gemeentebegroting 1978
Hoofdzaken
van beleid
Maandag 14 november om 19.30 uur begint de Leidse ge
meenteraad met de behandeling van de begroting voor 1978.
De raadsfracties geven daarbij hun mening over het beleid
van Burgemeester en Wethouders, de toestand van de stad
en de plannen voor het jaar 1978. Die plannen zijn te vinden in
een drietal schriftelijke stukken die B. en W. onlangs hebben
uitgebracht.
Allereerst is er de gemeentebegroting zelf, die onafzienbare
hoeveelheden gegevens bevat over verwachte inkomsten en
uitgaven van de gemeente in 1978. Bij die begroting hoort ook
de zgn. Nota van aanbieding, waarin B. en W. een beschou
wing geven over de algemene financiële toestand.
Daarnaast is er ook een informatieve nota, waarin B. en W.
inzicht geven in de plannen die zij hebben op alle gebieden
van gemeentelijk beleid.
Alle gegevens uit deze stukken, de cijfers en bedragen, de
plannen en voornemens van B. en W., roepen samen een
beeld op van de toestand waarin de stad verkeert. Dat alge
mene beeld hebben B. en W. vastgelegd in een afzonderlijk
stuk: de algemene beschouwingen.
Deze pagina wil u een indruk geven van de belangrijkste
punten uit de drie hierbovengenoemde stukken. Meer dan een
indruk kan het niet zijn. Wie meer wil weten kan echter terecht
bij het Buro Voorlichting in de hal van het Stadhuis. Daar kunt
u alle stukken verkrijgen en inzien. Het Buro is op werkdagen
geopend van 8.30 tot 16.30 uur.
De begrotingsbehandeling begint maandag 14 november
om half acht 's avonds in de raadzaal van het stadhuis. De
behandeling gaat dan verder de middagen en avonden
van de in die week vallende werkdagen (dus niet op zater
dag).
De middagvergaderingen beginnen om 2 uur, de avond
vergaderingen om 7 uur.
Volgorde
Hoe gaat de begrotingsbehandeling in zijn werk?
Allereerst houden de gemeenteraadsfracties hun algemene
beschouwingen over het beleid. Als deze door het college van
B. en W. zijn beantwoord, komen de afzonderlijke hoofdstuk
ken van de begroting aan de beurt. Als ook die zijn afgehan
deld volgt de behandeling van het investeringsprogramma en
van diverse andere financiële voorstellen van het college
zoals bijv. tariefsverhogingen. Aan het eind van de behande
ling volgt tenslotte de stemming over de begroting van de
algemene dienst en over de bedrijfsbegrotingen.
Als alles volgens plan verloopt wordt de begrotingsbehande
ling op de avond van vrijdag 18 november afgesloten.
Zoals alle raadsvergaderingen is ook de behandeling van
de begroting een openbare aangelegenheid, ledereen die
zich voor het gemeentelijk beleid interesseert kan erbij
zijn. De toegang tot de publieke tribune is te vinden op de
galerij langs het stadhuisplein, onder de stadhuistoren.
De toestand van Leiden
"Leiden in herstel
Dat is de term die B. en W. in hun algemene beschouwingen
gebruiken om de toestand van de stad op dit moment te
karakteriseren. Zij doen dat op grond van een toetsing van het
beleidsprogramma uit 1974 aan de ontwikkelingen die zich
tussen 1974 en nu hebben voorgedaan.
Dat beleidsprogramma besteedde extra aandacht aan:
- het herstel van de binnenstad
- herstel van woningen en woonomgeving in oude stads
wijken
- woningbouw voor de Leidse bevolking
- speciale maatregelen voor "zwakke"'verkeersdeelnemers
als voetgangers en fietsers
- een actief economisch beleid
- het inhalen van achterstanden op welzijnsgebied
- de reorganisatie van de gemeentelijke structuur
- de betrekkingen tussen stadsbestuur en bevolking.
