Vredesvoorstellen Begin
De score tussen
twee verdachten
is in evenwicht
Tankerramp: strijd om bergingsrechten
Zoon president
van
Cyprus vrij
Gouden sieraden
Rechtvaardige basis voor onderhandelingen"
Monteneros
ontkennen
ontvoering
twee nonnen
MAANDAG 19 DECEMBER 1977
BUITENLAND
PAGINA 7
Rechtzaak Jespers:
PORT ELIZABETH
(DPA/UPI/Reuter) - In de
Zuidafrikaanse havenstad Port
Elizabeth is gisteren een heftige
strijd ontbrandt om de bergings
rechten van de supertanker Ven-
oil die vrijdag voor de Zuidaf
rikaanse kust in aanvaring was
gekomen met het zusterschip
Venpet.
Volgens het in Johannesburg ver
schijnende zondagsblad "Sun
day Times" is et sprake van bitter
"touwtrekken" tussen de Zuidaf
rikaanse olie-exploratiemaat-
schappij "Soekor' en de eveneens
Zuidafrikaanse scheepvaart
maatschappij "Safmarine", die
oorspronkelijk de opdracht tot
berging zou hebben gekregen
van de Amerikaanse reder die de
twee schepen onder liberiaanse
vlag in de vaart had.
Dit terwijl op zee de bestrijding van
de 100 kilometer lange en drie
kilometer brde olievlek nog
steeds aan de gang was en de
twee beschadigde tankers die
nog steeds bunkerolie en brand
stof verloren verde de open zee
werden opgesleept om het gevaar
van vervuiling van de kust te
voorkomen.
Soekor eist de rechten op voor de
330.000 ton metende Venoil plus
zijn lading van 250.000 ton
Iraanse ruwe olie op. De maat
schappij heeft Safmarine gewei
gerd het schip te slepen. Zij had
met haar helikopters en slepers
van het booreiland Sedko-K het
belangrijkste aandeel in de red
ding van de bemanningen van de
twee schepen en het bedwingen
van de branden die op beide
schepen waren uitgebroken.
Soekor zou nog steeds eigen per
soneel aan boord van de Venoil
hebben. In tegenstelling tot de
Venpet had de hele bemanning
inclusief de kapitein de Venoil
Vrijheid voor
tienduizend
Indonesische
gevangenen
JAKARTA (AFP) - Bij de onge
veer tienduizend politieke
gevangenen die morgen uit
gevangenkampen in Indone
sië zullen worden vrijgelaten
bevinden zich drie voorma
lige ministers en een voorma
lige ambassadeur van Indo
nesië in Albanië.
Zij waren beschuldigd van
medeplichtigheid aan de
staatsgreeppoging van 1965,
maar de autoriteiten hadden
daarvoor geen enkel bewijs
kunnen leveren.
Admiraal Sudomo zei dat zij
morgen gelijktijdig in vrij
heid gesteld zullen worden.
Dat gebeurt tijdens ceremo
nieën waarbij zij plechtig
trouw aan de Indonesische
staat moeten beloven.
Indonesië is van plan nog eens
tienduizend gevangenen te
gen het eind van volgend jaar
los te laten en de rest in 1979.
verlaten. Dit gebeurde toen na de
aanvaring vrijdag brand uitbrak.
Twee van de in totaal 84 opvaren
den van de twee schepen worden
nog vermist en hebben naar
wordt gevreesd het leven verlo
ren. Eén man werd met tweedeg
raadsbrandwonden aan zijn ar
men in het ziekenhuis opgeno-
De branden aan boord van de twee
schepen werden zaterdag be
dwongen. Bij de botsing - die een
nog veel grotere ramp had kun
nen veroorzaken - scheurde de
huid van de Venoil over een grote
lengte open, werden de tanks met
bunkerolie geraakt maar bleven
de tanks met de werkelijke lading
ruwe olie intact Was dit wel ge
beurt dan zou de hele lading
Iraanse olie hebben kunnen ont
ploffen en zouden ongetwijfeld
beide tankers zijn verwoest
De juridische strijd over de bergi
ngsrechten en andere eisen zal
lang kunnen gaan duren en naar
vice-president John Kerr van de
rederij Venoil gisteren ver
klaarde zou hij niet verbaasd zijn
als het "gezien het grote aantal
mensen dat betrokken was bij het
incident" twee jaar zal duren om
de zaak op te lossen.
laar in vrijheid te stellen, maar
hadden daarbij gestaan op een
persoonlijk onderhoud met de
president van de republiek.
