arrestaties bij
Pretoria
„Zelfs majoors gemachtigd kernwapens te gebruiken"
FRANKRIJK
HUICHELT
Londen
zou een
nieuw
gesprek
willen
Carter waarschuwt voor
oplaaien van conflict
NAAST HET NIEUWS
Ruim zeshonderd jongeren opgepakt
VRIJDAG l'l NOVEMBER 1977
Daniel Ellsberg over verantwoordelijkheid Witte Huis:
SAN FRANCISCO (UPI) - Bij het
internationale dispuut over de
neutronenbom is andermaal als
vaststaand aangenomen dat al-
leeen de Amerikaanse president
bevel kan geven om tot gebruik
van kernwapens over te gaan.
Maar volgens Daniel Ellsberg
(van de 'Pentagon Papers' uit de
Vietnamese oorlog) staat dat he
lemaal niet zo vast.
Ellsberg zei vandaag dat alle com
mandanten te velde (majoors en
hogere rangen) ervan overtuigd
zijn dat de president hem deze
'nucleaire verantwoordelijkheid'
heeft gedelegeerd zij het onder
specifieke omstandigheden.
Dwight D. Eisenhower is volgens
Ellsberg, een vroegere research-
ambtenaar op het ministerie van
defensie, de eerste president ge
weest die de verantwoordelijk
heid naar het militair-operatio
nele vlak verplaatste.
Eisenhowers beslissing zou ver
volgens zijn bekrachtigd door de
presidenten Kennedy en John
son terwijl president Nixon en
kele nieuwe voorwaarden stelde
maar de bevoegdheid verder in
tact liet.
Ellsberg kon niet zeggen hoe de si
tuaties thans onder president
Carter is. Als Ellsbergs verhaal
klopt heeft Carter de klok echter
ingrijpend moeten terugdraaien
om de atoom-verantwoordelijk
heid weer geheel binnen het
Witte Huis te leggen.
Ellsberg baseert zijn stelling op de
controlereizen te velde die hij als
ambtenaar van het Pentagon
heeft gemaakt. Daarbij bleek
hem dat de opperofficieren ervan
overtuigd waren dat zij atoom
bommen mochten gebruiken bij
situaties als het uitvallen van de
communicatie of een dreigende
Maar, aldus Ellsberg, ook die oppe
rofficieren hebben hun verant
woordelijkheid weer naar bene
den gedelegeerd. Ellsberg trof in
1960 in Korea een mjyoor Kunsan
aan met een squadron van 12
vliegtuigen onder zijn com
mando, elk met een atoombom
van 1,1 megaton aan boord. „Hij
was van mening dat hij deze toe
stellen een aanvalsorder kon ge
ven", vertelde Ellsberg, en zijn
doelen lagen in de Sovjet-Unie
en in China".
niet zeker of die officieren inder
daad gemachtigd waren zelf
standig de nucleaire trekker over
te halen. Hij vond de twijfel ech
ter griezelig genoeg om het Pen
tagon te adviseren de beleids
lijnen extra scherp aan te geven.
Pas later, vertelde hij, zag hij met
zijn eigen ogen Eisenhowers
schriftelijke toestemming be
krachtigd met diens handteke
ning. De bekrachtigingen van
Kennedy en Johnson heeft Ells
berg ziet zelf gezien, maar de me
dewerkers van het Witte Huis
hebben hem verzekerd dat ze be
stonden.
Over Rhodesië
LONDEN/
SALISBURY (UPI/Reuter)
Groot-Brittanniè zou
vredesconferentie over Rhodesië
overwegen om gesprekken over
een vestiging van een zwart
meerderheidsbewind in 1978 in
Rhodesië in een sneller vaarwa
ter te brengen. De conferentie
zou dan mogelijk op Malta moe
ten worden gehouden. De Britse
commissaris-generaal voor Rho
desië, lord Carver, zou hierover
gesprekken hebben gevoerd met
de zwarte nationalistische leiders
en de blanke premier Smith. Dit
is gisteren bekendgemaakt door
woordvoerders van de Britse re
gering.
