Schippers
breiden
actie uit
MENTEN SPANT
KORT GEDING AAN
Prijzen
stegen met
0,4 procent
ALLE
GELDZAKEN
BINNENDOOR
BUITENOM
Meeste PvdA-stemmers vóór meeregeren
Puur gemakkelijk, aLuw geldzaken
'n één hand. Sparen,
/verzekeren. Voor alles
kunt u terecht bij de
Spaarbank op maar liefst
80 kantoren,waar men u
met goede raad en
snelle service steeds
van dienst is.
LEIDSE SPAARBANK
IB RIN K Luchtverwarming
Huiskamer (3)
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1977
HILVERSUM (ANP) - Byna
driekwart van de mensen, die
op 25 mei op de Partij van de
Arbeid hebben gestemd, zijn in
tegenstelling tot de partijraad
van mening, dat de kamerleden
zich terecht achter het bereikte
akkoord hebben geschaard en
dat de Partij van de Arbeid dus
zal moeten meeregeren.
Dit is vastgesteld bij een Nipo-
enquête, gehouden in opdracht
van de televisierubriek „VaRA
Visie". De resultaten daarvan
zijn gisteravond bekend ge
maakt. Van de ondervraagden,
die volgens de enquêteurs ruim
2,8'miljoen Nederlanders verte
genwoordigen, is 72 procent
voor het akkcford en meerege
ren. Achter „niet gelukkig met
het akkoord" en „dus waar
schijnlijk in de oppositie" stond
26 procent, terwijl 2 procent zei
geen mening te hebben.
De meningen over het vorige
week bereikte akkoörd bleken
nogal verdeeld te zijn. Van de
ondervraagden sprak ,56 pro
cent het „aanvaardbaar" en 42
procent het „niet aan
vaardbaar" uit. Opnieuw had 2
procent geen mening.
Op de vraag, „denkt u dat met
de gemaakte afspraken een
nieuw kabinet-Den Uyl een
progressief beleid zal kunnen
voeren?" antwoordde precies
de helft bevestigend. Overtuigd
van „neen" was 45 procent,
geen mening had 5 procent.
Ook bleek 70 procent van me
ning te zijn, dat in.de afspraken
aan de verkiezingsuitslag ten
opzichte van de Partij van de
Arbeid geen reeht wordt ge
daan. Hier sprak 29 procent een
„voldoende recht" uit.
ROTTERDAM (ANP) - De onafhankelijke
Schippersvakbond, die een deel van de georgani
seerde binnenschippers vertegenwoordigd, zal
de boycot van bedrijven die gebruik maken van
huurschepen vandaag uitbreiden.
BRUSSEL - Koning Boudewijn
heeft gistermiddag in het Konink
lijk Paleis in Brussel de Prijs der
Nederlandse Letteren uitgereikt
aan de Nederlandse acteur Willem
Frederik Hermans die in Parijs
woont
Deze prijs, waaraan een bedrag
van 18.000 gulden is verbonden, is
Hermans verleend als blijk van
waardering voor zijn gehele let
terkundige oeuvre.
De grote prijs der Nederlandse let
teren wordt eens in de driejaar toe
gekend door de twee ministers van
Cultuur na raadpleging van een
jury. De jury bestond ditmaal uit
prof. dr.A.L.Sötemann,prof. dr.J
Aerts, Bert Decorte dr.A. H. Wage
en Jacques Hamelink.
De verladers hebben gisteren een
1 beroep gedaan op de staatssecreta
ris van Verkeer en Waterstaat alles
te doen de verstoring op de
schippersbeurzen ongedaan-te ma
ken. De getroffen bedrijven onder
vinden thans toenemende schade
door de actie van de binnen
schippers.
De federatie van schippersbonden
houdt zich van de actie van de ONS
afzijdig. Zij ondersteunt de eis tot
afschaffing van het huurschip,
maar vindt het onjuist actie te gaan
voeren terwijl de onderhandelin
gen hierover binnen de cpmmissie
binnenscheepvaart nog gaande
zijn.
