Betere rolstoel
en'praatsysteem'
Huizen"koek" zo goed als op
/andalen
(aan tekeer:
roor 10 mille
schade bij SJC
- rwee Voorhouters werken keihard aan zelfstandigheid IWaddinxveners
ian langdurige zieken en zwaar gehandicapten
Sporthal Alkemade
vier ton duurder
JSDAG 25 OKTOBER 1977
betrapt
>oed
30RDWIJKERH0UT - In een kleine werkplaats in de gemeente Noordwijkerhout
irdt sinds anderhalfjaar keihard gesleuteld aan de totale zelfstandigheid van de zwaar
hamelijk gehandicapten en de langdurig zieken. De apparatuur die door Peter Tausch
Ron van Delft wordt ontwikkeld opent perspectieven voor mensen die al jarenlang niet
eer met anderen hebben kunnen communiceren. De beide Voorhouters hebben samen
firma Petronics opgericht, een naam die is samengesteld uit Peter en Ron en daaraan is
jt woordje niks toegevoegd. "Want", zo redeneren Peter en Ron: "we hebben het samen
(gezet en zijn met niks begonnen. Die "k" hebben we vervangen door een "c" uit
lectronics", want dat is het gebied waarop we werkzaam zijn".
ët heeft maar heel weinig ge
peeld of het bedrijfje had zich in
{financiële strop verhangen. Ook
I nog is de situatie niet bepaald
bskleurig te noemen. Het is
achten geblazen; wachten op geld
I de vernuftige apparaten in pro-
jiktie te kunnen brengen. Maan-
in geleden hebben de beide fir-
anten een subsidieaanvraag in-
jdiend bij de verschillende minis-
ries ter grootte van twee ton. "Als dit moment zo'n_800 gulden
)t niet kan hopen we op een ren-
lening", aldus Peter Tausch
lage snelheid afstelt, kunnen ook zij
zich in een rolstoel voortbewegen.
Tot nu toe was dat vrijwel onmoge-
kleine beweging, al is het maar met
de tong of met een vinger, komt
"electriciteit" vrij. Die kleine
lijk, omdat spastici hun bewegin- hoeveelheid energie wordt ver
gen niet kunnen controleren. Met sterkt en omgezet in een signaal,
de bestaande rolstoelen zouden ze Als een patiënt de schakelaar even
teveel ongelukken en botsingen aanraakt, verschijnt op het voor
veroorzaken". Zo'n apparaat dat hem staande televisiescherm een
bevestigd kan worden aan elke rol- alfabet. Als hij de schakelaar weer
stoel, die reeds langs electrische aanraakt dan gaat er een pijltje
weg wordt voortbewogen, kost op langs de letters en als de patiënt die
gaat letter nodig heeft
volgens Peter Tausch als het ir
produktie komt veel minder kos
woord te
vormen, drukt hij weer op dezelfde
knop en de letter verschijnt op het
die het schandalig vindt dat ten. De aanvragen voor de appara- beeldscherm. Zo kan hij woorden
Êt bij de ministeries zolang duurt, ten stromen bij honderden binnen, vormen en aanwezigen duidelijk
vooral uit het buitenland. Volgens maken wat hij wil. Je kunt ook zin-
Peter Tausch zijn er op dit moment nen invoeren die een bepaald sym
bool geven. De patiënt raakt de
"schakelaar" even aan; het pijltje
het wachten gaat langs de symbolen en als het
practische ap- pijltje bijvoorbeeld bij de Griekse
letter delta komt, dan verschijnt op
|oor
[enk van der Post
lolstoel
(jlgens Peter Tausch zijn de elec-
pche rolstoelen in principe nooit
iranderd. Wel zijn er allerlei "aar-
gheden" bijgebouwd, maar de
bis is jarenlang gelijk gebleven.
