Argentinië steeds
meer gemilitariseerd
Oudste pand Noordwijk
heeft weer bewoners
GAAT ZEEHONDJE
TOCH „TERUG"...?
Ridder
orde én
politie-
balpen
voor 40
kras loze
jaren
de Derde Wereld
Het kippebruggetje
van Nederland naar
PAGINA 4
Buenos Aires - Argentinië is
flink op weg het meest ge
militariseerde land ter we
reld te worden. De invloed
van leger, vloot en lucht
macht is zo sterk, dat die
niet meer is weg te denken
uit het gewone dagelijkse
leven.
Elke zaterdag zendt het tweede net
van de Argentijnse televisie een
populair quizprogramma uit,
waarin schoolkinderen allerlei
moeilijke vragen moeten beant
woorden. De winnaars krijgen,
flinke prijzen. Tussen de uitzen
ding door zijn er reclamebood
schappen, waarbij die van de
strijdkrachten het meest opval
len.
Door
Hugh O'Shaughnzssy
Laatst bijvoorbeeld was er een re
clame van de LADE. de maat-^
schappij behorend aan de lucht-*
macht, die de verbindingen ver
zorgt met verafgelegen gebieden
als Patagonie en de Fal-
klandeilanden. Vervolgens een
oproep zich aan te sluiten bij'de
grenspolitie, die onder leiding
staat van het leger. Daarop ver
scheen er een advertentie op het
beeldscherm speciaal gericht tot
jongeren „die het land in vredes-
en oorlogstijd willen verdedigen
en de bestaande instellingen
willen bewaren". Op hen werd
een beroep gedaan zich te laten
inschrijven op de school voor
onderofficieren.
Vervolgens verschenen er drie of
vier keer fraaie beelden van ko
loniale architectuur in de noord
elijke stad Salta. Begeleid door
stemmige muziek klonk de
boodschap: „Dit is ons nationaal
erfgoed" en in grote letters „Het
Argentijnse leger".
Argentinie's dikke kranten bevat
ten dagelijks uitgebreide versla
gen van redevoeringen van gene
raals, kolonels,.admiraals en bri
gadegeneraals. Op een willekeu
rige dag las ik laatst over het be
zoek van de president, generaal
Videla, aan de Verenigde Staten
en over de activiteiten van gene
raal Ramon Genaro Diaz Be-
ssone, die voor Videla een ont
werp aan het maken is voor een
nieuwe grondwet.
Elke tak van de strijdkrachten
heeft zijn eigen krant en een kapi
tein van de marinevoorlich
tingsdienst vertelde mij en
thousiast, dat de krant van de
vloot verspreid werd in duizen
den scholen in het hele land. Alle
takken van de strijdkrachten
werken ook veel met aanplak
biljetten om de diverse anti
guerrilla-activiteiten wat meer
aanvaardbaar te maken.
Op een van die biljetten is een jonge
soldaat afgebeeld, die bij een
wegversperring papieren con-
Het „Wassenaarse" vondelingetje, dat misschien via het zeeh
ondencentrum in Friesland toch terug gaat naar de Waddenzee.
Dat hangt nog af van het dierenpark.
De leiding van het opvangcentrum voor zeehonden in Pieterburen
(Friesland) heeft van het dierenpark in Wassenaar de toezegging
gekregen dat in het park geen nieuwe zeehonden meer zullen
worden opgenomen.
Tussen beide instanties was verschil van mening ontstaan (zie rub
riek van gisteren) over de vraag waar een vorige week op het
Scheveningse strand aangespoelde jonge zeehond thuishoorde.
Niet in Wassenaar vinden de Friese zeehopddeskundigen, met ver
wijzing naar "een toezegging" van dierenpark-directeur Louman,
dat aan het dierenpark aangeboden zeehon n zouden "worden
doorverwezen" naar het centrum in Piete, _>uren, waar de hulp
verlening er op is gericht aangespoelde zeehonden te laten aan
sterken en ze gezond weer in zee te zetten.
Projectleidster Lenie 't Hart: "Die toezegging is een stap in de goede
richting. Mogelijk dat men in Wassenaar nog een stapje verder
doet. Men heeft laten doorschemeren dat wellicht toch ook dat
jonge zeehondje dat nu nog wordt behandeld voor een ernstige
darminfectie, aan ons wordt afgestaan.
Vooral de dierenparkoppassers zijn daar sterke voorstanders van.
Sommigen van hen zijn hier een weekeind hun licht komen opste
ken en beseffen nu dat zeehonden hier beter op hun plaats zijn".
"Als het doorgaat met dat jonge zeehondje moeten we wel een an
dere, 9-jarige zeehond "op de koop toenemen". Dat doen we graag.
