Zondagsschool anders
De levende
hond en de
dode leeuw
Kerk moet
houvast
bieden
„Chantepie9 laat zien hoe het dan wèl is
Eerste Zeeuwse kerk naar stichting
KERKDIENSTEN
sijigl
ZATERDAG 17 DECEMBER 1977
Vandaag is het tien jaar geleden dat
bisschop Ernst van Breda zijn
ambt aanvaardde. In een uitvoe
rig vraaggesprek met het bis
domblad "Over-weg" zegt de bis
schop op een vraag over de te
genwoordige situatie in de kerk,
dat hij deze tijd ervaart als een
nieuw begin.
"Er is nog veel niet verwezenlijkt
en nog méér niet verwerkt. Wan
neer het erom gaat, de vernieu
wing van de kerk overeenkom
stig het evangelie en naar de eisen
van de tijd in praktijk te brengeh
doen zich grote weerstanden van
allerlei aard voor". Dat is voor
bisschop Ernst echter alleen
maar reden om vol te houden,
"want ik vind dat er een nieuwe
tijd gekomen is voor het pas
toraat, met grote kansen".
Er is een teruggang in de massale
deelneming aan het kerkelijke
leven, maar een vooruitgang in
het gezamenlijk willen dragen
van verantwoordelijkheid voor
geloof, kerk en opdracht van de
kerk in de samenleving.
De bisschop hoopt vurig, dat er ook
binnen de kerk een beweging zal
komen van jongeren voor jonge
ren. Maar dan moeten kerk en
jongeren wel naar elkaar toeko
men. Nti staan vele jongeren on
der de pressie om arte fiaKeu. me*
name zou de kerk de zorgen van
de jongeren, zoals de werkloos
heid, meer moeten delen.
Wat de toekomst betreft verwacht
bisschop Ernst, dat er een nieuwe
binding van geloof en kerk tot
stand zal komen waarbij de
ruimte voor het persoonlijke ge
loof en geweten bewaard blijft.
"Het is een belangrijke opdracht
voor het pastoraat om tegelij
kertijd houvast en ruimte te ge
ven. De kerk richt zich tot vrije
mensen die worden opgeroepen
tot een keuze in eigen verant
woordelijkheid. In een zich ka
tholiek noemende kerk, die wil
openstaan voor ieder mens en
voor heel de mens kan het nooit
gaan om één patroon van denken
en doen. Vroeger toonden de Ne
derlandse katholieken maar één
patroon. Maar die tijd is voorbij.
Afscheid
prof.
Hoenderdaal
LEIDEN - Prof. dr. H.J. Hoender-
daal (tegenwoordig wonende in
Gorssel) heeft vandaag, wegens
emeritaat per 1 januari, afscheid
genomen als hoogleraar van het
Remonstrant seminarium te Lei
den. Dat gebeurde in Den Haag
tijdens een buitengewone alge
mene vergadering van bestuur
der Remonstrantse Broeder
schap, waarin ook de opvolger
van prof. Hoenderdaal werd ge
kozen: dr. E.J. Kuiper, predikant
in Haarlem. De middagbijeen
komst stond geheel in het teken
van afscheid en verwelkoming.
Nadat prof. Hoenderdaal (67) pre
dikant was geweest in Boskoop,
Rotterdam, Arnhem en Am
sterdam, werd hij in 1958 be
noemd aan het Remonstrants
seminarium te Leiden, als opvol
ger van prof. dr. G.J. Sirks. In
1948 was hij bij prof. dr. W.J. van
Holk gepromoveerd tot doctor in
de godgeleerdheid. Sinds 1960
heeft hij in Leiden als buiten
gewoon hoogleraar de geschie
denis van het arminianisme en de
verhouding van christendom en
cultuur gedoceerd.
Zijn opvolger, dr. Kuiper, is 48 jaar.
Hij was eerst remonstrants pre
dikant in Den Haag en daarna in
Dordrecht. Sinds 1966 is Haarlem
zijn standplaats.
LEIDEN - De kin
derdiensten van de
Vredeskerk hebben in
de hal van dit kerk
gebouw aan de Burg-
gravenlaan een be
scheiden tentoon
stelling ingericht die
ouders een indruk wil
geven van dit „zon
dagsschoolwerk". De
leiding zal morgen na
de dienst in de kerk bij
de tafeltjes staan om
desgewenst tekst en
uitleg te geven.