In hun algemene beschouwingen, maar ook in de informatieve
nota geven B. en W. dan een overzicht van een groot aantal
ontwikkelingen op bovengenoemde gebieden, die hun aan
leiding geven om de term "Leiden in herstel" te gebruiken.
Een aantal hoofdzaken uit deze stukken vindt u op deze
pagina.
Binnenstadsherstel
Op dit gebied zijn in de afgelopen jaren een aantal nota's
uitgebracht die aan het beleid van vandaag ten grondslag
liggen, zoals:
- Plan van Actie voor de binnenstad
- Nota te beschermen stadsgezicht
- Verder op weg naar een integraal plan voor de binnenstad
- Ontwikkelingsschetsen voor de binnenstad
In de eerste helft van 1.978 krijgt de raad een structuurplan
voor de binnenstad ter behandeling aangeboden. Dat plan
vormt dan de afronding van het werk van de projectgroep
voor de binnenstad.
Een daadwerkelijk begin is gemaakt met het versterken van
de woonfunctie door nieuwbouwactiviteiten in het gebied
Herengracht/Zijlsingel en renovatie in de Haver- en Gort-
buurt en Maredorp. Voor andere binnenstadswijken zijn
plannen in voorbereiding.
Subsidieproblemen hebben het 15-jarenplan van herstel
rioleringen en walmuren vertraagd, maar in 1978 zullen nu
de marktenroute en het Rapenburg (met drie bruggen) on
der handen worden genomen.
Veel aandacht voor de restauratie van Leiden's unieke
monumentenbezit: de restauratie van de Hooglandse Kerk
zal in 1978 gereed komen, met het herstel van de Koornbrug
zal begonnen worden. De restauratie van het Heerenloge
ment is in volle gang.
In uitvoering is het herstel van een 50-tal hofjeswoningen
(Meermansburg, Schachtenhof en Bethlehemshof). Voor
een aantal andere hofjes zijn restauratieplannen in Den
Haag ingediend).
I Groenvoorzieningen horen bij een leefbare binnenstad. De
inrichting van een park op het terrein van de Grofsmederij is
een belangrijke stap. Geld voor meer van deze parken is
gereserveerd.
Renovatie
In Leiden-Noord, De Kooi, Tuinstadwijk, en Haagweg-
kwartier worden momenteel in totaal 656 woningen gereno
veerd.
Voor nog eens 526 woningwetwoningen is renovatie in
voorbereiding.
De nieuwe subsidieregeling voor de verbetering van par
ticuliere woningen ondervindt veel belangstelling. In de
eerste zes maanden van 1977 werden 182 aanvragen in
behandeling genomen.
Binnenkort begint de bouw van 92 woningen aan de So-
phiastraat, waar 194 niet meer te herstellen woningwetwo
ningen zijn afgebroken.
Een vervangend woningbouwplan voor 146 niet meer te
herstellen woningen aan de Ringkade wordt voorbereid.
Nieuwbouw
éol.
De Merenwijk nadert zijn voltooiing. Veel aandacht wordt
nu besteed aan de verkeers- en sociaal-culturele voorzie
ningen.
De lang verbeide start van de bouw van ruim 400 koopwo
ningen in Koppelstein en De Boekhorst (Morskwartier) zal in
de loop van 1978 plaatsvinden.
Omdat de regering heeft besloten dat de Universiteit in de
Leeuwenhoek (nieuwbouw Academisch. Ziekenhuis) min
der grond nodig heeft dan aanvankelijk werd gedacht, kan
de overgebleven grond een woonbestemming krijgen. Het
college wil een prijsvraag uitschrijven voor woningbouw
plannen op de vrijkomende gronden. De beslissing öf en
zoja, op welke wijze tot bebouwing van de Stevenshof-
jespolder zal worden overgegaan zal in 1979 worden ge
nomen. Van verschillende kanten heeft de gemeente uitge
werkte bebouwingsplannen aangeboden gekregen.
Met de bouw van 65 woningen op het Spoortje (v.m. spoor
wegemplacement Herensingel) wordtin de tweede helft var
1978 begonnen.
