Gelijk krijgen in de politiek kan heel bitter zijn
Moet NAVO zich
bewapenen voor
"blitz"-aanval?
BEHANDEL
GEVANGEN
VISSEN
MET ZORG
1
vis
sport
"Meneer, nw
pppie is er
FRED VELTMAN
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1977
Mevrouw mr. Annelien Kappeyne
van de Copello (39) uit Leiden is
één van de nieuwe columnisten
die - op verzoek van de redactie -
op gezette tijden de pen zullen
voeren voor deze "Meningen"-pa-
gina.
Annelien Kappeyne is lid van de
WD, voor welke partij zij zitting
heeft in de Tweede Kamer.
Onder de pittige tonen buiten van
de oude mars "Turf in je ransel,
turf in 'je ransel, strozak is geen,
mode meerschuifelden leden
van het kabinet-Den Uyl de Rid
derzaal binnen, sommigen met
een opvallend besnoeid kapsel.
Dat paste dan wonderwel bij de
zogenaamde afgeslankte Troon
rede die majesteit met enkele
zorgvolle versprekingen voor
droeg.
Feestelijk
Sinds de eerste maai dat ik Prins
jesdag van nabij meemaakte in
september 1966 en als secretaresse
in dienst van de WD-Tweede
Kamerfractie de bevoegdheid
kreeg uit een Binnenhof raam te
hangen om de Gouden Koets te
zien, heeft bij mij nog een soort
van kinderlijke behoefte de jaar
lijkse opening van de gewone zit
ting der Staten-G ener aal als een
feestelijke gebeurtenis te ervaren.
Toen ik van 1971 af als Kamerlid de
Ridderzaal binnen mocht werd
het plezier geleidelijk minder tin
telend. Het is er altijd in zeer
korte tijd benauwend warm. Je
moet lang wachten. De tekst van
de Troonrede munt meestal uit
door veelzeggende oppervlakkig
heid en het cynische moment na
dert waarop je gaat doorzien
waarom naar verhouding nog
niet eens zo'n slechte tekst is ge
formuleerd.
Ik verbaas mij telkens over de
blanke devote uitdrukking
waarmee bewindslieden naar de
Troonrede luisteren. Vermoede
lijk doen zij dat om hun spanning
te verbergen of de op hun depar
tement uitgedachte anderhalve
volzin met de oorspronkelijk be
doelde intonatie wordt uitge
sproken. Majesteit houdt van ver
rassingseffecten.
Ditmaal klonk haar stem zeer be
kommerd over de economische si
tuatie en bepaald verwijtend
over "de lange duur van de kabi
netsformatie, na een verkiezings
uitslag die toch door velen als
duidelijk is ervaren". Op het
eerste gehoor was ik door deze
woorden diep meebewogen. Maar
beseffend dat de strekking ervan
op zijn minst door het Ministerie
van Algemene Zaken was geïnsp
ireerd zag ik voor mijn geestesoog
onder de fraaie resedagroene
hoofdtooi van Majesteit een reeks
van anders gekleurde petten van
Den Uyl schuil gaan.
Daar was allereerst de pet van de
partijman, de politieke leider
van de PvdA die zijn winst van
tien kamerzetels wil binnenhalen.
Dan was er die van de formateur
Den Uyl die zijn for
matieopdracht zag/liet misluk
ken. Vervolgens was er die van de
informateur Den Uyl die als een
soort van stille vennoot in de
commanditaire vennootschap
Veringa en Co. aan de bij defor
matie betrokken fracties prog-
rammavoorstellen helpt sturen
waarop alleen ja of nee gezegd
mag worden.
Dit alles werd overhuifd door het
statige hoofddeksel van de demis
sionaire Minister-President die
een vaderlijke vriend wil zijn
voor de natie (haarfeiten meestal
te laat tonend).
Was het niet mevrouw Gerda
Brautigam, eertijds PvdA-
Tweede Kamerlid, die over Den
Uyl opmerkte: "Hij is net een
duikelaartje: hij komt altijd weer
boven"?
niet in geslaagd zijn een nieuw
daadkrachtig kabinet te vormen.
De kiezers hebben ons vertrouwen
geschonken en een grote verant
woordelijkheid opgelegd. Ik
spreek de hoop uit dat snel zal
blijken dat wij dat vertrouwen,
verdienen en terecht met die ver
antwoordelijkheid zijn belast".
