Zeker twaalfhonderd doden
Mam-tribnnaal veroordeelt Moskou wegens schenden der mensenrechten
Veel vuurwerk
op eerste dag
monsterproces
Zeer waarschijnlijk gaat
alleen Israël naar Cairo
Door acties Rhodesië in Mozambique
DINSDAG 29 NOVEMBER 1977
PAGINA 9
ROME (Reuter) - Het Sacharov-ti-
bunaal heeft zijn vierdaagse zit
ting in Rome afgesloten met een
veroordeling van de Sovjet-Unie
en andere Oosteuropese landen
wegens het schenden van de fun
damentele mensenrechten. Het
vonnis werd gisteravond voor
gelezen. Een team van 24 juristen
heeft de afgelopen vier dagen het
getuigenis gehoord van bijna
veertig verbannen
Oosteuropeanen, het heeft zestig
geschreven verklaringen nage
trokken en het heeft Westerse
advocaten horen pleiten voor op
gesloten dissidenten.
Het tweede Sacharov-tribunaal,
dat geconfronteerd werd met
nieuwe en verontrustende feiten
over de situatie in Oost-Europa
en de Sovjet-Unie, kan er niet
langer aan twijfelen dat de
schendingen van de fundamen
tele mensenrechten in scherpe
tegenstrijd zijn met de inter
nationale conventies die onlangs
van kracht zijn geworden in de
betrokken landen", aldus de
slotverklaring in Rome.
Dit oordeel gaat een flink stuk ver
der dan de uitspraak van het
eerste naar de Russische na
tuurkundige Andrej Sacharov
genoemde tribunaal dat in 1975 in
Kopenhagen tot de conclusie
kwam dat er duidelijke redenen
waren te betwijfelen dat de Sov
jet-Unie de akkoorden inzake de
mensenrechten toepaste.
Op de zittingen in Rome, waarvan
er twee werden geleid door Si
mon Wiesenthal, werden ge
tuigenissen aangehoord over de
toestanden in de Sovjet-Unie,
Polen, de DDR, Bulgarije en Tse-
choslowakije en werd geluisterd
naar verfilmde en op de band ge
zette boodschappen die uit Mos
kou en Warschau waren gesmok
keld.
Er werden verklaringen afgelegd
over opsluiting in psychiatrische
klinieken, over omstandigheden
in gevangenissen en werkkam
pen, over lastigvallen door de po
litie, marteling door honger en
koude, religieuze en etnische
vervolging en ontslag uit werk als
vergelding. Enkele getuigen,
zoals de Russische wiskundige
Leonid Plyoestsj die twee en een
half jaar in een psychiatrische
kliniek zat, gaven schriftelijke
getuigenis uit de eerste hand.
Juridische deskundigen uit Oos
tenrijk, Italië, West-Duitsland, de
Verenigde Staten, Frankrijk en
Scandinavië onderwierpen de
getuigen aan een kruisverhoor
maar het panel hoorde niets dat
de getuigenissen op losse
schroeven zette. De Sovjet-Unie
stelt dat haar verbannen dissi
denten leugens en propaganda
vespreiden.
De Britse advocaat John Mac-
Donald, een van de zeven Wes
terse advocaten die uitvoerig in
gingen op hun pogingen Russi
sche dissidenten te verdedigen.
zei dat op de veiligheidsconferen-
tie van Belgrado pas werkelijke
voortgang wordt gemaakt als alle
opgesloten dissidenten worden
vrijgelaten.
'Werkelijke voortgang betekent
niet achter gesloten deuren pra
ten over bepaalde gevallen. Het
betekent dat Joeri Órlov en al de
anderen uit de gevangenis wor
den vrijgelaten", aldus Mac-
Donald. (Orlov, oprichter van de
Russische groep die toeziet op de
toepassing door Moskou van de
slotakte van Helsinki, is een van
de leden van de groep die op het
ogenbiik in de gevangenis op zijn
proces wacht).
Jurist Gregory Craig uit New York
en de Franse advocaat Daniel Ja-
cobi beschreven hun pogingen
om twee prominenten leden van
de "Helsinki-groepAleksander
Ginzourg en de joodse wis
kundige Anatoli Sjtsjanransky,
te verdedigen. De advocaten, die
geen visa hebben verkregen noch
enige medewerking, zeiden dat
ze schaduwprocessen zullen
houden in Londen, New York en
Parijs als het hun wordt belet hun
cliënten in Moskou te verdedi
gen.