Achilleas Kyprianou was op 14 de
cember ontvoerd uit een lege
rplaats bij het klooster van Mak-
heras, 30 kilometer ten zuidwes
ten van Nicosia.
MANILLA (AFP) - President Mar
cos van de Filippijnen heeft gis
teren zijn zesde referendum ge
wonnen, maar er zijn meer
stemmen tegen hem uitgebracht
dan vroeger, vooral in het midden
en zuiden van het land.
GENT (SP) - Drie weken oud al
weer is het proces tegen de
Gentse onderzoekrechter
Jespers. In die weken werden
in het rommelig dossier van
moord, poging tot moord en
een miljoenenroof, net zo veel
bewijzen van schuld als be
wijzen van onschuld gevon
den. De rechtzaak voor As-
sysenhof (een jury-recht
bank) zal zich nog weken
voortslepen. Tot nu toe zijn de
hoofdrolspelers Jaspers en
mede-verdachte Luc de
Cramer kameraden gebleven.
Een vriendschap tussen twee
verdachten die verbazing
wekt. Maar tijdens dit mon
sterproces rijzen er meer
vraagtekens. Op de eerste dag
bijvoorbeeld al, toen de pro
cureur-generaal in zijn aan
klacht meer aandacht be
steedde aan een diefstal dan
aan moord.
Van zijn 35 pagina's tellende
rede werden er maar liefst 22
gewijd aan het miljoenen
verlies dat de bejaarde dame
Van den Hende - Ledoux
overkwam. Acht pagina's be
steedde de man aan de poging
tot moord door het saboteren
van de auto van Jespers
vrouw. De overige vijf waren
bestemd aan het verdrinken
van de vrouw in bad.
Een volstrekt unieke gebeurte
nis was vervolgens het
schrappen van drie onnauw
keurigheden in de acte van
beschuldiging. De procu
reur-generaal moest toege
ven dat hij zich had vergist en
met de gemompelde veront
schuldiging dat hij "God de
vader niet is' liet hij toe dat de
juryleden de valse aantij
gingen doorstreepten.
Het ging om de vraag of Marcos
president en premier kan blijven
na de vorming van een voorlo
pige nationale vergadering,
waarvoor de komende zomer
verkiezingen zullen worden ge
houden.
gegeven en ook geen onder
zoek ingesteld. Omdat, zo
kwam ons een afgevaardigde
substituut van het parket ver
tellen, het gerecht niet op
spraak mocht gebracht wor
den en de goede faam van een
magistraat rne kn geschaad
worden op deze manier.
Hoofdvraag
Toen het proces begon was de
hoofdvraag: zijn er bewijzen
van roof en moord tegen Guy
Jespers, die door zijn vriend
Luc de Cramer van dit alles
beschuldigd wordt en door
het parket-generaal op deze
beschuldigingen vervolgd
wordt. Een al even belang
rijke bijvraag luidde: zal Jes
pers, die hardnekkig alle
schuld ontkent, op zijn beurt
als gewezen onderzoeksrech
ter de bewijzen van zijn on
schuld kunnen leveren?
Zowel de bewijzen als de te
genbewijzen, die tot nu toe
van beide kanten als hoogste
troeven werden uitgespeeld,
vielen als springvissen terug
in het troebele water.
Wat de verdenking van miljoe
nendiefstal betreft wordt in
de beschuldigingsacte tegen
Jespers bijvoorbeeld aange
voerd dat hij de enige denk
bare en mogelijke schakel
was tussen madammeke Le
doux en De Cramer. Alleen
magistraat Jespers, die als
vertrouwenspersoon de 78-
jarige vrouw kende, kon aan
trawant De Cramer de sleutel
en het lettergeheim van de
rijk gevulde bankkluis bezor
gen, besluit de procureur-ge
neraal, vanzelfsprekend
daarin volmondig bijge
treden door de tweede be
schuldigde zelf.
Voorheen lag het percentage ja-
stemmers boven de 90. Nu zijn
volgens de eerste officiële uitsla
gen hier en daar slechts 75 pro
cent ja-stemmers geteld en bijna
een kwart nee-stemmers.
WASHINGTON (AFP) - De Israëlische premier, Mena-
chem Begin, heeft gisteren voor de Amerikaanse televi
sie zes punten onthuld van de vredesvoorstellen die hij
aan de Egyptische president, Anwar Sadat, zal voorleg
gen.