Verkeer
Op basis van de door de raad vastgestelde doelstellingen en
uitgangspunten wordt hard gewerkt aan de opstelling van een
verkeerscirculatieplan. De eerste deelnota met de bestaande
verkeersknelpunten is verschenen. In december komt het
tweede deel. waarin de belangrijke keuzes worden uiteenge
zet. Hierop kan iedere betrokkene in de maanden januari en
februari 1978 inspraak leveren. In mei 1978 wordt het eind
rapport verwacht. Verder.
- de aanleg van een snelle fietsverbinding tussen Merenwijk
en Schuttersveld (station!) is aanbesteed;
- diverse plannen voor fiets-en voetgangersvoorzieninger
(tunneltjes en bruggetjes) worden aan de raad voorgelegd;
de raad zal binnenkort beslissen over de aanleg van de
verbinding tussen Zuid-West en Morskwartier, de Chur-
chillbrug;
- waar mogelijk worden in de binnenstad de trottoirs ver
breed (Breestraat, Steenstraat, Apothekersdijk) en extra
fietsklemmen geplaatst;
een speciale subsidie maakt de opheffing van knelpunter
van het openbaar vervoer mogelijk;
binnenkort krijgen de fietsroutes in de Merenwijk hun be
wegwijzering. .;-v
Economische activiteiten
Doordat goede betrekkingen met bedrijfsleven en vak
beweging zijn opgebouwd kan de gemeente soms helpen
acute dreigingen op het vlak van de werkgelegenheid af te
wenden. Daarnaast beoogt het gemeentelijk beleid tot
structurele versterking van de werkgelegenheid te komen,
zowel in de industrie als de dienstverlening en kantoren. Dit
vereist in de eerste plaats duidelijkheid over mogelijke ves
tigingsplaatsen: bedrijfsterreinen en geschikte plekken voor
kantoren. Het provinciale streekplan en het gemeentelijk
structuurplan voor de binnenstad, welke beide in voorberei
ding zijn, dienen deze duidelijkheid te verschaffen.
Ook de stroomlijning van gemeentelijke procedures en he
functioneren van een centraal contactadres voor het be
drijfsleven heeft alle aandacht. De vorming van de secreta
rie-afdeling Economische Aangelegenheden en Bedrijver
was in dit opzicht een stap vooruit
Het lopende experiment met de wijkmarkt in Zuid-West zal
worden beoordeeld. De wenselijkheid van een soortgelijk
experiment rond "De Kopermolen zal worden onderzocht
De versterking van de Groenoordhallen gaat voort: na de
uitbreiding met een runderhal t b v. de veemarkt, wordt nu
een nieuw restaurant toegevoegd. Het aantal evenementen
in de hallen blijft nog steeds stijgen. Een hoogtepunt zal
volgend jaar de start van de Tour de France zijn.
Welzijn
'm'.-
De verschijning van de nota "Maakt Leiden School!?" was het
startpunt voor discussies in brede kring over het te voeren
onderwijsbeleid. Op stapel staan een aantal hierop aan
sluitende deelnota's over: de spreiding van kleuter- en lagere
scholen in de stad, de integratie van kleuter en lager onder
wijs, de selectie in het onderwijs, ouderparticipatie en her- en
bijscholing.
De huisvestingssituatie van veel Leidse scholen is of wordt
ingrijpend verbeterd, b.v. de Bedrijfstechnische school, di
verse scholen voor buitengewoon onderwijs, de bouw voor
de Eerste Leidse Schoolvereniging. In het voortgezet on
derwijs blijven nog veel problemen rond de huisvesting.
De activiteiten van de Schooladviesdienst zullen opnieuw
een uitbreiding ondergaan, o.a. ten behoeve van het
buitengewoon onderwijs.
Het proefproject "Open School" is in september jl. in Leiden
voor jongvolwassenen begonnen. De cursus "Ouders op
Herhaling" kreeg voor 1977 een kwart miljoen van het Mi
nisterie van Onderwijs en telt nu 3 medewerkers. Reeds 310
leerlingen volgen het dagonderwijs voor volwassenen (be
kend als "Moedermavo"). De gemeente heeft voor het ko
mend jaar geld uitgetrokken om bij de school een crèche in
te richten.