's Avonds is er gelegenheid de
kerst-adventsdienst bij te
wonen. Die begint om 7 uur'
(in de kerk). De leiding hoopt,
dat zij het nieuwe jaar met
veel kinderen kan beginnen.
In de vorige eeuw begon ds.
Daniël Chantepie de la Saus-
saye in Leiden met zondags
schoolwerk. Hoewel deze
zondagsschool verschillende
„standplaatsen" in de stad
heeft gehad, zijn de kin
derdiensten rond de Vredes
kerk er een voortzetting van.
Zij worden elke zondag ge
houden in de Prinses Irene-
school aan de Van Vollenho-
venkade. Er komen gemid
deld zo'n zestig kinderen.
Roel Schats, voorzitter van de
kinderdiensten, vermijdt be
wust het woord „school".
„Dat is nogal beladen. We zit
ten niet mee/in de klas maar
in de kring. Dat zegt eigenlijk
alles over de sfeer".
Er zijn vijf groepen: een
speelgroep voor 3 tot 5 jaar,
een ken- en doegroep voor 6
en 7 jaar, vertelgroepen voor 8
en 9 en 10 en 11 jaar en een
gespreksgroep voor 12.
„Expressie neemt in de dienst
een belangrijke plaats in",
vertelde Roel Schats. „Men
mag van kinderen niet ver
wachten, dat ze een uur lang
stil zitten. De expressie is
geen zaak op zichzelf, maar
uitdrukking van wat verteld,
is. Daaraan kun je zien hoe de
kinderen het verhaal hebben
opgevangen en verwerkt. En
dat is soms heel anders dan de
bedoeling was".
Anders
De leiding van „Chantepie" be
staat voornamelijk uit mid
delbare scholieren, leerlingen
van de Pedagogische Aka-
demie en studenten.
Roel: „We hebben op het ogen
blik voldoende leiding, maar
het aantal kinderen laat wat te
wensen over. Aan het fabel
achtige eetal 600 uit de begin
tijd van de zondagsschool
(maar dat was dan wel uit de
hele stad) hoeven we natuur
lijk niet te denken. Maar het
kunnen er wel meer dan 60
worden. Daarom willen wij
met onze presentatie aan
ouders laten zien, dat de zon
dagsschool, waar zij vroeger
misschien wel met tegenzin
naartoe gingen, althans hier
niet meer bestaat.
Wij hebben tegenwoordig wel
een paar dingen tegen. Er zijn
gewoon minder kinderen in
de wijk en een zondagsschool
is nu eenmaal niet meer zo in
de mode. De buitenwereld
moet dan wel van ons horen,
dat dit werk in allerlei opzicht
anders is geworden".
Morgen dus niet de Vredeskerk
verlaten vóór in de hals te
hebben rondgekeken. Ook
ouders die de kerkdienst niet
bijwonen zijn (na 11 uur) wel
kom.
Zij zijn wel beide dieren, de leeuw
en de hond, maar er is veel ver
schil. Zij zijn zelfs beide zoogdie
ren, maar die overeenkomst doet
het verschil niet minder zijn. De
leeuw is de koning en de hond is
de paria.
De man, die hond en leeuw verge
leek en aan wie ik u even wil her
inneren, is namelijk niet de direc
teur van een dierentuin, of van
een zoo, als u dat beter verstaat,
maar een joodse wijze. Voor hem
was de hond niet het huisdier, dat
u dwingt uw dagelijkse wande
lingetje te maken, of die u in uw
eenzaamheid gezelschap biedtde
hond was voor hem de straat
hond, de gladakker, zoals ze in het
oude lndië zeiden, die van afval
leeft en die je in de tropennacht
hoort janken. Voor die oude
joodse wijze is de leeuw niet het
manenschuddend dier, dat de wil
van de dompteur in het circus
volbrengt, maar de koning der
wildernis; wie zijn brullen hoort
huivert tot in z'n ruggemerg. Wat
een tegenstelling: de koning en de
paria!
Maar er zijn groter verschillen dan
tussen machtig en zwak, rijk en
arm. Er is een verschil, dat de te-
genstellinq tussen leeuw en hond
onbelangrijk maakt. De tegen
stelling tussen levend en dood. De
wijze Jood zegt: een levende hond
is beter dan een dode leeuw. De
levende hond is er beter aan toe;
er is meer van hem te verwachten;
er moet meer met hem gerekend
worden dan met die dode leeuw.
