Weer stap
naar vrede
M.-Oosten
SCHMIDT HEKELT
HEKSENJACHT
Labour zoekt steun bij regering voor vrijheidsstrijd Zimbabwe
BLANKEN Z.-AFRIKA LOPEN WEG I Gevecht om Concorde
Sfeer Belgrado
ernstig, maar
niet dreigend
Volgens Cyrus Vance:
Lezingen
over W.
Duitsland
VRIJDAC. T uKTuBER
JOHANNESBURG (UPI) - Steeds
meer blanken verlaten Zuid-Afrika
en het land toont nu geregeld een
maandelijks „migratie-tekort".
Politici van de oppositie gaven gis
teren „toegenomen politieke span
ningen in zuidelijk Afrika" de
schuld van de uittocht van de blan
ken.
Het departement voor statistieken
deelde mee dat van januari tot juli
dit jaar het netto „migratie-verlies'.'
1184 was. In dezelfde periode van
het vorige jaar „won" Zuid-Afrika
22.985 immigranten.
Zuid-Afrika volgde aldus het pa
troon dat lange tijd voor Rhodesië
bekend was. Juli was de vierde
maand dit jaar waarin er een
„netto-tekort" was en de laatste
maand waarvoor cijfers be
schikbaar waren.
Een woordvoerder van de Progres
sieve Federale Partij (oppositie),
Alf Widman, zéi: „Als er meer men
sen gaan dan komen naar Zuid-
Afrika met zijn enorme potentieel
voor economische groei, dan is er
iets ernstig mis. De onderdruk
kende politiek van de regering is
daar duidelijk de schuld van.
Duizenden artsen en mensen uit
andere beroepen verlieten Zuid-
Afrika sedert de eerste uitbarsting
van ernstige ongeregeldheden te
gen de regering, in de zwarte voor
stad van Johannesburg Soweto in
juni vorig jaar.
De regering doet geen poging de
uittocht te verzwakken. Functiona
rissen verklaarden dat de meeste
emigranten types zijn die het te
gemakkelijk willen hebben, die
niet diep wortelen in het land. „Wij
kunnen hen beter kwijt zijn".
De meeste vertrekkenden zijn
mensen die nog niet zo lang gele
den uit Europa kwamen. Jarenlang
volgde Zuid-Afrika een beleid van
aanmoediging van blanke im
migratie.
Er zijn naar schatting 4,5 miljoen
blanken in de republiek.
TEL AVIV - De Amerikaanse ambassadeur in Israël Samuel Lewis en zijn vrouw Sally (rechts) verlaten samen
met mevrouw Begin het ziekenhuis, waarin zich de Israëlische premier bevindt. Begin, die werd behandeld voor
een ontstéking aan het hartzakje, maakt het goed en mag volgende week naar huis.
BELGRADO (Reuter) - En
geland, Frankrijk, Spanje en
Canada hebben gisteren in
Belgrado aangedrongen op
striktere naleving van de
beloften inzake men
senrechten.
De Britse afgevaardigde Lord Go-
ronwy-Roberts vroeg om een
"menselijke détente" ter uitbrei
ding van de verdraagzaamheid.
"Het is misleidend, zelfs gevaarlijk,
slechts in het abstracte over men
senrechten te denken en de indivi
duele man en vrouw die erbij be
trokken zijn te vergeten", zei hij.
De Franse afgevaardigde André
Bettencourt vroeg waarom perso
nen of groepen worden "mishan
deld en vervolgd omdat zij het toe
zicht op de uitvoering van de slo
taktevan Helsinki op zich genomen
hebben".
Engeland en Frankrijk zeiden geen
confrontatie over de mensenrech
ten te willen.
Botsing
Voor de eerste maal kwam het op
Marokko wil
meewerken
aan een
volkstelling
in Sahara
NEW YORK (UPI) - De minister
van Buitenlandse Zaken van Ma
rokko, Abdel Hakim Iraqui. heeft
gisteren in New York de bereidheid
van zijn land uitgesproken mee te
werken aan het houden van een re
ferendum in de westelijke Sahara,
het gebied dat nu verdeeld is tussen
Marokko en zijn zuidelijke buur.
Mauretanië. Tijdens de algemene
vergadering van de Verenigde Na
ties riep de Marokkaanse be
windsman op tot het beëindigen
van de "afzondering en het lijden"
van degenen die dooi de strijd in de
Sahara zijn ontheemd en hij zei dat
zijn land geen poging ongebruikt
zal laten om hulp te bieden aan de
"herstelde eenheid" van de wes
telijke Sahara. "Wij zijn volledig
bereid samen te werken opdat on
der de beste omstandigheden en
onverwijld een referendum kan
worden gehouden", aldus de be
windsman.