ADVERTENTIE
SALISBURY (UPI/AFP) - Het Rhodesische leger heeft
twee kampen van Afrikaanse nationalisten in Mozam
bique vernietigd en "meer dan 1200 gewapende terroris
ten gedood", zo heeft het militair opperbevel in Salisbury
gisteren meegedeeld.
Het Rhodesische leger zou slechts één man hebben verlo
ren.
De operatie in Mozambique is zon
dag beëindigd. In het belang van
de zelfverdediging hebben Rho
desische veiligheidstroepen twee
basiskampen van terroristen in
Mozambique aangevallen en
vernietigd, aldus het communi
qué.
Volgens het communiqué is de
aanval woensdag ingezet. Het
doelwit was een kamp in Mo
zambique, op 90 km van de grens
met Rhodesië, ten noorden van
de plaats Chimoia, hoofdstad van
de provincie Manica. Daar ligt
volgens Salisbury het hoofd-
Verena Becker
van proces
uitgesloten
STUTTGART (DPA) - De 25-jarige
vermeende Duitse terroriste Ver
ena Becker is gisteren, enkele
uren nadat het proces tegen haar
was begonnen in Stuttgart-
Stammheim voorlopig buiten
gesloten.
Zij had geweigerd vrijwillig voor
het gerecht te verschijnen en was
toen onder dwang binnenge
voerd. Toen zij daarna, een
schoen in de hand, aankondigde
het proces permanent te zullen
verstoren, sloot de rechter haar
buiten.
Verena Becker had rechter Fischer
toegeroepen: 'U kunt de zitting
niet houden zolang ik hier ben. Ik
wil zolang buitengesloten
blijven, tot ik zelf wat wil zeggen'.
Verena Becker staat terecht we
gens zes pogingen tot moord en
roof.
Al na 15 minuten trokken de rech
ters zich terug om zich te beraden
over een verzoek van Beckers
advocaten het proces 10 dagen uit
te stellen. Het verzoek werd af
gewezen.
Beieren
De justitiële autoriteiten van de
Westduitse deelstaat Beieren zijn
niet verplicht de 30-jarige juriste
Charlotte Niess die volgens hen
lid is van een communistische
organisatie, tot de rechterlijke
macht van de deelstaat toe te la-
Een administratieve rechtbank in
Beieren herriep de uitspraak van
een andere rechtbank die de
Beierse autoriteiten verplicht
had Charlotte Niess op proef tol
rechter te benoemen.
ADVERTENTIE
Cognac codet
Fine Champagne
Rijk, warm, geurig.
Gedistilleerd en
geblend zoals
het moet.
Kenners weten 't te
onderscheiden
En de prijs valt mee.
Te koop bij 600
„DELCAVE" slijters
en wijnhandelaren
HUMIt V
kwartier van Zanla (bevrijdings
leger van Zimbabwe), de mili
taire vleugel van de Zanu (Afri
kaanse nationale unie van Zim
babwe) van Robert Moegabe.
Zaterdag had het Rhodesische le
ger een aanval uitgevoerd op een
guerrillabasis in Tembui, zo'n 250
km van de grens, ten noorden van
de Cabora Bassa dam. De ge
combineerde operaties van lucht
en landmacht zijn volledig met
succes bekroond, aldus de be
kendmaking van het opperbevel.
Bovendien was een grote
hoeveelheid oorlogsmateriaal,
wapens, voertuigen, brandstof,
gebouwen en documenten ver
nietigd.
Volgens de bekendmaking in Sa
lisbury hebben de Mozam-
bikaanse troepen zich niet in de
strijd gemengd. Er is geen con
tact geweest tussen het Mozam-
bikaanse leger en de Rhodesi
sche troepen.
Zelfverdediging
De minister voor militaire opera
ties, Roger Hawkins verklaarde
dat Rhodesië al enige tijd een
concentratie van guerrillastrij
ders had waargenomen in het
Zanla-basiskamp. "Het was ook
duidelijk dat terroristische in
vallen vanuit Mozambique in
Rhodesië toenamen en dat de
aanvallen als gebruikelijk vooral
gericht waren op Afrikaanse bur
gers in de stamgebieden.
De afgelopen maanden zijn meer
dan 100 Afrikaanse burgers door
terroristen vermoord. Het was
dus noodzakelijk tot actie over te
gaan uit zelfverdediging, in het
belang van de bescherming van
de levens van alle Rhodesiërs en
ter bescherming van de nationale
integriteit".