Ik ben er zelfs van overtuigd dat het mogelijk is om ze alle twee
weer naar zee te krijgen".
Afgebikt
De vorm van de grote trapgevel
is volledig intact gehouden.
Wel heeft men de gedeelte
lijke pleisterlaag afgebikt,
waardoor de oorspronkelijke
Gotische bouwvormen weer
zichtbaar zijn geworden. Aan
de hand daarvan heeft van der
Sterre kunnen vaststellen dat
het huis in de 16e eeuw daar al
stond.
Daarvoor heeft op die plek
waarschijnlijk nog een ander
huis gestaan waarvan tijdens
de restauratie wat
bouwfragmenten aan het
licht zijn gekomen. Ook zijn
meerdere stookplaatsen aan
getroffen.
Met vrij grote zekerheid heeft
men kunnen vaststellen dat
het vrij groot uitgevallen huis
eeuwen geleden als café
Burgemeester Bonnike van Noordwijk speldt taxi-chauffeur
Bram Francken de koninklijke onderscheiding op
Veilig Verkeer Nederland
houdt al bijna dertig jaar een
overzicht bij van beroep
schauffeurs die een jubileum
aantal jaren schadevrij heb
ben gereden.
Eén met veertig schadevrije
jaren kwam nog niet voor in
de kaartenbak maar zit er nu
wel in: Noordwijker Bram
Francken, al vier kruisjes
lang zonder één schram
metje te veroorzaken in
dienst van het Noordwijkse
taxibedrijf Verhart.
Gisteren werd hij in pension
Fowe aan de Paralelboule-
vard daarvoor gehuldigd.
Veilig Verkeer Nederland
was niet de enige die geluk
wensen en een cadeau kwam
overhandigen. De ANWB
kwam op de proppen met een
gouden speld met inscriptie
en ook een bekende fabriek
van automobielen, waarin
Francken zich altijd het best
thuisvoelde, spendeerde een
gouden insigne aan het
taxi-chauffeur jubileum.
Maar hoogtepunt vormde ui
teraard de koninklijke on
derscheiding, de Orde van
Oranje Nassau in zilver, die
door burgemeester Bonnike
werd opgespeld. En dan was
er nog de korpschef van de
Noordwijkse politie Basten,
die ook een toepasselijk
kleinood kwam uitreiken nl.
een vierkleurenbalpoinL
„Dezelfde", zei hij, „die poli
tieagenten gebruiken om een
bekeuring mee te schrijven.
Maar aangezien we voor u
toch nooit een pen tevoor
schijn hoeven halen, schen
ken we 'm u hier maar".
Werkgever Verhart vrolijkte
de jubileumviering op met
de gebruikelijke enveloppe
met inhoud en bloemen voor
mevrouw Francken.
Het oudste huis van
Noordwijk, Voorstraat
nr. 19, is weer bewoond.
De jonge makelaar Jan Hiep
heeft het kunnen huren van
de Amsterdamse vereniging
Hendrik de Keizer, die des
tijds het als garage in gebruik
zijnde pand opkocht en het in
het afgelopen jaar van onder
tot "boven heeft laten res
taureren. De restauratie is
uitgevoerd door het Leider-
dorpse architectenbureau
Van der Sterre.
Rietdek
Dat trof een nog in zeer rede
lijke staat verkerend pand
aan, waarvan in ieder geval de
hoofdconstructie (muren, ge
vel, zoldering en kap) weer
kon worden gebruikt, zij het
dat er wel wat herstel
werkzaamheden aan vastza
ten.
Met name wat de kap betrof.
Die was opgebouwd van be
werkte boomstammen met
daar overheen gekloofde
rietlatten, een rietdek en
tenslotte pannen. Het riet is
nu achterwege gelaten van
wege het brandgevaar.
dienst heeft gedaan en ver
moedelijk ook als plaats waar,
recht werd gesproken.
De 2500 leden tellende vereni
ging Hendrik de Keizer, een
particuliere instantie die zich
ten doel stelt oude architectu
ren door aankoop en restaura
tie te behouden (ze bezit
tweehonderd panden, ver
deeld over 58 Nederlandse
gemeenten) heeft destijds,
mede dankzij de bemiddeling
van de gemeente Noordwijk,
het pand voor krap
tienduizend .gulden kunnen
aankopen.
Er is.voor een half miljoen inge
stoken om Noordwijks
oudste pand weer de oor
spronkelijke functie te kun
nen terug geven.
Voor dat bedrag is het geen luxe
huis geworden. Waar vroeger
de auto's werden gerepareerd
is nu de ruime woonkamer
met open haard, met aan
sluitend de keuken. Op de
zolder is een eenvoudige bad-
cel aangebracht.
