Ondernemers
moeten macht
inleveren
Industriebond: Yolvo chanteert
1
Markt
berichten
„Sluiting van
vismeelfabrieken
lost veel op"
jr IgWj;
ff
pp
UrE
te
'S
MAANDAG 17 OKTOBER 197
ECONOMIE
Voorzitter bouwfederatie
is verbaasd en bezorgd
Zeeuw in hart en nieren. Zingt op
verjaardagen de „Klokken van
Arnemuiden" en de „Internationale"
Is 53 jaar oud en een kwart eeuw in
dienst van de Bouwbond NVV.
Dertien jaar als voorzitter van deze
werknemersorganisatie. Bram Buys
Een timmerman, die in 1945 lid
werd van de plaatselijke afdeling
van de Bouwbond NVV in
Arnemuiden en sindsdien in
sneltreinvaart spijkers met koppen
sloeg.
Nu, na meer dan dertig jaar
naoorlogse wederopbouw, is hy nog
lang niet uitgeblust. Beaamt dat het
„naarmate je ouder wordt niet meer
zo gladjes gaat als vroeger", maar
noemt zijn lange ervaring, die hij
ondermeer opdeed in het rumoerige,
moeilijke en lastige Amsterdam van
de jaren vijftig, nuttig. Voor zichzelf
heeft hij echter dikwijls het gevoel
dat het misschien allemaal nog
beter had gekund.
„Je gaat het wat relatiever zien.
Kent de slagen van de zweep. Soms
gaat het er fors tegenaan en dan
weer gematigd als je je doel hebt
bereikt. Ik maak er geen geheim
van: als je in het vakbondserk blijft
voldoen stuurt niemand je weg.
Maar, is het wel goed voor een bond
als er zo lang eenzelfde man aan de
top zit? Ik heb er mijn twijfels
Bram Buys; voorzitter van de bouwfederatie NWINKV:,J3ezorgd, teleurgesteld en verbaasd
Naast twijfels kent Buys ook zijn
zorgen. Als geen ander heeft hij de
opkomst en neergang van de bouw
en vhn de nationale economie
kunnen aanschouwen. Heeft hij
ervaren hoe werkgevers en
Werknemers schouder-aan-schouder
de jaren vijftig binnentrokken met
een gemeenschappelijke gedachte:
aan de toekomst bouwen. Het is
anders geworden, vindt Bqys. Heel
anders.
„Er viel veel te verdelen. Vakbonden
en bouwwerkgevers dachten er
samen uit te komen. In alle sectoren
heerste die gedachte. Het mondde
onder meer uit in de
publiekrechtelijke
bedrijfsorganisaties, de
produktschappen en de
Sociaal-Economische Raad. Het is
een grote nul geworden.
Nu er niets meer te verdelen valt en
het om herverdelen gaat stuiten wij
op het middeleeuwse denken van de
ondernemers. De vakbeweging mocht
over alles meepraten, maar enige
herverdeling van macht is er niet
bij.
„Wij staan voor grote principiële
geschillen. De materiele punten
staan daarbij in dé schaduw. Het
gaat nu en in de komende periode
om een stukje macht, die de
ondernemers zullen moeten
inleveren. Ik zie dat met
bezorgdheid tegemoet.
Maar ik ben ook verbaasd. Verbaasd
over die afwerende houding bij de
ondernemers de vakbeweging mee te
laten doen. Wat, zo vraag ik mij af,
heeft de bezittende macht die
afgelopen tientallen jaren dan
gedaan? Is het dan nu een paradijs
geworden? Je zou toch zo zoetjes
aan mogen verwachten dat bij het
denken over veranderingen in de
samenleving de werknemers worden
betrokken. Of niet soms?"
„Daar ben ik nou teleurgesteld over.
Ik had er werkelijk mijn vertrouwen
in gesteld dat het
samen-de-schouders-eronder tot een
betere verhouding tussen
werknemers en werkgevers zou
hebben geleid. Ik zie het nu alleen
maar verharden.
Wij drijven uit elkaar. Op weinig
punten nog bestaat
overeenstemming. De overheid
kauwt steeds meer voor en bepaalt.