Het nieuwe zwembad De Zijl wordt druk bezocht; bin
nenkort vangt de bouw aan van een overdekt zwembad in
het zuidelijk stadsdeel, gekoppeld aan de Vijf Meihal.
Andere hoogtepunten op sportgebied waren de 8 nieuwe
voetbalvelden in het Morskwartier, de sportzaal Merenwijk,
de nieuwe botenloods voor de roeivereniging Die Leythe en,
dankzij initiatieven van de tennisverenigingen, de drasti
sche uitbreiding van het aantal tennisbanen.
Inmiddels heeft de raad acht ton beschikbaar gesteld voor
een verbeterde 400-meter atletiekbaan in de Leidse Hout.
Bovendien is het besluit genomen 4 sportvelden in 1978 in
het "Vlietpark" gebied te laten aanleggen. Een inspraaknota
over de gehele inrichting van het belangrijke recreatiege
bied "Vlietpark" (sportvelden, volkstuinen, park en stil
terecreatie) is verschenen.
Het recreatiegebied Noord is in gebruik genomen.
De restauratiewerkzaamheden aan het Heerenlogement
voor de nieuwe vestiging van de hoofdbibliotheek worden
met voortvarendheid voortgezet. De bouw van het biblio
theekfiliaal Merenwijk en het qezondheidscentrum in de
"Rosmolen" eveneens. Op de begroting 1978 stelt het col
lege een bedrag ten behoeve van de stichting van een
bibliotheekfiliaal in het Morskwartier voor.
Het wijk- en buurtcentrum in de Merenwijk zal in het ko
mend jaar in gebruik genomen kunnen worden. Met de
extra stadsvernieuwingsgelden zullen verbeterde wijkac-
commodaties voor Noord en de Kooi worden betaald.
Door de ingebruikname van Schouwburg en Cultureel
Centrum zijn de culturele mogelijkheden in Leiden sterk
verruimd. Het geschikt maken van het "Waaggebouw" voor
een culturele functie staat hoog op het programma.
De gemeentelijke organisatie
en de bevolking
De laatste jaren is de organisatorische opzet van het ge
meentelijk apparaat volop in discussie geweest. Thans wordt
gewerkt aan een nieuwe opzet, waarbij een aantal werkver
banden in de plaats zal komen voor de traditionele indeling in
afdeling en diensten. Een coórdinatieteam is mei voorberei
ding en begeleiding van dit ingrijpende moderniseringsproject
belast.
In de loop van 1978 zal een eind komen aan de verouderde
en versnipperde huisvesting van de ambtenaren die met
"wonen" en "openbare werken" te maken hebben, door de
ingebruikname van het nieuwe stadskantoor aan de Lange
Gracht. In de begroting is ook geld uitgetrokken voor ver
nieuwing van de huisvesting van de brandweer.
De onderlinge communicatie onder het gemeenteper-
soneel wordt verbeterd met het verschijnen van een nieuw
eigen personeelsblad, "Stadserf" geheten.
Veel aandacht is besteed aan het verbeteren van de infor
matie over en de inspraak in het gemeentelijk gebeuren. De
gemeentelijke verzameladvertentie is een soort wekelijks
spoorboekje voor alle belangstellenden. Daarnaast is er
sinds kort een informatiecentrum waar de gemeentelijke
stukken ter bestudering liggen en allerhande inlichtingen
worden verstrekt. Er is ook een vacaturebank van het Ge
westelijk Arbeidsbureau in gevestigd.
Vrij snel na elkaar verschenen discussienota's over ge
meentelijke decentralisatie ("Wijkradennota") en in
spraakprocedures ("Afspraak over inspraak"), welke in het
komend jaar tot besluiten zullen moeten leiden.
