Jver zes weken hebben wij
weer St. Nicolaas, Kerstfeest
(het vredesfeest), oud en
nieuwjaar gevierd. Er zullen
weer kapitalen worden be
steed aan bergen snoep,
prachtige cadeaus, een over
vloed aan drank en vooral niet
te vergeten aan wat er op
oudejaarsavond aan
vuurwerk in de lucht zal wor
den geschoten. Want sombere
tijden en misverstanden moe
ten vooral op deze manier
worden opgelost, vergeten en
vergeven worden.
Als ik aan dit alles denk, dan
vraag ik mijzelf af: "Waar zijn
wij eigenlijk mee bezig". Wij
westerlingen (daartoe be
hoort ook de Nederlandse be
volking) hebben het zo ge
weldig goed, kunnen zo
luxueus leven, dat wij dreigen
in die luxe onder te gaan, erin
te verstikken. Martin Luther
King heeft eens gezegd: "Wij
leven op een eiland van over
vloed, in een zee van honger,,
ellende en dood.
Ais er iets op de tv is over ont
wikkelingslanden, gruwelt
men. En laat ik u er gelijk bij
zeggen, dat u meestal niet
eens de ergste dingen te zien
krijgt.
Vele Nederlanders zetten het
andere net op om daar te
kijken naar de één of andere
gewelddadige Amerikaanse
tv-serie, zonder erbij na te
denken dat wij hierdoor onze
kinderen geestelijk kapot
maken, gewoon omdat wij
niet geloven dat het zo ge
beurt in de wereld. Zolang het
naar onze mening niet echt is
kun je er wel naar kijken.
Toch moeten wij de macht van
de tv niet onderschatten,
want via de tv komt de hon
ger, de ellende, de nood van
de wereld in onze huiskamer.
Maar omgekeerd wordt onze
eetkamer door de tv in de
noodlijdende wereld ge
bracht, en zijn de mensen die
daar moeten leven in onmen
selijke, afschuwelijke om
standigheden zich zo langza
merhand bewust geworden
van het feit dat wij door onze
welvaart in een hemel leven,
terwijl zij door verschrik
kelijke armoede het leven als
een hel beschouwen".
Deprimerend
Het is voor mij niet moeilijk u te
schrijven of te vertellen over,
wanhopige nood van mensen
die honger hebben, of de
deerniswekkende toestanden
waarin miljoenen mensen le
ven, of om te vertellen van
vluchtelingen die in kampen
leven waarin afgrijselijke hy
giënische toestanden heer
sen, of om te spreken over
mensen die zo ondervoed
zijn, wandelende skeletten,
terwijl zij lijden aan besmet
telijke ziekten, geen weer
stand hebben, eraan sterven,
en deze ziekten ook nog over
dragen aan andere mensen.
laten delen in onze rijkdom, dan
moeten wij op een drastische
wijze de manier van ons leven
veranderen, en ons bezinnen op
dit alles. Wij moeten radikaal
zijn en begrijpen dat geweld en
geweldpleging niet radikaal is,
meer reactionair (een zich ver
zetten tegen iets). Vergeven en
helpen met de daad, dat is radi
kaal.
De diepe wortel van egoisme,
zelfzuchtigheid en geweld zal
moeten verdwijnen uit ons le
ven. Het verlangen naar sociale
gerechtigheid, gelijkheid en
vrijheid voor de gehele wereld
bevolking moet ervoor in de
plaats komen.
Mijn persoonlijk contact met de
arme wereld en de indruk die
dit op mij heeft gemaakt, heeft
ertoe geleid dat ik vind dat wij
in de rijke wereld verantwoor
delijk zijn voor onze naaste in
de arme wereld. Toen ik voor
het eerst de vluchtelingenkam
pen bezocht en verliet, was er
iets in mij kapot gemaakt. Ik
had moeite met mijzelf, mijn
gang van nadenken, moeite om
met mijzelf in het reine te ko-
Levenshouding
Ik wist dat ik zelf veranderen
moest, in mijn houding tegen
over God en mijn medemens,
en dan kwam vanzelf mijn le
venshouding en stijl. Sinds die
tijd zijn er enige jaren voorbij
gegaan. Ik heb méér meege
maakt en ben steeds weer op
nieuw geconfronteerd geweest
met dat onmenselijke leed. Je
moet er geleefd, gewerkt en het
geroken hebben, om een heel
klein beetje te begrijpen hoe de
toestanden eigenlijk zijn.
