Mr. Vrolijk krijgt
alternatief plan
van buurtbewoners
Spitten naar
verleden van
Koudekerkse
boerderij
Huis ter Duin
geeft alle
geheimen prijs
Weer inbraak
in raadhuis
Woubrugge
Masten in
Noordwijk
moesten het
ontgelden
t Ook de befaamde
stoelen van Huis ter Duin vallen ten prooi aan de slopershan
NOORDWIJK - Ontluistering
troef dezer dagen bij het negen
tig jaar oude hotel "Huis ter
Duin" in Noordwijk. Het grijze
"blok" pal bij de zee moet alle
geheimen prijsgeven. Tiental
len nieuwsgierigen dwalen on
bekommerd door de vele gan
gen, kamertjes en zalen van het
hotel dat uitverkoop houdt. Al
les moet weg: de immense spie
gels, het meubilair (variërend
van curiosa tot antiek) de rotan
meubels, glas- en serviesgoed.
Het past allemaal niet meer in
het nieuwe Huis ter Duin dat
binnenkort op de plaats van het
oude zal verrijzen. Daar horen
moderne, lichte en strakke
spullen,zo meent de directie van
Huis ter Duin.
Zo gauw als alles is geveild valt
de noordvleugel ten prooi aan
de slopershamer. En daarmee is
dan vrijwel een einde gekomen
aan het oudste familie-hotel dat
Noordwijk, na de sloop van de
hotels, Hoek, Hollander en
Seinpost, nog rijk was.
Zover is het nog niet. Eerst moe
ten de veilingmeesters nog pro
beren de vouwwanden,
vloerbedekking, verlichting en
spiegels heelhuids van muren,
vloeren en plafonds af te krijgen
om ze voor de liefhebber van de
hand te doen. Drie dagen lang
konden belangstellenden een
kijkje nemen. Vanaf vandaag
wordt er geveild. Welk totaalbe
drag veilingmeester Derksen
voor de totale inboedel denkt te
krijgen is bij lange na niet te
schatten, '"t Is maar wat de gek
er voor geven wil" aldus de
veilingmeester die wijst op het
gigantische fornuis in de keu
ken. de oude frutsels, prijzen-
borden van pakweg vijftig jaar
geleden (een biefstuk vijftig
cent). In elk geval is alles wat er
staat voor in totaal een paar
miljoen verzekerd. Ook par
ticulieren en een enkele meubel
zaak hebben van de gelegenheid
gebruik gemaakt hun spullen
(waaronder vooral veel antiek)
bij Huis ter Duin te stallen in
afwachting van de opbrengst.
De kleine verzamelaar die
denkt bijvoorbeeld een bordje
met het hotelopschrift aan te
kunnen schaffen of een flesje
wijn komt bedrogen uit, want
het "klein spul" wordt niet los
verkocht. Ook prijzen treft de
liefhebber (nog) niet aan.
Vooral eigenaars van eigen
tijdse bistro's kunnen volgens
Derksen aan hun trekken ko
men. Sfeermakers volop in Huis
ter Duin. Oude lampjes, prullet
jes, de al genoemde prijzen
borden, antieke kassa's, het
staat er volop.
Van het hele hotel blijft alleen
het middenrif staan. Aange
vuld met appartementen en een
hotelaccommodatie voor onge
veer achthonderd man. Hoe het
hotel er heeft uitgezien zal nog
lange tijd zichtbaar blijven,
want een paar maanden gele
den nog diende Huis ter Duin
als decor voor t wee Nederlandse
speelfilms, Soldaat van Oranje
en dr. Vhmmen.
Boekliorstlaan-terrein:
977 DINSDAG 4 OKTOBER 19/7
gt'
Oudste gedeelte Den Toll blootgelegd
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Bij toeval is
het waarschijnlijk oudste gedeelte van Ridder
hofstad Den Tole in Koudekerk aan den Rijn ont
dekt.
Al geruime tijd wilde de Amsterdamse zenuwarts
Van Tol, een nazaat van het geslacht Van Tol dat
eeuwen lang het stamhuis heeft bewoond, opgra
vingen laten verrichten in de Hoogenwaardsche
Polder om de juiste ligging van het huis in
vroeger tijden vast te kunnen stellen.