De onafhankelijke schippers
vakbond (ONS) weigert al meer dan
een week op de schippersbeurzen
in Rotterdam, Amsterdam en IJ-
muiden vrachtaanbiedingen van
een aantal bedrijven. Het gaat
hierbij om bedrijven die voor het
overige deel van het vervoer van
hurt goederen van huurschepen
gebruik maken. De zo ontstane
zwarte lijst zal worden uitgebreid.
In veertien plaatsen in ons land
worden bedrijven door de boycot
getroffen.
De organisatie van verladers in de
L binpen vaart, de EVO, is van me
ning, d'at de middelen die de ONS
hanteert niet meer het .doel recht
vaardigen dat zij nastreeft. De
schade, die de bedrijven oplopen, is
daarvoor te groot. De EVO heeft dit
ook in een brief aan de minister van
Economische Zaken meegedeeld.
Bovendien hebben de verladers de
Tweede Kamer ingelicht.
De boycotactie is vooral gericht op
verladers in de graansector. Deze
maken ten dele gebruik van het ei
gen vervoer met schepen die zij
1 voor minimaal een jaar hebben ger
huurd. Dit gebeurt geheel overeen-
komstig de wet. De overheid geeft
hiervoor vergunningen af.
Bij de meeste bedrijven wordt het
merendeel van de lading aangebo
den op de schippersbeurzen.
Slechts 12 procent van het bin
nenlandse vervoer wordt verzorgd
door de zogenaamde huurschepen.
De actievoerende schippers willen,
dat ook dit deel van het goederen-
vervoer naar de beurs gaat.
Bezwaren
De verladers hebben echter grote
bezwaren tegen afschaffing van het
systeem van huurschepen van de
ene op de andere dag. Het zou, een
ontwrichting betekenen in dit deel
van het goederentransport. Er zal
een alternatieve regeling moeten
komen. Hierover wordt in de com
missie binnénscheepvaart onder
handeld.
De ens' is niet tevreden over de
moeizaam verlopende gesprekken.
Zij eist een verklaring, waarin de
afschaffing van het systeem van
huurschepen in de nabije toekomst
wordt gegarandeerd. De commis
sie, waarin zowel de overheid als de
verladers en binnenschippers zit
ting hebben, is nog niet zover. Af
gesproken was, dat zolang de on-x
derhandelingen duren er geen actie
zou worden gevoerd. De schippers
hebben dit toch gedaan, omdat zij
van mening zijn dat de verladers in
tussen niet door hadden moeten
gaan met het huren van schepen.
De EVO stelt daar tegenover, dat er
tot nu toe geen enkele uitbreiding
van het bestaande transport via
huurschepen is geweest.
De verladersorganisatie wijst de
overheid erop, dat nu een deel van
de lading besmet is verklaard, de
afnemers niet meer bevoorraad
kunnen worden. Waardoor be
drijven in moeilijkheden komen.
Op korte termijn zijn er'geen an
dere mogelijkheden de goederen te
vervoeren.
DEN HAAG (ANP) - Van midden
september tot midden oktober
zijn de prijzen met 0,4 procent ge
stegen. Dat blijkt uit het prijsin
dexcijfer van de gezinsconsump
tie, zoals het centraal bureau voor
de statistiek dit maandelijks sa
menstelt op basis 1969 is 100. Dit
indexcijfer liep op van 184,2 mid
den september tot 185,0 midden
oktober.
Ten opzichte van oktober vorig
jaar is het prijsindexcijfer met 5,4
procent gestegen.
Het ministerie van Economische
Zaken noemt deze stijging van 0,4
procent een meevaller. De uit
komst van de prijsstijging over
1977 die door het centraal plan
bureau in de macro-economische
verkenningen gesteld was op 6,5 a
7 procent zal nu waarschijnlijk
dichter bij de 6,5 dan bij de 7 ko
men te liggen, aldus het minis
terie.
Sinds 1970 is het niet meer voor
gekomen dat een vergelijking van
de prijsstijging over een jaar ge
nomen een zo laag percentage (5,4)
te zien gaf. Het ministerie van
Economische Zaken ziet hierin
een aanwijzing voor een verdere
daling van de inflatie.
