Wie komt in
nieuw bestuur
van Rijnland?
Vragen rond verkiezing
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1977
Het Hoogheemraadschap
Rijnland heeft een eeuwen
lange democratische traditie.
De traditie is echter achter
haald door de moderne tech
niek. Was oorspronkelijk
Rijnlands taak het water in dit
lage land in goede banen te
leiden, nu wordt vele malen
meer geld uitgegeven aan de
zuivering. Dat is een van de
nieuwe taken die Rijnland
gekregen heeft. Vanoudsher
hadden de agrariërs in Rijn
land de meeste stemmen,
maar de nieuwe taken,
nieuwe uitgaven en inkom
sten (milieuheffing) maken
het wenselijk dat veel meer
mensen hun stem kunnen la
ten horen.
Twee jaar geleden werden er
De
voor het eerst wat nieer alge
mene verkiezingen gehou
den. Helaas voor het Hoog
heemraadschap bleek toen
dat men zich niet exact aan de
door de provincie gestelde
reglementen gehouden had.
Daarom worden op 28 sep
tember de verkiezingen nog
eens gehouden. Omdat er veel
meer stedelingen aan mee
doen dan vroeger is de ver
wachting dat er minder ag
rariërs in het bestuur van
Rijnland zullen zijn terug te
vinden dadelijk.'
opzet van de verkie
zingen brengt nog veel vragen
met zich: wat is Rijnland, hoe
zit het bestuur in elkaar?
Maar ook: wie zijn al die kan
didaten?
Op deze pagina vindt u een kort
overzicht van het bestuur en
de taken van Rijnland. En
verder een zeer beknopt over
zicht van de herkomst en
ideeën van de kandidaten.
Wie in een bepaald kiesdi
strict zijn stem uit kan bren
gen vindt onder de noemer
van dat district de voorhan
den zijnde kandidaten. Bij
een groot aantal vacatures
zijn kandidaten automatisch
verkozen verklaard omdat zij
de enige kandidaten waren;
dezen vindt u niet terug in het
overzicht. Tenslotte ont
breekt alleen nog de naam
van C. J. van der Bijl uit Alp
hen die onbereikbaar (op va
kantie) was bij het opstellen
van het overzicht.
LEIDEN - Ongeveer 125.000
kiezers zullen op 28 september
hun stem mogen uitbrengen:
meer dan ooit in de geschiedenis
van Rijnland. Maar de kans is
groot dat nog niet eens het op
komstpercentage van vijfen
dertig procent gehaald wordt dat
twee jaar geleden geregistreerd
kon worden. Aan de ene kant
speelt de onbekendheid van de
kandidaten een grote rol, aan de
andere kant ook dat weinig men
sen bekend zijn met het werk van
Rijnland. Het is zelfs ontstellend
dat een groot aantal kandidaten
zelf nog geen idee heeft van wat
er van hen in de Verenigde Ver
gadering verwacht wordt.
Voor dit jaar heeft Rijnland het niet
geringe bedrag van 45 miljoen
gulden aan uitgaven op de begro
ting staan. Tweederde daarvan
dient om de kwaliteit van het wa
ter op peil te houden, de water
zuivering waarvoor de bedrijven
en 1,2 miljoen inwoners de mi
lieuheffing betalen. Naast de zorg
voor de kwaliteit van het water
heeft Rijnland nog twee hoofdta
ken: het op goede hoogte houden
van de waterstand, en de beveili
ging tegen het soms hoog opge
jaagde zee- en rivierwater. Het
geld voor deze laatste taken
wordt bijeengebracht door de
eigenaren van onroerend goed,
die moeten een "omslag" betalen.
Voor het herstel van de waterkwali
teit heeft Rijnland een aantal
kostbare zuiveringsinstallaties,
onder andere in Leiden Zuid-
West, Katwijk en Alphen. De
meeste ambtenaren van Rijnland
zijn technisch geschoold, maar
even goed zijn er ook toezieners
in dienst die in de duinen een
oogje in het zeil houden en die de
vaarvergunningen controleren.
