André van Buuren gek
op parachutespringen
V
Gezondheidsbureau
heeft geldgebrek
'Basis college zo breed mogelijk'
Avontuur telt niet meermaar
UITNODIGING
'7! ZATERDAG 29 OKTOBER 1977
LEIDEN.
"Door
■Marga Wuis
LEIDEN - Van de laatste
I twee jaren is André van
Buuren misschien drie
—.Weekeinden thuis geweest.
De overige zaterdagen en
dzondagen was hij op het
lu vliegveld Zestienhoven om
eiparachute te springen, of om
„als de weersomstandighe-
a^den dat niet toelieten, met
^de anderen van Flying
.„Dutchmen alleen maar te
'3kunnen praten over het
èfispringen. Om alle ervarin
gen en bijzonderheden uitte
lgkunnen wisselen die er zijn
eilals ze hangend aan hun
^'kleurrijke chutes langzaam
terug naar de aarde vallen.
>ijWat de toeschouwende leek op de
»n grond ziet zijn alleen die vrolijk in
■dde lucht hangende koepels. Waar
aan hij denkt is het avontuur en
vaak ook het gevaar; dat zijn jon
gens die met opzet hun leven in de
waagschaal stellen. Een para die
deze gedachten zou kunnen lezen
Ie zou meteen op zijn achterste benen
aistaan. Want zo is het niet, geen
10 waaghalzerij, maar topsport.
'ei André van Buuren reageert ten-
'e minste zo. 'Het is bewezen dat een
^elektrisch mes gevaarlijker is. Er
)(^worden gemiddeld een 30.000
st sprongen per jaar gemaakt en in
1976 zijn er maar vijftig ongelukken
,gebeurd, waarvan het grootste ge
deelte niet ernstiger dan een ge
broken been. Er was in dat jaar één
dodelijk ongeval'.
"enmerkend voor de vooroordelen
zijn als het om parachute
springen gaat, vindt André het vol
lende. Op het vliegveld Hilversum
en nogal wat klachten bin-
;an omwonenden over ge-
uidsoverlast die ze ondervonden
de vliegtuigen die met para's de
lucht in gingen. De club is toen eens
polsen of het werkelijk ge-
uidsoverlast was wat de mensen
>njdwars zat of dat het om het sprin
gen zelf ging. Toen ze vasthielden
aan het lawaai werden ze allemaal
S mee de lucht ingenomen. Van de
.r> klagers springen er nu drie zelf, één
1- is bestuurslid van de club en van de
anderen is nooit meer een klacht
gehoord.
,rHonderdste
André maakte zelf zijn honderdste
e. sprong bij de opening van Beesten
spul in de Groenoordhal. hij was
degene die de sleutel had waarmee
Beestenspul officieel geopend zou
worden. Doordat hij iets te vroeg
had moeten springen in verband
J^met een melding van Schiphol dat
)0 er twee straaljagers in aantocht wa
ren, kwam hij een eind achter de
.i r
-
Groenoordhal terecht in plaats van
op de afgesproken plaats. Wie zijn
honderdste sprong maakt bereikt
daarmee wel een mijlpaal, maar om
internationaal mee te tellen moeten
toch veel meer, drie- tot vierhon
derd sprongen gemaakt worden.
Zover komen er niet velen. Van
acht mensen waarmee André in de
opleiding zat zijn er maar twee
doorgegaan met springen. De
tweede heeft nu dertien sprongen
gemaakt, André honderd. Vooral
na de eerste sprong durven velen de
lucht niet meer in.
Die eerste sprong wordt gemaakt
na een theoretische opleiding van
drie weekenden. De eerste acht
sprongen worden gemaakt terwijl
de parachute met een lijn verbon
den is met de instructeur in het
vliegtuig, die de parachute opent.
Daarna moet de springer zelf zijn
chute open trekken. Is dat twee
keer goed gegaan, dan wordt de
vrije val opgebouwd. Van een se
conde bij een sprong vanaf 2800
voet (ongeveer 1 kilometer) hoogte,
tot zestig seconden bij een sprong
vanaf 12.500 voet. Hoger mogen ze
niet zonder zuurstof en de chute
moet open zijn op 2300 voet, wantje
moet er tenminste 2Vï minuut aan
hangen.