Dit waren enkele hoofdzaken uit de inhoud van de "algemene
beschouwingen" van het college en van de "informatieve
nota". Er staat natuurlijk wel meer in. Maar hopelijk geeft deze
greep u toch een inzicht in het vele werk dat de gemeente op
verschillende gebieden voor u verricht.
Kijkend naar de beleidsuitgangspunten van 1974 en naar de
stand van zaken op dit moment geeft het college de volgende
samenvatting.
"Wij kunnen concluderen dat aan de gestelde prioriteiten op
alle fronten hard gewerkt is en het merendeel van de pro
grammapunten gerealiseerd is, of binnenkort gerealiseerd zal
worden; dit mede dankzij de benodigde steun van het rijk.
Aan vrijwel alle punten, waarop Leiden in 1972 de aandacht
vestigde in de brochure "Leiden voorgoed in Last", is door het
rijk via nieuwe regelingen tegemoet gekomen. Met name
kunnen de specifieke uitkering voor de historische stadskern
en de sociaal zwakke structuur alsmede de interim-saldo-re
geling voor de stadsvernieuwing genoemd worden. Daar
naast is door extra bijdragen het werk van de Schooladvies
dienst uitgebreid en komt er een nieuwe hoofdbibliotheek
dankzij de bibliotheekwet. Leiden ontvangt ook geldelijke bij
dragen voor de binnenstedelijke recreatie en het bijzonder
regionaal welzijnsbeleid Tevens is door het Ministerie van
Binnenlandse Zaken aangekondigd dat de komende tien ja
ren verouderde politiebureau s zullen worden vervangen. Het
valt te verwachten dat ook het nieuwe kabinet aandacht zal
hebben voor de moeilijke positie van een aantal grotere ge
meenten, zodat de toekomst met vertrouwen tegemoet gezien
kan worden. De term "Leiden in Herstel" zal het credo van de
komende periode kunnen worden. De basis voor de kentering
is in onze ogen in de afgelopen jaren gelegd, waarbij met
name het jaar 1976 als een keerpunt kan worden aangemerkt.
Als belangrijkste punten voor het resterende deel van deze
raadsperiode ziet ons college:
- het voortzetten van het beleid in hoofdlijnen
- het met succes afronden van de.art. 12-procedure teneinde
de financiële basis te hebben om het beleid voort te zetten
- de keuze uit de ontwikkelingsschetsen voor de binnenstad
- het uitbrengen van het verkeerscirculatieplan
- het verschijnen van de nota economisch beleid
- het met kracht voortzetten van de stadsvernieuwing
- het verschijnen van uitgewerkte hoofdlijnen van de amb
telijke en bestuurlijke reorganisatie
De financiële toestand
"Er ontbreekt dan nog dekking voor8.324.000,-, aldus
de tekst van de Nota van Aanbieding bij de begroting.
En dan is er al rekening gehouden met een forse verhoging
van de tarieven, de onroerend goed-belasting en reinigings
rechten met 11 pet. en de overige tarieven met 5 pct.-6V2
pet. De parkeertarieven gaat met 50-100 pet. omhoog, maar
deze komen ten goede aan het parkeerfonds.
Leiden heeft voor 1978 een tekort van ruim 8 miljoen, dat niet
uit gemeentelijke reserves kan worden bestreden. Dat geld
moet van het rijk komen.
Een "aanvullende bijdrage" noemt men zo'n rijksbijdrage voor
de bestrijding van gemeentelijke tekorten. Leiden zal voor
volgend jaar dan ook zo'n aanvullende bijdrage aanvragen.
Het vervelende is alleen dat je daardoor afhankelijk wordt van
anderen (het rijk). Toch zijn er lichtpuntjes die maken dat
Leiden er beter voorstaat dan in 1970, toen de stad voor het
eerst zo'n bijdrage moest vragen. Op een heleboel gebieden
profiteert Leiden nu van financiële regelingen en extra subsi
diemogelijkheden die er toen niet waren.