De Verenigde Vergadering is de
baas van het Hoogheemraad
schap. Van de dertig hoofdinge
landen die er zitting in hebben
worden er twintig gekozen en
tien benoemd door gemeentera
den in het gebied van Rijnland,
Kamers van Koophandel en Ge
westelijke Raden van het Land
bouwschap. Verder maakt het
dagelijks bestuur (zes hoog
heemraden en de dijkgraaf) deel
uit van de Verenigde Vergade
ring. Het dagelijks bestuur wordt
benoemd door de Kroon, op
voordracht van de hoofdingelan
den. Het geheel functioneert
zoals in een gemeente de ge
meenteraad en het college van B
en W.
Er wordt nog steeds over getwist of
politieke partijen nu wel of niet
thuishoren in het schap. In ieder
geval is te constateren dat er een
aantal belangengroepen opere
ren: de agrariërs via hun stand
sorganisaties (Land- en
Tuinbouw Bond, Hollandse
Maatschappij voor Landbouw,
en CBTB), de bedrijven via de
Kamers van Koophandel, de
huis- en grondeigenaren via hun
eigen bond enzovoorts.
Dat alleen al betekent dat er toch
wel iets meer aan de hand is dan
het afhandelen van lopende za
ken, blijkbaar moeten er belan
Open dag bij de Katwijkse zuiveringsinstallatie.
gen afgewogen worden, zijn er
bepaalde belangen in het geding.
Waarom zou politiek hierbij geen
rol spelen?
Wat is een schoon milieu ons waard
en wie betaalt dat? Wat is recrea
tie (watersport bijvoorbeeld) ons
waard en welke belangen moeten
daarvoor eventueel wijken? De
Partij van de Arbeid was de
eerste die meende dat hier poli
tiek in het geding kwam. Als
reactie daarop zijn er ook kan
didaten gekomen van WD en
CDA.
Vanoudsher zijn de agrariërs ge
moeid geweest met de water
schappen; in de categorie onge
bouwd (afgeleid van: ongebouwd
onroerend goed, dus landerijen
e.d.) vormen zij een machtige
groep. Sinds kort mogen nu ook
vele bezitters van gebouwd on
roerend goed (huiseigenaren e.d.)
hun stem uitbrengen in de cate
gorie gebouwd.
Het bestuur van Rijnland wil zich
niet de vingers branden en vindt
dat elke kandidaat voor zich maar
reclame moet maken: een weinig
stimulerende houding. Ook meer
voorlichting over de taken van
het schap, de zeggenschap van
het bestuur en de speelruimte in
het beleid zou de verkiezingen
verlevendigen. Nu weten de
stemmers nog nauwelijks op wie
ze moeten stemmen en wat Rijn
land voor instelling is. Niet alleen
de kiezers weten het niet, veel
kandidaten waren eveneens
nauwelijks gemotiveerd.
TOM MAAS
De zuiveringsinstallatie in Nieuwveen.
Kiesdistrict IB gebouwd
LGJ Alkemade, Noordwijk (aanne
mer) is in de gemeenteraad fractievoor
zitter van het CDA; heeft speciale inte
resse voor de steeds hogere uitgaven
voor het milieu, de waterzuivering. "Dat
zal steeds belangrijker worden". Wil let
ten op de milieubelasting.
HJ Heemskerk. Lisse (bollenkweker)
kandidaat gesteld door de LTB; inte
resse vanuit eigen beroep in waterhuis
houding en milieu. Heeft als voorzitter
van de Beekpolder te maken met ophef
fing van kleine polders die bij Rijnland
worden ingedeeld.
C Zaal, Oegstgeest (directeur verffa-
briek) kandidaat voor kring bedrijven
bollenstreek; wil aandacht besteden aan
de heffingen en milieumaatregelen, en
daarbij de verhouding tussen woningen
en bedrijven. "Je moet dat niet in de po
litiek brengen, dat kan op provinciaal
J Dijkstra, Sassenheim (aannemer/ma
kelaar) als bestuurslid van de Leidse
Bond van Huis- en Grondeigenaren
kandidaat namens deze groepering en
zal de lijn van deze groep volgen. Is van
uit zijn beroep bekend met waterbouw
kundig werk.
G M Meskers, Noordwijk (bollenkwe
ker) door het LTB als kandidaat ge
vraagd zal hij opkomen voor de agrari
sche belangen; zat m werkgroep van de
drie standsorganisaties (LTB, CBTB en
Hollandse Maatschappij voor de Land
bouw) die zich op de verkiezingen heeft
voorbereid.