Mozambique heeft vorige week al
melding gemaakt van hevige ge
vechten bij Chimoia (het
vroegere Vila Pery), maar Salis
bury verbrak pas gisteren het
stilzwijgen over de operaties. De
actie van vorige week heeft - vol
gens de opgaven van Salisbury -
een veel groter aantal slachtoffers
gemaakt dan vroegere operaties.
Een aanval in Mozambique in
november 1976 had volgens
Rhodesische opgave de dood van
320 guerrillastrijders tot gevolg.
Kinderen
Joshua Nkomo, een van de leiders
van het Patriottisch front, heeft
in Loesaka gezegd dat bij de
bombardementen van de Rhode
sische luchtmacht op het kamp
bij Chimoia een honderdtal
vluchtelingen is omgekomen,
merendeels kinderen. Hoe kan
men geloof hechten aan de woor
den van een regering, die zegt een
vreedzame regeling na te streven
en intussen de buurstaten aan
valt en haar soldaten honderden
jonge mensen uit Zimbabwe laat
uitmoorden?", aldus Nkomo.
UPI-correspondent Tony Avergan
was in Chimoia getuige van de
aanvallen van de Rhodesische
luchtmacht op het naburige
kamp. Het kamp werd eerst met
bombardementen, en daarna
door helikopters met machine
geweren bestookt. Vervolgens
werden parachutisten neergela
ten, die systematisch alle aanwe
zigen doodden, zo vertelden
overlevenden hem. Een grote
Mozambikaanse kolonne die het
kamp te hulp wilde komen werd
door bombardementen van de
Rhodesische luchtmacht tegen
gehouden. Pas na de aftocht van
de Rhodesiërs konden de Mo-
zambikanen het kamp bereiken,
waar ze tal van slachtoffers aan
troffen onder wie veel jongens en
meisjes die kennelijk in het kamp
een opleiding kregen.
Afkeuring
bijna I miljoen aan prijzen
Zanussi
Kondensdroger N 51
C ter waarde van
1099,—.
Deze unieke
droogautomaat geeft
geen problemen met
de afvoer van vochtige
hete lucht. De
vochtige lucht wordt
nl.
en
als water weer
afgevoerd. Deze ruime
5 kg. droogautomaat
droogt in èèn keer de
volledige lading uit de
wasautomaat.
Prijs beschikbaar
gesteld door Zanussi -
Alphen a/d Rijn.
t.b.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
Terwijl de Israëlische premier Begin vertegenwoordigers aanwees voor Cairo sprak zijn minister van bu
landse zaken in de Bondsrepubliek met de Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt.
AMMAN (REUTER/AFP) - Koning
Hoessein van Jordanië heeft gis
teren de "grote moed" van zijn
Egyptische collega Anwar Sadat
geprezen en zei dat het huidige
initiatief van Egypte barrières
heeft doorbroken die een be-,
lemmering vormden voor een
rechtvaardige regeling en voor
vrede in het Midden-Oosten.
De koning nep de Arabische
leiders op "de rijen te sluiten en
een vernietigende verdeelheid te
voorkomen", maar hij zei niet of
Jordanië,de uitnodiging van Sa-
dat zal aanvaarden naar Cairo te
gaan ter voorbereiding van de
hervatting van de vredesconfe
rentie in Genève.
Kort na de toespraak van Hoessein
kondigde de Jordaanse regering
aan dat ze slechts aan de door Sa-
dat uitgeschreven bijeenkomst in
Cairo kan deelnemen als de be
sprekingen worden bijgewoond
door alle partijen die bij het con
flict in het Midden-Oosten be
trokken zijn. In een in Amman
uitgegeven regeringsverklaring
wordt tevens gezegd dat Jordanië
ook slechts aan de voor don
derdag in Tripoli belegde "radi-
kale" Arabische topconferentie
zal deelnemen als alle Arabische
staten er vertegenwoordigd zul
len zijn.
Verrassing
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Kurt Waldheim,
heeft gisteren de Rhodesische
aanval in Mozambique "krachtig
veroordeeld". "Het illegale re
gime van Salisbury heeft de kan
sen op een vreedzame oplossing
aanzienlijk verminderd", zo
meende Waldheim.