Elke keer als ik temidden van
de ellendige toestanden bewo
gen word met het leed van zo-
velen mensen, dan denk ik:
"Het moet je moeder, vader of
kind maar zijn". Ik heb geleerd
om elke uiting van lijden te res
pecteren, ongeacht de oorzaak.
Mijn verlangen is over deze toe
standen niet alleen te schrijven
en te spreken, maar mijn woor
den in daden om te zetten. Wilt
u mij hierin helpen?
Veel kon dit afgelopen jaar door
de steun van velen uwer verwe
zenlijkt worden. Honderden
mensen kregen een huisje, en
zagen hierdoor ook de toekomst
weer wat zonniger in. Met dit
project gaan wij nog rustig ver
der.
Invalidewagentjes konden
worden gegeven aan gehan
dicapte kinderen.
Plannen voor een school en
community centrum (van de
laatste hopen wij er 4 in een
kamp te bouwen) zijn in vérge
vorderde staat.
Kleren werden gesorteerd. Uw
financiële hulp is hard nodig, en
dus van harte welkom. De tijd
dit te doen is nu, de persoon dit
te doen is u.
Verkeerde manieren van het
van waarde stellen van
goederen, die geëxporteerd
moeten worden.
De uitbuiting van mensen in
die landen.
Al deze punten en veel andere
factoren, zoals oorlogen, ram
pen zijn de redenen van honger,
lijden, armoede en dood.
Wist u dat er miljoenen mensen
in de wereld zijn die nooit an
ders dan in de straten hebben
geleefd, er ook geboren zijn, en
dus niets anders weten dan te
leven in die omstandigheden?
Dat zijn mensen wier dagen be
ginnen op het moment dat het
verkeer op dreef komt. Dan be
gint het moment van zoeken
naar rottig voedsel, iets dat op
eten lijkt. Dat wordt dan, indien
het niet direct wordt opgegeten,
in een vod, een hoekje van een
vieze lap die zij dragen, ge
knoopt.
Soms krijgen zij door bedelen
enkele centen, waardoor zij zich
iets eetbaars kunnen kopen.
Tegen de avond moet er dan
weer een plaats gevonden wor
den om te slapen. En zo gaat het
dag in dag uit.
Niemand weet hoeveel er van
deze mannen, vrouwen en kin
deren rondlopen in de grote
steden van India, Bangladesh
en andere landen van de Derde
Wereld. De miljoenen tonnen
voedsel die in de rijke wereld
(daartoe behoort ook Neder
land) worden weggegooid,
daarvan kunnen de miljoenen
daklozen hongerige mensen in
comfort en zonder zorgen leven.
Lezers die het werk van Eva
den Hartog willen steunen
kunnen hun bijdragen stor
ten bij de Rabobank te Ha-
zerswoude onder het motto:
„Aktie Help Eva". Het reke
ningnummer is: 32.59.58.300.
Het gironummer van de
bank: 62 020.
Delen
Wat is er nodig om door een
eerlijke poging dit te verande
ren? Niemand behoeft immers
honger te hebben, ook al zou de
bevolking in de wereld verdub
beld worden, als wij die genoeg
hebben maar willen delen met
de arme wereld, en ervoor zor
gen dat dié verdeling dan ook
eerlijk gebeurt.
Wij moeten gewoon begrijpen
dat de wortel van alle armoede
en honger ligt in het feit dat de
rijke wereld zó machtig is dat zij
een sterk spel speelt tegen de
arme wereldHet centrale punt
van de armoede en honger, de
ongerechtigheid en ongelijk
heid komt doordat de mense
lijke systemen gewoon negeren
dat veel mensen in de arme we
reld worden uitgebuit.
Indien wij de mensen in de
Derde Wereld beter willen be
handelen, de hongerige mens
willen voeden, de arrr\er. willen
Het is niet moeilijk hierover te
schrijven. Maar het is wel
deprimerend voor velen die
daar werken, omdat zij zich
maar al te goed bewust zijn
dat zij niet in staat zijn de
hongerige mens te bevredi
gen.