DJ van Herwaarden, Noordwijk (di
recteur kalkzandsteenfabriek) kan
didaat via de Kamer van Koophandel;
wil letten op optimaal evenwicht tussen
waterkwaliteitsbeheer en het geld dat
dat moet kosten met het accent op de
bedrijfsbelangen.
JA Verbeek, Warmond (makelaar) kan
didaat namens Bond Huis- en Grondei
genaren; bedoeling om een gemeen
schappelijke lijn te volgen.
CAMEML Hilgersom, Leidschendam
(glashandelaar) districtsbestuurslid
KNOV, werkt in verkiezingen samen
met LTB; warm voorstander van water
sport, heeft interesse in waterhuishou
ding. "Bestuur is altijd in handen van
boeren en tuinders geweest, nu ook an
deren erbij betrekken".
N Parlevliet, Katwijk (directeur) be
schouwt industrie Katwijk als achter
ban. "We betalen behoorlijke sommen
gelds aan Rijniand en moeten dan ook
een behoorlijke vertegenwoordiging in
het bestuur hebben".
A Roos, Leiden (chemicus) kandidaat
vanuit de WD. Vestiging fabrieken niet
helemaal tegenhouden; watje voorrang
gaat geven is een zekere politieke beslis
sing. In Ver. Vergadering voornamelijk
beslissen over besteding geld, de uitvoe
ring is een machinerie die loopt.
R Niezen. Noorden (directeur) heeft
zich via Kamer van Koophandel als ver
tegenwoordiger van het bedrijfsleven
kandidaat gesteld. Wat hij als hoofdin
geland zou gaan doen "hangt ervan af.
wat er ter tafel komt".
PJ Uijttewaal, Ter Aar (conservenfab
rikant) als kandidaat gevraagd door de
Ned. Groente- en Fruitverwerkende In
dustrie. Hoogte heffingen industrie stuit
hem tegen de borst. Als milieulasten in
1985 oplopen zoals voorspeld dan zullen
nog meer arbeidsplaatsen verloren gaan.
JW Hekkelman, Leiderdorp (chemicus)
met steun alle politieke partijen kan
didaat. Aan democratie waterschappen
ontbreekt nog veel. Belangrijke items
nu: waterkwaliteit en recreatie. Heeft
indruk dat particulier onevenredig veel
milieubelasting betaalt i.v.m. industrie.
HP Zwetsloot, Hoogmade (makelaar) al
10 jaar hoofdingeland; nu kandidaat
namens agrariërs. Waterzuivering: "Het
is duur maar 't moet gebeuren, het water
is nu wel schoner".
GM Gorter-La Roij, Leiderdorp (che
micus) kandidaatstelling was particu
lier initiatief. "Er zit.bijna geen vrouw
in de raad, dat was een reden te meer".
Waterzuivering erg belangrijk. Wil
nuchtere vrouwenstem laten horen.
R Vis, Alphen (architect) hoopt dat de
vertegenwoordigers van de Bond van
Huis- en Grondeigenaren als 1 partij op
treden; is zelf voorzitter in Alphen. Be
nadrukken: lasten op onroerend goed
mogen draagkracht niet te boven gaan.
Huurders zouden ook stemrecht moeten
hebben. Is technisch adviseur van
kleinere waterschappen.
M Kroes, Koudekerk a.d. Rijn (directeur
Spanbeton) gevraagd als kandidaat door
Kamer van Koophandel. "Ook het be
drijfsleven moet stem laten horen bij alle
mogelijke beslissingen".
Kiesdistrict IC ongebouwd
H R J van Zuylen van Nijevelt, Was
senaar (eigenaar Duinrell) zit al 6 jaar in
Ver. Vergadering van Rijnland. Tegen
over "technologen" die alles zo goed
mogelijk willen, het zo goedkoop moge
lijk proberen te doen: betere taakverde
ling in Ver. Vergadering nodig om ef
ficiënter te werken.
JW Wensveen. Wassenaar (bollenkwe
ker): in de oude structuur van Rijnland
zaten vrij veel agrariërs en waren er voor
hen redelijke heffingen, maar in de
nieuwe structuur zullen er minder ko
men: daarom vinger aan de pols houden.