Voorstel om
Sadat en
Begin
Nobelprijs
te verlenen
JERUZALEM (AFP) - Twintig
hoogleraren van de universi
teit van Jeruzalem hebben
gisteren een beroep op alle in
tellectuelen en politici ter we
reld gedaan om de kandida
tuur van president Anwar
Sadat van Egypte en premier
Menachem Begin van Israël
voor de Nobelprijs voor de
vrede van 1978 te steunen.
"Wij zijn ervan overtuigd", zo
zeggen zij, "Dat de vrede in
het midden-Oosten mogelijk
zal zijn dankzij het moedige
initiatief van president Sadat
en de realistische politiek van
de regering onder leiding van
Begin".
Hoessein, die kort voor Sadats aan
kondiging dat hij naar Israël zou
gaan Syrië, Saoedi-Arabië en
Egypte bezocht, zei dat het be
zoek voor hem als een verrassing
was gekomen. "Het was des te
meer een verrassing omdat de
aankondiging kwam aan de
vooravond van een principe-ak
koord om een bijeenkomst te
houden van de confrontatiesta-
ten (Syrië, Egypte, Jordanië en de
PLO) waar de Arabische strategie
zou worden bepaald en waar men
zijn verplichting zou vastleggen
tegenover Arabisch grondgebied
en de Palestijnse rechten", aldus
koning Hoessein.
Israël is tot nu toe het enige land dat
de uitnodiging van Sadat om za
terdag naar Cairo te komen heeft
aanvaard. Syrië heeft de uitnodi
ging afgeslagen, vooraanstaande
leden van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO hebben ui
terst negatief gereageerd en er is
ook nog geen formeel antwoord
bekend van de Sovjet-Unie.
Waarnemers in Amman zeiden dat
de voorwaarden die Jordanië
heeft gesteld in feite neerkomen
op het niet deelnemen van Am
man aan de bijeenkomst in Cairo
en aan de Arabische "tegentop"
in Tripoli waar de radikale Arabi
sche landen vertegenwoordigd
zullen zijn.
Amerika
Amerika heeft nog niet besloten of
het zal deelnemen aan de voor
conferentie over het Midden-
Oosten in Cairo. Woordvoerder
Hodding Carter van het Ameri
kaanse departement van buiten
landse zaken zei gisteren, dat er
intensief overleg wordt gepleegd
met de Sovjet-Unie en alle par
tijen die betrokken zijn bij het ge
schil in het Midden-Oosten.
Carter ontkende dat de gebeurte
nissen Amerika uit de hand zijn
gelopen. Hij meent dat een bij
eenkomst in Cairo nuttig zal zijn,
ook al nemen de Arabische staten
die tegen het door Sadat ont
plooide initiatief zijn, er niet aan
deel.
V ertegenwoordigers
De twee mannen die premier Me
nachem Begin heeft aangewezen
om Israël te vertegenwoordigen
op de conferentie van Cairo zijn
Eliahou Ben-Elissar, zijn naaste
medewerker en directeur-gene
raal van het bureau van de pre
mier, en Meir Rosenne, bekend
jurist en juridisch adviseur van
het ministerie van buitenlandse
zaken.
Israël stuurt naar Cairo dus geen
echte diplomaten, maar enerzijds
een man die de politieke gedach
ten van Begin het beste kent, en
anderzijds de jurist die in termen
van internationaal recht precies
het Israëlische standpunt^kan de
finiëren over een vreedzame re
geling met zijn Arabische buren.
Dodental in
India 20.000
GENT (SP) - De eens zo veelbelo
vende onderzoeksrechter Guy
Jespers staat terecht voor moord,
poging tot moord, beroving,
diefstal, valsheid in geschrifte,
lasterlijke aantijging en onwettig
vuurwapenbezit. Er zijn vijf me
deverdachten, onder wie Jespers'
toeverlaat en klusjesman, bor
deelhouder Luc de Cramer.
De eerste dag van het monsterpro
ces voor het Oostvlaamse As
sisenhof heeft veel weg van een
.kermis met vuurwerk. Alle ge
beurtenissen in de stampvolle
rechtzaal - die de afmetingen
heeft van een kerk - worden be
geleid door een onophoudelijk
geflits van tientallen persfotogra
fen. De lampen van film en televi
sie stralen een voelbare warmte
uit. Nog nooit in zijn stor
machtige carrière heeft "mooie
Guy" zoveel publiciteit gehad.