BERGSCHENHOEK - Drie of vier
mannen hebben gisteravond om
streeks kwart voor negen op de
Rottekade in ~Bergschenhoek een
automobilist overvallen en beroofd
van ongeveer 5.500 gulden. Het
slachtoffer werd op 5 a 600 meter
afstand van zijn huis tot staan ge
bracht, doordat er een auto dwars
over de weg stond.
ROTTERDAM (ANP) - Vier ge
maskerde en gewapende mannen
hebben gistermiddag een overval
gepleegd op een postkantoor aan
de Hendersonptaats in Rot
terdam-Ommoord. De overvallers
wisten met hun buit, waarvan de
grootte nog niet bekend is, weg te
komen in een Volkswagen.
bedraagt ruim 50.000 gulden. De
overvallers, die gemaskerd waren
met stukken van nylonkousen,
kwamen het kantoor binnen op het
moment, dat er ongeveer tien be
zoekers waren en vijf man per
soneel. Twee van de mannen hiel
den het publiek en het personeel in
bedwang, terwijl de andere twee
over de balie sprongen en geld be
gonnen te verzamelen. Het viertal is
nog niet gevonden.
Behoefte aan
concreet beleid
Waddeneilanden
LEEUWARDEN - Er is behoefte
aan een Concreet beleid voor de rec
reatie op de Waddeneilanden. Geen
woorden meer maar daden. Dat
was de conclusie die getrokken
werd na afloop door de Landelijke
Vereniging tot Behoud van de
Waddenzee georganiseerde stu
diedag in Leeuwarden.
Centraal stond daar de ontluiste
ring van de natuurgebieden door de
massale recreatie die verslechte
ring van vooral de duinen, is aange
toond dooreen vergelijkend onder
zoek van luchtfoto's waarvan de re
sultaten zijn vastgelegd in het rap
port met de titel: "eilanden onder
de voet".
Daarin wordt gesteld, dat als er
niets gebeurd zich steeds meer
stufplekken in de duinen gaan
door de massale betreding.
Caransa
vertelt
belevenissen
AMSTERDAM (ANP) - Zakenman
Caransa heeft de hoofdstedelijke
recherche in de afgelopen dagen
vrij exact verteld wat hem is over
komen na de worsteling op het pro
fessor Tulpplein, (in de nacht van
donderdag op vrijdag vorige week)
en de daarop volgende ontvoering.
Vanaf het Tulpplfein is Caransa per
auto (mogelijk een rode Peugeot
404) naar zijn tijdelijke verblijf
plaats gereden. De rit daarheen
duurde ongeveer 20 minuten.
Bij aankomst stopte de auto even
en reed daarna langzaam verder
Caransa zegt de indruk te hebben,
dat hij door een goot of kuil reed.
voordat de wagen voorgoed stil
hield. De autodeuren heeft Caransa
niet horen openen of dichtslaan.
Wel heeft Caransa gevoeld hoe hij
vanuit de auto werd neergelegd op
een harde, vermoedelijk betonnen
ondergrond. Hierna werd hij ge
fouilleerd en naar zijn verblijfplaats
gebracht.
Bij het betreden van de schuil
plaats openden Caransa's ontvoer
ders een deur, die vermoedelijk tij
delijk was aangebracht. Dat was te
horen bij het openen en sluiten, al
dus Caransa tegenover de re
cherche. Caransa werd het vertrek
binnengedragen. Zyn drager liep
eerst één tree op en vervolgens één
tree af. Daarna werd een gordijn
opzij geschoven. Caransa is tens
lotte op een bed neergelegd en aan
het frame hiervan met een hand
boei vastgemaakt.
De politie concludeert uit deze dat
de zakenman werd vastgehouden
in een gehuurde loods of in het on
derstuk van een (alleenstaande)
woning. De ruimte ligt in Am
sterdam of zeer directe omgeving.