)e techniek is al veel verder. De
Istoelen zijn achtergebleven. Om
veel mogelijk winst te maken
lan de rolstoelfabrikanten ook
et gauw over op een ander mo
ll", verteld Ron van Delft. Hij
{eft een apparaat ontwikkeld met
feter Tausch waardoor rolstoel-
ktiënten veel meer controle kun-
{n uitoefenen op hun stoel: "Als je
jvoorbeld met een bestaande rol-
Del een hoogte afreed, moest je de
Ihakelaar in z'n^ achteruit zetten
In niet loeihard naar beneden te
(den. De rolstoel, die wij van
euwe electronische apparatuur
ïbben voorzien blijft een con-
ante snelheid rijden: of een rol-
oelpatiënt een hoogte op- of af-
jdt.tle snelheid blijft constant. En
at opent ook perspectieven voor
pastici. Als je de schakelaar op een
vijf rolstoelfabrikanten die in totaal
orders hebben geplaatst
10.000 apparaten,
is op geld. Het z(
paraat zal binnen enkele jaren
verd wordenbij vele duizenden het beeldscherm: "Ik heb trek
langs electrische weg voortbewo- eten". Het klinkt in eerste instantie
gen rolstoelen. nogal ingewikkeld, maar buiten het
technische gedeelte zijn de appara
ten via één zendertje (schakelaar)
zeer eenvoudig te bedienen. Vol
de unieke, gens Peter Tausch is het mogelijk
i grote hoeveelheid toestel
gelijkheden betreft amper in het len en apparaten aangesloten kun-
licht staan van de verschillende nen worden, maar daarvoor moeten
functiesystemen", die Peter eerst programma's worden ge-
op
diefstal
n van de vele apparaten, die bij Petronics
i Delft, mede-firmant.
Uniek
Tausch en Ron van Delft hebben
uitgedacht. Zo'n apparaat op een
rolstoel betekent een verbetering
van bestaand materiaal. De uitvin
ding van een schrijfcommunica-
tiesysteem annex telefoon- en
alarmsysteem luidt een geheel
nieuw tijdperk in. Hebt u ooit eens
getelefoneerd met een kennis via
het televisiescherm en de typ-
maakt. In Noordwijkerhout staan
ook een typemachine en een tele
foon aangesloten op de Petromatic
- het vernuftig apparaat waar alles
om draait. Met dezelfde schakelaar
kan de patiënt telefoonnummers
samenstellen en contact opnemen
met kennissen en familieleden.
Voor mensen die doofstom zijn,
kunnen ook typerruachines worden
nenkort allemaal tot de mogelijk- samen op de monitor en belt bij
heden behoren. Personen, die voorbeeld zijn ouders op. Die horen
communiceren. In de werkplaats hoorn aan op de typewriter die de
van Petronics aan de- Heereweg zinnen die kilometers verder wor-
staat de complete apparatuur opge- den doorgeseind, uittikt. De ouders
steld. Peter Tausch: "Met een kunnen ook nog antwoorden. Dat
mogelijk door de bediening
van een en dezelfde schakelaar. Uw
verslaggever was in staat om in vijf
minuten via de schakelaar en het
televisiescherm op te bellen. Moei
lijk is het niet. De prijs van het sys
teem en de bijbehorende apparaten
(speciale telefoon, electronische
typemachine, televisie, etc.) ligt
tussen de 20.000 en 25.000 gulden.
Een groot deel van dat geld wordt
opgeslorpt door het samenstellen
en verwerken van de programma's.
Peter Tausch: "Het bedienen van
zoveel apparaten als je nog maar
een spierfunctie kunt controleren
is uniek in de wereld en betekent
ongetwijfeld een zeer goede stap in
de richting van een veel grotere
zelfstandigheid en onafhankelijk
heid van zwaar lichamelijk gehan
dicapten en langdurig zieken". Het
behoort thans zelfs tot de moge
lijkheden dat patiënten, die nog
maar controle hebben over één
spier kunnen schaken. "We hebben
de apparatuur beproefd bij ver
schillende langdurig zieken. Onder
andere bij een zieke, die al enige
jaren geen contact meer had gehad
met zijn vrouw. Zij had niets van
hem kunnen vernemen in al die ja
ren, tot hij even gebruik kon maken
van de apparatuur. Hij kon toen
meedelen of hij pijn had", aldus
Ron van Delft.