Ik geloof soms echt dat wij naar
een staatssocialisme gaan. Zoals in
de Oostbloklanden. De overheid
beslist en de vakbeweging voert uit
en verdedigt het overheidsbeleid".
Bram Buys. Gelouterd, gepokt en
gemazeld in het vakbondswerk.
Teleurgesteld.
Het ging allemaal zo mooi en nu is
er niets meer te verdelen. Maar
herverdelen is er niet bij. Hoe
verdeel, laat staan herverdeel, je
bijvoorbeeld een nullijn. En
moeilijker nog, hoe verdedig je
zoiets bij de leden? Want niet
alleen in de verhouding met de
ondernemers zal het moeilijk
worden, ook met de leden, de
achterban, is enige samenspraak
nodig om duidelijk te maken dat de
gröei eruit is en dat een werkelijke
loonstijging uit den boze is.
Maar die hoge lonen dan dié vele
bouwvakkers bij koppelbazen ofwel
malafide onderaannemers
verdienen? De Federatie van Bouw
en Houtbonden (NW en NKV)
maakte onlangs nog een lijst met de
namen van dergelijke lieden bekend.
En enkele weken geleden
waarschuwde ook Leo Ester,
bondsbestuurder bij de
Industriebond CNV, voor het kwaad
van de koppelbazen en het gevaar
van een vierhonderd gulden golf.
Bram Buys weer: „Ook voor die
problerqen staan we. Met dat soort
zaken loopje als bedrijfstak aardig
in de kijker. Dat doen wy toch
altyd al. Want als de huren van de
huizen omhoog gaan wordt er naar
de bouwbonden gewezen. Maar als
Philips zijn kleurentelevisie duurder
maakt hoor je niemand zeggen dat
meneer Groenvelt van de
Industriebond NW er iets aan moet
doen".
„Maar goed. De koppelbazen. Ik
voorzie gegeven die ontwikkeling
met hogere lonen inderdaad hele
moeilijke vergaderingen met onze
leden. De doorsnee bouwvakker zal
zeggen: „zie je wel dat het kan! De
nullijn, ja ja. En die werkgever doet
er een extraatje bij? „Dat werkt erg
slecht voor de bouw. We zullen de
lastige en zware taak op ons moeten
nemen onze leden te vertellen dat
die nullijn noodzakelijk is om de
collectieve voorzieningen op peil te
houden. En dat wij die handel in
mensen afkeuren. Maar de
koppelbaas zal het loonoverleg er
bepaald niet gemakkelijker op
maken".
In het hoogst ingewikkelde loon- en
arbeidsmarktgebeuren spelen twee
zaken een belangrijke rol in het spel
van de koppelbas. In de eerste
plaats is er, hoe dan ook, een tekort
aan vaklieden. Het is voor de bouw
niet nieuw dat vakbekwame
metselaars of timmerlieden aan de
slag gaan bij de hoogst biedende.
Bouwvakkers hebben immers meer
binding met hun bedrijfstak dan
met het bedrijf waar zij kunnen
werken.
Het tekort is des te schrijnender
waar het nog altijd zo is dat in
Nederland dertien- tot
veertienduizend bouwvakkers zonder
werk zitten. Zij kunnen gezien
worden als het slachtoffer van de
bouwhausse, die tot het einde van
de jaren zestig heeft geduurd en die
velen, geschoold of ongeschoold naar
de bouw lokte.
Nu er veel minder wordt gebouwd,
maar wel anders, dat wil zeggen,
met behulp van relatief meer
geschoold, vakbekwaam personeel,
vallen de ongeschoolden buiten
schot. Zij staan met hun werkloze
status voor de keus om of bij te
scholen. Naar de wel vakbekwame
bouwwerknemers is de vraag
ontzagelijk groot. Het adverteren
van Nederlandse bouwondernemers
in Britse kranten spreekt boekdelen.
Een ander punt is het loon. Bram
Buys: „De lonen in de bouw zijn
altijd een bijzondere zaak geweest.
In wezen is het na de
totstandkoming van de eerste cao in
1958, die ons toen overigens veel
leden kostte, nooit anders gegaan
dan dat er een basisloon werd
afgesproken. Daarboven zat een stuk
elastiek, dat korter of langer was
naarmate er meer of minder
spanning op de arbeidsmarkt
heerste.