ADVERTENTIE
cPö /V' V 'enen beleggen en
DEN HAAG (ANP) - De van oor
logsmisdaden verdachten Pieter
Menten (78) heeft voor de tweede
maal een kort geding aangespan
nen voor de president van de recht
bank in Den Haag. mr. JU.
Blaauw. Hij eiste eind september
'77 onmiddellijke invrijheidstel
ling, dit maal vroeg hij inzage van
een aantal documenten uit de jaren
1950,1951 en 1952.
Zijn raadsman, mr. L. van Heij-
ningen uit Den Haag, vroeg met
name naar de schriftelijk minis
teriële sepot-beslissing uit 1952 en
naar de nota's en rapporten van
ambtenaren aan de minister over
deze zaak.
'De minister van justitie heeft mijn
cliënt een eerlijke berechting toe
gezegd. Dat betekent, dat de verde
diging ook die stukken moet
krijgen, die voor de verdediging
nodig zijn', aldus mr. van Heij-
ningen. Omdat aanstaande maan
dag in Amsterdam de officier van
justitie een aanvang maakt met het
requisitoir tegen Menten, bepleitte
mr. Van Heijningen een
spoedeisend belang. Met name be
kritiseerde hij het Amsterdamse
openbaar ministerie. 'Het is af
schuwelijk wat daar gebeurt. Het
ministerie gedraagt zich zeer onbe
hoorlijk. Als de stroom van per
soonlijke ópmerkingen en aantij
gingen weer een aanvang neemt,
verlaat ik met mijn cliënt cliënt de
zaal', zo kondigde hij aan. Ook zei
hij dat Pieter Menten niet bij dit
kort geding aanwezig was, omdat
hij te gespannen was.
Landsadvocaat mr. E. Droogleever
Fortuijn deelde mee, dat er geen
schriftelijke sepot-beslissing be
staat. 'De toenmalige minister van
justitie, mr. L.A. Donker, heeft de
heer Menten destijds in 1952 in een'
persoonlijk gesprek meegedeeld,
dat hij had besloten hem niet te
vervolgen, aldus mr. Fortuijn.
UTRECHT - Een grote meerder
heid van de leden van de Industrie
bond CNV is bereid om een deel
van de automatische prijscom
pensatie te bestemmen voor het
scheppen van werkgelegenheid.
De leden moeten dan echter wel de
duidelijke garantie hebben, dat met
de vrijgekomen gelden ook inder
daad meer werkgelegenheid wordt
gecreëerd.
Een en ander is naar voren geko
men op de ledenvergaderingen van
de industriebond CNV in den lande
over het arbeidsvoorwaardenbe
leid 1978.
ADVERTENTIE
Uw installateur
LUCOTHERM B.V. - ALPHEN a d RIJN
Kalkovenweg 58. Postbus 337. Teletoon (01720) 2 03 00 ft
Duizendjes (1) r
Ik neem aan dat velen van ons
nimmer een briefje van duizend
in natura hebben aanschouwd.
De kleur is groen, maar sinds
jaar en dag spreekt het bar-
goens van "rooie", als het gaat
om de meest aanzienlijke in de
bankbiljetten-hiërarchie.
Ooit heb ik zelf eens gedurende
drie kwartier met twee van die
lappen op zak gelopen. Dat was
nog voordat alle bankgebou
wen kogelvrije loketten had
den. Ook pleegden onverlaten
hun overvallen nog niet onge
veer voor de deur van het poli
tiebureau, zoals dat deze week
blijkbaar tijdens de Utrechtse
veemarkt geschiedde. Met die
twee lappen begaf ik mij naar
een nering in automobielen. In
die tijd kon je voor die prijs nog
plaatsnemen in een goudhaan
tje, strak op z'n bandjes. "En
denk erom meneer", zei de man,
want in óns volk huizen de mo
ralisten zelfs onder tweede
handsautohandelaren, "er erg
zuinig op zijn, want ik heb er
zelf veels te veel aardigheid in."
Die twee lappen van duizend
behandelde hy intussen met
een achterdocht, alsof hij een
middeleeuws perkament op
zijn echtheid moest controle
ren. Eerst opgeheven naar de
zon en later, in het bureautje,
nog eens tegen het neonlicht.