Toeval
Bij puur toeval kwamen de twee
firmanten elkaar tegen in Voor
hout. Peter Tausch liep al veel lan
ger met plannen om een eigen be
drijfje op te richten, maar beschikte
niet over bedrijfsruimte. Zo'n an
derhalf jaar geleden kwamen ze
vlak bij elkaar in de buurt te wonen;
in Voorhout. Ron van Delft zorgde
voor werkruimte en de firma Pe
tronics werd een feit. Tausch was
daarvoor werkzaam geweest bij de
Meijra in Voorhout, een bedrijf dat
rolstoelen importeert. Daar had de
uit Oostenrijk afkomstige tech
nicus reeds een werkplaats, waar
bescheiden electronische appara
tuur werd vervaardigd. Ron van
Delft heeft jaren bij de koopvaardij
gezeten en daar veel technische er
varing opgedaan. Peter Tausch:
"We hadden voordat we begonnen
al flink wat ideeën in ons hoofd en
daaraan zijn we keihard gaan wer
ken, soms nachten lang. De re
searchkosten waren erg hoog en
dat heeft ons bijna de nek gekost".
WADDINXVEEN - Vier Wad-
dinxveense jongens, in de leef
tijd van zestien tot achttien jaar,
zijn door de rijkspolitie aange
houden nadat twee van hen op
heterdaad op diefstal waren be
trapt.
Het bestuur van de voetbal
vereniging Waddinxveen be
trapte twee jongens die uit een
niet afgesloten kleedkamer in
het clubhuis aan de Sniepweg
voor ongeveer tweehonderd
gulden aan geld en kleding wil
den meenemen. Via dit tweetal
kon ook de identiteit van de
twee anderen worden vast
gesteld. Met z'n vieren hebben
ze sinds juni.van dit jaar meer
malen kleine diefstallen in dit
clubhuis gepleegd.
Voor 22 mille
aan markt
velden gestolen
NIEUWE WETERING-Uit de wo
ning van een marktkoopman in
Nieuwe Wetering is zaterdag een
bedrag van tweeëntwintigduizend
gulden aan baar geld gestolen. Op
het moment dat de inbrekers hun
slag sloegen was de eigenaar niet
thuis. De dieven drongen de wo
ning binnen door een ruit uit de
sponning te lichten. Volgens de
politie had de markthandelaac. zo
veel geld in huis. omdat hij er een
dag later "handel" mee moest
drijven.
BOSKOOP - In de Beurshal in
Boskoop zal zaterdag een ruilbeurs
worden gehouden. Verzamelaars
van postzegels, munten,kaarten
enz. zullen er present zij n. Maar ook
zij die als hobby hebben het verza
melen van mineralen, fossielen,
stenen en schelpen zullen aanwezig
zijn.
Voor de organisatie tekent de ver
eniging "De Verzamelaar". De
Beurshal is zaterdag van elf tot vijf
uur geopend.
Fietser met
luchtbuks
beschoten
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
17-jarige J. Z. uit Alphen aan
den Rijn werd zaterdagmiddag
aan de Saffierstraat.beschoten
met een luchtbuks.
De fietsende jongeman meende
dat hij werd belaagd door twee
jongetjes van een jaar of elf die
met hun wapen schoten vanaf
de zesde of zevende galerij van
een flat.
ALKEMADE - De sporthal, die de
gemeente Alkemade bij het Alke-
bad gaat bouwen, wórdt maar liefst
vierhonderdduizemd gulden (om
precies te zijn f 416.935) duurder.
De gemeenteraad, die donderdag
(27 oktober) vergadert, zal dit be
drag beschikbaar moeten stellen.
De grootste „hap" van die vier ton
gaat naar de overschrijding van de
bouwkosten: ruim tweehon
derdduizend gulden.. Verder zijn de
kosten van inrichting te laag ge
schat; er zal een extra vouwwand
voor het onderwijs .worden aange
bracht; extra kosten moeten er
worden gemaakt (die waren begin
dit jaar nog niet te voorzien) voor de
bouw van een traforuimte, isolatie
van de spouwmuren en rpoeten er
voorzieningen worden getroffen in
verband met de brandveiligheid
van het complex.