CL van Bohemen, Leidschendam
(agrariër) door polderbesturen Duiven-
voordseen Veenzijdse polder naar voren
geschoven als man uit de praktijk. "Maar
ik zit er voor iedereen".
NJ Alkemade, Wassenaar (veehouder)
kandidaat via LTB als plaatsvervanger
voor de heer Wansveen (bollenkweker)
om beide sectoren in het bestuur te heb
ben.
Kiesdistrict IC gebouwd
WEN Vasbinder en HG Müller,
Oegstgeest (beiden ingenieur) vormen
team; zijn geïnteresseerde particulieren
in kwalitatieve en kwantitatieve beheer
sing van het water. Vooral interesse in
planologische zaken en in de verzilting
van het boezemwater, een nog onopge
lost vraagstuk.
JR Kranenburg, Leidschendam (Glas
tuinder) kandidaat namens plaatselijke
agrariërs en ondernemers; heeft erva
ring in de commissie die herindeling be
geleidt van de 168 polders binnen Rijn
land; staat geen rigoreuze beleidsom
buiging voor, maar wil in Rijnlands
bestuur man uit de praktijk zijn.
C de Jong, Katwijk (timmerman) kan
didaat uit een "zekere vorm van nieuws
gierigheid". Interesse gewekt door de
zuiveringsinstallatie in Katwijk; wil het
CDA als achterban gebruiken.
L Jonker, (milieudeskundige) en CA
Kerling-Simons, beiden uit Leiden.
Treden op namens de PvdA. Willen mi
lieuheffing koppelen aan water
verbruik; recreatieprojecten toeganke
lijk maken voor zoveel mogelijk men
sen; platteland ontsluiten met fietspa
den; schoon vis- en zwemwater. Willen
verder progressief beleid voor de nieuwe
taken van Rijnland.
W Doeven, Hoogmade (voorzitter Bond
Huis- en Grondeigenaren Leiden) gele
genheid ten baat nemen om kandidaten
namens "ongebouwd" in bestuur Rijn
land te vertegenwoordigen. "Rijnland
werd tot nu toe altijd bestuurd door on
gebouwd".
TS v. d. Laan, Voorburg (directeur
vleesfabriek) heeft ervaring met pro
blemen waterverontreiniging. Ov
eerlijke verdeling van de
nog wel het een en ander te zeggen'
'valt
JG Meerburg, Leiderdorp (aannemer)
kandidaat namens Bond Huis- en Gron
deigenaren; interesse in polderwezen
via contacten met polderbestuur Acht-
hoven.
FC Prillevitz, Leidschendam (directeur
bij CRM) beroepsmatige interesse in na
tuurbescherming en open luchtrecrea-
tie; wil opkomen voor de kwaliteit van
het milieu. Verbolgen over "zware ag
rarische lobby" bij deze verkiezingen.
GCP van Dorp, Katwijk a.d. Rijn (che
micus) kandidaat via Kamer van Koop
handel. De waterkwaliteitsbeheersing is
nu de eerste taak, is in ontwikkeling:
„Daar gebeurt een heleboel in".
AWJ Caron, Wassenaar (wethouder fi
nanciën) wil op verzoek van enkele par
ticulieren financiële kennis gebruiken
om Rijnland zo goedkoop mogelijk te la
ten werken, zodat burger 't minste hoeft
te betalen.
GAM van Haasteren, Leiderdorp (on
dernemer) heeft bestuursfunctie bij
Leidse Bond Huis- en Grondeigenaren.
"We moeten ons niet onttrekken aan
enig punt, alles moet aandacht hebben".
AC Scheepmaker, Voorhout (directie
ingenieursbureau) op uitnodiging Ka
mer van Koophandel kandidaat. Nog
geen programma. "Ik krijg de indruk
van deze verkiezingen, dat de selectie en
voorbereiding beter kan".
(bloemenkweker) LTB-kandidaat.
"Eerst een beetje de kat uit de boom
kijken". Heeft ervaring als bestuurslid
polderbestuur.