Een groot aantal vluchtelingen van
het polisario-front, de onafhan
kelijkheidsbeweging van de wesr
telïjke Sahara, bevindt zich in Alge
rijnse kampen. Algerije heeft bij de
Verenigde Naties aangedrongen op
het houden van vrije verkiezingen
in de westelijke Sahara.
de conferentie tot een openlijke
botsing toen Turkije sterk bezwaar
maakte tegen de Griekse bewering
dat op het verdeelde eiland Cyprus
de principes van ontspanning wa
ren genegeerd. Griekenland zei dat
het deze kwestie opnieuw ter
sprake zal brengen.
De Amerikaanse afgevaardigde
Arthur Goldberg gaf toe dat in de
VS op het gebied van de men
senrechten "beschamende" dingen
zijn gebeurd, maar hij zei dat zijn
land bereid is snel en openlijk tegen
die fouten op te treden. "In dezelfde
geest zal de Amerikaanse delegatie
spreken over de mensenrechten en
de fundamentele vrijheden, hier in
Belgrado".
Geen confrontatie
Afwijkend van zijn tekst zei Gold
berg dat hem dikwijls gevraagd
was of hij in Belgrado naar een con
frontatie met de Sovjet-Unie
streefde. "Mijn antwoord is catego
risch nee. Wij zoeken samen
werking, geen confrontatie. Wij zijn
bereid een niet-polemische dialoog
te voeren".
Goldberg zei ervan overtuigd te zijn
dat opkomen voor de mensenrech
ten "niet alleen de ontspanning niet
in gevaar brengt, maar integendeel
de ontspanning kan versterken en
een hechtere basis kan leveren voor
zowel de veiligheid als de samen
werking".
"Op zeer besliste manier wil de re
gering van de V.S. naar meer ont
spanning blijven streven, maar dat
kan niet gescheiden worden van
voortgang in de kwesties van hu
maniteit en mensenrechten".
Onevenwichtig
De Russische afgevaardigde Vo-
rontsov zei later tegen verslag
gevers dat hijde toespraak van
Goldberg onevenwichtig vond, met
teveel aandacht voor de men
senrechten.
"De mensenrechten zijn natuurlijk
belangrijk, maar er zijn ook andere
zeer belangrijke kwesties. Ik zou
meer hebben willen horen over
ontwapening en meer over de mili
taire situatie in Europa".
De Rus zei niet te vinden dut een
sfeer van strijd was binnengehaald.
"De sfeer is ernstig", zei hij. Maar
"ik geloof niet dat er een confronta
tie zal komen. Ik ben er zeker van
dat de mensenrechten ergens voor
aan in het communiqué van deze
conferentie zullen komen".
LEIDEN - "In de scViaduw van
Duitsland" heet de lezingency
clus, die in oktober en novem
ber in het Academiegebouw
van de Leidse Universiteit
wordt gehouden.
De lezingen zijn voor elke be
langstellende toegankelijk. Zij
zijn op touw gezet door het In
stituut voor Internationale Stu
diën van de Leidse Universiteit
op initiatief van het Nederlands
Genootschap voor Internatio
nale Zaken in Den Haag.
Doel van de lezingen is om de
belangstellenden meer over
West-Duitsland aan de weet te
laten komen. Mogelijk zal ook
Oost-Duitsland (DDR) in de le
zingen worden betrokken, maar
de nadruk zal toch op de Bonds
republiek komen te liggen.
De cyclus begint op dinsdag 11
oktober 's avonds om half acht
in het Academiegebouw, Ra
penburg 73. Prof. dr. H. W. von
der Dunk, hoogleraar in de ge
schiedenis van de twintigste
eeuw aan de Utrechtse univer
siteit, zal dan spreken over con
tinuïteit en discontinuïteit in de
Duitse geschiedenis. De week
daarop, op 18 december dus, zal
hij een -tweede lezing over dit
onderwerp houden. Op dinsdag
25 oktober spreekt prof. dr. M.
C. Brands, hoogleraar in de
nieuwste geschiedenis aan de
Universiteit van Amsterdam,
over "Analyse van de interne
ontwikkelingen in het huidige
West-Duitsland." Niet uitgeslo
ten is, dat daarmee de actuele
problemen van Duitsland met
de Rote Armee Fraktion en de
neo-nazi's ruime aandacht zul
len krijgen. Al was het alleen
maar in de discussie, die na elke
lezing zal volgen.
Drs. L. A. V. Metzemaekers,
voormalig hoofdredacteur van
het Financieel Dagblad zal op 1
november "De economische
positie van de Bondsrepubliek
in West-Europa en de werel
deconomie" belichten, op dins
dag 8 november spreekt drs.