Burgemeester en wethouders zijn
er van uitgegaan dat de bow
lingbaan zichzelf moet bedruipen.
De jaarlijkse exploitatiekosten
zullen namelijk via de pachtsom te
rug ontvangen moeten worden.
Eind maart van dit jaar besloot de
gemeenteraad ruim drie miljoen
gulden beschikbaar te stellen voor
de bouw van de sporthal. De
raadsleden deden daarbij wel een
principe-uitspraak: het exploita
tietekort mocht de vijftigduizend
gulden niet te boven gaan.
Na de aanbesteding op 18 oktober
(het werk is imiddels gegund aan de
plaatselijke aannemer Heembouw,
die de laagste inschrijver was)
kwam men er achter dat die 3 mil
joen niet voldoende zou zijn. Een
kwart miljoen put de gemeente uit
het fonds infrastructurele werken.
B. en W. zullen het ministerie Van
Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk Werk opnieuw benade
ren met het verzoek om in aanmer
king te komen voor een subsidie
vanf 250.000. „Zolang wij noggeen
definitieve afwijzing hebben ge
kregen, willen wij al het mogelijke
doen om deze subsidie alsriog te
verkrijgen", zo schrijven B. en W
de raad.
Het gemeentebestuur waarschuwt
de raad maar vast dat hij de ko
mende maanden nog wel eens meer
zal worden geconfronteerd met
prijsstijgingen. „Via de post on
voorzien (een toer) hebben wij hier
mee voldoende 'rekening gehou
den", aldus B en W.
Heembouw krijgt zo spoedig mo
gelijk opdracht om met de bouw
van de sporthal te beginnen. De ac
commodatie moet op 1 september
van het volgend jaar gereed zijn. Dit
is van belang in verband met de te
ontvangen onderwijsvergoeding.
pORDWIJK - In het afgelopen
eekeinde hebben inbrekers op
iestachtige wijze huisgehouden
i de SJC-kantine op het sport-
irk aan de Lageweg.
pn groot deel van de inventaris is
{rt en klein geslagen of ernstig
tschadigd. Tafels, stoelen en
apstokken werden in stukken ge
tapt, de prijzenkast was leegge-
aald, stoelpoten waren door een
Idiotoestel gedrukt, etenswaren
p de vloer gesmeten,
lovendien worden er nog diverse
pederen gemist. Waarschijnlijk
ebben de daders ook nog naar
^ld gezocht, maar zonder resul-
lat, want er wordt nooit geld in
ie kantine achtergelaten.
Ie inbrekers, die vermoedelijk
iet een auto naar het sportpark
jn gereden, klommen over de
letershoge afrastering en ver-
ïhaften zich vervolgens via een
ovenlicht toegang tot de kantine.
voetbalvereniging SJC, die het
ebouw voor een groot deel door
ïlfwerkzaamheid tot stand
rachten, is zeker voor 10.000 gul-
en gedupeerd.
Jsclub
Ook in het gebouw van de
loordwijkse IJsclub op de Jhr.
Jeversbaan aan de Gooweg werd
ngebroken. Hier kwam men bin-
ien door een openstaand raampje.
Verschillende goederen, waaron-
een busje met een klein bedrag
telefoongeld, worden vermist.
Trefpunt
I In het Langeveld sloegen inbre
kers toe in het ontspanningslokaal
Trefpunt op het terrein van het
Psychiatrisch ziekenhuis "Sancta
Haria". De daders verdwenen met
een complete geluidsinstallatie.
Politie 'spoort'
tandje op
HAZERSWOUDE - De Hazer-
swoudse politie heeft gezocht
en gevonden. Want dankzij
haar „speurw erk" zal een acht
jarig inwonertje van het dorp
nog m^t een gaaf gebitje blijven
rondlopen.