In de adventstijd wordt onze aan
dacht gevraagd door allerlei ac
ties om tegenstellingen in de we
reld op te heffen. Wij mogen mee
doen aan het werk van Amnesty
International; wij kunnen onze
solidariteit bewijzen door te ge
ven voor de interkerkelijke actie
Solidaridad. Dat is aoed.
Misschien is het ook goed in deze tijd
na te denken over die grootste te
genstelling: levend en dood. De
gelovige moet erkennen, dat hzt
werk van God in de wereld niet
veel aanzien heeft; tussen de
machtige rijken van het vroegere
Midden-Oosten was Israël onop
vallend, geminacht zelfs. Als je
moet vergelijken, dan zeg je: een
hond tegenover een leeuw. Keizer
Augustus was een leeuw en Jezus
kwam in een kribbe te liggen.
Verkijk u niet op de afmeting: een
leeuw is groter dan een hond.
Verkijk u niet op hun huid: de
leeuw is mooier dan de hond.Ver
kijk u niet op hun kracht: een
leeuw is sterker dan een hond.
De oude joodse wijze zegt: er is een
tegenstelling, die alle andere te
niet doet. Leven en dood.
Van wie is meer te verwachten: van
de Verenigde Naties of van de
verdeelde kerken, van de macht
hebbers in Moskou of vait de gelo
vigen in verdrukking? Van de
trotse rede van de mens, of van het
angstige geloof?
Een stem uit het verleden zegt: een
levendhond is beter dan een
dode leeuw.
J.M. VLIJM
neutronenbom. Met affiches en
stencils gaan zij naar drukke pun
ten, "om de mensen ervan te
doordringen dat zij best kerst
feest mogen vieren, maar daarbij
wel moeten bedenken in wat voor
sfeer ze dat doen".
en Oosterland (Zeel.) kand. H.O.
Molenaar Scheveningen; aange
nomen het beroep vanwege de
synode tot predikant voor
buitengewone werkzaamheden
(secretaris binnenland Geref.
Zendingsbond in de Herv. Kerk)
W. van Laar Noordeloos; bedankt
voor Schoonhoven A. Talsma
Sprang, voor Winschoten A.D.H.
Huysman Purmer, voor Nieuw-
Amsterdam A.J. de Bue
Scharnegoutum. Geref.Kerken:
aangenomen naar Nieuwegein A.
van der Kevie Lexmond.
Geref. Kerken Vrijgemaakt: be
dankt voor Enschede J. Slotman
Dalfsen. Overleden: P.
Boendermaker te Hilversum, 84
jaar, was van 1946 tot 1963 hoog
leraar aan het luthers semina
rium te Amsterdam.
Actie op straat.
Een aantal predikanten en leden
van de hervormde gemeente in
Amsterdam-Zuid voert vandaag
in deze stad een actie tegen de
De predikanten hebben een verkla
ring opgesteld, waarin zij wijzen
op de uitspraken van de her
vormde synode in 1962 met be
trekking tot het gebruik van
kernwapens Die bevatten een
duidelijke afkeuring van dit ge
bruik. De actievoerders willen
dat zoveel mogelijk mensen er bij
de regering op aandringen, af te
zien van de neutronenbom.
Omdat plaatselijke acties meer vat
hebben op de mensen, is men
vandaag de straat opgegaan. Alle
hervormden hebben bovendien
een kaart gekregen, waarop ze
hun afkeuring over de bom kun
nen uitdrukken. Die kaarten
gaan naar de synode.
Op afstand. De tegenwoordig
nogal eens gehoorde mening dat
godsdienst een randverschijnsel
zou zijn geworden of een cul
tureel overblijfsel uit voorbije tj-
den, is onjuist. Dat zegt de heer J.
Peters, die maandag aan de ka
tholieke universiteit van Nij
megen promoveert tot doctor in
de sociologie. Hij onderzocht een
wijk in Nijmegen op kerkelijke
godsdienstigheid en vindt op
grond daarvan een genuanceer
der oordeel op zijn plaats. Wel is
er meer kerkelijkheid "op af
stand" gekomen. Men blijft ech
ter de kerk een voor mens en
maatschappij noodzakelijke in
stelling vinden.