Zelf slaat men met een rooie
kop een dergelijke seance gade.
Immers bij dragers van briefjes
van duizend geldt men als
schuldig, tenzij hét tegendeel
wordt bewezen.
Duizendjes (2)
Soms zie je in een Amerikaanse
politieserie zon koffer vol
splinternieuwe dollarbiljetten.
Met het bandje er nog om. Een
opwindende aanblik. De echte
kick is waarschijnlijk dat nieuw
zijn. De orde en harmonie die
uitgaan van stapeltjes nog on
bezoedeld bankpapier, die geur
van hoger honing, of is het ge
woon dat mengsel van verse
drukinkt en ranzig riekend
nieuw papier? De Am
sterdamse politie schijnt psy
chologen te hebben inge
schakeld om erachter te komen,
waarom toch die ontvoerders
van Caransa ongebruikte biljet
ten wilden hebben. Ik ben be
nieuwd, of daar wat uitkomt.
Overwegingen
dus ook van misdadigers zijn
niet louter uit verstandelijke
brokjes opgebouwd. Soms zelfs
handelt men tegen beter weten
in. Uit emotie of zo. Die profes
sionele criminelen die de heer
Caransa ontvoerden, wisten
ongetwijfeld heel goed dat
nieuwe bankbiljetten nog eens
extra argwaan zouden scoren in
vergelijking met de toch al niet
zeer welkome gebruikte. Maar
het vooruitzicht van het koffer
tje met de keurige stapels, het
knisterende gevoelwanneer de
vingertoppen al dat vers ge
drukte moois beroeren, moet te
veel zijn geweest. Een dure
emotie zou het achteraf natuur
lijk wel kunnen blijken: tien
miljoen en vele jaren gevang
bijvoorbeeld.
Duizendjes (3)
Waar dit soort lieden mèestal
mee voor de bijl gaan is hun ge
brek aan geduld. Die lappen
gloeien koortsig in de por
tefeuilles. En laten we wel we
zen: tienduizend van die rak
kers met Rembrandt erop (u
ziet dat ik op de hoogte ben) la
ten zich niet zo heel prompt
slijten. Je moet er heel wat
bankfilialen en tweede-hand
sautohandelaren voor af. En
spoed is geboden, want wel
iswaar is de poet fiscaal onbe
last, maar de inflatie hou je niet
tegen. Dus denk maar niet dat
die onverlaten zouden doen,
wat u en ik - die grote fantasie
hebben als het om tien miljoen
gaat - zouden doen: een jaartje
wachten en dan ergens in
Zuid-Amerika opduiken, bij de
Banca Nacional de Peru of zo in
Lima en daar de handel drop
pen. Daar hebben zè vast dat
lijstje met die nummers van
biljetten niet ontvangen. En
was dat al zo. dan was het door
het zoontje van de kassier al
lang gebruikt als papier om op
te tekenen.
Goed dat hadden u en ik dus
gedaan Op 5 november 1978 wa
ren we in Lima die bank inge
stapt, met ons koffertje en had
den bij loket 4, "moneta
estranjera", vreemd geld eigen
lijk dus, gezegd: "Ach, senor,
mag ik voor deze tien miljoen
gulden, tel ze maar na, Ameri
kaanse dollars." Nou en die lo
ketbediende driftig aan het na
tellen.
En wy een kwartiertje later met
Huiskamer (1)
Toen de televisie kwam veran
derde de vaderlandse huiska
mer tot op het bot. Wie boven de
dertig is hield er een traumati
sche ervaring aan over; wie jon
ger is, weet waarschijnlijk niet
beter. De grote tafel die in het
geometrisch middelpunt van de
huiskamer was geposteerd en
bedoeld was om generaties te
tarten, verdween als werkbank
naar de schuur omdat juist in
dezelfde periode een andere ge
sel des tijds, het doe-het-zélven,
in opkomst was. De lamp die
boven die tafel hing. een met
plooiig fluweel bekleed draad
werk dat nog het meest leek op
een negentiende-eeuws corset,
werd door de meeste tot het
wonderoog bekeerden, bij de
kraakwagen gezet. Zoals be
kend worden voor de paar lam
pen die aan de beeldenstorm en
opruimfurie ontkwamen mo
menteel bij antiquairs giganti
sche bedragen betaald. Bijna
zoveel als voor potten rinse ap
pelstroop van pas na de oorlog
(liefst met gave tanding en on
gestempeld) of voor eierdoppen
met de prinsesjes ten bate van
de slachtoffers van de waters
noodramp in 1953.