Siccama, wetenschappelijk
medewerker aan het Neder
lands Instituut voor Vredesv
raagstukken over de inter
nationale politieke posit» van
West-Duitsland. De cyclus
wordt op 15 november besloten
met een lezing door C. Ouboter,
docent in de cultuurgeschiede
nis aan de Sociale Academie in
Rotterdam, over "De Duitse
cultuur na 1945".
VERENIGDE Naties (Reuter/UPI) - De Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken, Cyrus Vance, heeft gisteren
gezegd dat er binnen een jaar weliswaar nog geen sluiting
van vredesverdragen in het midden-Oosten zal zijn maar
dat er vorderingen op de weg daarheen zullen zijn.
„De delegatie is een interne Pales
tijnse zaak. De PLO is de enige wet
tige vertegenwoordiger van de Pa-
lestijnen. De PLO zou kunnen be
slissen niet-leden van de PLO in de
delegatie op te nemen als zij vindt
dat dit in haar belang is. Het is al
leen ons besluit.sUls Als dat beslui
ten dan is dat in orde."
Dringend
President Sadat van Egypte heeft
gisteren in een televisie-vraagge
sprek gezegd dat er geen vrede in
het Midden-Oosten kan zijn tenzij
het Palestijnse vraagstuk is opge
lost.
Hij zei dat hij dinsdag een „drin
gende" brief aan president Carter
had gezonden. Daarin zette hij uit
een wat het minimum was waar
mee de Arabieren akkoord wilden
gaan op het stuk van hun verte
genwoordiging op de Geneefse
vredesconfèrentie.
Het Egyptische dagblad Al Gom-
hoeria schreef dat Sadat in de brief
instemde met het beginsel van een
Verenigde Arabische delegatie in
Genève mits daarin vertegenwoor
digers van de PLO werden opge-
Op een lunch die de Verenigde Sta
ten aanboden aan vertegenwoordi
gers van landen van de Arabische
Liga, gaf Vance uiting aan een ge
voel van optimisme na een week
van intensieve diplomatieke activi
teit op het hoofdkwartier van de
Verenigde Naties.
Amerikaanse functionarissen
voorspelden dat er een compromis
zal worden bereikt tussen Israël en
de ASrabieren over de netelige
kwestie Arabieren de Palestijnse
vertegenwoordiging op een her
vatte vredesconferentie in Genève.
Vance zei aan de lunch dat veel
moeilijkheden en onzekerheden
„voor ons liggen, maar als wij voor
uit kijken en daarna naar het verle
den zien dan is het vooruitzicht
voor het Midden-Oosten verbe
terd".
Voortdurend
Hij zei dat voortdurende vooruit
gang op de volgende zaken geba
seerd moet zijn:
alle partijen zullen hun eigen
belang ondergeschikt moe.ten ma
ken aan het overheersende doel van
vrede,
een oplossing zal gebaseerd moe
ten zijn op de veiligheidsraads
resoluties 242 en 338,
de Palestijnen moeten verte
genwoordigd zijn wil men een
rechtvaardige en blijvende vrede
hebben.
PLO
Een woordvoerder-van het Pales
tijnse Bevrijdingsfront PLO heeft
gisteren meegedeeld dat niet-leden
van de PLO de Palestijnen zouden
kunnen vertegenwoordigen op een
hervatte vredesconferentie in Ge
nève wanneer zij worden aangewe
zen door de PLO. Maar volgens de
woordvoerder, Machmoed Labadi,
„zou toch de meerderheid van de
leden in de delegatie moeten be
staan uit leden van de PLO".
NEW YORK (AFP) - In Ame
rika en vooral in New York
blijft men demonstreren tegen
het supersonische vliegtuig de
Concorde.
Het Amerikaanse Hof
roep ondertekende gisteren een
bevel dat de Concorde met on-
niddellijke ingang op het in
ternationale vliegveld Kennedy
i New York mag landen.
Daarmee verwierp het hof een
verzoek om uitstel van de ha
venmeester van New York en
New Jersey.
Hoewel zij nu toestemming tot
landen hebben wordt niet ver
wacht dat Air France en British
Airways binnen twee of drie
weken met hun vluchten zullen
beginnen.
De havenmeester van New York
New Jersey had het Hof van
Beroep gevraagd zijn besluit tot
het verlenen van landingsrech
ten nog een maand uit te stellen
De instantie had die tijd nodig
voor het opstellen i
geluidsbepalingen
vliegveld.
