nog kan helpen, doe ik dat Of
ze het geld hard nodig heb
ben?. Nou, nee, dat geloof ik
niet. Ze kunnen het in ieder
geval wel gebruiken om er de
opleiding van mijn broerties
en zusjes te betalen'.
's Nachts werken, overdag sla
pen, dat is het parool
voor de danseresjes. Veel
tijd voor andere dingen heb
ben ze niet. Dikwijls gebeurt
het dat ze een paar uur voor
hun optreden tussen de la
kens vandaan stappen. Zijn
ze eerder op, dan doen ze sa
men wat spelletjes of frutse
len wat kleren in elkaar. Sla
pen en eten doen ze in een
particulier huis of in een ho
tel.
De meisjes koken hun eigen
potje. Geen Europees
voedsel, dat eten ze maar bij
hoge uitzondering. De licht
verteerbare Filippijnse
spijzen (rijst) hebben veruit
de voorkeur. Waar de Filip
pino's wonen is meestal wel
een keukentje ingericht waar
ze kunnen kokkerellen.
Aardappelen, groenten en
een vette karbonade, een
echte Hollandse hap, eten de
meisjes alleen gis ze eens
worden uitgenodigd voor een
etentje. Een gebraden kip en
wat stengeltjes patat willen er
ook wel in. Maar daar blijft
het bij.
Leuke tijd
Josie en haar zes danseresjes,
die hoofdzakelijk in Neder
land, Duitsland en Zwitser
land optreden, treffen het wel
eens dat ze met andere land
genoten kunnen praten over
hun vaderland. Niet alleen
'Azië Diamond' staat onder
contract bij Conty. Zeven an
dere groepen uit de Filip
pijnen zijn ook door dit thea
terbureau gecontracteerd.
'Die mensen schrijven we wel
eens een briefje of we telefo
neren met elkaar', vertelt Jo
sie. 'Soms treden toevallig
twee groepen in één stad te
gelijk op. Dat is voor ons een
leuke tijd en hebben we veel
plezier. Nee, over het werk
praten we helemaal niet. Al
leen maar over thuis en onze
familie'.
Meestal duurt dat contact niet
langer dan een maand. In een
volgende nachtclub moeten
zij dan present zijn. Met een
Volkswagenbusje, afgeladen
met koffers op de imperiaal,
gaan ze dan op reis. Vaak zo'n
duizend kilometer achter al
kaar rijden. De meisjes han
gen dan maar wat tegen el
kaar en proberen in de
schommelende auto wat te
slapen. Want de avond erop.
moe of niet moe, uitgerust of
niet. moeten ze het publiek
weer vermaken. Nacht in,
nacht uit.