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken heeft gisteren
overigens deze geruchten, waar
van melding werd gemaakt in de
Engelse kranten, tegengespro
ken. De Britse regering, voorziet
volgens de woordvoerder van het
ministerie, op het moment geen
ander overleg dan dat van Lord
Carver. Carver is gisteren in Lon
den teruggekeerd van de eerste
ronde van besprekingen in Rho-
desie en heeft daarvan verslag
gedaan bij de minister van
buitenlandse zaken, David
Owen. Carvers eerste ronde heeft
niets opgeleverd
Premier Smith van Rhodesië heeft
ter gelegenheid van de twaalfde
"verjaardag" van de onafhan
kelijkheid van Rhodesie (die
overigens niet internationaal is
erkend) in Salisbury gezegd dat
in het Brits-Amerikaanse plan
voor een meerderheidsbewind in
het toekomstige Zimbabwe ern
stige fouten zitten, die moeten
worden weggenomen, wil het
plan een kans van slagen hebben.
Vandaag is het precies 12 jaar gele
den dat Smith de eenzijdige on
afhankelijkheid van Rhodesie
uitriep. "Wij hebben twaalf on-
Blaiik Rhodesië viert vandaag
het twaalfjarig bestaan van de on
afhankelijkheid. Premier Smith
luidde daarbij twaalf maal een
klok in Margolis Hall in de hoofd
stad Salisbury.
gelooflijke jaren gehad. Iedereen
verwachtte dat wij de ondergang
tegemoet ging maar wij zijn juist
sterker geworden", zo meende de
blanke premier. Smith sprak
over "leugens die in het Westen
van Rhodesië worden rond
verteld. Maar volgens hem weten
de mensen daar toch wel "wat er
werkelijk aan de hand is".
Smith" toonde zich tegenstander
van het voorstel om in een over
gangsperiode een Britse com
missaris met vergaande be
voegdheden te benqemen. Bo
vendien was hij tegen de ontbin
ding van het Rhodesische leger,
dat vervangen zou worden door
een leger waar ook zwarte
guerrillastrijders aan deel zouden
Economische sancties hebben er
toe geleid dat wij een tekort heb
ben aan sommige produkten, die
echter niet tot de primaire le
vensbehoeften behoren. Door de
sancties zijn wij zelf allerlei pro
dukten gaan maken die wij an
ders moesten invoeren. Wat dat
betreft hebben die maatregelen
•eigenlijk een positieve uitwer
king gehad", aldus Smith. Hij zei
dat de "zwarte terroristen" een
moeilijke tijd doormaken. Vol
gens het militaire hoofdkwartier
zijn sinds 1972 3.668 guerril
lastrijders gedood. De regerings
troepen zouden slechts 414 mili
tairen verloren hebben.
JOHANNESBURG (AFP/Reuter/UPI) - De Zuidaf-
rikaanse politie heeft gisteren bij een grootscheepse
razzia in zwarte woonsteden bij het regeringscentrum
Pretoria 626 zwarte jongeren gearresteerd. De actie in
Atteridgeville en Saulsville werd vanuit de lucht ge
coördineerd door helikopter.
Volgens de politiecommandant
van Noord-Transvaal had de raz
zia plaats in het kader van de
"misdaadbestrijding" en had zij
iets te maken met politieke on
rust onder de zwarte jeugd. In het
verslag van de Zuidafrikaanse
radio was echter sprake van 'agi
tators' die werden opgepakt.
In Cardock, ruim 700 kilometer ten
zuiden van Johannesburg, nam
een vijftigtal zwarte jongeren
surveillancewagens van de poli
tie met stenen onder vuur. De
politie dreef de groep met hagel-
patronen uiteen. Er zijn geen
meldingen van gewonden bin
nengekomen.