Het zijn: 1. zelfregering en autonomie voor "Judea en Sa
maria" (bezette westelijke Jordaanoever),
2. algemeen kiesrecht en verkiezingen in dat gebied,
3. mogelijkheid tot herziening van die regeling die niet
definitief is,
4. zelfregering en autonomie, benamingen waaraan pre
mier Begin de voorkeur geeft boven "thuisland", maar
die, naar hij zegt, synoniem zijn voor "zelfbeschikking",
5. wederzijdse rechten voor de bevolkingsgemeenschap
pen, de joden in de Arabische zone en de Arabieren in de
joodse zone,
6. geen verdeling van Jeruzalem, maar zelfregering van de
religieuze autoriteiten op elk van de heilige plaatsen.
PARIJS (AP) - Een woordvoerder
van de Argentijnse guerrillaor
ganisatie Monteneros heeft giste
ren in Parijs ontkend dat deze
groepering verantwoordelijk is
voor de verdwijning van twee
Franse missiezusters in Argenti
nië.
Persvoorlichter Juan Gelman ver
klaarde tijdens een kort bezoek
aan de Franse hoofdstad dat een
communiqué van het Ar
gentijnse leger, dat de Montene
ros aan de vrijlating van beide
nonnen een reeks eisen hadden
verbonden, "volledig vals," en
"absurd" was, omdat "beide zus
ters zich altijd hebben ingezet
voor het volk"
De missiezusters, de 40-jarige Alice
Domon en de 60-jarige Renée
Duguet, verdwenen vorige week
nadat zij hadden meegewerkt aan
een gebedsdienst van vrouwen
wier verwanten "verdwenen"
zijn. Mannen in burgerkleding
die zeiden van de politie te zijn
voerden de zusters en een tiental
andere vrouwen weg.
Gelman zei dat het legercommuni
qué "een nieuwe maneuvre van
de Argentijnse militaire junta"
was en dat het aantal ontvoerde
personen in Argentinië de 30.000
reeds was gepasseerd.
Hij voegde eraan toe dat "het niet
de eerste keer is dat de Rooms-
Katholieke kerk in Argentinië
het slachtoffer is van onderdruk
king.,' Hij beweerde dat sinds de
militaire staatsgreep in 1976 "ze
ven priesters door het leger zijn
vermoord, de bisschop van Rioja,
mgr. Angelelli, onder verdachte
omstandigheden bij een ver
keersongeval is omgekomen en
meer dan 30 geestelijken gearre
steerd zijn".
Moeder-overste Marie Joseph van
de congregatie voor de buiten
landse missie in Toulouse, waar
toe de vermiste zusters eveneens
behoorden, verklaarde gisteren
niet te kunnen geloven dat "onze
zuster door een linkse peronisti-
sche groepering ontvoerd zijn".
Franse aanval
op Polisario
ALGIERS (AFP/UPI/Reuter) -
Franse gevechtsvliegtuigen zou
den drie dagen geleden bij een
aanval op een Polisario kolonne
in het gebied van de West-Sahara
ongeveer 60 mensen hebben ge
dood.
Dit werd gisteren gemeld door het
In het vraaggesprek dat de om-
roepmaatschappij CBS recht
streeks uitzond, zei premier Be
gin dat president Carter zijn in
stemming betuigde met de voor
stellen. Het Amerikaanse staats
hoofd acht deze voorstellen "een
rechtvaardige basis voor onder
handelingen".
Zelf kiezen
Begin zei dat de op de westelijke
Jordaanoever levende Arabieren
"hun zaken door zelfgekozen ver
tegenwoordigers zelf zouden
moeten regelen".
Israël wenst echter dat zich in een
autonoom west-Jordanië in de
toekomst ook joden kunnen ves
tigen, evenals de vestiging van
Arabische Palestijnen in Israël
zelf welkom geheten wordt.
Verdere bijzonderheden wilde Be
gin niet meedelen voordat hij met
president Sadat gesproken heeft.
Hij bevestigde dat hij binnenkort
president Sadat voor de tweede
keer zal ontmoeten om zijn voor
stellen voor te leggen. Als men
het eens zou worden dan houdt
hij rekening meteen bijeenkomst
van drie, met inbegrip van Carter,
in Washington.