Wat is het geval: het jongetje
reed met enkele vriendjes over
het fietspad langs de Hoge
Rijndijk. Toen hij met het
voorwiel van zijn fiets tegen de
achterkant van een voor hem
rydend vriendje reed, kwam hij
te vallen en werd overreden
door een bromfietser. De jon
gen raakte hierbij enige tanden
kwijt. Voor alle zekerheid
bracht men hem over naar het
Academisch Ziekenhuis. Enige
tijd later kreeg de politie de be
handelende kaakchirurg aan de
telefoon die de suggestie deed
eens langs het fietspad te gaan
zoeken of het tandje daar nog
lag. De politie zocht en vond en
bezorgde de tand in Leiden.
Daar deed men de rest.
In Voorhout:
VOORHOUT - Over enkele maanden (om precies te zijn in januari 1978) is
het hele plan Spoorlaan in Voorhout voltooid. Dan kan er geen huis meer
bij, totdat de provincie het sein op groen zet voor verdere bouwplannen
die Voorhout koestert.
Het plan Spoorlaan is in twee fasen
uitgevoerd; eerst werden 265 hui
zen gebouwd,
jaardenwoningen, in de tweede
fase komen daar nog 46 woning
wetwoningen bij.
uit Voorhout. De toekomstige be
woners zijn inmiddels al op de
twintig be- hoogte gebracht van de toewijzing
en weten ook al in welk huis zij ko
men te
Woubrugge vervangt
straatnaamborden
WOUBRUGGE - Ruim vijfduizend
gulden zal de gemeenteraad van
Woubrugge moeten uittrekken als
hij vindt dat ontbrekende en
zwaarbeschadigde straatnaambor
den moeten worden vervangen.
De gemeente heeft alle straat
naamborden geïnventariseerd na
dat er diverse klachten waren geuit
over het ontbreken en beschadigd
zijn hiervan.
Voor kerst
Volgens plan moet eind november
(een jaar nadat de eerste paal de
grond in ging) het eerste blok hui
zen worden opgeleverd, te weten
Boeken burglaan 150 t/m 168. Naar
verwachting zullen de blokken 2 en
3 (Boekenburglaan 120 t/m 138 en
Boekhorstlaan 216 t/m 230) nog
voor de kerst zijn voltooid en de
laatste twee blokken (Boekhorst
laan 200 t/m 214 en Boeken
burglaan 100 t/m 118) hoopt men in
januari af te krijgen.
Voor deze toewijzing is de woon-
ruimteadviescorpmissie inge
schakeld, die zich sinds 1974 buigt
over verschillende woonruimtev
raagstukken. Begin september zoekenden, doordat "vooral veel
werden de gegadigden opgeroepen jongeren zich meldden
bezwaar dat aan de toestemming
om dit bouwplan te voeren, de
voorwaarde werd gekoppeld dat er
verder tot 1980 niet meer mocht
worden gebouwd. Met andere
woorden: als in januari alle huizen
klaar zijn, is de koek daarmee voor
Voorhout ook helemaal op.
In 1974 (een jaar later) waren er ech
ter al weer zo'n 60 nieuwe woning-
op volgorde van hun toewijzings
nummer, om hun voorkeur voor
een bepaalde woning te kunnen
geven. Hiermee is bij de definitieve
toewijzing rekening gehouden. Er
zijn 41 eengezinswoningen en 5
woningen voor alleenstaanden.
Geen geizer
Bij deze huizen (zg. tuinkamerwo
ningen) hebben de woonkamers
tevens bestemd is voor de warm
watervoorziening. Bij deze „combi
gaswand ketel" is geen geiser of
boiler meer nodig. De huurprijs
gaat ongeveer 400 a 425 gulden be
de tuin. De huizen dragen.