Kerstsamenzang. Woensdag 21
december om half 8 's avonds
wordt in de Petruskerk aan de
Lammenschansweg in Leiden
een oecumenische kerst-samen-
zang gehouden, voorbereid door
de kerken van Leiden Zuid-Oost.
Naast samenzang is er ook koor
zang. Het gemengde koor en het
jongerenkoor van de Petrus-pa
rochie, het jeugdkoor van de
Zuiderkerk ("Trumpets of the
Lord") en het jongerenkoor van
de Vredeskerk ("Emoena,') ver
lenen medewerking.
Voor iedereen. Dinsdagavond
(20 december) om half acht houdt
de Wereldzending van de evan
gelist Johan Maasbach te Den
Haag in het Evangeliecentrum
Zijlsingel 2 in Leiden een "kerst
feest voor iedereen". De gos
pelgroep "The Travellers" en de
zangeres Efi Knevel werken mee.
Vandaag heeft de hervormde gemeente van Zierikzee, die over meer dan één kerk
beschikt, de Grote Kerk overgedragen aan de stichting "Oude Zeeuwse kerken". Zij is nu
van de verantwoordelijkheid en - wat nog belangrijker is - van de kosten af. Kerk''«Toepen te Heemse" I.
De kerk uit 1842 (de toren is veel ouder) is het eerste restauratie-object van de Zeeuwse Kandel Laren (Geld te Hoorn
stichting. Na de restauratie blijft het gebouw onder haar beheer. De hervormden mogen er (buitengewone wijkgemeente),
dan nog wel gebruik van maken. Oud-Vossemeer, Tienhoven (U)
Socioloog Dekker:
Kerken kunnen
problemen
samenleving
niet negeren
De gereformeerde godsdienst
socioloog G. Dekker, lector aan
de Vrije Universiteit in Am
sterdam, constateert bij de ker
ken een tendens om ook de gods-
dienst in dienst vah de pro
bleemloosheid te stellen. Van
daar de kreet: "geen politiek in de
kerk". Terwijl, aldus Dekker, de
kerken altijd bol van de politiek
hebben gestaan.
Dekker maakte zijn opmerkingen
op een forumdiscussie in
Utrecht, uitgaande van het rk
Studiecentrum voor geestelijke
Volksgezondheid. Hij kon voor
die "vlucht" in de probleemloos
heid wel enig begrip opbrengen,
omdat de wereld voor de per
soonlijke mens te groot en te on
overzichtelijk is geworden. Dan
trekt hij zich graag terug in zijn
eigen, kleine wereld, zonder pro
blemen waartegenover hij zich
toch maar machteloos voelt.
Maar, zei Dekker, de kerk kan een
voudig niet om de problemen van
de samenleving heen. Omwille
van "het individu (de troostende
functie) zal zij zich uitdrukkelijk
met de maatschappij (de uitda
gende functie) moeten bezighou
den.
Dr. Dekkers Vlaamse collega, dr. A.
Uleijn, hoogleraar in Nijmegen,
verweet zijn mede-forumlid, de
indruk te wekken, dat de kerk
alleen maar van belang kan zijn
als ze nog meer maatschappij-be
trokken wordt en haar ethisch-
politieke invloed nog versterkt.
Het zou, volgens Uleijn, wel eens
kunnen zijn, dat de mensen heel
andere wensen ten aanzien van
hun kerk hebben, namelijk een
antwoord op de elementaire vra
gen van leven en dood.
str. kerk io ds. v. Loenen, Scheppings-
kerk 9 en 10.30 ds. Doesburg, 7.30 nam.
volkskerstzang, 22 dec. Dorpskerk
avondgebed (7.30), Baptistengem. 10 br.
Lourens av.maal, 5 br. De Vries, RK
Kerk zat. 7, zo. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem. 9.30 ds.
Koekkoek, Bap. pred. Alphen aan den
Rijn, 7 volkskerstzang in Het Spant, Ge
ref. Kerk 9.30 ds. Los, 7 zie Herv., RK
Kerk zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem. Grote kerk 10 ds.
Rothfusz, Pauluskerk 10 ds. Den Harder
Abbenes, 7 ds. Steenbeek 's Graven-
zande, Geref. Kerk 10 dienst, 5 ds.