Onlangs begon de archeologische werkgemeen
schap Rijnstreek met onderzoekingen.
Langs de grachtwallen eerst, want bewoond door ridder Floris van Tol
daar zijn gewoonlijk de oudste res- en zijn vrouw Marcelia. Ridder Flo
ten te vinden. Er werd niets gevon- ris speelde een belangrijke rol in
den in dat gedeelte van het terrein, het leven van die tijd. Dit bete-
Maar wel een stuk verderop, verder kende vanzelfsprekend dat hij in
van de gracht af. Daar lagen oude een versterkt huis moest wonen,
kloostermoppen (een vroeger ge- Waarschijnlijk heeft men nu één
bruikte steensoort) die een dragline van de muren van zijn woning (of-
kort tevoren boven had gehaald bij ficieel weerbare, riddermatige be-
het graven van een sleuf, in het ka- huizing geheten) ontdekt,
der van werkzaamheden ten be- Floris zoon (Floris de Jonge, van
hoeve van de gemeente. Hierdoor zelfsprekend) werd door de graaf
werd de werkgroep op het goede opgeroepen voor de Arkelse krijg
spoor gezet: al op de eerste dag dat en koos, in de helse strijd tussen
het zoekwerk werd verricht stuitte Hoeken en Kabeljauwen, de zijde
men op de oudste overblijfselen der Hoeken, aangevoerd door Ja-
van het oude Huis Tol. coba van Beieren.
Leiden werd het centrum der twis-
riOGkGn 611 ten, de kastelen werden versterkt.
Kabeljauwen moc^t niet baten: vele fraaie
gebouwen werden bij de belege-
Ridderhofstad Den Tole dateert ring van deze stad verwoest, waar
van kort voor 1300. Het werd toen onder ook Ridderhofstad Den Tole.
WOUBRUGGE - Het tijdelijke ge
meentehuis in Woubrugge is op
nieuw het doelwit geweest van in
brekers. Voor de tweede keer bin
nen een halfjaar drongen dieven de
oude openbare school, waar de
ambtenaren tot november zullen
verblijven, binnen. Ook de
openbare lagere school kreeg on
gewenst bezoek.
Toen het gemeentepersoneel
maandagochtend het onderkomen
aan de Boddens Hosangweg be
trad, ontdekte het dat de deur niet
was afgesloten. Een ingeslagen bo
venraam duidde erop hoe de inbre
kers zich toegang hadden ver
schaft. Na een onderzoek bleek dat
er een bureau was gesloopt en de
brandkast was gekraakt. De buit
waarmee de dieven aan de haal gin
gen bedroeg ongeveer twaalfhon
derd gulden.
Uit de kamer van de burgemeester
was een aantal kleedies gestolen.
Die waren echter in de loop van
zondag ergens in het dorp gevon
den. Daaruit trekt de politie de con
clusie dat de inbraak in de nacht
van zaterdag op zondag moet zijn
gepleegd.
Aanvankelijk dacht men bij de
openbare school dat hevige ruk
winden de lichtkoepel hadden
opengerukt. Toen de zaak eens na
der in ogenschouw werd genomen
kwam men er achter dat de beves-
tigingsmoeren waren verdwenen.
In de school wordt overigens niets
vermist.
Met auto
tegen boom
HAZERSWOUDE - De achtender
tigjarige Alphenaar M. J.S. is gister
avond levensgevaarlijk gewond
toen hij met zijn auto op de Hoog-
eveenseweg in Hazerswoude tegen
een boom botste. De man reed
rechtdoor in plaats van een flauwe
bocht naar rechts te nemen. Hij is
opgenomen in het Academisch
Ziekenhuis in Leiden.
VOORHOUT - De Commis
saris van de Koningin in
Zuid-Holland, mr. M. Vro
lijk kon gisteren bij zijn be
zoek aan Voorhout nog één
keer een blik werpen op het
oude gebouw van de BNS.
Op de maquette van het ter
rein zoals dat er uit zal zien
na de voltooiing van alle
nieuwbouw, kon hij later op
die plaats een parkeer
terrein geprojecteerd zien.