Ik dacht even in een partijraadver
gadering van de PvdA verzeild te
zijn geraakt, al bracht het tenue
van Duisenberg mij weer aan het
twijfelen: daar verschijnen be
windslieden immers in een mo
dieus weekendspeelpak (even
tueel geleend van collega's) en
Door Annelien Kappeyne
De grap is alleen datje nooit precies
weet met welke pet hij boven
komt. Of was in de Troonrede een
boodschap van de Minister-Pre
sident aan zijn overige hoeda
nigheden vervat? Een dergelijke
mate van schizofrenie is zelfs in
de politiek toch wel ongebruike
lijk.
Nog iets bonter vielen de slotzinnen
van de korte rede uit waarmee
Minister Duisenberg de begroting
enkele uren later in de Tweede
Kamer aanbood. Hij zei: "Het is
bijzonder teleurstellend en in het
licht van het sombere economi
sche perspectief nauwelijks ver
antwoord, dat wij politici er nog
niet in een ouderwets stemmig
jacquet.
Wiegel haakte er met een aan Ka
mervoorzitter Vondeling ont
wrongen "zeer, zo niet uiterst on
gebruikelijk" geachte interventie
op in en wees de politieke verant
woordelijkheid voor de lange
formatie terug op het conto van de
PvdA, CDA en D'66 politici "in
dit huis" (d.wz. de Tweede Ka
mer).
Duisenberg toonde op de valreep
een brevet van verminderd
staatsrechtelijke begaafdheid,
voor een Minister van Financien
op zich zelf geen halszaak, wél een
misstap voor een woordvoerder
van een demissionair kabinet op
een zo strategisch moment.
Duisenberg sprak als minister, niet
tevens als Kamerlid, de termijn
voor die dubbelfunctie was al tien
dagen verstreken. Duisenberg
had gekozen voor het demissio
nair Ministerschap. Wat bezielde
hem dan de term "wij politici" te
gebruiken? Politiek vertrouwen
was bij de verkiezing slechts ge
schonken aan kandidaat-Ka
merleden, niet aan Ministers.
Duisenberg had van het Kamer
lidmaatschap intussen afstand
gedaan.
Als oud-Kamerlid deed hij een te
grof, ongenuanceerd beroep op
zijn 149 oud-collega's behorende
tot verschillende fracties. Als
spreker namens een demissionair
kabinet diende hij zich van elke
politieke kreet te onthouden. Zijn
optreden wekte eerder de indruk
dat het gemis aan openheid in de
informatie Veringa-Den Uyl zich
tenslotte nog ontlaadde in een
slecht geplaatste larmoyante
kreet.
En dan de slechte economische toe
stand. Je zou denken dat een
vroege herfststorm de jonge ap
pels groen en hard had afgerukt
met als nevengevolg dat de pluk
kers onverwachte butsen op het
hoofd kregen. In de verkiezings
tijd was het politieke klimaat on
tegenzeggelijk warmer en voor
spelde het kabinet een rijpe oogst.
Dat was ook leuker voor de
kiezers.
Mijn partij, de WD, twijfelde toen
al heel openlijk aan die optimisti
sche perspectieven en vreesde dat
belangrijke economische gege
vens door het kabinet werden
achtergehouden. In de politiek
geeft gelijk krijgen een grotere
voldoening dan gelijk hebben,
zegt men. Maar het kan ook heel
bitter zijn, merk ik daarbij opDe
bedrijven in nood verdringen
zich voor de betreffende Kamer
commissie en de werkloosheid
neemt toe.
Door de pomp
De PvdA wil graag regeren. Dat is
uit de Troonrede en de verklaring
van Minister Duisenberg wel ge
bleken. D'66 laat Jan Terlouw de
rol van vrome makelaar spelen.
De doorslag geeft tenslotte het
CDA dat op alle wezenlijke pun
ten ondanks feuilleton brieven
over de abortuskwestie (wordt
vervolgd) reeds door de pomp is
gegaan.
Van Agt zal zich heel strak tonen op
de verdeling van de ministerspos
ten in het nieuwe kabinet .Als aan
de wensen van het CDA niet
wordt voldaan, loopt hij nog
liever door een glazen deur heen,
zo heb ik vernomen.