De toestanden, waarin miljoe
nen mensen in onze wereld
leven zijn van dien aard dat
hun levens tot een dramatisch
einde worden gebracht. En
dat einde is dikwijls zo tra
gisch dat ook wij, die hulp ge
ven dikwijls de moed verlie
zen.
Duizenden mensen sterven
omdat zij niet meer willen le
ven. Zij hebben de hoop ver
loren, plegen zelfmoord, heb
ben toch niets om voor te le
ven. Zelfs de bladeren van de
struiken zijn dikwijls opgege
ten, en er is geen uitweg meer
voor hen.
Het is voor mij dikwijls erg
moeilijk te begrijpen dat ik,
geschapen door dezelfde God
als van die mensen, voor hen
moest zorgen, terwijl zij al
leen maar naar de dood ver
langden en het leven als een
hel zagen. Wij zeggen dat er
geen slaven meer zijn in de
wereld, maar ik geloof dat de
miljoenen mensen die als die
ren, als ratten moeten leven,
de miljoenen slaven zonder
naam zijn.
Naast de mensen die in woord
en daad ageren tegen het
schenden van de men
senrechten, zijn er ook velen
die alleen discussiëren en
protesteren. Zolang men zelf
niet bereid is woorden in da
den om te zetten is dat een
verspilling van tijd. Er zijn
dagen in mijn leven dat, hoe
meer ik denk over de wereld
waarin ik te leven en te wer
ken heb, hoe minder ik het zie
zitten. Vooral als ik denk aan
de afschuwelijke ongerech
tigheid die miljoenen mensen
wordt aangedaan, de vele tra
nen van de moeders als zij
naast hun kinderen op de
grond zitten die door oorlogs
geweld, terreur of honger lig
gen te sterven, de duizenden
slachtoffers die door na
tuurrampen en mensen ge
maakte rampen hun hoop in
de rook op zien gaan, de
goede morele standaard, het
goede gedrag van de wereld
bevolking dat verdwijnt.
Redenen
Wat zijn de redenen dat 2/3
deel van de wereld in zo'n
grote ellende moet leven?
De bevolkingsexplosies.
Overstromingen van mensen.
Koloniale onderdrukkingen
van nu en het verleden.
Niet genoeg kapitaal.
Aangezien ik er diep van over
tuigd ben, dat wij met elkaar,
eenvoudige dagblad-lezers
eenvoudige hutspot-etertjes
zijndie ons zelden of nooit te
buiten gaan aan culinaire
hoogstanden, meen ik geen
onbehoorlijke reclame te ma
ken door hier een naam te
noemen als "Dikker en Thijs,
Delicatessen"
Op mijn eigen naam en adres
kreeg ik dezer dagen een zeer
dure folder toegestuurd.
"Geachte Relatie", zo heette ik
bij de aanhef, "U waardeert
toch ook de prettige samen
werking met Uw personeel het
afgelopen jaar! En U stelt de
goede verstandhouding met
Uw relaties toch ook in hoge
mate op prijs (weer uitroepte
ken). "Wel: "Dan kunt U zulks
onderstrepen met een per
soonlijk geschenk."
Dan volgen met foto's erbij en
kele suggesties. Die gaan van
een eenvoudige Geschenkdoos
Gourmet74,- tot een Ge
schenkkoffer Diplomat f 220,-
en een Poef mand Imperiale
f 345,-Boven de f 75,- worden
de geschenken in A dam gra
tis bezorgd. Alle bestellingen
buiten de stad zijn voor reke
ning van de opdrachtgever.
Relatiegeschenken met 't oog op
de komende feestdagen: Sin
terklaas, Kertmis, de Jaar
wisseling. Vreemd eigenlijk.
Bisschop Nicolaas heeft met
dat soort zaken niets te ma
ken. Hij is historisch bekend
als 'n figuur uit de 3de eeuw
die samen met de door hem
vrijgekochte slaaf, een
ouderloze Ethiopiër Piter,
arme mensen goed. deed. Eerst
als gewoon rijk burger, in Pa
tara in Lycie, later als bis
schop van My ra waartoe hij
tot zijn ontsteltenis door 't
volk bij acclamatie gekozen
werd.