Broeder Theo Blokland, overste
van BNS (Broedershuis Nieuw
Schoonoord) vertelde dat er nogal
wat Voorhouters zijn die het jam
mer vinden dat het oude gebouw
gaat verdwijnen, omdat zij het mooi
vinden.
"Mooi mee"
„Nou, daar zitten wij dan mooi
mee", zei hij, „en dat bedoel ik zo
wel letterlijk als figuurlijk". Niet
alleen is het gebouw verouderd met
hele hoge zalen en gangen, maar
door het verdwijnen van het inter
naat en door de komst van de
nieuwe school (de KTS die vorig
jaar officieel werd geopend) is het
veel te groot geworden. Ook veran
deringen in het religieuze leven van
de congregatie-leden hebben er toe
geleid dat nu de voorkeur wordt
gegeven aan aparte woningen voor
de broeders, waarin zij meer pri
vacy kunnen vinden. Van deze wo
ningen zijn er nu twaalf voltooid
(drie blokken van elk vier huizen).
Na een lunch die dooi' de bur
gemeester aan de Commissaris en
zijn gevolg werd aangeboden in de
nieuwe KTS werd een van die wo
ningen bezichtigd. Daar kreeg mr.
Vrolijk van broeder Blokland een
plant aangeboden voor zijn echt
genote, die door ziekte niet mee
kon komen naar Voorhout. Een
vierde blok huizen moet nog wor
den gebouwd en verder is voor de
bouw van een groot hoofdgebouw
het wachten nog op de benodigde
vergunning.
In verband met de afwezigheid van
mevrouw Vrolijk was het bezoek
van de dames aan "Technoglas"
vervallen. Door het volle prog
ramma, waarop onder andere een
gesprek met het college van B en W,
een rondleiding door de KTS en
een rondrit door de gemeente stond
vermeld, verviel het bezoek aan het
terrein aan de Boekhorstlaan, waar
een nieuw onderkomen voor de
volksuniversiteit, de peuterspeel
zaal en een gymnastieklokaal moe
ten komen. Wel werden het nieuwe
handbalveld en het nieuwe kleed
lokaal in het sportpark bekeken en
werd een bezoek gebracht aan de
proefboerderij Bonda. Daar kreeg
mr. Vrolijk alsnog een brief aange
boden namens de omwonenden
van het terrein aan de Boekhorst-
laan, waarin de commissaris er op
werd gewezen dat deze het hele
plan nog met zeer gemengde ge
voelens bekijken.
Het was mevrouw Els van der
Bent-Bouwmeester uit de Pieter de
Hooghstraat, die in dichtvorm aan
kondigde dat de buurtbewoners
zich binnenkort onderling zullen
beraden over een alternatief plan,
waarin wat meer open ruimte tus
sen de bebouwing moet vrijblijven.
Er zal dan ook een afvaardiging uit
de bevolking worden aangewezen,
die verder met het gemeentebe
stuur moet gaan meedenken over
de verdere ontwikkeling van de
plannen, zo bleek uit het gedicht.
Ook tijdens het gesprek dat gister
ochtend werd gehouden met B en
W was de situatie van dit terrein al
uitgebreid ter sprake gekomen.
Hutspot
Aan het slot van de middag keerde
het gezelschap terug naar het ge
meentehuis, met als aandenken aan
dit werkbezoek op 3 oktober een
potje met marsepeinen hutspot, dat
was overhandigd door de directeur
van de KTS, broeder Angelus
Scheffer.» Het bezoek werd afgeslo
ten met een informeel gesprek met
de Voorhoutse raadsleden, waarbij
nog verschillende aspecten uit de
plaatselijke politiek de revue kon
den passeren.
NOORDWIJK - Hoofdagent A.
Buys heeft gisteren afscheid ge
nomen van de Noordwykse politie,
waar hij zes jaar heeft gewerkt.
Naast zijn politietaak vervulde hij
het secretariaat van de afdeling
Katwijk/Noordwijk van de chris
telijke politiebond. De heer Buys
heeft een functie aanvaard bij de
rijksspeurhondenschool in Den
Haag.
De amateur-archeologen hebben het oudste gedeelte (omstreeks 1300) van de Ridderhofstad blootgelegd.