Vrije val
Bladerend, in een Amerikaans fotoboek over parachutespringen verzucht André: "Was het alvast r
zaterdag..." Voor de foto heeft hij zijn parachute en overall even te vodrschijn gehaald.
360 graden draaien, linksom en dan
rechtsom, een "achterwaartse
exit", achteruit uit het vliegtuig
springen dus, of figuren maken met
meerdere personen, "relative
springen".
André heeft nu zijn D-brevet, het
hoogste oefenbrevet. Hij kan nu
nog een examen doen voor een
springvergunning, en een instruc
teursexamen. Voor de spring
vergunning wil hij graag doorgaan,
want dan mag je zonder instructeur
de lucht in.
Hij is twee jaar geleden begonnen
omdat hij luchtmachtofficier wilde
worden. Maar mentaal was hij
daarvoor niet sterk genoeg, hij
raakte te snel in paniek als er iets
mis ging. Men raadde hem aan te
gaan springen, en dat deed hij. Met
als gevolg dat het nu een soort ver
slaving is geworden waar hij niet
meer buiten kan. Luchtmachtof
ficier kon hij om een andere reden
niet worden. Hij heeft nu een ad
ministratieve baan.
Alle problemen en zorgen die er in
een week werken zijn, worden ver
geten na één sprong op zaterdag.
"Het is alsof er een soort geheugen
verlies optreedt. Je valt helemaal
op jezelf terug. Je leeft zo naar die
sprong toe, een half uur van te vo
ren ben je al zo geconcentreerd dat
er gewoon niets anders meer be
staat". Ook tijdens de reis naar be
neden is de concentratie groot. De
houding van het lichaam als je
springt (als van een baby die in de
lucht gegooid wordt), het in be
dwang houden van de chute zodat
je niet gaat draaien en het sturen
naar de plaats waar je neer moet
komen, zijn belangrijker dan het
mooie uitzicht dat u en mij boeit als
we de lucht in gaan. "Bij mijn eerste
sprong had ik wel even een soort
sensatiegevoel over wat ik beneden
me zag. Maar dat duurde niet langer
dan een seconde of vijftien. Toen
had ik mijn gedachten weer bij el
kaar en kon me weer concentreren
op wat ik doen moest". Hij had bij
die eerste sprong geen problemen
van toch op het laatste moment niet
durven. "Je doet bij zo'n eerste
Kleurrijke koepels rood met geel) vallen langzaam terug naar de aarde
(6 meter per seconde).
sprong gewoon wat je opgedragen
wordt, wat er van te voren zo is in
gepompt dat je al niet anders meer
weet. Je gaat onder de vleugel zit
ten en als de instructeur roept
"go"!, dan spring je".
Technische kennis
Het is niet meer wat het geweest is
en wat je zou verwachten dat het
nog is, het avontuur dat lokt. Toen
Leonardo da Vinci in 1495 het
eerste ontwerp van een parachute
maakte, had hij toen in de peiling
dat André van Buuren in 1977 een
zeer technisch verhaal zou vertel
len en die technische kennis ook
wel moet bezitten wil hij goede
springresultaten halen? Toen de
eerste sprong in 1617 werd gemaakt
was dat nog een bijzonder avon
tuurlijke aangelegenheid, want de
parachute was toen nog onbe
stuurbaar. Nu houden de para's
wedstrijden in het precisie-sprin-
gen, waarbij ze moeten proberen
met hun voet neer te komen op een
witte stip op de grond. En nu zijn er
topspringers als Jaap Havekotte
die tijdens de vrije val een serie
maken van 360 graden linksom, 360
graden rechtsom, een achter
waartse salto en dat alles twee keer
in 7.56 seconden.
Het is een topsport, van de eerste
Nederlandse para-club die in 1953
door oud-KNIL-gangers werd op
gericht, uitgegroeid tot een
twaalftal verenigingen met gemid
deld 150 leden per vereniging. Het
is de enige ongesubsidieerde sport,
en daarom nogal duur. Een para
chute kost gemiddeld 800 en elke
sprong moet betaald worden. Dat
kost, afhankelijk van het aantal
mensen per vliegtuig en van de
hoogte, 15 tot bijna 60 gulden per
sprong. Maar als je zo bezeten bent
van een sport als André van Buuren
van parachutespringen, dan telt dat
niet meer. Dan leef je een hele week
naar het weekend toe en daar teer je
de volgende week op. En voor de
toeschouwende leek op de grond
blijft het een fraai gezicht, waar of
niet?
