Excuses
aan alle mensen die
we moesten
teleurstellen!
Gevangen Ier
weigert eten
Beter "klimaat'
voor kinderen
in ziekenhuis
BUITENOM
BINNENDOOR
Den Haag
vandaag
in kleur
ZATERDAG 29 OKTOBER 1977
BINNENLAND
AMSTERDAM - De 38-jarige Ier
Patrick Callagher, die sinds begin
juni gevangen zit in het Am
sterdamse huis van bewaring, is elf
dagen in hongerstaking. De Ier
probeert zo een mogelijke uitleve
ring te voorkomen. De danig ver
zwakte Callagher is gisteren over
gebracht naar het penitentiair
ziekenhuis in Scheveningen.
De Ierse Republiek heeft om uitle
vering van Callagher gevraagd in
verband met een roofoverval in
Dublin. De Ier zelf beweert, dat po
litieke motieven aan het verzoek
om uitlevering ten grondslag lig
gen. Callagher is IR A-lid, zegt hij.
De Amsterdamse rechtbank achtte
enige tijd geleden uitlevering van
Callagher toelaatbaar. De Ier is
daarop in beroep gegaan bij de
Hoge Raad in Den Haag, die nog
geen uitspraak heeft gedaan. Na de
uitspraak van de Hoge Raad is de
uiteindeliike beslissine over de
uitlevering aan de minister
tJustitie.
'Callagher kwam na zijn bankover
val met een vals paspoort ons land
binnen. In Amsterdam werkte hy
geruime tijd bij de stadsreiniging.
Hij liep tegen de lamp, toen hij bij
toeval door de Amsterdamse politie
werd gearresteerd voor het bezit
van een alarmpistool.
ARNHEM - De oud-directeur
van de Arnhemse toneelschool Ben
Groenier is op 71-jarige leeftijd
overleden. De crematie heeft giste
ren in stilte plaats gehad. Als acteur
maakt Groenier een carrière die
hem na de Tweede Wereldoorlog
bij het Amsterdams Toneelgezel
schap en de Toneelvereniging
bracht. Hij was sedert de oprichting
in 1956 directeur van de toneel
school, wat hij bleef tot hij in 1970
met pensioen ging.
Penning voor prof. Snellen
LEIDEN - Prof. dr. H. A. Snellen cm Einthovënpënnïng.
Dit gebeurde tijdens een herdenking in het laboratorium voor fysiologie,
van de dood van Willem Einthoven (50 jaar geleden).
Einthoven was een Nederlands fysioloog 1860-1927) en hoogleraar aan de
Leidse universiteit van 1886 af. Hij kreeg in 1924 de Nobelprijs voor zijn
uitvinding van de snaargalvanometer waarmee zeer geringe electrische
spanningsverschillen in een orgaan kunnen worden aangegeven.
Prof. Snellen is hoogleraar inwendige geneeskunde met cardiologie als
bijzondere opdracht. Sinds 1971 is hij met emeritaat.
De herdenking was onderdeel van een door de Boerhaavecommissie voor
Voortgezet Onderwijs georganiseerd symposium met als thema "Ontwik
kelingen in de electro-cardiografie 1927-1977".
Elektrocardiografie behelst het onderzoek naar de werking van het hart
door middel van een zg. elektrocardiogram. Aktiestromen van het hart
worden met behulp van op het lichaam bevestigde elektroden geregistreerd
en zichtbaar gemaakt, waaruit vervolgens bepaalde conclusies getrokken
kunnen worden.
Op de foto naast prof. Snellen, die links staat, de rector magnificus, prof.
ROTTERDAM - In Rotterdam is
vandaag de landelijke vereniging
'Kind en ziekenhuis' opgericht, die
zich ten doel stelt, 'het behartigen
van het welzijn van het kind voor,
tijdens en na een ziekenhuisop
name'.
De vereniging komt voort uit een
werkgroep die vorig jaar is ge
vormd na de publikatie van het
proefschrift 'Kinderkliniek' van
mevrouw dr. W.J.C. Boelen-van
der Loo. Ze gaat onder meer be
staande plaatselijke en regionale
groepen die zich bezighouden met
de opvang van kinderen in zieken
huizen steunen, en nieuwe stimule
ren. Daartoe zal ze een landelijk in
formatie- en dienstverleningscen
trum opzetten. De vereniging be
staat zowel uit ouders als uit wer
kers in de gezondheidszorg.
Maatregelen die ze wil bevorderen
zijn onder andere een zo groot mo
gelijke verruiming van de be
zoektijden, het scheppen van mo
gelijkheden voor ouders om in het
ziekenhuis te overnachten, een
goede communicatie tussen ouders
en werkers in het ziekenhuis en
aandacht voor de speciale behoef
ten van kinderen in de opleiding
van medici en verpleegkundige.