Veiligheid
Ofschoon de Israëlische premier
niet uitvoerig wilde ingaan op de
voorstellen deelde hij nog mee
dat alle maatregelen die zullen
kunnen worden genomen, de
veiligheid van de staat Israël en
van de "Palestijnse Joden" zullen
moeten waarborgen.
Wat Syrië en de Golan betreft zei
Begin dat "over alles onderhan
deld kan worden". Hij gaf echter
toe dat het "een zekere tijd" zou
vergen voordat Damascus zich
bij de onderhandelingen zou aan
sluiten.
Hij gaf te kennen dat hij de V.S. niet
gevraagd had een veiligheid
sakkoord met Israël te sluiten dat
de handhaving van de vrede in
het Midden-Oosten zou waarbor
gen. Ook verklaarde hij zich te
gen de vestiging aan de Israë-
lisch-Arabische grenzen van
veiligheidscordons, bestaande
uit Amerikanen en Sovjeys.
Hij herhaalde dat hij en Sadat
streefden naar een allesomvat
tende vredesregeling. Na het
Egyptisch-Israëlisch overleg
zouden de onderhandelingen in
Genève vervolgd worden.
In antwoord op vragen opperde
Begin dat ais hij en president Sa
dat overeenstemming bereiken,
president Carter beiden naar
Washington zou kunnen uitnodi
gen.
Over Jeruzalem zei Begin dat het
een "volkomen vrije stad" zou
moeten zijn met "volledige toe
gang voor altijd" tot de heilige
plaatsen en zelfbestuur daarover
door vertegenwoordigers van het
jodendom, het christendom en de
islam.
Volgens Israëlische functionaris
sen zal hij morgen naar Israël te
rugkeren.
Premier Begin houdt ABC-correspondente Barbara Walters in zijr
greep tijdens een receptie ter ere van de Israëlische premier in Washington.
Reorganisatie
Pools kabinet
WARSCHAU (Reuter) - Bij een ka
binetsreorganisatie zijn de
Poolse ministers voor Landbouw
en transport en de 60-jarige vice-
premier Kzimierz Olszewski ver
vangen, zo heeft premier Jaros-
zewicz zaterdag in het parlement
meegedeeld.
Het is niet bekend waarom hij Osl-
zewski heeft laten vallen. Ols
zewski, oud-minister van
buitenlandse handel, is sinds
1975 de Poolse permanente ver
tegenwoordiger bij de Comecon
geweest, het communistische
handelsblok waaraan negen lan
den meedoen.
De premier zei dat Olszewski een
belangrijke post krijgt in de di
plomatieke dienst.
De nieuwe minister van Landbouw
wordt de 48-jarige Leon Klonica,
voorheen eerste secretaris van de
communistische partij in de pro
vincie Olsztyn in het noordoosten
van het land. Hij vervangt de 50-
jarige Kazimierz Barcikowski,
die een week geleder, eerste sec
retaris van de partij in Krakau is
geworden.
Minister van transport Tadeusz
Bejm is voorts vervangen door
zijn voorganger, Mieczyslaw Zaj-
fryd, die poolse vice-afgevaar-
digde bij de Comecon is geweest.
De zoon van de president van Cyprus zit tijdens een kort gesprek met de
pers tussen zijn vader en moeder in.
uuicieie /Algerijnse persoureau
APS dat dit bericht zei te hebben
vernomen uit kringen die in ver
binding staan met het gebied.
Algerije steunt het Polisario, een
guerrillaorganisatie die vecht
voor de bevrijding van de West
Sahara, dat eerst een kolonie van
Spanje was, maar in 1976 toen het
onafhankelijk werd werd opge
deeld tussen Marokko en Maure-
tanië.
ADVERTENTIE.
ringen, armbanden,
colliers 'n geweldige voorBD|*ui^e"PHiIen^
kollektie
NICOSIA (AFP) - Achilleas Kyp
rianou, de 21-jarige zoon van de
president van Cyprus die
woensdagavond was ontvoerd'
door de extreemrechtse bewe
ging "Eoka-B" is in de nacht van
zaterdag op zondag vrijgelaten.
Hij werd vrijgelaten als gevolg van
rechtstreekse onderhandelingen
tussen zijn vader, president Spy-
ros Kyprianou, en vertegen
woordigers van de ontvoerders.
De president en de vertegenwoor
digers ontmoetten elkaar in Ni
cosia zaterdagnacht om half drie.
Tijdens het gesprek probeerden de
ontvoerders opnieuw inwiliging
van hun eisen te verkrijgen, maar
de president wees ze weer af. Wel
accepteerde hij het ongehinderde
vertrek van de ontvoerders van
het eiland.