Pouwels, Geref. Kerk Vrijg. 10.15 en 4.30
ds. Simpelaar.
ter, oec. dienst, Pauluskerk 10 ds. Cal-
lenbach Nijkerk, Gem. centr. 10.30 prof.
dr. Faber Breda, 7 ds. De Haan, gem.
centr. 10.30 ds. Brokerhof, jeugdkerk,
Van Wyckerslooth, 4.30 ds. Perdok, Ge-
'réf. Kerk 10 ds. Heemskerk, zie verder
Herv. Geref. Kerk Vrijg. Buiten V. 8.45
br. v.d. Wetering, 4 ds. Roukema, RK
Kerk Will, kerk zat. 7, zo. 9, 10.30 en 12,
Bon. kapel zat. 6.30, zo. 9 en 11.. Volle
Evangeliegem. (gem. centr.) 4 dhr. v.d.
Brugge.
OUD-ADE - RK Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem. 9.30 ds. Overgaauw Val
kenburg, Geref. Kerk 9.30 ds. v. Houten
Aalsmeer, 5 ds. Hoornstra, RK Kerk zat.
7, zo. 8.15, 9.45 en 11.30.
LEIDEN-Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
De Jong, 5 nam. woordd., (studentenec-
clesia, uitzending TV, 4.30 aanwezig
zijn), Marekerk 10 ds. Meijers, 5 ds. De
Jong, Maranathakerk 10 ds. v. Achter
berg, Merenwijk 9.30 en 11 pastor Van
Well, Bethl. kerk Driftstr. 10 ds. Pan-
nekoek, Bevrijdingskerk 10.30 ds. Boo-
gert, Vredeskerk 10 dr. Lamping, Waalse
kerk 10.30 ds. Ribs, Acad. Z. 10 ds. Bre-
derveld, Diac. huis 10.30 ds. Swierts
Koudekerk, jeugdkapel Vredeskerk 10
dhr. Ooyevaar, psych. ziekenhuis En
degeest 9 prot. dienst, 10 rk dienst, Pe-
trakerk 10.30 dovend., dhr. Steenbergen,
Geref. Kerk Zuiderkerk 10 ds. Huisman
Z.meer, 5 ds. Lugtigheid Leidschendam,
Petrakerk 10 ds. Pouwels H.gom, 5 dr.
Vlijm, Oude Vest 10 ds. Koolstra, 5 ds.
Hortensius, Maranathak. 10 ds. v. Ach
terberg, 5 ds. Koolstra, Bevrd. kerk 9 dr.
Vlijm, 5 ds. Huisman, Groenh. 10 dr. v.
Oeveren R.burg, De Mirt 10 dhr. Huigen,
Mierennest 10 dhr. v.d. Velden, Meren
wijk 9.30 en 11 pastor Van Well, Pe
trakerk 10.30 dienst voor doven, dhr.
Steenbergen, Dolerende Noodgem.
Groot Leiden (Pieterskerkstraat 1), 9
dhr. Visser Den Haag 7.30 ds. v. Be-
nthem Genemuiden, av.-maal, Geref.
Kerk Vrijg. (Herengracht 70) 10 en 5 ds.
Gootjes, Chr. Geref. Kerk (Steenschuur
9) 10 en 5 ds. v. Sorge Schiedam. Geref.
Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30 ds. Boogaard,
Geref. Gem. in Ned. (Bethl. kerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30, Evang. Luth.
Gem. (Hoogl. Kerkgr.) 10.15 kin
derkerstfeest, Remstr. Doopsgc-z. Gem.
(Pieterskerkstraat 1) 10.30 dr. Metering,
Baptistengem. (O. Rijn 3) 10 ds. v. Mame
ren, Evang. Chr. gemeenschap (Middel
stegracht 3) 10 dhr. Dikkes, Zendings
werk Middernachtsroep (Zoeterw. sin
gel 21)5 nam. dhr. v.d. Keur, Evang. cen
trum Zijlsingel 2 10 dhr. Zylstra, Pink-
stergem. (O. Rijn 3) 3 nam., Leger des
Hcils (Hooigracht) 10 en 7.30, Nw. Apost.
Kerk (H. Ryndyk 24) 9.30 en 4. woe. 8.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30, Kerk
van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen
(Steenschuur 6) 10.15, Zevendedags
adventisten (Lokhorstk. Pietersk. str.):
zaterdagmorgen 9.45 tot 10.45 discus
siegroepen, 11 tot 12 prediking, Oud
Kath. Kerk (Zoeterw. singel) 10, Vrij
Kath. kerk (Vreewijkstr.) 10.30, RK Ker
ken Merenwijk zat. 7, zo. 9.30 en 11,
Haagweg zat. 7, zo. 9, 10.45, 12 en 6.30,
Steenschuur zat. 10 en 7, zo. 8.30, 10,
11.30, 6 en 7, Lammenschansweg zat. 7,
zo 9,10.30,12 en 6. Haarl. straat zat. 7, zo.