"Steeds meer activiteiten
,EIDEN - Dat de kennis over
oedingsgewoonten slecht is. is
het Bureau Gezondheids-
oorlichting van de GG en GD niets
ws. Het straatonderzoek van
aantal Leidse medische stu-
lenten en diëtistes, dat dit gegeven
"n twee weken geleden weer eens
tan het licht bracht, heeft voor het
i trouwens in het algemeen
errassende resultaten opge
leverd. Het is zelfs de vraag of het
•nderzoek eigenlijk wel zo nuttig
al wil mevrouw Zwart, direc-
van de GG en GD daar niet
egatief over oordelen. "Ik ben ql
ö.folij", zegt ze, "dat ze bij dat onder
hoek weer 250 mensen een beetje
•ewust hebben kunnen maken van
n [goede en slechte voedingsgewoon-
ezondheidsvoorlichting - zo
{blijkt ook hier weer uit - is niet een-
,0 voudig. De vraag hoe je de mensen
5_ moet bereiken, is op zichzelf al een
it peel probleem. Laat staan datje als
ureau Gezondheidsvoorlichting
illusie zou mogen hebben dat de
'erstrekte adviezen meteen zouden
g worden opgevolgd.
'Een zeer praktisch probleem
het Bureau Gezond
heidsvoorlichting te kampen heeft,
is een gebrek aan geld. In het eerste
jaar van z'n bestaan kon het bureau
(nog redelijk rondkomen van de
40.000 gulden die voor de voorlich
tingsactiviteiten beschikbaar wa
ren gesteld. Maar al in het tweede
jaar werd de post verhoogd tot
100.000 gulden. En inmiddels zou
de financieel armlastige gemeente
Leiden eigenlijk opnieuw met de
billen bloot moeten om de logische
uitbreiding van de gezondheids
voorlichting eveneens te financie-
Tandbederf
Twee jaar geleden begon het bu
reau onder leiding van diëtiste
Henny Vermaas - toen part-time,
nu full-time aan de GG en GD ver
bonden - met beperkte voorlich
tingsactiviteiten voor kinderen van
0 tot 6 jaar de strijd tegen het tand--
bederf en het bijbrengen van goede
eetgewoonten. Via ouders,
leerkrachten, artsen, verpleegkun
digen, kinder en buurtcentra wer
den bulletins op grote schaal ver
spreid. En na verloop van tijd werd
het voorlichtingsmateriaal op niet
minder grote schaal aangevuld.
Inmiddels heeft het bureau z'n ac
tiviteiten flink uitgebreid. Het be
strijkt nu zo'n 50 kleuterscholen en
60 tot 65 lagere scholen en scholen
voor buitengewoon onderwijs in
Leiden. Een paar keer per jaar gaat
Henny Vermaad bij de scholen
langs om zelf actief voorlichting te
geven. Suggesties en problemen
"in het veld" komen al dan niet
door middel van speciale vragen
lijsten bij een commissie terecht,
die het bureau begeleidt. In die
commissie hebben o.a. zitting een
arts, een tandarts, vertegenwoordi
gers van het onderwijs en een pe-
VVV-Leiden e.o. houdt op vrijdag, 4 november a.s. haar
jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in Hotel Nieuw Minerva,
Vrouwensteeg 11 te Leiden, aanvAng 16.30 uur.
De Leidse VVV, 75 jaar jong, is nu uitgegroeid tot een
"wegwijsmaker" voor heel Nederland op recreatief gebied. Het
pakket diensten heeft een grote uitbreiding ondergaan en
bestaat thans onder meer uit de Logis Informatie Dienst, het
Theater Bespreekbureau, de Landelijke VVV Geschenkbon en
het Agentschap van de Nederlandse Jeugdherberg. Centrale voor
het inschrijven van nieuwe NJHC-leden. De Leidöe VVV is nu
ieders vraagbaak geworden, ook voor een zinnige invulling van
de circa 130 vrije dagen per jaar waarovêr men tegenwoordig
kan beschikken.