Tijdgebrek
Mevrouw Boelen, lid van het ver
enigingsbestuur, zei op de oprich
tingsvergadering dat bij kinderen
die in een ziekenhuis terecht ko
men allerlei emoties een rol kunnen
spelen: ze zijn ziek, bang voor het
onbekende, ze moeten medische
ingrepen en onderzoeken onder
gaan en ze worden geconfronteerd
met een groot aantal 'vreemde'
mensen, terwijl door de dag- en
nachtdiensten ook de directe ver
zorgers veel wisselen. Door tijd
gebrek en vastgeroeste gewoonten
komen maatregelen om de kinde
ren zich prettig te laten voelen of
gerust te stellen volgens dr. Boelen
nogal eens in het gedrang.
Mr.H.R. Marcelis, medewerker van
de nationale ziekenhuisraad, her
innerde eraan dat het verschijnen
van het proefschrift van Mevrou
wen Boelen voor de NZR aanlei
ding is geweest de commissie
'ziekenhuisklimaat voor 0 tot 18-ja-
rigen' in te stellen. Deze bestaat uit
kinderartsen, verpleegkundigen,
ziekenhuisdirecteuren, ouders,
psychologen, pedagogen, maat
schappelijk werkers, en spelleid-
sters. De commissie, die in maart
van dit jaar is gestart, zal in de loop
van 1978 verslag uitbrengen en
aanbevelingen doen. De gedachten
die binnen de nieuwe vereniging
bestaan en die er zullen worden
ontwikkeld, zullen worden betrok
ken in de discussies van de NZR-
commissie, waarvan ook een verte
genwoordigster van de vereniging
lid is.
Geleidelijk
De NZR-commissie gaat er bij haar
werkzaamheden van uit, dat nade
lige effecten van een ziekenhui
sopname voor het kind zoveel mo
gelijk moeten worden voorkomen
of opgevangen. Mr. Marcelis waar
schuwde, dat verbeteringen alleen
geleidelijk kunnen worden door
gevoerd. Bovendien zal een oplos
sing gevonden moeten worden
voor de financiële concequenties.
ROTTERDAM/SCHIEDAM -
De ruim 1000 werknemers van
de werf Gusto in Schiedam
hebben gistermiddag het werk
neergelegd om mee te lopen in
een demonstratieve optocht, uit
protest tegen de plannen om de
werf te sluiten. De demonstratie
was een initiatief van het comité
"Gusto open", dat zich de afge
lopen maanden heeft ingezet
voor het behpud van de werk
gelegenheid bij deze werf.
HILVERSUM - Met ingang van
1 november zal de televisiestu
dio van de NOS aan het Korte
Voorhout in Den Haag over
gaan op kleur. Dat betekent, dat
in het vervolg "Den Haag van
daag", de Haagse uitzendingen
van het NOS-journaal, inter
views en andere bijdragen voor
de actualiteitenrubrieken ook
van de andere omroeporganisa
ties in kleur te zien zullen zijn.
De studio Den Haag, in het
voormalige provinciehuis, was
de laatste van de NOS-studio's,
die nog niet voor kleuruitzen-
dingen geschikt was. Dat ge
schikt maken voor kleur heeft
2,5 miljoen gulden gekost.
Goedkope boter
BRUSSEL/DEN HAAG - Rond
Kerstmis zullen de consumenten in
de EG goedkope boter kunnen ko
pen. De Europese commissie heeft
besloten, de lidstaten de gelegen
heid te bieden in totaal 72.000 ton
uit de overschotvoorraden te ver
kopen met een prijsreductie van 70
rekeneenheden per honderd kilo,
dat is 2,38 gulden per kilo of een
kleine zestig cent per pakje.
ADVERTENTIE
it
Maar de tweede druk van
'Feesten in Nederland'verschijnt binnenkort.
Het was niet te voorzien dat we in ongeveer twee
weken door de hele forse oplaag van ons jubileumboek
heen zouden zijn. Dit succes heeft ons overrompeld!
Maar geen nood. De tweede druk komt
binnenkort van de pers. Wie nü een spaarrekening
opent met een minimum inleg van 50,-, krijgt een
tegoedbon voor een exemplaar van 'Feesten in
Nederland'.
Maar denkt u er wel aan: zo
lang de voorraad strekt. Bovendien
is de aktie op 5 november afgelopen, n
De tegoedbon kunt u tot 6 december jspfegJ
inwisselen. nederlandschemidoenstandsbank
'Feesten in Nederland'.
Gratis jubileumgeschenk
voor nieuwe spaarders.
De NMB denkt met u mee. Nu al zo'n 50 jaar.