Achilleas Kyprianou heeft gevan
gen gezeten in Limassol, de
tweede stad van Cyprus in het
zuiden van het land. Zijn ont
voerders hadden zaterdagnacht
om half een besloten hun gijze-
Verdenking
Uit de eerste twee getuigenis
sen van raadsheer onder
zoeker Vianen en onder
zoekrechter mevrouw de
Wilde bleek dat in het be
staande dossier nog geen
sprake was van verdenking
van moord op het ogenblik
dat Jespers op 27 februari
1977 werd aangehouden.
Toch werd die dag tijdens een
persconferentie op het Gents
gerechtshof door het par
ket-generaal gesteld dat Jes
pers van zijn vrijheid werd
beroofd op verdenking van
roof, moordpoging en moord.
De tweede procesweek bracht
aan het licht dat het voor Bel
gië uniek gerechtelijk onder
zoek met een zodanige over
haast werd uitgevoerd dat
onbegrijpelijk veel details uit
het oog zijn verloren. Bij
voorbeeld de trossen kluis
sleutels die ter zitting voor de
verwonderde en overdon
derende juryleden werden
uitgestrooid en waarvan geen
enkele onderzoeker of andere
getuige de ware herkomst
wist aan te duiden. Of de za
kagenda van tweede be
schuldigde De Cramer. Het
boekje dat tijdens het voor
onderzoek gewoon zoek
raakte, maar op het proces,
nadat het stuk eindelijk werd
weergevonden op een plaats
waar het niet thuishoorde,
van bijna doorslaggevend
belang bleek te zijn, bij de be
schuldigingen tegen Jespers,
er tenslotte de derde week
van het proces die begon met
een ontaarden van de debat
ten tot niets verhelderend ge
kibbel en gebakkelei. Met de
getuigenis van de ouders van
Rosien de Sutter, de echt
genote van Jespers tot slot
Niet alleen voor de be
schuldigde schoonzoon werd
het een zware afstraffing. De
wrange aanklacht van de
ouders was ook gericht tegen
het Gentse parket-generaal.
Vader De Sutter aan het
woord: 'Ofschoon werd toe
gegeven dat- het overlijden
van onze dochter verdacht
voorkwam, werd toentijds
geen bevel tot lijkschouwing
De verdediging van Jespers
meende in de tweede proce
sweek de weerlegging van
deze vanzelfsprekende
schuldaanwijzing te hebben
gevonden. Men kwam met
een afgedankte kluissleutel
die op niet verklaarde wijze
als vals exemplaar terechtk
wam in de handtas van mev
rouw Ledoux en zou toe be
horen aan de Cramer.
Maar in de derde proces-week
werd deze tegenaanval van
Jespers ongedaan gemaakt
door de procureur-generaal,
die (beter laat dan nooit) door
een onderzoek liet aantonen
dat de sleutel niet herkend
werd door de directie van ge
noemde bankinstelling, en
ook nooit toebehoorde aan De
Cramer Wat betreft de be
schuldiging van moord, bleef
tot afgelopen vrijdag een
gouden armband, het
sierraad dat mevrouw Jas
pers droeg op het ogenblik
van haar overlijden, voor De
Cramer het onwankelbaar
bewijs dat hij op de avond van
de verdrinking aanwezig was
in de woning van zijn vriend
de rechter.
Dat hij de armband gezien had
liet hem ook toe geloofwaar
dig vol te houden, dat hij oog
getuige was van een moord
door verdrinking. Tot een
adjudant van de rijkswacht
die op de avond van Rosine
Jespers dood als wetsdienaar
ter plaatse bewijzen verza
melde, thans kwam getuigen
dat hij reeds bij het begin van
het onderzoek in een verslag
over deze armband sprak.
Jespers en zijn raadslieden kre
gen het meteen gemakkelijk
om de jury de mogelijkheid te
suggereren dat De Cramer
over de inhoud van dit pro-
ces-verbaal wat opving, alvo
rens tijdens een veel latere
confrontatie met zijn rivaal
voor het eerst met de arm
band versie uit te pakken.
Temeer daar het proces al
leerde dat geslepen De Cra
mer als burger in het Gentse
ongetwijfeld de best inge
lichte man op het vlak van ge
rechtelijk geheim onderzoek
mag worden genoemd.
MINDER JA-STEMMERS VOOR MARCOS