Volgens de rijksvoorkeursregeling,
een landelijke regeling waarbij een
bepaald percentage van nieuw te
bouwen woningwetwoningen door
het rijk worden toegewezen, zijn
drie eengezinswoningen bestemd
voor rijksambtenaren en twee zijn
een deur
zijn- voorzien van een verwar-
mingssysteem, waarbij de cv-ketel Evenals in de rest van de
er bestemd voor Surinaamse ge- nieuwbouwwijk is de parkeergele-
zinnen. Alle overige woningen zijn genheid geconcentreerd in twee
toegewezen aan woningzoekenden parkeerhavens met inritten
schrijving op het bouwproject. In
de laatste drie jaar is dit aantal al
weer meer dan verdubbeld, want
als ook de laatste 46 huizen straks
bewoond zijn, blijven er nog 120
woningzoekenden over. Het ziet er
naar uit dat dit aantal in 1980 nog
aanzienlijk zal zijn opgelopen.
Aangezien Voorhout tussen de
Leidsevaart en de spoorweg hele
maal is volgebouwd, moet daarna
worden uitgezien naar een andere
plek om te bouwen.
H. JANSEN
Het team van medewerkers en ouder-
3 van de opbare basisschool "De
Leiden. 25 oktober 1977
Boekhorstlaan en aan Beukenrode.
Hierdoor blijft relatief meer ruimte
over voor groenvoorzieningen,
terwijl bovendien een soort woon
erf ontstaat, waar men veilig kan
wandelen en spelen. Het geheel zal
nog een vriendelijker aanzien
•krijgen door de aanleg van plant
soentjes langs de eindgevels van de
huizenblokken en in het centrum
van de woonwijk.
Toen in 1973 een begin werd ge
maakt met de eerste fase van het
plan Spoorlaan dacht men hier
voorlopig voldoende huizen mee te
krijgen om alle Voorhoutse wo
ningzoekenden aan een huis te hel
pen. Daarom leek het toen nog geen
Over spoor
gr^r gemeentebestuur heeft een
voorkeur uitgesproken voor dorp-
suitbreiding over het spoor, in de
richting van Sikkens. Het aantal
van 465 huizen in het voorontwerp
Streekplan als voldoende werd be
schouwd voor de opvang van de
Voorhoutse woningzoekenden tus
sen 1980 en 1990, acht de Voor
houtse wethouder van volkshuis
vesting, dr. D. J. W. IJdo, beslist te
weinig. Het liefst zou Voorhout in
aanmerking komen voor de bouw
van 1500 woningen in dat tijdvak,
waarvan dan wel een gedeelte be
stemd zou zijn voor de opvang van
woningzoekenden uit andere Bol
lenstreekgemeenten.
Nu de Provincie hier niets van wil
weten, wordt geprobeerd om dan
tenminste met 750 huizen te mogen
uitbreiden voor Voorhout en War
mond samen. Eén van de proble
men in Voorhout is het relatief lage
aantal van 400 huurwoningen op
een totaal woningbezit van twee
duizend.
Deze huizen aan de Boekhorstlaan worden eind
volgende maand opgeleverd, als laatste hapje.
Dan is voor Voorhout de „woning-koek" op.
Bouwvakkers
Verder zijn er dan nog de
Over de overige 1600 huizen heeft
de gemeente geen enkele zeggen
schap. Verder speelt ook mee de mjmm
sterke verdunning^van het aantal die wel in de streek werken!
niet economisch aan een bepaalde
gemeente gebonden zijn, zoals bij
voorbeeld bouwvakkers, die nu
eens hier en dan weer daar werken.
Deze groep mensen komt nergens
in aanmerking voor een woning
wetwoning, betoogt wethouder
IJdo. Daarom zal binnenkort de
vreugde over de voltooiing
per huis. Zo woonden
de oorlog in Voorhout vierduizend
mensen in zevenhonderd wonin
gen. Nu zijn dat zevenduizend
mensen, die in tweeduizend huizen
wonen. Van die grote gezinnen van
na de oorlog zijn er nu veel 18 tot 25
jarigen, die ook binnenkort aan
sprak op een betaalbaar huis ma
ken. Deze jonge mensen komen nu
niet eens in aanmerking voor een
huis, om de eenvoudige reden dat
er geen huizen meer zijn.
plan Spoorlaan toch' worden ver
somberd door de problemen die
Voorhout nog wachten op het ge
bied v&q de woningbouw.