Eigenlyk, en daar is ook van onze
kant altijd voor gepleit, zojiden wij
in de bouw een loonstructuur
moeten hebben, die lijkt op dat van
de ambtenaren. Het vreet echt aan
mij dat we daar nooit in zijn
geslaagd. Het is ons nooit gelukt tot
een goede regeling van het inkomen
van een bouwvakker te komen".
Zo zal het voorlopig wel blijven ook.
Want opnieuw is niet de
loonstructuur bij het aanstaande
loonoverleg aan de orde, maar gaat
het wis en zeker om het handhaven
van de automatische
prijscompensatie, n daar wil Bram
Buys nog helemaal niets over kwijt.
Weerrapporten
van hedenmorgen 7 uur
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Klagenfurt
Kopenhagen
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Mallorca
München
Oslo
onbew. 16 10 0
mist 20 4 0
motregen 11 9 0.2
onbew. 19 11 0
onbew. 24 12 0
mist 14 3 0
onbew. 22 J3 0
geh. bew. 10 8 0
geh. bew. 12 5 0
mist 19 2 0
Ron-
Split
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Las Palmas
Tunis
licht bew. 20 14 0
zw. bew. 24 14 0
mist 10 6 0.1
licht bew. 21 13 0
zw. bew. 11 - 0
licht bew. 21 8 0
licht bew. 22 11 0
onbew. 22 8 0
geh. bew. 10 6 0
half bew.
25 15
30 21
27 20
LEIDEN - Leidse groenten- en fruitvei
ling, 17/10. Andijvie 23-43; Snijbonen
350-410; Kroten gek. 90; Boerenkool 63-
68; Rode kool 31; Groene kool 42; Spits
kool 32-33; Prei 45-65; Spinazie 125;
Spruiten A 86-103; B 107-120; C 108-109;
Tomaten A 610-640; B 560-640; C 450; CC
280; Uien 24-29; Witlof 340-390;
Bloemkool 1x6 107-109; 8 st. 66-71; Knol
selderij 20-44; Komkommers 75/op 108;
60/op 91-100; 50/op 78-80; 40/op 62-66;
35/op 50; 30/op 34; Sla zw. 16-24; Bleek
selderij 27-32; Bospeen 70-89;
VEEMARKT LEIDEN - Aanvoer 2219
stuks; specificatie: 1207 slachtrunderen
57 varkens; 954 schapen/lammeren; 1
bok/geit.
Pryzen per kg geslacht gewicht: Stieren
le kwal. 7,40-7,80; 2e kwal 6,90-7,20;
vaarzen le kwal 7,15-7,80; 2e kwal 6,65-
7,00; koeien le kwal 6,60-7,65 2e kwal
5,90-6,40; 3e kwal 5,60-5,80; worstkoeien
4,50-575; per kg levend gewicht vette
kalveren extra kwal en dikbillen 9,00-
13,50; slachtvarkens extra kwal. boven
notering; le kwal 3,55-3,40; 2e kwal
3.27-3.32; 3e kwal. 3.22-3.27.
Gebruiksvee per stuk: lammeren 180-
230; schapen 180-225.
Toelichting bij resp. aanvoer, handel en
prijzen. Slachtrunderen: ruim, vlot, sta
biel; varkens: redelijk, redelijk, lager;
schapen/lammeren: ruim; matig, stabiel.
UTRECHT (ANP) - Volgens de Industriebond NVV dreigt
het Zweedse autoconcern Volvo, de personenautofabriek
in het Limburgse Born (voorheen Daf) te sluiten als de
Nederlandse overheid niet met een bedrag van 250 miljoen
gulden op de proppen komt. Bij de fabriek in Born werken
5500 man.
De directie van Volvo-car bv heeft
gisteravond laten weten stom
verbaasd te zijn over de medede
lingen van de Industriebond NW.
„Wij kunnen deze aanval niet an
ders zien dan het in een diskrediet
brengen van ons produkt en van
onze grootste aandeelhouder, AB
Volvo, om op deze manier de ge
sprekken' tussen het ministerie van
Economische Zaken in Den Haag
en Volvo over de toekomst van
Volvo car bv te verstoren", aldus de
directie.
In Wik, het blad van de Industrie
bond NVV staat dat topman P. J.