'Pasje"
Ruim 400 van de gearresteerde
zwarten hadden volgens de poli
tie hun 'pasje' niet bij zich. Alle
zwarten in 'blank' gebied moeten
Polisario:
dit door hen gehate document -
ondanks het verkleinwoord een
lijvig boekwerk - te allen tijde bij
zich dragen. Er staat in waar zij
mogen wonen en werken.
Volgens de politie zijn er verder 198
kinderen in de leerplichtige leef
tijd opgepakt. Ze 'zwierven' en
zijn meegenomen om te bezien of
zij 'verzorging' nodig hebben.
Acht arrestanten hadden gestolen
waar in hun bezit, vijf werden ge
zocht wegens geweldpleging,
vier hadden marihuana op zak en
één was in het bezit van benzine,
wat verboden is.
De razzia viel samen met een van
regeringswege afgekondigd vor-
deringsbeleid dat vandaag van
kracht wordt. Daarbij kan iede
reen - bedrijven en particulieren -
zonder tussenkomst van de rech
ter worden verplicht om goede
ren en diensten Zuid-Afrika on
ontbeerlijk acht te leveren, te
verstrekken of te verkopen".
Terug
Een Libanese vrouw staat huilend bij de schamele resten van wat eens haar huisje was. Premier Begin van
Israël heeft het betreurd dat er bij de Israëlische vergeldingsactie ongeveer 100 doden zijn gevallen in Zuid-Liba-
non. Maar van de aanval op zichzelf, zei hij geen spijt te hebben.
In het Midden-Oosten
ALGIERS/PARIJS (ANP) - Al be
lijdt Frankrijk officieel neutrali
teit, het verleent alle (diploma
tieke, politieke, militaire zowel
als economische) steun aan de
invasie van de West-Sahara.
Of met andere woorden: het land
neemt weer deel aan een kolo
niale oorlag. Dit zegt het front
Polisario voor de bevrijding van
de West-Sahara in een communi
qué dat gisteren is gepubliceerd.
Het gebied was eerst een kolonie
van Spanje maar werd toen het
onafhankelijk werd opgedeeld
tussen Marokko en Mauretanië.
Het front zegt dat de Franse steun
aan de invasie vanaf het begin
duidelijk is geweest, maar dat het
bewijs dat deze totaal is gewor
den is geleverd doordat op 7 no
vember Franse gevechtsvliegtui
gen bij de aanval van Attar
Mauretanië boven de Sahara
troepen vlogen. Dit laatste werd
in Parijs officieel onmiddellijk
tegengesproken.
In het communiqué wordt de
Franse regering er opnieuw voor
gewaarschuwd dat in de gebie
den waar gevochten wordt Fran
sen wonen en verklaart het front
voorts opnieuw dat elke Franse
burger die in deze gebieden
wordt gevangen genomen als
krijgsgevangene zal worden be
schouwd.
Gisteren werd in Parijs bekend dat
de Franse onderhandelaar met
het Polisario Claude Chayet op
nieuw naar Algiers zou gaan om
te praten met vertegenwoordi
gers van het front." Het Franse
ministerie van buitenlandse za
ken deelde ook mee dat berichten
dat Polisario bereid zou zijn ts
praten zonder voorwaarden
vooraf onjuist waren.
ADVERTENTIE
t.b.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
De Ford Fiesta is één van de hoofdprijzen
Een auto die alles biedt. Kompakt, maar net zo veilig en betrouwbaar als
iedere andere Ford. Standaard afgeleverd met een
gelaagde voorruit Met automatisch oprolbare
3-punts veiligheidsgordels Daarnaast is d
Fiesta erg betrouwbaar. Fleeft-ie
dank zij z'n voorwielaandrijving een
perfekte wegligging Waar de Fiesta erg
zuinig mee blijft, zijn benzine
verbruik en onderhouds
kosten De Ford Fiesta
is gewoon een f
ideale gezinsauto
Een geweldige
hoofdprijs
De Ford Fiesta is
één van de geweldige hoofdprijzen.
