Zwart Afrika vindt
wapenboycot niet genoeg
Biko argwanend tegenover Amerika en Andrew Yonng
Amerikaanse kranten zijn porno beu
Veiligheidsraad over Zuid-Afrika:
fóutywruou/i.
Advocaten Baader
stop terrorisme
LOS ANGELES - De zaken lie
pen vorige week niet al te best
bij de vele pornobioscopen in
Zuid-Californie, terwijl er toch
het normale aanbod was. De
fans konden kiezen tussen
„Lusten van jonge meisjes" en
"Schatje, kleed mij uit". Deep
Throat draait nog steeds en wie
de "Hete secretaresse" uitko
zen. kregen een extra attractie:
„Twintig meisjes, 20 naakte-
n op de planken".
Het probleem was dat de kran
ten niets meer met erotische
films te maken wilden hebben.
Getroffen door een plotselinge
aanval van zedigheid, heeft een
groot deel van de kranten in
Californie zijn pagina's gesloten
voor advertenties voor "films
voor volwassenen". Califor-
niers die harde porno wilden
zien - en dat zijn er miljoenen -
zochten vergeefs in de kolom
men van hun plaatselijke dag
blad naar de aankondigingen
van de gelegenheden waar por-
De Los Angeles Times is ermee
begonnen. Na veel wikken en
wegen tenslotte brachten de
advertenties een miljoen dollar
per jaar op, verklaarde Otis
Chandler, directeur van de Ti-
mes-Mirror, op boetvaardige
toon dat: „De waarheid is dat
we hebben gehandeld in een
niet te verdedigen produkt,
zonder wezenlijke verdien
sten". Daarom doet zijn vlag-
geschip, de grootste krant in het
westen van de Verenigde Sta
ten (oplage 1,3 miljoen) niet
meer mee aan "de bevordering
van de vercommercialiseerde
pornografie".
Aan de andere kant van Ame
rika had de New York Times al
alle sexfilmadvertenties met
plaatjes geweigerd en beperkt
tot eenregelige aankondigingen
met alleen maar de titel, de tij-
d en de plaats.
Toen begon het. In stad na stad
besloten kranten dat de tijd was
gekomen om een van de twee
maatregelen te volgen. De
meesten kozen voor een alge
heel verbod. Leidende kranten
in de westelijke staten zagen af
van de halve en vaak hele pa-
gina's advertenties waarin de-
porno-industrie voorzag.
"We hebben dit al een tijd wil
len doen", zegt Scott Schmidt,
eigenaar van Valley News en
andere Zuid-Californische
kranten. "De LA-Times heeft de
beslissing versneld. Het was
geen door de knieën gaan. Ik
wou dat we het eerder hadden
gedaan".
Gerechtvaardigd
Is de zuivering gerechtvaar
digd, of is deze plotselinge stop
van informatie "ongrond
wettig" een inbreuk op de rech
ten van de mens? Jack Weston,
de advocaat van de Ameri
kaanse Vereniging van Films
voor Volwassenen, heeft zijn
twijfels. "Het is "on-Ameri-
kaans" zegt hij. "Het is het
zelfde als wat er in Rusland ge
beurt. Een openbare figuur
raakt uit de gratie en ver
dwijnt gewoon uit de pers".
De makers en verkopers van de
harde sex-films zijn niet van
plan om zonder strijd ten onder
te gaan. Als de Los Angeles Ti
mes, die veruit het grootste ad
vertentiemedium in het land is
voor de sexfilm-markt, ieder
compromis weigert, zijn ze van
plan gerechtelijke stappen te
ondernemen.
Het advocatenkantoor Weston
heeft zijn strategie al uitge
werkt samenzwering zal het
thema zijn. Veronderstel dat
politici - in Amerika vallen daar
ook politiecommisarissen on
der - met kranteneigenaars af
spreken om de zedelijkheid te
verdedigen door bepaalde soor
ten advertenties te verbieden.
Dat zou volgens Weston een
verkrachting zijn van het Eerste
amendement op de Ameri
kaanse grondwet en het daarin
vermelde recht van spreken.
Iets dergelijks bewijzen, zal niet
makkelijk zijn.
New York - Eens te meer heeft de berg na heftige baren-
sweeen slechts een muis gebaard, aldus een ontevreden
reactie van de afgevaardigde van Mauretanie aan het begin
van het debat in de veiligheidsraad over Zuid-Afrika.