In een van de zuilengalerijen ter
weerszijden van de rechtzaal
staat op een soort grote rijdbare
brancard het totaal uitgebrande
wrak van Jespers' Mercedes. Zijn
vrouw Rosine mocht daarin nooit
rijden - zij had haar eigen Volk
swagen - behalve op 18 december
1975. Die dag drong de rechter er
op aan dat Rosine toch vooral
eens de Mercedes zou gebruiken.
Toen zij na bezoek aan vrienden
naar huis wilde terugkeren en zij
de sleutel van de starter om
draaide, klonk een geweldige
ontploffing, waarbij een brede
vuurstraal van onder het dash
board tevoorschijn schoot.
Rosine Jespers tuimelde door het
toevallig nog openstaande lin
kerportier naar buiten, met ver
brand haar, maar ongedeerd. De
acte van beschuldiging geeft de
mening weer van experts, die in
dit verband van een "mirakel"
spreken.
Het gebeurde werd als een ongeluk
afgedaan. Pas begin van dit jaar,
toen de bijna ongelooflijke feiten
van de zaak-Jespers bij stukjes en
beetjes aan het licht kwamen,
werden de justitiële autoriteiten
en magistraten van Gent gecon
fronteerd met de afschuwelijke
verdenking dat één uit hun mid
den niet alleen heeft geopereerd
als bendeleider, maar dat hij ook
zijn eigen vrouw heeft vermoord.
Want Rosine Jespers is in de nacht
van 27 op 28 juni vorig jaar toch
aan een onzalig einde gekomen.
"Kom eens kijken", zei Jaspers
door de telefoon tot zijn vriend
Luc de Cramer.
Deze zag nog net dat Jespers met
zijn bewusteloze vrouw in de ar
men de badkamer binnen ging.
Achter de gesloten deur hoorde
De Cramer een plons. Toen Jes
pers weer opendeed lag Rosine
kopje onder in het bad. De Cra
mer zou nog hebben geprobeerd
kunstmatige ademhaling toe te
passen, maar hij werd door Jes
pers achteruit getrokken.
Men noemt de zaak-Jespers hier
het proces van de eeuw. In België
heeft nog nooit eerder een magi
straat voor misdrijf terecht ge
staan. De magistratuur is hier
meer dan in Nederland nog een
elitaire en ongenaakbare kaste.
De emoties over de zaak-Jespers
laaien hoog op. Zo staan aan de
ingang van het gerechtsgebouw
actievoerders pamfletten uit te
delen met de tekst klassegerecht
neemt met showproces verdedi
ging op van verloren zoon.
Tijdens het inzweren van de juryle
den ontstond tumult op de pu
blieke tribune toen een jurylid
wettelijk ongeschikt bleek te zijn
omdat hij lid is van de gemeente
raad. Men riep al van doorgesto
ken kaart, wat nergens op sloeg,
want het was een der verdedigers
die de fout aan het licht bracht.
Alleen indien hij had gezwegen
tot nadat het jurylid was beedigd,
had de rechtsgeldigheid van het
proces in gevaar kunnen komen.
De beklaagden zelf zijn gisteren
nog niet aan het woord gekomen.
Wel ontspon zich aan het slot van
de eerste dag een felle woorden
wisseling tussen de verdedigers
en procureur des konings mr.
Van Hou waert over de vraag of de
verdediging wel alle stukken had
ontvangen en andere juridische
formaliteiten.
Beide partijen bleken hun best te
doen elkaar met snedige gezeg
den tegenover de jury voor aap te
zetten. Mr. Van Houwaert won op
punten met de opmerking: "Tja.
als de front van een zaak slecht is,
moet men wel zijn toevlucht ne
men tot procedurekwesties".
VIJAYAWADA (UPI) - Het doden
tal van de stormramp van 19 no
vember in de Indiase staat
Andhra Pradesj wordt nu geschat
op 20.000, zo meldde het Indiase
persbureau Samatsjar gisteren.
Militairen zijn begonnen met het
stoffelijke overschot-
karkassen van
dieren. Ook wordt door hen het
water gedesinfecteerd en helpen
zij artsen met het inenten van de
bevolking tegen cholera.
De storm heeft zeker twee miljoen
mensen dakloos gemaakt en de
schade aan verwoeste huizen
wordt op 750 miljoen gulden ge
raamd.
De regering van de staat heeft ge
vraagd de genie te laten helpen
bij het bouwen van duizenden
woningen.
De uitgebrande personenwagen du
zaal staat.
als bewijsstuk in de Gentse recht-