Gyllehammer van Volvo de vak
bonden onlangs heeft laten weten
dat de fabriek dicht moet, tenzij de
overheid met geld over de brug
komt. Als die 250 miljoen er komt,
is Volvo bereid de werkgelegen
heid in Born de komende drie jaar
te garanderen en ook wil men de
garantie geven dat het geld in het
Nederlandse bedrijf zal worden ge
stoken en gaat men akkoord met
controle van de Nederlandse over
heid.
De Industriebond NW is erg ver
ontwaardigd over de mededeling
van Volvo en kwalificeert de han
delwijze van de Zweedse autogi
gant als je reinste chantage". De
Nederlandse vakbonden en de
overheid worden op een bijzonder
grove manier door Volvo voor het
blok gezet, aldus de industriebond.
De vakbonden zullen deze week
met het personeel in Bron overleg
gaan plegen over de situatie.
„Volvo wil de werkgelegenheid
dan weliswaar de komende drie
jaar garanderen, maar over wat er
dan daarna moet gebeuren is niets
met zekerheid te zeggen", aldus een
woordvoerder van de Industrie
bond NW.
In de fabriek in Bom worden de
Volvo-66 (vroeger Daf) personen
auto's gemaakt en de wat grotere
Volvo 343. De fabriek werd destijds
in Limburg opgezet om daar de
werkgelegenheid na de mynslui-
tingen weer wat op te peppen. Vol
gens de Industriebond NW loopt
de fabriek al lang erg slecht. De af
gelopen drie jaar zijn er miljoenen-
verliezen geleden en dit jaar heeft
de Nederlandse overheid al een le
ning van honderd miljoen aan het
bedrijf verstrektl waarvan een deel
niet hoeft te worden terugbetaald
zolang er geen winst wordt ge
maakt.
De fabriek in Born is voor eenderde
in handen van de Nederlandse
overheid (via DSM). De rest van de
aandelen is in handen van Volvo.
ROTTERDAM (ANP) - De No
ren en de Denen zijn er door
een intensieve industrievis
serij de oorzaak van, dat de
Noordzee jop de huidige snelle
wijze wordt leeggevist. Tach
tig procent van alle in de
Noordzee opgeviste haring
bijvoorbeeld gaat naar de
vismeelfabrieken en maar 20
procent wordt voor menselijke
consumptie gebruikt. Het zou
reèel zijn als deze vismeel
fabrieken werden gesloten.
Dan zouden de problemen van
de overbevissing van de
Noordzee al ver opgelost zijn.
Dit zei dr. H. Boelmans Kra
nenburg, secretaris van de
Stichting Nederlandse Visserij
zaterdagmiddag in Rot
terdam.
Er wordt overigens in de Ne
derlandse visserij nog een
goede boterham verdiend. Zo
bleek uit het betoog van
Boelmans Kranenburg. Het
gemiddelde inkomen van een
opvarende op de grote visserij
bedroeg in 1976 62.000 en dat
van de kleine visserij 58.000.
Van de aangevoerde hoeveel
heid vis, 256 miljoen kilo,
wordt driekwart geexpoteerd.
Tegen een totale aanvoer-
waarde van 461 miljoen staat
een exportwaarde van 556
MILJOEN. Boelmans Kranen
burg stelde voorts in zijn in
leiding, dat de Nederlandse
zeevissers uitsluitend vis van
gen voor menselijke consump
tie en dus niet voor vismeel-
doeleinden, en dat de grote
zeevissers afhankelijk zijn van
de vangst op haring en de
kleine zeevisserij van de
vangst op tong en schol.
Beursoverzicht
Damrak begint
week kalmpjes
AMSTERDAM (ANP) - De
Amsterdamse effecten
beurs is de nieuwe beurs-
week kalm en met weinig
grote verschuivingen be
gonnen.
De grootste afwijkingen deden zich
vandaag bij opening nog voor bij
Van Ommeren en Nationale Ne
derlanden. het verzekeringsfonds
verloor een halve gulden op 94,10,
terwijl Van Ommeren 2 lager in
zette op 138.
Van de internationale aandelen was
Kon. Olie 60 cent lager op 135,70.