Vja een
Am ra Privé" ReV£niD<<j'
Wun je. autumaVisGi
je scnnfVePjke. cursus
laten be'ralen.
(Nachtbrakers naar de Amro, dus.)
KANS GEMIST - De leden van het
Japanse Rode Leger die onlangs
een DC-8 van de JAL kaapten en
151 mensen in gijzeling hielden,
hebben diamanten met een waarde
van bijna 5 miljoen gulden aan hun
neus voorbij zien gaan.
De pakketjes met diamanten lagen
duidelijk zichtbaar botsen de plaat
sen van de stewardessen. Toen één
van de stewardessen in Bangladesj
werd vrijgelaten wandelde ze met
de pakketjes onder de arm het
vliegtuig uit.
Op intellectuelen W.-Duitsland
ADVERTENTIE
-,/i'a een
Amro Priue Rekerun^
kun je je abwwe.me/i>-
op de sauna
betalen rol
{Aankleden en naar de Amro, dus.) Bondskanselier Schmidt
BONN (SP) - Tijdens het begrotingsdebat van gisteren
heeft bondskanselier Helmut Schmidt zich gekeerd tegen
de heksenjacht, die op het ogenblik tegen de schrijver
Heinrich Böll wordt ontketend.
West-Duitslands bekendste auteur
heeft, evenals een aantal theolo
gen, vele malen ertoe opgeroepen
in de strijd tegen het terrorisme
alle demagogie te vermijden.
Daardoor zou een pogrom
stemming kunnen ontstaan die
de democratie afbreuk doet en de
krachten van extreem rechts in
de hand werkt.
Medeplichtig
Vooral in bladen van de rechtse
Springer-pers waren Böll en an
deren, zoals zijn collega Günther
Grass, alsmede de theologen
Gollwitzer, Schurf en Albéitz,
voorgesteld als mensen die zich
met hun pleidooien voor mati
ging en genuanceerd denken tot
sympathisanten, zo' niet mede
plichtigen van het terrorisme
hadden gemaakt.
Vooral Heinrich Böll is daarbij het
mikpunt van veel verdachtma
king. In. een dagbladinterview
had Günter Grass het enkele da
gen geleden een schandaal ge
noemd dat een man als Böll in
deze situatie geen steun ontving
van bondspresident Walter
Scheel.
Steun
Van regeringschef Schmidt heeft
Böll thans deze steun gekregen.
Het bureau van bondspresident
Scheel heeft verklaard dat ook
het staatshoofd zich weldra in
een principiële verklaring over
het terrorisme en de daarmee
samenhangende vraagstukken
zal uitspreken. In welke vorm en
wanneer dat zal zijn is nog niet
bekéhd.
BRIGHTON (Reuter/AFP/DPA) -
Dg Britse minister van Buiten
landse Zaken David Owen heeft
gisteren gezegd dat hij de hoop
koestert dat over enkele weken
wapenstilstandsonderhandelingen
beginnen in Rhodesië.
"Een vrij Zimbabwe
binner) ons bereik", zei hij op hel motie goedkeurd
Lubourcongres in Brighton.
Owen, mede-auteur van het Brits-
Amerikaanse vredesplan voor
Rhodesië, voegde hieraan toe: "Wij
zullen pal staan in de strijd voor
verandering, en het zal een vreed
zame verandering zijn".
Het mocht niet verhinderen dat het
978 ligt congres kort na zijn toespraak
op de
Britse regering een beroep wordt
gedaan, "materiële en morele steun
te geven aan de vrijheidsstrijders in
Zimbabwe".
De regering zal zich waarschijnlijk
niet door de motie laten beïnvloe
den, want üwèn had al verklaard:
"Het beleid van de regering blijft
ongewijzigd". De minister ver
klaarde zich voorstander van di
plomatie voor het bewerkstelligen
van veranderingen in Rhodesië.
Groot-Brittannië heeft geen wa
pens aan de guerrillastrijders gele
verd en zal het niet doen,
Op de vraag welke weerslag de mo
tie van het congres zou hebben op
het Brits-Amerikaanse streven in
de kwestie Rhodesië, antwoordde
Owen: "praktisch geen".
Het congres stemde ook tegen de
aandrang vanuit het bestuur vóór
druk op de regering om sancties af
te kondigen tegen Zuid-Afrika,
voor het afremmen van de stroom
goederen naar het blanke min
derheidsregime in Rhodesië".
Bij een debat over
Engeland viel veelvuldig de naam
van de rechtsradicale beweging
van het Nationaal Front, "dat een
groeiend gevaar betekent". Er werd
bij de regering op aangedrongen
wettelijke maatregelen tegen in het
openbaar optredende racistische
en fascistische bewegingen te ne-