Ik hoop ook in zijn eigen persoon
lijke belang, dat het een draai
deur zal blijken te zijn.
Stemerdink lijkt het eens met idee dat
Russen binnen twee dagen kunnen oprukken
DEN HAAG - De toelich
ting op de dinsdag gepre
senteerde defensiebegro
ting is nogal opmerkelijk. In
het hoofdstuk „Internatio
nale aspecten van het defen
siebeleid" valt allereerst op
de zorgelijke toon over de
militaire machtsuitbreiding
van de Sowjet-Unie.
Verderop wordt de oproep van pre
sident Carter op de NAVO-landen
aangehaald om de gezamenlijke
verdediging te verbeteren, een op
roep die op de NAVG-top van io
mei in Londen „door de aanwezige
staatshoofden en regeringsleiders
met instemming werd begroet". En
vervolgens worden nog eens de
voorstellen van de Amerikaanse
minister van defensie Brown voor
geschoteld.
Door
Robert Schouten
Die voorstellen hadden voorname
lijk ten doel de snelheid op te voe
ren waarmee de NAVO-strijdk-
rachten op een aanval van het War
schaupact kunnen reageren. Snel
ler in de loopgraven dus. Daarbij
wordt ook gedacht aan verhoging
van de paraatheid van het Neder
landse eerste (en enige) legerkorps,
sneller transport naar de Lunebur-
gerheide, versnelde uitvoering van
het programma om legervoorraden
in die contreien op te slaan, en zelfs
aan de legering van meer Neder
landse eenheden in West-Duits-
land. Verder memoreert de toelich
ting de wens van de NAVO-opper-
bevelhebber op de Atlantische
Oceaan om de lange-afstands-pa-
trouille-vliegtuigen
van hét type Neptune te vervangen.
Opmerkelijk is nu, dat de demis
sionaire minister van defensie
Stemerdink schrijft dat hij in be
ginsel instemt met de Amerikaanse
gedachten, al houdt hij een slag om
de arm als het gaat om de vraag
welke van de voorgestelde maatre
gelen kunnen worden getroffen.
Verouderd
Men zou daaruit kunnen conclude
ren, dat Stemerdink een aanhanger
is van de opvattingen van bekende
Amerikaanse defensiespecialisten
uit de Senaat als Sam Nunn en De
wey Bartlett en militairen als ex-
generaal James Hollingsworth. Zij
menen dat het belangrijkste uit
gangspunt van de militaire plan
nenmakers bij de NAVO - de tijds
duur tussen het' constateren van
een aanvalsvoorbereiding, gevolgd
door de (politieke) beslissing tot
mobilisatie en het betrekken van de
oorlogsopstelling - volstrekt ver
ouderd is.
Zij geloven niet in een massale aan
val met ongeveer negentig rode di
visies op West-Europa, die zo'n der
tig dagen nodig zouden hebben om
uit te rukken. Eerder denken zij,
uitgaande van de huidige opbouw
van de Sowjet-strijdkrachten, aan
de mogelijkheid van een verras
singsaanval met niet meer dan 54
snelle divisies, die hoogstens 48 uur
nodig zouden hebben.
Carter en Brown schijnen die vrees
te delen. Maar niet iedereen in
Amerika. Les Aspin, lid van de de
fensiecommissie van het Huis van
Afgevaardigden, bijvoorbeeld be
strijdt de Blitzkrieg-theorie. In
NATO Review (het blad dat vol
gens de Prawda de toon moet aan
geven voor de bourgeoispers) geeft
hij een analyse van de opbouw van
de Warschaupact-legers, die tot de
conclusie leidt dat een verras
singsaanval nauwelijks mogelijk is.
Aspin voert daarvoor onder andere
aan dat de Sowjet-divisies gemid
deld zo'n 125 kilometer achter de
Oostduitse grens liggen, dat het
zelfde geldt voor de Russische divi
sies in Polen en Tsjechoslowakije,
en dat de slecht uitgeruste Russi
sche bondgenoten voor Moskou
niet betrouwbaar zijn. Ook het feit
dat de Russen voor hun aanvoer
nog in belangrijke mate op railver-
voer vertrouwen, terwijl nog steeds
het verschil bestaat tussen het Rus
sische breedspoor en het westerse
smalspoor, ziet hij als een bewijs
voor zijn stelling dat het „een mo
numentale job" voor hen zou zijn
om zich in een Blitzkrieg te storten.