De Mauretaanse afgevaardigden vonden het voorstel om
een wapenembargo van een half jaar tegen Zuid-Afrika in
te stellen lang niet ver genoeg gaan. Men wil naast een
wapenboycot ook nog economische sancties tegen het be
wind in Pretoria. Maar Westerse afgevaardigden gaven al te
kennen daar weinig voor te voelen.
De Britse afgevaardigde Ivor Richard verklaarde wel te
genover de veiligheidsraad dat Engeland bereid is zijn eco
nomische invloed aan te wenden om een verandering in
Zuid-Afrika tot stand te brengen, maar dat een dergelijke
maatregel niet alleen als een bestraffing moet worden ge
zien.
Richard zei dat de westerse landen de medewerking van
Zuid-Afrika nodig hebben om in Rhodesié en Namibië een
meerderheidsbeweging tot stand te brengen.
We moeten bereid zijn om te praten
en te luisteren naar de Zuidaf-
rikaanse regering, aldus Richard.
ADVERTENTIE
Het Amerikaanse besluit om een
verscherpt wapenembargo tegen
Zuid-Afrika in acht te nemen
maakt het vinden van oplossingen
voor Rhodesië en Namibië moei
lijker, heeft minister van buiten
landse zaken Roelof Botha gisteren
al gezegd. Met dit bedekte dreige
ment gaf hij president Carter ver
der in overweging diens „poten
tieel gevaarlijke politiek in Zuide
lijk Afrika' nogmaals grondig te
overwegen.
Het Amerikaanse besluit is een
unilaterale aktie, in afwachting van
de sancties waartoe de Verenigde
Naties zullen besluiten. De ver
wachting is algemeen dat de V.N.
ook niet verder zullen gaan dan een
bindend wapenembargo. De V.S.
zijn een van de westerse mogen
dheden die zich tegen economische
strafmaatregelen verzetten, niet
alleen vanwege de Yneegaande'
houding die het regime Vorster tot
dusver inzake Rhodesie en Nami
bië heet te hebben betoond. Het
dreigement van Botha zal in Was
hington dan ook niet onverwacht
komen.
De Zuid-Afrikaanse bewindsman
zei gisteren dat zijn land overigens
niet erg. bevreesd is voor de gevol
gen van het Amerikaanse besluit.
Pretoria, aldus Botha,- stoort zich
uitsluitenf aan de „beginselen" die
Washington erbij heeft aangevoerd.
Deze zijn, in Carters woorden, de
'onterende schending van de ele
mentaire rechten van de mens'.
Volgens gezaghebbende kringen in
Pretoria zal een wapenembargo
slechts tot gevolg hebben dat de in
heemse wapenindustrie haar in
spanningen verdubbelt. Minister
van defensie Pieter Willem Botha
liet zich in die zin uit toen hij zei
„wij zullen het overleven'.
Premier Vorster zei dat het Westen
de Zuid-Afrikaanse geschiedenis
klaarblijkelijk niet kent en zich niet
bewust is van de "weerstand" die
het volk aan de Kaap vermag te
bieden.
Zou het eventueel toch tot econo
mische sancties komen dan zullen
die volgens de Zuidafrikaanse mi
nister Owen Horwood een 'boeme
rangeffect' hebben. Hij rekende
voor, dat de Verenigde Staten jaar
lijks voor ruim vijf miljard gulden
naar Zuid-Afrika exporteren, een
bedrag waarmee ze, vóór Groot-
Brittannie en West-Duitsland, de
belangrijkste buitenlandse lever
ancier ziin.
De Zuidafrikaanse regering heeft
het protest van de negen landen
van de europese gemeenschap te
gen de recente maatregelen tegen
tegenstanders van de apartheid
krachtig van de hand gewezen, al
dus is van officiële zijde in Brussel
meegedeeld.
De Belgische ambassadeur in Pre
toria had - omdat Belgie tot het
einde van het jaar voorzitter van de
EEG-ministerraad is - donderdag
een protest overhandigd. De
Zuidafrikaanse minister van
buitenlandse zaken Piet Botha
heeft dit protest als een flagrante
inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden van Zuid-afrika
van de hand gewezen. De Belgische
ambassadeur is daarop, evenals
zijn Nederlandse Westduitse en
Amerikaanse collega's voor overleg
naar zijn hoofdstad teruggeroepen.