WOENSDAG 12 OKTOBER 1977
Wereld waar onderdrukking van
minderheden eerder regel dan uit
zondering is, bestaat weinig be
langstelling voor dit onderwerp.
Ook hier vervullen wij geen brug
functie. Dat ligt anders zodra het
om ontwikkelingshulp en de ver
houding met de arme landen (de
Noord-Zuid dialoog) gaat. Om te
beginnen geeft Nederland naar
verhouding veel ontwikkelings
hulp. De V.N. hebben de doel
stelling; de rijke landen zouden
in 1980 0,7 procent van hun
bruto-nationaal produkt moeten
besteden aan officiële ontwik
kelingshulp. Bijna geen enkel land
is daar nogh aan toegekomen'; maar
Nederland zit daar nu al met 0,85
procent ver overheen. Tellen we de
niet-officiele ontwikkelingshulp
(missie, zendingen andere particu
liere organisaties) daar nog bij, dan
komen we zelfs op 1,2 procent. In
klinkklaar geld: ruim drie miljard
gulden. Daarenboven is het beleid
van Minister Pronk er op gericht,
om in de Noord-Zuid-dialoog op te
komen voor de ontwikkelingslan
den en Nederland aldus een brug
functie te laten vervullen. Zo zijn
wij binnen de Negen de meest-en-
thousiaste supporters van een
nieuwe internationale economi
sche orde, een nieuwe economi
sche verhouding tussen rijke en
arme landen. Dit alles blijft natuur
lijk niet onopgemerkt en vanzelfsp
rekend oogsten wij daar veel waar
dering mee bij de Derde Wereld.
Toch vraag ik mij af, of Nederland
niet bezig is om zich zo zeer aan de
kant van de ontwikkelingslanden
te scharen, dat van een brugfunctie
nauwelijks sprake meer is. Wij
staan dan bij wijze van spreken zelf
al aan de andere oever. Niet dat dit
op zichzelf zo erg is; ontwik
kelingshulp is een goede zaak. Wel
dreigen wij onze onderhandelings
positie te verspelen, enerzijds bin
nen de Negen en anderzijds naar de
Derde Wereld-landen om op pun
ten waar wij veel waarde aan hech
ten (zoals de mensenrechten) meer
steun te krijgen. Daarbij komt nog,
dat de opvatting van minister
Pronk, dat ontwikkelingshulp aan
de armsten in de ontwikkelings
landen ten goede moet komen, al
gauw irritaties wekt bij de regerin
gen in die landen. Kortom, een ze
kere brugfunctie vervult Neder
land wel in de Noord-Zuid-dialoog,
maar het heeft meer weg van een
kippebruggetje en dan nog moeten
we oppassen dat we daar in ons en
thousiasme zelf niet de poten on
der wegzagen.
Het eeuwenoude huisje aan de Voorstraat 19: van garage nu
weer woonhuis.
In de Verenigde Naties sluiten al
lerlei landen, zich aaneen in blok
ken. Ook de negen landen van de
Europese Econompsche Gemeen
schap (EEG) vormen zo'n blok.
Over vrijwel ieder agendapunt dat
in de VN ter sprake komt, overleg
gen de negen eerst vooraf om te
proberen tot een gemeenschappe
lijk standpunt te komen. Dat lukt
niet altijd; maar de keren dat het
wel het geval is, legt zo'n gemeen
schappelijk oordeel een belangrijk
gewicht in de schaal bij de discus-
sies binnen de VN.
Door Pol de Beer
VVD-Kamerlid
Al behoort Nederland tot de rijkste
landen ter wereld, het is maar klein;
en het kan in z'n eentje de wereld
politiek nauwelijks merkbaar
beinvloeden. Dat wordt echter an
ders, indien het binnen het EEG-
overleg de andere partners mee kan
krijgen voor een bepaald stand
punt. Want dan krijgt zo'n stand
punt het volle prestige van het ge
hele EEG-blok mee. Daarom is het
voor Nederland vaak van meer be
lang om een klein beetje zijn zin te
krijgen in een gemeenschappelijke
opstelling van de Negen, dan om in
z'n eentje het waarschuwend vin
gertje te heffen tegenover het we
reldforum. Andersom is ons land
voor de meeste Derde Wereldlan
den van belang als lid van het
EEG-blok. Daarom is het interes
sant om de positie van Nederland
binnen de Negen nader te bezien en
om na te gaan, in hoeverre wij een
brugfunctie vervullen naar de
Derde Wereld-landen.
Wat de hoofdzakelijke politieke
agendapunten van de VN betreft,
zoals het Midden-Oosten-conflict,
de kwestie-Cyprus, de gebeurte
nissen in zuidelijk Afrika en de
ontwapeningsbesprekingen, heeft
zich een kleine verschuiving in het
Nederlan'dse beleid voorgedaan.