Opgebouwd
In 1425 werd het opnieuw opge
bouwd en betrokken door Dirk van
Tol. Op afbeeldingen uit deze tijd
staat de gracht die de behuizing
omgeeft rond afgebeeld. Dit doet
het vermoeden ontstaan dat Den
Tole oorspronkelijk een rond kas
teel is geweest, zoals het nabij gele
gen Groot Poelgeest en Ter Does.
Thans is de gracht vierkant.
Hoewel nog steeds bezit van een
edelman vervult o.m. Tole in deze
tijd nog slechts de functie van
boerenbedrijf. Bij het beleg van
Leiden brandde het af; alleen de
muren bleven staan.
Verwaarlozing
Weer werd het huis opgebouwd: in
1675 en in het eigendom van Mar-
garetha Helena de la Torre overge
gaan. Na de dood van haar broer
bleef het huis meest onbewoond.
Het terrein werd verwaarloosd. In
1733 werd het huis publiekelijk
verkocht en in 1781 gesloopt. Een
"bouwhuis of werkmanswoo-
ninge" bleef staan.
Weer herleefde het verleden. Ba
rend, ridder van Lockhorst, kocht
het goed in 1807 en liet er een he
renhuis neerzetten in de trant van
de vroege 19e eeuw, twee torens er
boven op. Maar het werd slecht on
derhouden en al gauw was het niet
meer dan een standbeeld van ver
gane glorie. Tegen de eeuwwisse
ling werd het huis verbouwd tot
boerderij.
In 1967 werd de boerderij op de
monumentenlijst geplaatst: om het
huis, maar vooral de ligging ervan
binnen de Ringgracht, voor verdere
ondergang te behoeden.
Er zijn nog veel witte plekken om
trent het verleden. Met name: hoe
hebben de verschillende Huizen
Tol er precies uitgezien? De ar
cheologische werkgemeenschap
Rijnstreek hoopt hier door middel
van zijn onderzoek antwoord op te
kunnen geven. Iedere zaterdag
wordt er door de enthousiaste le
den van deze werkgroep aan ge
werkt om het verleden bloot te leg
gen, om resten van de muren te
vinden waardoor de oorspron
kelijke ligging van het huis kan
worden nagegaan.
De Rijksdienst voor Oudheidkun
dig Bodemonderzoek, die werd
gewaarschuwd toen men op de
oude overblijfselen stuitte, gaat zelf
nog geen onderzoek verrichten:
men wil dat het terrein eerst af
sluitbaar wordt gemaakt. Veel gaat
immers bij dergelijke onderzoeken
verloren doordat jan-en-alleman
het zo interessant vinden om er met
ondeskundige grijpgrage handjes
in te graaien. Menige "klooster
mop" is op die manier voor de we
tenschap van het verleden verloren
gegaan en prijkt nu op de schoor
steen van een de oudheid min
nende buurtbewoner.
Wat er gaat gebeuren als de oude
muren teruggevonden zijn? "Mis
schien kunnen we ze dan opmet
selen", suggereert Hardenberg van
de werkgemeenschap Rijnstreek".
Het bestemmingsplan van Koude
kerk voor dit gebied is een park.
Daar zou zo iets heel best in pas-
NOORDWIJK - Een 25-jarige mili
tair uit Valkenburg heeft afgelopen
weekeinde een lantaarnpaal op de
Noordwijkse Oude Zeeweg omver
gereden. De Valkenburger bleek
onder invloed Van drank achter het
stuur te zitten. Bij de botsing liep
hij een gebroken neusbeen op.
Een andere lichtmast ging op de
Nieuwe Zeeweg tegen de vlakte. De
chauffeur van een groene per
sonenauto reed de mast omver,
maar trok er tussenuit zonder zich
om de schade te bekommeren.
Omdat het kenteken door omstan
ders kon worden opgenomen werd
de chauffeur al snel achterhaald.
De wagen bleek te horen bij een
21-jarige student uit Katwijk die
ook al onder invloed van alcohol
verkeerde toen hij de mast omver
reed.
"De hertshoorn wél water geven, commissaris. Ach, uw vrouw weet het wel"aldus broeder Theo Blokland
met een laatste aanwijzing tegenover commissaris Vrolijk bij diens bezoek aan Voorhout. Links burgemeester
v.d. Wouw.