De maatregelen die wij hebben ge
nomen brengt de onafhankelijk
heid van geen enkel ander land in
gevaar, aldus de Zuidafrikaanse
minister.Zij vormen een zuiver
binnenlandse aangelegenheid:
Zuid-Afrika heeft het zouvereinge
recht en de plicht om zelf uit te ma
ken of zijn binnenlandse veiligheid
wordt bedreigd. Minister Botha
verklaarde eveneens dat het Wes
ten de radicale elementen in
Zuid-Afrika aanmoedigt. "Enge
land heeft in Noord-Ierland uitzon
deringsmaatregelen genomen
waarmee Zuid-Afrika zich ook niet
bemoeit".
MUNCHEN - Twee schilde
rijen van Rembrandt, die enige
tijd geleden in het kasteel Wil-
helmshöhe bij Kassei door zuur
werden beschadigd, worden op
het ogenblik in het Dörner Insti
tuut in Miinchen gerestaureerd.
Op de foto is de restaurateur dr.
Hubert von Sonnenburg aan het
werk te zien; enkele beschadi
gingen heeft hij al weggewerkt.
Bonn over
Oost-Europa
verontrust
BONN (AP) - De Westduitse
Bondskanselier Helmut Schmidt
waarschuwde gisteren dat een
overeenkomst tussen de Verenigde
Staten en de Sowjet Unie over de
beperking van strategische kern
wapens (SALT), gekoppeld moet
worden aan een beperking op alle
wapensystemen die door super
machten in Europa worden toege
past.
Schmidt zei in een rede voor het
Londense instituut voor strategi
sche studies, dat SALT de nu
cleaire slagvaardigheid van de VS
en de Sowjet-Unie weliswaar
neutraliseert, maar dat dit tevens
de betekenis van een ongelijke ver
deling in de conventionele slag
vaardigheid tussen Oost en West in
Europa belangrijk verhoogt.
Zijn opmerkingen weerspiegelden
de ongerustheid onder West-
Duitsland en andere bondgenoten
dat een vermindering van de Ame
rikaanse nucleaire slagvaardigheid
in Europa, hen kwetsbaar kan ma
ken voor een grondaanval van het
Warschau-pact.
Algemeen wordt aangenomen dat
de Sowjet-Unie en haar bondgeno
ten conventioneel aanzienlijk ster
ker zijn in centraal Europa. Onder
handelingen, die sinds '73 in Wenen
worden gevoerd, om deze over
macht ongedaan te maken, zijn tot
nu toe mislukt.
STUTTGART - Beide Baader-
Meinhofadvocaten prof. Axel Az-
zola en Manfred Künzel hebben de
terroristen opgeroepen hun gewel
ddadige strijd op te geven.
Op een bijeenkomst op de universi
teit van Tübingen (Baden-Würt-
temberg) deden de juristen gelijk
tijdig een beroep op de regering in
Bonn terroristen bij het opgeven
van verdere acties "een kans te ge
ven". Met het oog op een ontbre
kend "mandaat" van het volk en de
"uitzichtloosheid van hun optre
den" zouden de terroristen wel
iswaar niet hun politieke strijd
beëindigen maar onmiddellijk op
houden met terroristische acties.
De regering zou, aldus Azzola, niet
"voortdurend mensen kunnen
opofferen" en zou voor de terroris
ten een uitweg moeten zoeken,
misschien door een amnestie of een
vrijgeleide.
In Londen zei kanselier Schmidt:
"Zonder een bloeiende economie
kunnen wij noch het militaire
evenwicht noch de stabiliteit van
onze vrije en democratische instel
lingen handhaven". In een toe
spraak op een bijeenkomst van het
internationale instituut voor stra
tegische studies in Londen pleitte
hij voor nauwere samenwerking in
de strijd tegen het internationale
terrorisme en keerde zich tegen
protectionistische maatregelen die
landen nemen om hun eigen eco
nomie te beschermen, zeggende
"dat geen enkel land op eigen
kracht uit de huidige maalstroom
van de economische i
wereld kan komen".