Geloof (1)
Een predikant uit Leiderdorp
stuurt de volgende brief:
"Han Mulder schrijft in de rub
riek "Buitenom Binnendoor"
van 22 oktober jl. n.a.v. de op
merking van mr. Bakker Schut
dat er voor hem geen onzeker
heid over bestaat dat het drietal
(Baader, Raspe, Ensslin) is ver
moord: waarom zegt hij
zulke domme dingen? Bij velen
onzer begint het geloof waar de
verklarende rede het laat afwe
ten. Pastoors en dominees heb
ben er zelfs hun beroep van ge
maakt en dat mag want het is hun
métier".
De briefschrijver vervolgt dan:
"nu gaat het mij niet zozeer over
de opmerking van Bakker Schut,
al zal Mulder moeten toegeven
dat hij ook geen aanwijzingen
heeft op grond waarvan de op
merking van Bakker "dom" zou
zijn. Bovendien zou de genoemde
voorzichtigheid van zijn West-
duitse collega's op zich best te
verklaren kunnen zijn vanuit het
klimaat, dat in de Bondsrepu
bliek na de RAF-acties is ont
staan. Over verklarende rede ge
sproken! Maar waar het mij
vooral om gaat is Mulders op
merking, dat pastoors eh domi
nees hun métier hebben gemaakt
van het "geloof, dat voor velen
onzer begint waar de verklarende
rede het laat afweten".
"Nu zou ik mij kunnen voorstel
len, en doe dat graag dat het mé
tier van Mulder hierin bestaat dat
hij pas over het métier van ande
ren zal schrijven als op zekere
hoogte een "insider", eri niet
"buitenom". Waarom schrijft
Mulder zulke domme dingen"?
"Immers het "geloof', waarmee
pastoors en dominees (en geluk
kig niet alleen zij) zich bezighou
den is geheel iets anders dan wat
buiten de rede ligt, Als Mulder
zich had verdiept in het vak
theologie, dan had hij gemerkt
dat daarin een groot beroep
wordt gedaan op de verklarende
rede. Maar dan had hij ook ge
merkt dat de Bijbel als ge-
loofsnorm ons leert om zelfs kri
tisch te zijn ten aanzien van "de
verklarende rede". Want zelfs
deze "rede" is voor een gelovige
en een theologiebeoefenaar geen
laatste instantie, maar een gege
venheid waar afgoderij mee be
dreven kan worden. Ook de rede
staat onder kritiek van Gods ra
tionaliteit. Daarom is het geloof
(dat die naam verdient) in hoge
mate rationeel, en niet irratio
neel"!
Geloof (2)
Ik heb deze brief in extenso afge
drukt, omdat ik hem erg interes
sant vind en veronderstel dat er
problemen aan de orde komen
die meer mensen bezighouden
dan alleen die briefschrijver uit
Leiderdorp en mij.
Het wezenlijke punt waar de dis
cussie om draait, lijkt mij, is het
woord "verklarend". Ik begrijp
best dat er in de theologie ge
dacht wordt, "geredeneerd", dat
er - om eens een heel moeilijk
woord te gebruiken "cognitieve"
elementen spelen in de houding
van mensen tegenover God, maar
de rede "verklaart" hooguit voor
henzelf, niet voor anderen.
Er is een psychologische funde
ring te leggen, waarop men zaken
van religie kan bouwen. Om eens
wat te noemen: wij ervaren de
wereld niet slechts direct, door
middel van onze zintuigen, maar
ons wordt ook over die wereld
verteld. Komen op deze wijze on
tastbare zaken als afwezige
grootmoeders, rottende kiezen
(als je teveel snoept) én God niet
voor het eerst in het "geloofsys
teem" van het jonge kind? Voor
dat kind maakt het geen verschil.,
hij gelooft in deze zaken even
zeer, als in de dingen die hij zin--
tuigelijk heeft waargenomen. Als;
mamma zegt dat tandjes gaan rot
ten als het ventje niet na elke
maaltijd die tanden poetst, dan is
dat synoniem voor hem met het
feit dat je tanden gaan slijten, in
dien je ze niet steeds weer poetst.
Waarom is dat zo? Omdat er voor
het jongetje tussen het één en het
ander nog een onbewuste stellig
ligt, t.w. "Mamma zegt alleen
maar dingen die waar zijn". Dat
mamma onware dingen zou kun
nen zeggen, is een alternatief dat
eenvoudig niet te bevatten is.
Mamma is een erkende autoriteit
"van buiten" (hoe dat sociaal-
psychologisch komt laat ik hier
even buiten), op wat zij zegt, gaan
we even axiomatisch ver
trouwend af, als op wat onze zin
tuigen waarnemen (autoriteit
"van binnen").
Geloof (3)
Wat voor het kind in zijn jongste
jaren geldt, geldt ook voor vol
wassen mensen. Wij allemaal
koesteren geloof, "gewettigd"
door een autoriteit van buiten.