9.30, 10.45, 12.15 en 6. Ryndyk 281 zat 7,
zo. 9.30 en 11.30, Boshuizerlaan zat. 7, zo.
9.30 en 11, Herensingel zat. 7, zo. 8.30,
9.30 en 11.
ABBENES - Herv. Gem. 9.30 ds.
Hoornstra.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem. 10
ds. Wolthaus, 7 ds. Nicolai, Geref. Kerk
10 ds. Versluys H.woude, 6.30 ds. v.
Harmeien, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4 ds.
De Vries Heerde, RK Kerk zat. 7, zo 7.30
en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv. Gem.
Adv. kerk 10 ds. v.d. Broeck, 3 dienst met
geestel. gehandicapten, Kruisk. 10 ds.
Lefeber, Opst. kerk 10 ds. Kok Z.meer,
6.30 ds. Bogers, Nabij 10 ds. Bogers, G.
H. Kerk 9 ds. Hoogendijk HA, De Bron
10.30 en 6.30 ds. Hoogendijk HA, Ash-
ram-college 9.30 dr. v. Santen, Oudsh.
kerk 10 ds. Oort, Sionsk. 9.30 en 6.30 ds.
Verploeg HA, in Rijnstroom om 8 nam.
oec. dienst, Geref. Kerk, Mar. kerk 10 ds.
v. Harmeien, 6.30 ds. Versluys, Salv.
kerk 10 en 6.30 dhr. Tenyenhuis, G. H
Kerk 10.30 en 6.30 ds. De Ruiter, HA. De
Bron 9 ds. Verheul HA, 10 ds. v.d. Ree
HA, 6.30 ds. Hoogendijk, HA, zie verder
Herv., Geref. Kerk Vryg. 8.45 en 6.30 ds.
Feenstra,, Geref. KerK Vrijg. Buiten V.
9.30 br. In 't Wout, 4.30 ds. v.d. Kwast,
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. Ham
stra, Oud Geref. Gem. 9.30 en 4, Bap
tistengem. 10 ds. De Vries, 6,30 ds.
Koekoek (in Nabij), Noord (Sportlaan)
10 dhr. Bouhof, 7 ds. Agtereek, Volle
Evang. Gem. (school Preludeweg) 10
voorm., Leger des Heils 10 en 6.30 uur.
Corn de Vlamingstr., Kapel Rynstroom
8 nam. oec. av.-maal eucharistieviering,
pastor Seysener, RK Kerken Bon. kerk
zat. 7, zo. 8.30,10 en 11.30, Piuskerkzat.7,
zo. 9, 10.30 en 11 45. De Bron zat. 7, zo. 9
en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem. 9.30 prof.
dr. Graafland, 6 ds. v.d. Plas Delft. Geref.
Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar Genemui
den.
BODEGRAVEN - Herv. Gem. Dorps
kerk 10 en 6.3Ó ds. Droogers, Salv. kerk
10 en 6.30 ds. Richter, Bethl. kerk 10 en
6.30 ds. De Vreugd, av.-maal, Geref.
Kerk 10 en 6.30 ds. 't Hart.
BOSKOOP - Herv. Gem. 9.30 ds. Stel
wagen, 6.30 ds. Heijmans, De Stek 9.30
ds. Heijmans, Geref. Kerk 9.30 en 5 ds.
Dijkstra, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 ds.
Plantinga Dronten, Geref. Gem. 9.30 en
6, Opwekkingsgem. (Concordia) 9.30,
Verg. v. Gelovigen (Nieuwstraat) 9.30 en
5, RK Kerken kerk zat. 7, zo. 8.45, 10 en
11.30, Ontmoeting zat. 5.30, zo. 10.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem. 9.30 ds.
v. Harten Soest, 6.30 ds. Jonkers
Utrecht, Geref. Kerk 10 en 5 ds. Prins
Den Haag, RK Kerk Het Anker zat. 7, zo.
8.45 en 11.15, Bernardus zo. 10, dorp zat.
7, zo. 10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem. 10 ds. v.