Natuurlijk veranderde er nog
veel meer, maar laat ik proberen
de verwarring in bedwang te
houden. Sinds de grote tafel uit
de huiskamer verdween heb ik
nimmer meer vers gebrande
pinda's zitten pellen op een
krant. Dat grote feest en vooral
de uitbundige blijdschap, wan
neer men tussen de massa
schillen en doppen toch nog een
volle vond, het is allemaal ge
schiedenis geworden Voorbij,
voorgoed.
Huiskamer (2)
Wat ook verdween dat waren de
spelen en spelletjes. Sommige
dingen zijn natuurlijk dermate
diep in het geheugen geëtst
dat de tijd het beeld niet kan
afvlakken. Ik denk aan die man
op het deksel van mens-erger-
je-niet, die in opperste ontzet
ting naar zijn hoofd grijpt, om
dat zyn pionnen in het zicht van
dehaven zijnde haven zijn ge
torpedeerd.
Toch weet ik zeker dat ik dit
spel sinds de jaren vijftig niet
meer beoefend heb.
munnüpolie) is ook zoiets. Men
werd daarbij als succesrijk
handelaar in onroerend goed
nog niet ontvoerd. Vrijheidsbe
roving had men aan zichzelf te
danken, indien men een onge
lukkige Kanskaart trok en in de
gevangenis belandde. Had men
een soort omgekeerde "lettre de
cachet" (lees, de juiste relaties),
dan kon men er meteen weer uit
en anders hoefde men slechts
twee gelijke ogen te gooien voor
zijn vrijheid., hetgeen belang
rijk minder is dan tien miljoen
gulden, een bedrag waarvoor
men vele, vele dobbelstenen
kan kopen. Ook dat Monopo-
lyspel is samen met de grote
huistafel uitgedragen. Een
ontwikkelingsmaatschappij
voor onroerend goed heeft mij
nog eens willen verrassen met
een Monopolyspel. Goed be
doeld, maar alsof men een oli
fant op een clavecimbel laat
spelen. In de eerste plaats had
men gemeend de met het spel
gemoeide geldsbedragen met
de factor honderd te moeten
vermenigvuldigen. Dat was
geen inflatie van het geld meer,
dat was inflatie van de zoete
herinnering van de jeugd. Een
station dient 250 gulden te kos
ten, niet meer. Was het intussen
daarbij gebleven dan was het
voor stabiele karakters nog
dragelijk geweest. Men had
echter ook gemeend om de
oude vertrouwde namen van
straten te moeten vervangen
door de namen van projecten,
waarin de ontwikkelingsmaat
schappij vond dat zij geëxcel-
leerd had. De Dorpsstraat
heette nu ineens "Ponkelstede"
en de Lange Poten "Laag On
der", een hoofdstedelijk pro
ject, naar ik later leerde, waar
iedereen twee nummers heeft,
één voor zyn splitlevel maiso
nette en één voor zijn autobox.
Het cynisme wil nu dat uitgere
kend de televisie die de grote
huiskamertafel mentaal tot
splinters heeft gemaald, hem
nou terug wil hebben. Dat gaat
via de STER en de lokroep van
de spelletjes. Het is deze weken
nog minder dan anders om aan
te zien. Al die vrolyke mensen
rond een tafel, die er niet meer is
en met een spel dat we
spoorslags in de winkel moeten
kopen.
Er is maar één ding voor ons te
doen. We moeten terugslaan. Er
schijnt al een ganzenbord in de
handel te zyn dat precies op een
grootbeeld-televisie past.
HAN MULDER