De Nederlandse ambassadeur in
Zuid-Afrika, ZUID%Afrika mr.
R. Froger is gisteren naar Preto
ria teruggekeerd, aldus heeft het
ministerie van Buitenlandse Za
ken in Den Haag" desgevraagd
meegedeeld.
Mr. Froger werd 24 oktober voor
overleg naar Den Haag terugge
roepen, nadat de Zuidafrikaanse
regering een groot aantal tegen
standers van de apartheidspoli
tiek had laten arresteren en enige
kranten verbood. Ook de ambas
sadeurs van de Verenigde Staten,
West-Duitsland en Belgie werden
naar hun hoofdsteden terugge
roepen. Zij zijn inmiddels allen
op hun standplaats terugge
keerd.
De ambassadeur was betrokken bij
het overleg over de zgn. inter
departementale nota over Zuid-
Afrika, welke reeds eenmaal in
het kabinet is geweest. Deze nota,
waarin het geheel van de betrek
kingen met, en het beleid ten op
zichte van Zuid-Afrika, opnieuw
wordt bezien, is opgesteld in het
licht van de recente maatregelen
van de Zuidafrikaanse regering
tegen tegenstanders van de
apartheid en het bindend wape
nembargo dat de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties tegen
Zuid-Afrika heeft uitgevaardigd.
EXECUTIES
ZONDER VORM
VAN PROCES
MOGELIJK
IN THAILAND
BANGKOK (UPI) - In Thailand
heeft de premier gisteren in het
bijzonder absolute bevoegdheid
gekregen executies zonder vorm
van proces te bevelen.
Hij kan ook "alle maatregelen ne
men die hij nodig acht" om activi
teiten te voorkomen of te bestraf
fen die het nationale belang
schaden.
Dit krachtens een nieuwe grond
wet die door koning Bhoemibol
is afgekondigd enkele weken na
de militaire staatsgreep van 20
oktober.
WASHINGTON
(UPI/REUTER) - Presi
dent Carter heeft gisteren
gewaarschuwd, dat men in
het Midden-oosten aan de
rand van een groot conflict
staat en dat de huidige
aanvallen en vergeldin
gsacties aan de Israë-
lisch-Libanese grens
duidelijk de noodzaak van
rechtstreekse onderhan
delingen tussen de be
trokken partijen aanto
nen.
Hij wilde geen van de twee partijen
veroordelen voor de strijd,
waarbij aan Israëlische zijde drie
inwoners van de stad Naharija
door raketvuur van Libanese
kant om het leven kwamen en in
Libanon ongeveer 100 personen
sneuvelden bij een vergeldin
gsactie van de Israëlische lucht
macht. Wel merkte de president
op, dat "als er geen provocaties
zijn, er geen noodzaak voor rep
resailles bestaat".
Carter zei te hopen dat Jordanië,
Syrië en Libanon zich bereid
verklaren aan nieuwe vredeson
derhandelingen in Genéve deel te
nemen. Eerder had hij er zijn
vreugde over uitgesproken, dat
Israël het Amerikaanse docu
ment inzake de Geneefse con
ferentie heeft aanvaard en dat
president Sadat/ zich woensdag
bereid had verklaard "zelfs naar
het Israëlische parlement te gaan
om de toestand in het Midden-
Oosten te bespreken Ook Sa-
dats mededeling dat hij geen
voorwaarden vooraf zou stellen,
kreeg de instemming van het
Amerikaanse staatshoofd. "De
verklaring van Sadat komt over
een met ons standpunt", aldus
Carter.
Volgens hem maken al jaren onge
rechtvaardigde en voortdurende
terroristische aanvallen deel uit
van het beeld in het Midden-Oos
ten. zoals ook vergeldingsaan-
vallen van de kant van degenen
die het doelwit van deze acties
waren, dat doen. Het verlies aan
mensenlevens noemde hij be
treurenswaardig. De situatie zou
echter nooit beter worden, als de
partijen zich niet zouden gaan
bezighouden met de kwesties
waar het werkelijk om gaat.