Ten tijde van de vervolging
door de Arianen ging hij
voort zijn goede werk te doen
louter in de nachtelijke uren.
Wie in de geest van Sint Ni
colaas wil handelen wacht er
zich wel voor water naar de
zee te dragen, maar bedenkt
hen die zelfs in onze wel
vaartmaatschappij tussen de
wal en het schip terecht kwa-
Kerstmis-geschenken? Dat is
een overgewaaide gewoonte
uit Amerika. Nederlandse
kolonisten brachten Sin
terklaas mee naar Amerika
waar hij in de eerste helft van
de 19de eeuw in Santa Claus
veranderde en zijn werk
zaamheden naar oudejaar en
later naar de Kerstavond
verplaatste. Pientere zaken
mensen voeren hem ook hier
op, gezeten in een slee vol ge
schenken, getrokken door een
span rendieren.
Geschenken bij gelegenheid van
de jaarwisseling dan? Wie een
aanleiding zoekt om relaties
i. vindt er allicht
Maar wat moet ik nu met die
mogelijkheden die Dikker en
Thijs mij aanreikt? Aan wie
een Poefmand of een Ge
schenkkoffer? Misschien, als
ik nu eens genoeg geld had en
een wilde, hartelijke bui, zou
ik tóch nog wel wat kunnen
bedenken. Geschenken aan
mensen om m ijn bewondering
te uiten, of m'n medelijden, of
m'n oprechte deelneming
Er ging dan wellicht een grote
Hengselmand met daarin o.a.
zeven flessen Rode Bergerac
'76 naar de gezamenlijke Ne
derlandse bisschoppen om
hen te danken voor het Wil
helmus dat zij samen zongen
na een concelebratie in Rome,
dapper begeleid door een
nonnenkoortje
Ik wist niet wat ik hoorde, zo
maar in het Vaticaan die 7
Nederlandse bisschoppen,
broederlijk naast elkaar: het
Wilhelmus, niet: "Dank U
voor deze nieuwe morgen..."
maar het Wilhelmus, aarze
lenden beetje vals en onzeker,
maar diep ontroerend, voor
de T.V. Ik heb geschaterd,
moet ik bekennenmaar ik heb
er later niemand meer over
gehoord, ook niets over gele
zen, dus het zal wel aan mij
gelegen hebben.
Vervolgens een Geschenkkistje
voor Ben Essing, de grote or
ganisator, ook nu weer, van
de naderende T.V.-show:
"Geef om de natuur", met ui
teraard Mies Bouwman en
Willem Duys. Geschatte op
brengst f 50 miljoen. Die Es
sing zei,dat zo'n actie zes jaar
geleden niet mogelijk was ge
weest. De mensen zijn nu veel
meer milieubewust geworden,
vond hij. Maar het vervelende
is nu dat die werkelijk be
wuste actiegroepen voor het
milieu die actie afkeuren. Het
is geen kwestie van geld, zeg
gen zij, maar van het een
voudig tegengaan van elke
milieu-vervuiling
Essing vond dus dat er in de
laatste zes jaa r veel verbeterd
was. Ik had hem in zijn oor
willen fluisteren: maar die
toeneming van de auto's dan
en die verwoeste stukken land
in het Waddengebied en het
vuile water door fabriekslo-
zingen de dreiging in Almelo?
Ben Essing gaat het oplossen
met geld. Hij zag 't helemaal
zitten, zoals ook het ook door
Aad
van den Heuvel zo maar uit de
losse hand gelanceerde idee:
"Geld voor veiligheid."Verder
komt de heer Van der Grinten
in aanmerking. Hij wou zélf
wel eens van de heer Van
Thijn horen dat de PvdA niet
met de V.V.D. wilde onder
handelen, je kon niet weten,
dacht hij, er wordt immers zo-
Tenslotte nog
t ijzersterke.
klein pakje
i Zaal. Vanwege dat
nep-interview met Jan Wol
kers in Elseviers Magazine.
Uit medeleven.
Dikkeren Thijs zal bij eventuele
lezing van deze regels mijn
naam wel schrappen uit de
lijst van hen die in aanmer
king komen voor de fraaie
folders. Terecht. Ik hoor daar
niet op thuis.