Schmidt zei dat de ervaring met de
kaping van het Lufthansa toestel de
waarde van samenwerking in de
strijd tegen het terrorisme heeft
aangetoond. In dit verband drong
hij er bij de Verenigde Naties op
aan de conventie tegen gijzeling
zoals Bonn die heeft voorgesteld
onverwijld aan te r
Bankrekening
Surinaamse
premier
PARAMARIBO/WILLEMSTAD -
In Suriname is, drie dagen voor de
parlementsverkiezingen, grote
opschudding ontstaan naar aan
leiding van geruchten als zou
premier Arron in de Verenigde
Staten een bankrekening hebben,
waarop een tegoed staat van bijna
tweeëneenhalf miljoen dollar.
Aanleiding tot de geruchten is een
fotokopie van een dagafschrift,
gesteld op naam van mr. H. Arron,
van een rekening bij een bank in
Miami. De Surinaamse president,
dr. Ferrier, ontving deze fotokopie
uit handen van de beide ministers
Bruma en Hoost. Hij heeft inmid
dels opdracht gegeven zo spoedig
mogelijk een diepgaand onder
zoek in te stellen naar de oor
sprong van de fotokopie.
ADVERTENTIE
KATMANDOE (Nepal) - De reis
van Prins Bernhard naar het Verre
Oosten: bij zijn aankomst in het ten
noorden van India gelegen Nepal,
op het vliegveld van Kalmandoe
werd de prins afgehaald door het
Nepalese Prins Gyanendra.
bijna 1 miljoen aan prijzen
1 persoons volautomatische onderdeken.
Prijs 129,—.
Uniek met modern veriicht regelkastje. Trap
loos instelbaar op 10 standen. Met extra
voetenwarmte. Volledig thermisch beveiligd
met strenge VDE-keurmerk. 3 jaar garantie.
„MARTEX". onthou die naam!
t.b.v. Buitenlandse vakanties
voor gehandicapten
John Platter, bureauchef
van het Amerikaanse
persbureau UPI in
Zuid-Afrika, had eerder
dit jaar een vraaggesprek
met de zwarte leider
Steve Biko. Op dat mo
ment mocht Biko niet
worden geciteerd door de
Zuidafrikaanse pers.
Platter en Biko spraken
af, dat het vraaggesprek
door de eerste alleen als
achtergrondinformatie
zou worden gebruikt. Nu
echter vrijwel vaststaat
dat de zwarte leider, die
op 12 september in een
cel stierf, is omgekomen
als gevolg van mishan
deling acht Platter zich
niet langer gebonden aan
die afspraak en geeft hij
gedeelten van het door
hem op de band vast
gelegde interview vrij.
JOHANNESBURG (UPI) -
Steve Biko, een lange, stevig
gebouwde man, kwam alleen in
zijn auto naar de plaats waar we
hadden afgesproken onder de
schaduw van een rijtje peper
bomen achter het kerkje. Door
de zorgelijke uitdrukking op
zijn gezicht zag hij er veel ouder
uit dan zijn 30 jaar.
Dat was acht maanden geleden.
Thans ligt Biko niet ver van'
diezelfde plek begraven, in het
slaperige stadje King Williams
waar zijn weduwe en twee kin
deren om hem treuren.
Zijn naam is inmiddels inter
nationaal bekend, als die van
een martelaar voor gelijk
berechtiging van de Zuid-Afri
kaanse zwarten.
Biko stierf op 12 september in
een cel van de gevangenis te
Pretoria. Hij was in 19 maanden
tijd de 20ste gevangene die de
verzorging van de Zuidaf
rikaanse politie niet overleefde.
Volgens het officiële rapport
van de lijkschouwing stierf
Biko aan zwaar hersenletsel.
Dit leidde tot bloedproppen in
de circulatie en uiteindelijk tot
het uitvallen van de nierfunctie
en de dood. Biko had, afgezien
van lichtere verwondingen, ook
twee gebroken ribben.
De afgelopen paar jaar was Biko
naar voren getreden als de best
formulerende leider van een
nieuwe generatie zwarte strij
ders voor gelijke rechten in
Zuid-Afrika. Hij werd met
steeds toenemende frequentie
geraadpleegd door buiten
landse diplomaten en acade-
In eigen land echter werd hij
door de blanke machthebbers
vervolgd. Al zijn geschriften
waren (en zijn) verboden, zijn
bewegingsvrijheid (voor hij in
augustus zonder aanklacht
werd ingesloten) was beperkt
en hij mocht slechts één per
soon tegelijk ontmoeten.