Bruggen, 7 ds. Rothfusz., Geref. Kerk 10
ds. Wijngaarden, 5 ds. Rang, beiden
N.-Vennep, Chr. Geref. Kerk 10 en 5
stud. De Lange, RK Kerk Mart. kerk zat.
7. zo. 8.30, 10. 11.30 en 12.45, Jozefkerk
zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem. 10 ds.
Geertsema H.woude, RK Kerk zat. 7, zo.
10.
DE KAAG - Herv. Gem. 10 ds. Carstens,
RK Kerk zat. 7. zo. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem. Dorpskerk 10 ds. Bouman Katwijk
aan Zee, 6 ds. Gebraad, Ontm. kerk 10 ds.
Gebraad, 6.30 ds. v. Niel, Geref. Kerk 10
ds. v. Halsema, 5 ds. De Vries, RK Kerk
zat. 7. zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Van 't Veld, Well, 6 ds. Cats-
burg, afscheid, O. K. 10 ds. Hovius, 5 ds.
Boer, Ichthusk. 10 ds. Vink, 4 ds. Ar-
keraats, Pniëlk. 9.30 ds. Catsburg, 5 ds.
Wuister Scheveningen, Gr. v. Pr. sch. 10
ds. Bronsgeest Nieuwkoop, Overduin 2
ds. Baas, Geref. Kerk Vr. kerk 10 ds. v.d.
Horst, 5 ds. v. Halsema, Tr. kerk 10 ds. De
Vries, 5 ds. v.d. Horst, Geref. Kerk Vrijg.
10.15 en 3.30, Geref. Kerk Vryg. Buiten
V. 8.45 ds. Roukema. 7 ds. v.d. Bere. Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 ds. v.d. Ent, Geref.
Gem. 10 en 5, Geref. Gem. in Ned. di. 7.30
ds. Mallan, Volle Evang. Gem. (Voor
straat 100) 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN.RIJN - Herv.
Gem. 9 dhr. Stroo, 7 ds. Modderaar Wad-
dinxveen, Geref. Kerk 10.30 en 7 ds.
Modderaar.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpskerk 10 ds. Geursen, Hoofd-
NIEUWVEEN - Herv. Gem. 9.30 ds. Ba
telaan V.schoten, 6.30 ds. Van 't Kruis,
Geref. Kerk 9.30 ds. Omta Boskoop, 7 ds.
Vrolijk, RK Kerk zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP - Herv. Gem. 9.30 ds.
Van Hoegee, Alphen, 7 ds. Den Harder,
Geref. Kerk 9.30 ds. Rang, 4.30 ds. Wijn
gaarden, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 3 ds.
Visser, RK Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem. 9.30 ds. Nico
lai, 7 kand. Floor, Geref. Kerk
(Woerdense Verlaat) 10 dhr. v.d. Kraan, 7
dhr. Koenes. RK Kerk zat. 7.30, zo. 9 en
10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem. Voorstr. 10
kand. Ritchi, 7 ds. Keuning, S. Mio 9 ds.
Keuning, Hoofdstr. 10 ds. Keuning, 7
kand. Ritchi, De Rank 9 ds. v. Vliet Pa-
pendrecht, 3.30 ds. Catsburg Katwyk
aan Zee, Geref. Kerk Hoofdstr. 10 en 5
ds. Warnink, Vinkenlaank. 9.30 ds. Vro
lijk, 5 ds. Elgersma, St. kerk 11 dhr. Van
Duin, RK Kerken Binnen zat. 7, zo. 8, 10
en 11.30, Zee, zat. 7, zo. 9, 11 en 7.
NOORDWIJKERHOUT-Herv. Gem. 10
ds. Kalkman, 4.30 kerstfeest zondags
school, RK Kerk Jozefkerk zat. 7, zo. 8,
10 en 11.30, Viktorkerk zat. 7, zo. 8, 9.30,
11 en 6.
OEGSTGEEST - Herv. Gem. Groene
kerk 10.30 ds. Ter Linden en pastor Kos-
ROELOFARENDSVEEN - RK Kerken
K Banden zat. 7, zo. 8, 9.30, 11 en 12.15,
M. Pres. zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 9.30
ds. Hanemaayer, 7 ds. Poot, Nieuw-
Loosdrecht, Chr. Geref. Kerk 9.30 en 2.15
ds. Bouw, av.-maal.