Zij is daarom niet meer weg te denken uit het maatschappelijk
bestel en verdient ook Uw steun: aarzelt daarom niet ah bezoekt
de Algemene Ledenvergadering van de Leidse VVV. Komt eens
luisteren naar wat de VVV van Leiden ook U te zeggen heeft. Na
Uw vragen en onze antwoorden wordt ook U lid van Uw eigen
VVV. Bij voorbaat roepen wij U een hartelijk welkom toe.
Bestuur en Direktie VVV-Leiden e.o.
De onderwijskracht is bij de ge
zondheidsvoorlichting een belang
rijke "sleutelfiguur". Van hem of
haar is het immers afhankelijk hoe
de informatie op de kinderen wordt
overgebracht. Ook al stelt het Bu
reau Gezondheidsvoorlichting
honderden wandplaten, folders en
ander praktisch materiaal (zoals de
bekende grote tandenborstel en het
bijbehorende voorlichtingsgebit)
ter beschikking.
Voor de scholen zijn eveneens spe
ciale werkbladen vervaardigd.
Maar ideaal zou zijn, aldus mev
rouw Zwart en Henny Vermaas,
wanneer er, als het maar even kan,
tijdens de normale lessen op ge
zondheidsvoorlichting wordt over
geschakeld. Het woord hygiëne tij
dens een taalles, zo redeneren beide
dames, geeft daarvoor al voldoende
aanleiding.
Henny Vermaas: positieve reacties.
Verkeer
Onder gezondheidsvoorlichting
wordt inmiddels al veel meer ver
staan dan alleen informatie geven
over tandenpoetsen en verant
woorde voeding. "We geven nu ook
voorlichting .over het gebit, over
hygiene en over verkeer. En sinds
kort hebben we een pakket voor de
scholen, dat heet "Slaap wel" en dat
gaat over goede nachtrust, op tijd
naar bed gaan", vertelt Henny
Vermaas. Vrij nieuw in het voor
lichtingsmateriaal is een bord
waarop een (kleuter)klassesituatie
is afgebeeld; door middel van zelf
klevende figuurtjes kan dan wor
den aangegeven hoe in de dage
lijkse omgeving van het kind ge
vaarlijke situaties kunnen ontstaan
(bijv. zonder te kijken met een
voorwerp door de klas lopen, waar
door het kind zichzelf en anderen
kan verwonden).
Behalve de (steeds weer nieuwe) in
formatiebulletins gaan er jaarlijks
zo'n 900 wandplaten naar de Leidse
kleuterscholen en een slordige 2300
naar de lagere scholen en scholen
voor het buitengewoon onderwijs.
Ook de club- en buurthuizen en bij
voorbeeld kindercrèches worden
evenwel bij de informatiestroom
betrokken.
Henny Vermaas meent dat het ef
fect van al die voorlichting nu, na
twee jaar, langzaam maar zeker
zichtbaar begint te worden. "Uit
het onderwijs krijg je in het alge
meen altijd wel positieve reacties
en ook ouders, voor wie ik wel le
zingen hou op ouderavonden, ne
men zich wel voor om beter op be
paalde dingen te gaan letten. Er is
in elk geval nu al bereikt dat er op
veel scholen als er iemand jarig is,
niet meer met snoep wordt rond
gegaan."
Als het aan mevrouw Zwart en
Henny Vermaas ligt, wordt de ge
zondheidsvoorlichting liever van
daag dan morgen uitgebreid tot in
het voortgezet onderwijs en bij
voorbeeld op de vormingscentra
voor werkende jongeren. Het ziet er
evenwel niet naar uit dat het rijk of
de gemeente op redelijk korte ter
mijn financieel zal bijspringen.
LEDENVERGADERING D'66:
LEIDEN - D'66 zal met een eigen
lijst en een eigen programma deel-
nemen aan de gemeenteraadver
kiezingen in mei 1978. de afdeling
zal serieus de mogelijkheid onder
zoeken van een college van B en W
op zo breed mogelijke basis.