De vorige regeringen waren meer
„Atlantisch" gericht, meer op een
lijn met Groot-Brittannie en de
Verenigde Staten. Thans bevinden
wij ons wat vaker met een uitge
sproken mening in het gezelschap
van de Ieren en de Denen. Toch
blijft de algemene lijn, dat wij ons
niet afwijkend van het standpunt
van de Negen plegen op te stellen.
Üp het punt van de mensenrechten,
en dan speciaal de VN-agendapun-
ten foltering van gevangenen en
godsdienstvrijheid, staat Neder
land bekend als een land, dat sterk
opkomt voor de rechten van de
verdrukten. Maar juist in de Derde
Videla tijdens
zijn
eedsaflegging als
president van
Argentinië. Hij
werd daarbij
ook omringd
door militairen.
troleert. Het opschrift luidt: „Be
schermen is beminnen".
Aan die dure, alles omvattende
propaganda komt maar geen eind
en hoewel deze campagne vooral
intensief is sinds Videla vorig jaar
maart mevrouw Isabel Peron af
zette, liggen de wortels van het
Argentijnse militarisme toch! veel
dieper.
De voornaamste nationale held is al
meer dan anderhalve eeuw gene
raal Jose de San Martin, de Be
vrijder, die in het begin van de
negentiende eeuw een eind
maakte aan het Spaanse bewind
in wat nu Argentinië is en die ook
streed voor de onafhankelijkheid
van Chili en Peru. Men vindt zijn
standbeeld tot in de kleinste,
meest afgelegen dorpjes en
vrijwel ovpral is een straat of een
centraal plein naar hem ge
noemd.
De strijdkrachten hebben ook een
vaste hand gekregen in hapdel en
industrie. Generaal Savio was dé
voornaamste schepper van de
Argentijnse staalindustrie terwijl
generaal Mosconi de staats
oliemaatschappij YPF oprichtte.
Fabricaciones Militares, een grote
industriële onderneming, hooft
aan het leger, de vloot beheerst
het verkeer over de rivieren en
heeft het oppertoezicht op wer
ven en droogdokken. De lucht
macht. behalve dat hij de LADE
exploiteert - heeft ook de leiding
over Aerolineas Argentinas, de
internationale luchtvaartmaat
schappij van het land.
Sinds Videla de macht overnam en
de uitroeiingsoorlog tegen de
guerrillastrijders en tegen links
werd opgevoerd, hebben de
strijdkrachten hun invloed nog
versterkt. De meeste leden van
het kabinet zijn hoge officieren,
een generaal is aan het hoofd ge
zet van de CGT (de grootste vak
centrale) en een gepensioneerde
generaal is nu hoofdredacteur
van La Opinion, een dagblad in
Buenos Aires.
Deze penetratie van de strijdk
rachten in vrijwel elk hoekje van
het Argentijnse openbare leven is
zowel hun kracht als hun zwak
heid. Een kracht in zoverre, dat
niet veel mensen meer de cen
trale rol van de strijdkrachten be
twisten. Aan de andere kant is dé
felle rivaliteit tussen de drie tak
ken van de strijdkrachten nu
meer naar voren gekomen. „Een
van de ergste dingen die iemand
nu kan zeggen tegen een legerof
ficier, is dat hij sympathiek staat
tegenover Argentinie's rivaal
Brazilië. Het is bijna even erg als
wanneer men beweert dat hij
aardig is voor de marine, aldus
een gepensioneerde kolonel.
Maar binnen de drie delen van de
strijdkrachten bestaan ook veel
interne geschillen, vooral in le-
gerkringen. In de jaren zestig
leidde dit tot vuurgevechten in de
straten van Buenos Aires tussen
de conservatieve „rode" afdeling
en de op het volk ge
richte „blauwen".
In december 1975 had een con
servatieve brigadegeneraal van
de luchtmacht de leiding bij een
opstand tegen de opperbevel
hebber die hij gevangen zette.
Deze conservatief is nog altijd
een machtig man in de lucht
macht en is niet voor zijn rebellie
gestraft. De opperbevelhebber i-
s intussen gepensioneerd.
Het is algemeen bekend, dat op het
ogenblik conservatieve officie
ren de pogingen van Videla wil
len saboteren om in Argentinië
weereen mate van burgerbestuur
in te voeren. Er zijn sterke aan
wijzingen, dat de ontvoering in
juli van de Argentijnse ambassa
deur in Venezuela, Hidalgo Sola,
een figuur rechts van het midden,
is uitgevoerd door dit soort men
sen, die daarmee wilden laten
zien hoe machtig de uiterste rech
terzijde wel is.
Observerdienst