Voldoening
Premier Menachem Begin van Is
raël sprak zijn voldoening uit
over Carters reactie op de Israëli
sche vergeldingsactie op doelen
in Zuid-Libanon. "Het is altijd
onze stelling geweest dat wij geen
oorlog en bloedvergieten willen,
maar dat wij, als wij-worden aan
gevallen, onze mensen moetep
verdedigen, desnoods door mid
del van een tegenaanval", aldus
Begin.
De Egyptische minister van
buitenlandse zaken. Ismail
Fachmi, gaf gisteren als zijn me-
ning.dat op het ogenblik de beste
mogelijkheden aanwezig zijn
voor een bijeenroepen van de
conferentie in Genëve.
Overleg
Intussen werden gisteren in Israël
en in Syrië besprekingen gevoerd
om tot herstel van de rust in
Zuid-Libanon te komen. Premier
Begin sprak met de Amerikaanse
ambassadeur Samuel Lewis
Daarbij zouden zij zijn overeen
gekomen. hun streven naar
handhaving van het bestand te
versterken De toestand in Zuid-
Libanon was ook het hoofdon
derwerp van een gesprek in Da
mascus tussen de Syrische presi
dent Hafez el-Assad en de Pales
tijnse leider Jasser Arafat. Vol
gens diplomatieke kringen in de
Syrische hoofstad zou de presi
dent gepoogd hebben. Arafat te
bewegen tot terugtrekking van
de Palestijnen uit Zuid-Libanon.
STERKE TONG
De Canadese zakenman Jack Waxman, die gisteren in zijn
woonplaats Hamilton werd overvallen, dankt het leven aan zijn tong
De 55-jarige Waxman werd door twee mannen afgetuigd met een
hamer en een ijzeren staaf, beroofd van 1000 dollar en ernstig ge
wond achtergelaten. Ondanks zijn wonden en zijn boeien wist de
zakenman zich naar de telefoon te wurmen en het politie-alarm-
nummer met zijn tong te kiezen. Kort daarop werd hij in een zieken
huis behandeld, waar hij nog steeds in zorgwekkende toestand
wordt verpleegd.
HAPKLARE PILLETJES
Om de op hol geslagen vermeerdering van de kattenbevolking van
Haifa te bestrijden, heeft B. en W. van de stad op plaatsen waar veel
poezen komen, hapklare brokjes gestrooid, vermengd met anti-con-
ceptiepillen.
De gemeente hoopt dat de burgerij er niet tegen in het geweer zal
komen want haar liefde voor de kat is zo groot dat zij het dier welig
laat tieren.
De uitgestrooide pil heeft op verliefde katten een dermate kal
merende uitwerking dat zij er geen zin meer in hebben om op vrijers
voeten te gaan en de stad 's nachts wakker te houden door hun
gejank.
GERED
Een oerang oetang in Artis is op een haartje na gewurgd dooi zijn
eigen speelgoed, zo meldt Artis. Omstanders kwamen de verzorger
waarschuwen dat het beest "er zo raar bijhing". Inderdaad bungelde
de vijf jaar oude Caesar ogenschijnlijk levenloos in een los
gescheurde flard van zijn autoband De aap, die met kunstmatige
ademhaling moest worden bijgebracht overstelpte zijn redder na
afloop met omhelzingen.
ZONDER WATER GEEN BRUIDEN
De regering van de Indiase deelstaat Rajasthan zal in het kleine dorp
Mokhampura zorgen voor een molen, terwijl ook materiaal be
schikbaar wordt gesteld om naar waterbronnen te boren. De jon
gemannen in het dorpje hadden geklaagd over het feit dat zij geen
bruiden konden krijgen omdat het water een kilometer verder ge
haald moest worden terwijl het graan nog met de hand tot meel wei d-
gestampt Als we nou water en een graanmolen hebben, zullen de
meisjes meer zin hebben zich als bruid beschikbaar te stellen
reder
i zij