CJ Kempenaar, Aarlanderveen (land
bouwer) door de 3 agrarische organisa
ties gevraagd; fungeerde als hoofdinge
land-plaatsvervanger al acht jaar in
Rijnland. Opkomen agrarische belan
gen.
R Dorrepaal, Koudekerk a.d. Rijn (vee
houder) wil opkomen voor agrarische
belangen; heeft in polderbestuur veel
gedaan aan zuivering polderwater en
milieuzaken.
AM van Veen, Ter Aar (bloemist) zal de
lijn van de LTB volgen; is in plaatselijke
afdeling actief en gevraagd als kan
didaat, hoewel hij nog met eerder met
waterschapszaken te maken had.
DAB Kemp, Nieuwkoop (veehouder)
il als vertegenwoordiger agrarische sec-
torook interesse tonen voor belangen
van "gebouwde sector". Jarenlang ac
tief in polderbestuur Nieuwkoop en
Noorden, nu bezig met poldercon-
centratie: opzet en reglementering.
Kiesdistrict III gebouwd
J Groot, Alphen (manager) heeft vroeger
in de tuinbouw veel contact gehad met
het hoogheemraadschap; wil nu de
huiseigenaren vertegenwoordigen.
JM Kramer, Alphen (computerdeskun
dige) is voornamelijk geïnteresseerd in
bestuurlijke zaken. Vindt Rijnland "erg
spaarzaam" met informatie bij deze ver-
kiezingen: "Er wordt niet erg aan de weg
getimmerd, terwijl 't 't grootste hoog
heemraadschap is met belangrijk plas-
i Ruiten, Roelofarendsveen (di
recteur conservenfabriek) kandidaat op
verzoek van Vereniging Groente- en
Fruitverwerkende Industrie. Lagere ta
rieven industrie: goede zaak maar mis
schien beetje eenzijdig gedacht; in ieder
geval geen enorme stijgingen.
M de Kool, Leiderdorp (adj-secretaris
School v. Detailhandel) als kandidaat
gevraagd door Leiderdorpse politieke
partijen; wil Leiderdorpse particulier
vertegenwoordigen als tegenwicht te
gen bedrijfsleven.
PJ van Rijn, Langeraar (veehouder) ge
vraagd door LTB wil hij belangen ag
rariërs verdedigen. Verkiezingen
nieuwe stijl: omwenteling, het zal een
meer gemengd gezelschap worden; ag
rarische belangen moeten verdedigd
blijven.
GA van Wieringen, Alphen (aannemer)
kandidaat via Bond van Huis- en Gron
deigenaren; zal die lijn verdedigen. Stelt
naar aanleiding nieuwe structuur
"Rijnland is een moeilijk neembare ves
ting geweest".
Kiesdistrict IV gebouwd
BW Buenk, Moordrecht (secretaris Ka
mer van Koophandel) sinds 2 jaar al
hoofdingeland; kandidaat namens be
drijfsleven. Interesse in zakelijk en fi
nancieel beheer; bestuurlijke verbete
ring en reorganisatie nodig; gekozen le
den laten nog teveel over aan ambtena
ren en dijkgraaf.
CJ van Eek, Boskoop (boomkweker) zal
belangen voor Nederlandse Bond
Boomkwekers verdedigen naast alge
mene belangen. Is verbaasd dat Bos
koop nog geen zuiveringsinstallatie
heeft "Hard nodig".
L Gesman, Alphen (aannemer) kandi
daat namens Bond Huis- en Grond
eigenaren. Wil letten op belang Bond
en algemeen belang. "Zoals 't bij Rijn
land gaat, gaat 't wel prima".
JP Jonkers, Boskoop (administrateur) al
twee jaar hoofdingeland-plaatsvervan
ger. "Bestuurlijk en financieel is nog wel
wat aan Rijnland te doen". Het is "ver-
ambtelijkt" en moet gedemocratiseerd
worden: "opengebroken". Meer
openbaarheid nodig. Hij "hikt aan" te
gen weigeraars milieubelasting.
CH v.d. Loos, Stompwijk (tuinder) kan
didaat namens de drie agrarische stand
sorganisaties. "Uit hoofde van mijn be
roep ben ik menigmaal bij Rijnland aan
de Breestraat geweest om kwaliteit wa
ter te verbeteren". Wil vooral aandacht
besteden aan de verzilting.