RIJNSBURG - Herv. Gem. grote kerk
9.30 ds. v.d. Bogerd, 5 ds. Den Olde
R.dam, Bethelkerk 9.30 ds. v. Doorn te
Doorwerth, 5 ds. v.d. Bogerd, zang-
dienst, Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds.
Damsma, 5 ds. Huisman, Immanuelkerk
9 en 10.30 ds. Huisman, 5 ds. Baayen,
Mar. kerk 9.30 ds. Baayen, 5 ds. Damsma,
Geref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. Zomer,
Chr. Geref. Kerk 9.30 5 ds. De Joode,
Evang. Chr. gem. (aula mavo) 10, RK
Gemeenschap (aula tuinb. school) zat. 7,
zo. 10.30.
'RIJPWETERING - RK Kerk zat. 7, zo.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - He» v. Gem. 9 ds. Roth
fusz H.gom, 10.30 ds. Boer Katwijk aan
Zee, 6.30 dhr. Goedhart Nieuwkoop, Ge
ref. Kerk 10 ds. v.d. Werff, 5 br. Stam,
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds. Rebel, av.-
maal, RK Kerk zat. 7, zo. 8, 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem. 10 ds. Lin-
denburg, 6.30 ds. Quak Vianen. Geref.
Kerk 10 ds. v.d. Berg Zeist. 6.30 drs.
Fernhout te Alphen, RK Kerk Langeraar
zat. 7, zo. 8,9.30,11 en 12.15, dorp 9 en 12.
VALKENBURG - Herv. Gem. 10 ds.
Lalleman O. Wetering, 6.30 ds. Over
gaauw, Geref. Kerk 9.30 ds. Bouma te
Noordwijk, 6.30 ds. v.d. Horst Katwijk,
Geref. Kerk Vrijg. 9.30 en 5 ds. Hoff HA.
VOORHOUT-Herv. Gem. 10 dienst, RK
Kerk zat. 7. zo. 9. 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. gem. 10 ds. v.
Leusden, 5 kerstfeest, zo. school, aula
NH, 9.30 ds. Meijering, Hulp en Heil, 10
ds. Lentz, av.-maal, De Ark 10 jon-
gerend., Geref. Kerk 10 en 5 ds. De
Zwart, Geref. Kerk Vrijg. 10.15 en 4.30
ds. Boxman Ede, RK Kerken M. Gods-
kerk zat. 7, zo. 8. 10 en 11.30, Laur. kerk
zat. 7. zo. 8.30, 10.30 en 12, aula NH 11.
WARMOND - Herv. Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar, RK Kerk zat. 7, zo. 8.30,10 en
11.30.
WASSENAAR - Herv. Gem. Dorpskerk
8.30 ds. Tukker, 10.15 ds. v. Veen (Was
senaar), av.-maal, 7 ds. Tukker, av.-maal,
Kievietkerk 10 ds. Wiersma, Messias-
kerk 10 ds. v. Zanten, av.-maal, 21 dec.
Dorpscentrum (ingebruikneming) ds. v.
Zanten en ds. Tukker (7.30), Geref. Kerk
10 en 5 ds. v.d. Meulen, Zuid 10 ds. El
gersma Noordwijk, 5 adventsviering
met de kinderen, Ned. Prot. Bond 10.30
prof. dr. Heering Leiden.
WOUBRUGGE - Herv. Gem. 9.30 ds.
Hage Voorburg, 6.30 ds. Blenk, Geref.
Kerk 9.30 kand. Rootselaar, 6.30 dhr. v.
Duin Noordwijk, RK Kerk zat. 7, zo. 10.
'ZEVENHOVEN - Herv. Gem. 9.30 drs.
Kattenberg V.schoten, Geref. Kerk 9.30
ds. Maneschijn Amstelveen, 7 ds. v.d.
Ree Alphen, RK Kerk zat. 7, zo. 9 en
10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem. 10 ds.
Baart Oegstgeest, heden (zat.), 7.30 tot 8
avondgebed, RK Kerken Janskerk zat.
7.30, zo. 9.30, Chr. dienaar kerk zat. 7, zo.
8.30 en 10, Meerburgkerk Ryndyk zat. 7,
zo. 10, 12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem. 10 ds. De
Man Sprang, 6.30 ds. Mostert, Geref.
Kerk 10 dhr. v.d. Land Wassenaar, 6.30
dhr. v.d. Kraan R.dam.