Akzo verloor een dubbeltje, Philips
ging 10 cent vooruit, terwijl Hoog
ovens en Unilever onveranderd be
gonnen 28 resp. 126,20. KLM
deed het een halve gulden beter op
113,50, terwijl Heineken 20 cent
hoger van eigenaar verwisselde op
103,20. Van de cultures was Deli
70 cent lager op 116,50, terwijl ook
HVA iets lager inzette. Kon. Boot
en HAL waren fractioneel lager,
terwijl Nedlloyd 20 cent aantrok tot
J 104,20. De banken waren goed
prijshoudend. De staatsfond-
senmarkt lag er nagenoeg onver
anderd bij.
MAANDAG 17 OKTOBER 1977
AKZO 20 26 4 26.3
ABN 100 326 326
AMRO 20 67.8 68
Deli-Mij 75 117.3 116.5
Dordtsche 20 173.1 173.2
Dordtsche Pr. 170.6 170.2
Heineken 25 102 103.2
Heineken H. 25 95 97.2
H.A.L. Hold 100 111.2 111.7
Hoogov. 20 27.4 28
HVA-Mijen eert. 47.5 47
KNSM eert 100 81 80
KLM f 100 114.5 113.5
Kon. Olie 20 135.9 135.7
Nat. Ned. f 10 94.4 94.1
NedLloyd 50 104 104.2
Ommeren Cert. 138 138
Philips 10 26.4 26 6
Robeco 50 173.5 173.7
Rolinco f 50 126 126
Unilever 20 126.5 126.2
ACF
Ahog-BOB
Ahold
AMAS
AMEV
Amfas
89.8
90.3
Asd. Droogd.
74.5
748
Asd. Rijtuig.
202
204
Aniem Nat.
24
25
Ant. Brouw.
206
206b
Ant. Verf
165
170b
Arnh. Schbw.
58
58
Asselberg
510
512
Ass. St. R'dam
89.5
87.5
AUDET
393
391
Ant. Ind. Rt.
1500
1510
Ballast-N.
116
115
BAM
71
71.2
Batenburg
345
347
Beek, van
71
70
Beers
81.8
81.5
Begemann
95
94.5
Bergoss
64.5
64
Berkel P.
97.5
97.3
Bydenst. C.
300
300
Boer Druk.
169.8
171.5e
Bols
68
67
Borsumij W.
138
138.9
Bos Kalis
119.7
120.2
Braat Bouw
244
241
Bredero VG
1205
id. cert.
1160
1170
Bredero VB
ia. eert.
Buhrm. Tett.
Calvé-D cert.
id. 6 pet. cert.
Centr. Suik.
id. cert.
Ceteco
id. cert.
Chamotte
Cindu-Key
Crane Ned.
Desseaux
Dikkers
Dorp en Co.
Dr.Óv.Hout
Droge
Duiker App.
Econosto
Elsevier
ld. cert.
EMBA
Eriks
Fokker
Ford Auto
Fr.Gr.Hyp.
Furness
Gamma H
id. 4 pet. PW
Gel.Delft c.
Gelder cert.
Geld. Tram
Gerofabr.
Giessen
Gist Broc.
id. cert.
Goudsmit
Grasso
Grofsmed.
Hagemeijer
Hero Cons.
Heybroek
228.5
228
Hoek's Mach.
60
60,5
229
228
Holec
124.5
122
23.2
23,2
Holl.Beton
94.3
94,7
29.5
28
Hunter D.
26.1
26,8
900
920
ICU
88
90
55
56
IHC Holland
15.3
15,3
48.2
48,2
Ind. Maatsch.
T79.5
182
135
135,2
IBB Kondor
71
73,8
292
291,5
Interlas
60.5
59,5
1150
1150
Intematio M.
42.6
42,6
178
173
Inventum
595
600
34.4
34,1
Kempen Beg.
80
80,5
227.5
227,5
Key Houth
2400
2400
227.3
226,5
Kiene S.
215
216
160
162,5
Kloos
150
145,5
114.5
114,7
Kluwer
76.5
76,5
81.8
KBB
80
7£,5
24.5
23,9
id. cert.
78.1
76,2
585
590
id. 6 cum.
14.9
115.5
116,3
Kon. Ned. Pap.