Dat is, vrijwel letterlijk, het besluit
dat de ledenvergadering van D'66
gisteravond heeft genomen. De le
den brachten daarmee een wijzi
ging aan in het voorstel dat het be
stuur van D'66 - Leiden had inge
diend. Ook het bestuur was van
mening dat D'66 zelfstandig - dus
niet samen met de PPR op één lijst
- de verkiezingen in moeten gaan,
maar meende dat de vorming van
een college nagestreefd zou moeten
worden, dat zou steunen op verte
genwoordigers van PvdA, PPR,
D'66 en WD. Het bestuur wilde
niet bij voorbaat met het CDA over
samenwerking in een college gaan
praten, vanwege het gedrag dat de
fractie van de christen-democraten
de afgelopen jaren in de gemeente
raad ten toon heeft gespreid. Een
vrije grote stroming binnen de le
denvergadering voelde er niet voor
om het CDA bij voorbaat uit te slui
ten. Anderzijds was er een kleinere
groep, geconcentreerd rond o.a.
wethouder Oosterman, die liever
de huidige samenwerking met
PvdA en in ieder geval PPR voort
wilde zetten. Beide groeperingen
vonden elkaar kennelijk op de for
mule dat het college in 1978 op een
"zo breed mogelijke basis" moet
worden gevormd; ook de meeste
bestuursleden stemden voor deze
formulering. De passage in het be
stuursvoorstel dat D'66 aan een
college met alleen PPR, PvdA en
D'66 zelf uitsluitend meewerkt, als
deze partijen een bredere college
vorming in 1982 willen nastreven,
werd geschrapt. Ook dat gebeurde
trouwens met instemming van het
bestuur. Een voorstel van mevrouw
Van der Scheer, die vroeger lande
lijk voorzitter van D'66 was, om
samenwerking op basis van prog
rammavergelijking voor de verkie
zingen na te streven, en het eerst
daarover te gaan praten met de
PPR werd met 11-19 verworpen.
Jongeren zien
weinig heil
in politiek
LEIDEN - Meer dan 60 procent van
de werkende jongeren uit Leiden
en omstreken vindt, dat de poli
tieke partijen niet te vertrouwen
zijn. Dit Blijkt uit een enquête die
de KWJ Leiden heeft gehouden, ter
gelegenheid van het vijfjarig be
staan van de werkende jongerenor
ganisatie in Leiden. De resultaten
werden gisteren op de feestavond
bekendgemaakt.
De enquête is gehouden onder 210
werkende en werkloze jongeren.
De KWJ stelt in een voorwoord dat
dit onderzoek geen antwoord op de
vraag geeft hoe de plusminus 1
miljoen werkende jongeren in Ne
derland er over denken. Dat de en
quête inderdaad niet zo represen
tatief is, blijkt wel uit de antwoor
den op de vraag aan welke politieke
partij degongeren de voorkeur ge
ven. „Meer jongeren neigen naar de
kant van de PvdA, D'66 en PSP,
dan naar het CDA. Voor de rest
werden enkele malen genoemd de
CPN en de WD", aldus de KWJ.
Uit landelijke enquêtes die vlak
voor de verkiezingen van mei zijn
gehouden is echter juist een sterke
voorkeur voor WD en PvdA bij de
jongeren naar voren gekomen.
De meeste van de 210 mensen die
de dertig pagina's tellende vragen
lijst hebben ingevuld, is werkzaam
in de gezondheidszorg (82). Van de
ondervraagden doet 77 procent zijn
werk graag, 15 procent vindt dat het
wel gaat en 8 procent doet het niet
graag.
Vijftig procent was wel eens werk
loos geweest of is nog werkloos.
Over eventueel korter werken als
middel om de werkloosheid te be
strijden is men verdeeld; 96 jonge
ren willen wel korter \yerken, 83
.niet. Een ander middel om meer
mensen aan een baan te helpen is
de leerplicht verlengen tot bijvoor
beeld 18 jaar. 73 mensen waren het
hiermee eens, 69 waren er tegen.
Van de 113 jongeren die nu nog
thuis wonen, zeggen 42 wel en 62
niet op kamers te willen wonen. De
argumenten van de 62 die niet op
kamers willen, zijn dat er goed voor
ze gezorgd wordt, kamers te duur
zijn of dat ze nu maar weinig kost
geld hoeven te betalen.
In hun vrije tijd luisteren de jonge
ren het meest naar muziek of gaan
uit. Daarnaast wordt er nog heel
wat gelezen.
A ft MAAKT
iMALjSS?
I Veredelde Kruipolie
lbesliiidend
B°es,L
beschermend.
Chemische Fabr.'Schiedam' 010-26.47.56