Door John Platter
Toen ik met Biko sprak, werden
we gestoord door politieman
nen in burger die zijn gangen op
de voet volgden. Biko wees ze
met een nonchalante zwaai van
de arm terug.
Botsing
Gelooft u in geweld als middel
tot het verkrijgen van politieke
rechten"?
Biko: "Ik ben persoonlijk bang
voor een botsing, vanwege de
mate waarin die zuiver als een
conflict tussen de rassen zal
verlopen. De belangen van
zwart en blank staan momen
teel diametraal tegenover
elkkHet is een kwestie van
kleur. Het geweld is op het mo
ment verwoestend. Dat maakt
me bang. Je kunt nu naar de
stad gaan en door de eerste de
beste worden neergeschoten
omdat je zwart bent. En het om
gekeerde zal gaan gebeuren.
Het is irrationeel. Het heeft
geen ideologische grondslag".
"Is er sinds de rellen in Soweto
een nieuw zwart leiderschap
naar voren gekomen"?
Biko: "De rellen waren in aan
leg spontaan het leiderschap
is niet gecoördineerd omdat het
leiderschap zo snel wisselt. Je
doet mee, je blijft even, maar
daarna vertrek je omdat je een
waardevolle vangst voor de po
litie bent geworden.
U zult een doorlopend proces
van hergroepering en aktie aan
treffen. Het huidige bewind kan
de situatie alleen in rustiger ba
nen leiden door een andere
aanpak te kiezen dan de "law en
order"-aanpak een aanpak
die de aanwezigheid van
diepgewortelde klachten er
kent en die onderhandelingen
aangaat. Ik heb daarvan nog
geen tekenen gezien en het land
zal lange tijd een niet afgekon
digde noodtoestand kennen".
Angst
Aangenomen dat het Afrikaner
nationalisme wortelt in angst,
doen de zwarte nationalisten
dan genoeg om die blanke angst
weg te nemen
Biko: "Dat zou momenteel erg
moeilijk zijn en mogelijk ook
ongewenst". Je kunt je tijd ver
knoeien door het wegnemen
van angst bij de blanken. Wij
willen de blanken nu laten zien
wat voor keuzemogelijkheden
ze hebben en ik denk soms wel
eens datje mensen eerder "om"
krijgt door in te spelen op hun
angstgevoelens dan door tegen
ze te preken".
"Hoe beoordeelt u de nieuwe
Amerikaanse politiek ten op
zichte van Zuid-Afrika
"Als erg verwarrend. Ik ben
ontzettend beducht voor de rol
die Amerika bereid zou zijn te
spelen bij het- veranderen van
het huidige systeem in dit land.
De Verenigde Staten hebben
een dermate lange conduites
taat van onderhandelingen met
de blanke minderheid - door de
wederzijdse handel, investerin
gen, gezamenlijke diploma
tieke offensieven en de één of
andere onderhandse overeen
komst over veiligheid in de In
dische Oceaan - dat iedereen
die zich hier sterk maakt voor
veranderingen Amerikaanse
ouvertures vermoedelijk met
grote achterdocht zal bekijken.
En wanneer Amerika geen been
aan de grond krijgt bij de
authentieke revolutionaire
groepen, dan zal men daar niet
met de armen over elkaar
blijven toekijken. Amerika zou
dan een eigen groep naar voren
willen schuivèn, die eigen
groep de overheersende factor
willen maken. Volgens mijn
analyse zal geen van de waar
achtig nationalistische groepe
ringen Amerikaanse hulp wil
len aanvaarden".
"En hoe beoordeelt u Andrew
Young (de Amerikaanse VN-
ambassadeur
"Young zit moeilijk. Ik be
twijfel of hij het hart op de
rechte plaats heeft. Naar mijn
ïpzicht is hij een nogal am
bitieuze zwarte die de zaken
behoorlijk neutraal zal moeten
spelen. Hij kan zijn zwart-zijn
niet profileren. Hij zal zijn in
schikkelijkheid en aan
vaardbaarheid voor de hoofd
stroom van de blanke Ameri
kaanse politiek moeten profile
ren. Maar hij heeft bezorgdheid
gewekt, Zuid-Afrika centrale
aandacht gegeven en een mo
reel element aangebracht in de
Amerikaanse politiek ten op-'
zichte van Zuid-Afrika".
De weduwe van Biko met hun twee kinderen.