36.8
37,2
63.3
63
Krasnapolsky
113.5*
115,1
31 6
31,1
KSH
8.7
8,6
15.5
15,5
Kwatta
17.4
17,5
175
177
395
25,5
385
Landre Gl.
155
155
52
52.
Leids.Wol
310.1
315
154
157,5
Macintosh
o4
53,5
41
40,8
Maxw. Petr.
155
155
41
40^8
Meneba
44.2
44,2
121
121
Metaverpa
2050
2050
92.5e
92,5
MHV A dam
50
49
82.3e
82,3
Moeara En.
292.5
290,5
822
82
id. 1-10
3650
3695
94
93
id. 1-4
770
765
-
Mijnb.W.
520
5?5
Naarden
33
33
Naeff
74
Nat.Grondb.
46.6
46,5
NBM-Bouw
25.6
25,7
Nedap.
262
260
Ned. Bontw.
124
125
Ned. Crediet
50.9
50,9
Ned. Dagbl.
239.8
244
id.cert.
597.5
610
NMB
179.5
178,8
Ned. Scheepshyp.
168
166,5
Netam
50
50
Nierstrasz
880
880
Norit
93
93
Nutricia GB
44
43,5
Nutricia VB
43.5
43
Nij verdal
30.5
32
Oce v. d. Gr.
144
141
OGEM Hold.
26.5
26,6
Orenstein
235
230
Otra
119.5
116
Oving-D-S
90
90
Pakhoek H
61 1
61
id. cert.
60
60
Palembang
75
74
Pal the
43
43
Philips
Pont Hout
208.5
208,5
Porcel. Fles
106
108
Proost Br.
171
165
Rademakers
250
Reesink
164.8
163,9
Reeuwijk
57
60
Reiss en Co.
146
146
RIVA
305
303,5
id. cert.
304
302,5
Rohte Jisk
49.1
49,6
Rommelholl.
286
281
Rijn-Schelde
60.5
59,5
Sanders
71.5
70,7
Sarakreek
55.8
Schev.Expl.
17.1
17,2
Schlumberger
815
825
Schokbeton
1140
1150
Schuitema
170
170
Schuppen
382
380
Schuttersv.
70
70
Slavenb.Bnk
238.2
238,4
Smit Internat.
88
86,5
Stevin Gr.
129
129
Stoomsp. Tw.
38.2
38
Tab.Ind.Phil
66
70
Telegraaf
93.6
93
Tilb.Hyp.bk.
160.5
161.9
Tilb.Waterl.
326
326
Tw.Kabelf.
283
277
Ubbink
Unikap
Unil. cert.
id. 7 pet.
v.d.Vliet-W
75.4
75.4
Veneta
Ver.Glansf.
105
104.5
VMF Stork
52
51.3
Ver.Uitg.mij.
97.3
97.8
Verto cert.
17.2
Vezelverw.
125
Vihamij Butt.
63 8
63.1
VRG Gem. Bez
49.9
50
Wegener C.
57.4
56.5
id. cert.
57.4
56.5
Wessanen c.
67
W.U.Hvp.
370
374f
Wolsp. Ede
100
102
Wyers
70
69
Wijk en Her.
2700
2700
Beleggings Inst.
Binn.Belf.VG
B.O.G
Breevast
Converto
Dutch Int.
Eur. Pr. Inv.
Goldmines
Holland F.
IKA Belegg.
Interbonds
Leveraged
Obam
Rorento
Sumabel
Tokyo PH(S)
Tokyo PH
Uni-Invest.
Wereldhaven
Concentra
Europafonds
Eurunion
Finance-U.
Unifonds
Chemical F.
Col.Growth
Dreyfus F.
Fidelty F.
Investors M.
Japan Fund
Lehman Corp.
Madison F.
Manhattan
Massachus.
Oppenheimer
Technology
Value Line
Vance, Sand.
120.5
121.5
130
130
154.5
156.8
144
145
156.1
156.5
540
540
112
112.3
113.5
113.5
500
535
129.6
130
102
103
548
547
79
79
65.5
64 8
126.6
126.6
57.5
58
69
69
97
97
83
83
115
115.5
211
212
1105
1105
189
189
417
416
14.4
14.5
8.9
8.8
35,7
-
20.1
20.1
24.5
24.5b