En er bestaat goede hoop op verdere verbetering van die
regelingen en subsidies. Wijzend op de talrijke, tientallen mil
joenen omvattende, rehabilitatieplannen en openbare werken
voor het herstel van de binnenstad en op de vorderingen bij
het wegwerken van allerlei achterstanden op andere gebie
den, concludeert het college dat herstel voor Leiden mogelijk
is, mits het de kans krijgt op de ingeslagen wegen door te
gaan.
De interim-saldo-regeling
De regering hechtte in de afgelopen jaren veel waarde aan het
op gang komen van de stadsvernieuwing. Een wet op de
stadsvernieuwing is bij de kamer ingediend. Hierop vooruitlo
pend is een overbruggingsregeling afgekondigd, waarbij het
rijk voor een aantal gebieden het nadelig saldo van de kosten
en baten van de stadsvernieuwing voor 100 pet. voor zijn
rekening neemt, de zogenaamde interim-saldo-regeling.
Deze maatregel is van toepassing verklaard op zes steden: de
vier grote. Groningen en Leiden. In 1977 kan Leiden voor 10
miljoen extra-activiteiten starten. Ook in de komende jaren
valt een dergelijke extra impuls te verwachten. De gemeen
teraad heeft zoals de regeling vereist, een aantal stadsver
nieuwingsgebieden aangewezen, nl. Noprderkwartier, De
Kooi en Maredorp. Gelden die de gemeente zelf al had gere
serveerd kunnen nu voor de stadsvernieuwing in andere
wijken worden bestemd Dit betekent dat gewerkt wordt of
gaat worden in Haagwegkwartier, Haver- en Gortbuurt,
Pfeterswijk, Pancras-Oost. Ververbuurt. Havenwijk-Zuid.
Tuinstadwijk, de Camp en de Oude Morsch. Verder zullen de
rioleringswerkzaamheden in de binnenstad met kracht wor
den voortgezet.
Fonds Bovenwijkse
Voorzieningen
Wanneer de gemeente grond uitgeeft, komt een gedeelte van
de prijs in het Fonds Bovenwijkse Voorzieningen. De be
stemming wordt regelmatig door de raad vastgesteld. Deze
bestemming betekent dat uitgewerkte voorstellen voor beste
ding worden of kunnen gaan worden voorbereid. De raad zal
later ook aan deze concrete voorstellen natuurlijk nog zijn
goedkeuring moeten hechten. De bestemming is kenmerkend
voor de richting van het te voeren beleid.
Het college stelt nu de volgende bestemming voor:
1. Aanleg sportvelden Morskwartier 2.150.000,-
2 Overige sportvoorzieningen 1.700.000,-
3. Bijdrage algemene ontsluitingskosten
Vlietpark 1.000.000,-
4. Aanleg stadspark Zuidsingel 700.000,-
5. Voorzieningen voor fietsers en openbaar
vervoer, alsmede de aanleg van tunnels 5.300.000,-
6. Parkaanleg langs de stadssingels en
verbetering van de groenvoorziening in
de oude wijken 3.000.000,-
7. Het treffen van voetgangersvoorzieningen
in de binnenstad in het kader van een
betere belevingswaarde 3.750.000,-
8. Bijdragen in de investeringskosten
van volkstuinen 500.000,-
9. Excessieve ontsluitingskosten
nieuwe bedrijfsterreinen. 1.655.500-
-ƒ 19.755.500,-
De begroting te koop
of ter inzage
De begroting van inkomsten en uitgaven van de gemeente
Leiden en de begroting van de gemeentelijke diensten en
bedrijven liggen de komende tijd voor iedereen ter inzage in
het informatiecentrum van het buro Voorlichting, links in de hal
van het stadhuis.
Belangstellenden kunnen deze begrotingen kopen tegen de
kostprijs van 111,-. Met memorie van toelichting en bijlagen
takken van dienst 49,- extra.
De Nota van aanbieding en informatieve nota, waarin het
College van B. en W. algemene financiële beschouwingen
houdt en tevens ingaat op enkele specifieke onderdelen, is
verkrijgbaar aan de balie in het stadhuis tegen de prijs van
/3.-