Geloof brengt ordening in de
vaak elkaar zo tegensprekende
verschijnselen. Het heeft niks
met naïviteit, of gebrek aan irh
tellect te maken. En evenmin met
domheid. Hier vindt ik me mis
schien even in hetzelfde kamp als
de Leiderdorpse predikant, als ik
zeg dat de 18e eeuw van de Rede
een wenkend postulaat heeft ge
maakt, waarvan we de tweehon
derd jaar die daarop volgden niet
zo vreselijk veel gemerkt hebben.
Ik meen nu (misschien moet ik
wel zeggen, ik geloofdat reli
gie diezelfde psychologisch
noodzakelijke autoriteit "van
buiten" is, als die moeder met dat
tandenpoetsende jongetje van
zoéven. Het geloof, waar de ver
klarende rede het laat afweten.
Geloof (4)
Nu zou ik dit betoogje nog wel
verder kunnen uitrekken. Wan
neer je goed nadenkt, merkje dat
je al snel sprongsgewijze op
oer-waarden en oer-geloof komt,
die verder niet meer in stukjes te
hakken zijn.
"Ook de rede staat onder kritiek
van Gods rationaliteit", stelt de
briefschrijver. Wij komen met
deze constatering niet verder,
omdat wij in elk geval Gods ra
tionaliteit niet kennen, zelfs God
niet kennen. Rest het geloof en
dus komt ook deze geleerde
briefschrijver toch eigenlijk niet
verder dan een variant op dat
aardige Amerikaanse liedje "Je
sus loves me, this I know, for the
Bible tells me so".
Mathilde (1)
Tussen reacties op het overlijden
van Mathilde Willink en dat van
Adriaan Roland Holst, al weer
lang geleden, zit een vreemde pa
rallel. Over de gemeenplaatsen
bij het verscheiden zelf heb ik het
nu even niet. In zeker tien kran
ten heb ik gelezen dat Mathilde
weliswaar zeer vele kennissen en
vrienden om zich heen had, maar
daar ze eigenlijk maar bar een
zaam was. Destijds las je het
zelfde over Roland Holst, vrien
den genoeg, maar toch altijd de
solitair van de winter aan zee.
Het merkwaardigste is nu dat al
die vrienden, neven en magen,
die blijkbaar het in sombere to
nen geschetste isolement in ge
nen dele konden doorbreken, de
zer dagen wel over elkaar heen
buitelen om den volke kond te
doen, hoe goed zij het fenomeen
gekend hebben.
Ik ging met Mathilde zus, ik deed
met Mathilde zo. Destijds was dat
met de grijze bard uit Bergen aan
Zee precies eender het geval.
Het is een stuitend soort ijdel-
heid. Daarnaast misschien in de
verte verwant aan gebeurlijk
heden rond het overlijden van
minder hooggezetenen. Ook daar
het volstrekt onbeschermd zijn
van het object van genegenheid.
Tante heeft mij vroeger al dat rin
getje beloofd. Oom heeft altijd
gezegd, als ik er niet meer ben,
mag jij die eerste druk van het
volledige werk van Dickens heb
ben. Bij een Mathilde strijden alle
vermeende en niet vermeende
erfgenamen om de nagelaten
roem. En nogmaals, de succes
sierechten worden vervolgens
betaald in ontluisterende opris
pingen in krantenkolommen of
voor een microfoon.
Mathilde (2)
Mathilde's grootste faam ligt toch
wel in de jaren zeventig. Het tur
bulente decennium dat eraan
vooraf ging en dat vele water
dicht geachte schotten binnen
onze samenleving als poreus en
voos ontmaskerde, vroeg om iets
dat enigszins op een restauratie
leek: de jaren zeventig dus. De
kaarten waren geschud, vooral
nogal wat gerenommeerde, azen
waren van tafel en door de mand
gevallen, maar de wind was toch
weer gaan liggen. Bij het licht
bleek de vernieuwing in wer
kelijkheid een opknapbeurt, de
verveling begon haar kopje op te
steken.
In die sfeer was Mathilde in elk
geval een lichtpunt. Haar gedrag
provoceerde een paar nog niet
gans en al reddeloos verlorenen,
gesjokkeerde keukenmeiden
staken een kaars op en schreven
een krantepagina vol. Hoewel
geen feministe (daar had zij veel
te veel humor voor), leverde zij
door haar niet in de bonte-voor-
was passende moraal een grote
bijdrage in de verdere emancipa
tie van haar sexegenoten.
Haar tragiek was dat zij steeds
meer geaccepteerd en dus gewo
ner werd. Het is meer voorgeko
men. Niet lang nadat huisvaders
zelf hun platen begonnen aan te
schaffen, gingen de Beatles uit
een. Niet lang nadat zij was inge
lijfd in de Privé- en Story-com-
pagnie met al die tevreden Ster-
en popklanten, greep Mathilde in
de la naar wat ze zocht.
HAN MULDER