Kosten
Dit alles overziende, meent Les As
pin dat de kosten die zijn verbon-
Stemerdink
.in beginsel akkoord
den aan een verscherpte paraat
heid, de legering van meer troepen
aan de oostgrenzen in Centraal-
Europa, vergroting van de vervoer
scapaciteit enz., buiten proporties
zullen zijn. Daarnaast stelt hij dat
de nieuwe militaire strategie de
kans op een derde wereldoorlog
aanzienlijk zou kunnen doen toe
nemen. „Wat moeten de Russische
plannenmakers wel denken als wij
een sterk opgefokte strijdmacht
vlakbij het IJzeren Gordijn legeren,
die binnen 48 uur ten strijde kan
trekken?"
Aspin wijst daarentegen sterk op
het gevaar dat onder de dekmantel
van manoeuvres een aanval wordt
ingezet. De bepalingen uit het Hel-
sinki-akkoord die de twee blokken
verplichten om oefeningen van een
bepaalde omvang wederzijds aan te
melden en waarnemers toe te laten,
stellen hem niet gerust. Hij stelt
voor de onderhandelingen over
wederzijdse en evenwichtige
troepenvermindering (MBFR) om
te zetten in een poging om de waar
schuwingstijd steeds verder te ver
groten.
Hij wil dat bereiken via een over
eenkomst tot het stationeren van
internationale waarnemers bij
grote NAVO- en Warschaupact-
bases. Zij zouden volgens hem
oorlogsvoorbereidingen kunnen
ontdekken. Ten tweede stelt hij
voor het aantal militairen dat aan
oefeningen meedoet en de frequen
tie van die oefeningen jaarlijks te
verkleinen. De omvang van de
troepentransporten door de lucht
naar Europa zou beperkt moeten
worden, omdat het in theorie mo
gelijk zou zijn om zeg maar hon
derdduizend man Europa binnen
veertien dagën binnen te smokke
len onder het mom van een normaal
vervangings-programma.
Waarschuwing
Senator Nunn heeft gezegd: „Een
waarschuwing betekent niets,
tenzij er een reactie komt". Aspin is
het op dit punt met hem eens. Als
het Warschau-pact nu iets zou be
ginnen, dan zou de ernst en omvang
niet direct duidelijk zijn. De politici
zouden twijfelen. Kostbare tijd zou
verstrijken. Het is dan ook een
eerste vereiste, stelt Aspin, dat de
NAVO-bondgenoten hun specialis
ten zo gauw mogelijk een docu
ment laten opstellen waarin precies
wordt vastgelegd welke bewegin
gen of combinaties van bewegin
gen als aanwijzingen voor een aan
val moeten worden beschouwd.
De theorieen van Les Aspin lijken
alleszins de moeite waard om ook
nauwkeurig door Nederlandse po
litici te worden bestudeerd. Zijn
beschouwing over de kosten van
een verhoogde paraatheid moeten
hier toch zeker aanspreken!
In het Utrechtse Jaarbeursgebouw werd het afgelopen
weekeinde een studiedag voor de sportvisserij gehouden,
die werd georganiseerd door de NVVS. Tot de inleiders op
die dag behoorden onder meer dr. J. J. Beukema van het
Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee en de
Utrechtse hoogleraar prof. dr. F. J. Verheijen. De laatste
sprak over het onderwerp "Visser, vissen en vis: vangen en
gevangen worden".
Uit de lange inleiding wilde ik hier
een aantal passages vermelden
omdat zo dacht ik interessant ge-
Om zijn visverhaal geloofwaardig te maken bij zijn vrienden heeft de 37-jarige bedrijfsleider Cees
Geers zijn "zailfisch" van 2.75 meter lang en 70 kilo zwaar, die hij ving tijdens een vakantie in
Acapulco laten opzetten en vervolgens laten overvliegen naar Nederland. Reactie van het grond
personeel toen de sportvisser zijn vangst kwam ophalen: "Mijnheer, uw gpppie is aangekomen".
Verheijen constateerde dat in vis
boeken vaak wordt geschreven dat
vissen alleen met vochtige hand
beetgepakt mogen worden, maar
Voorzichtig
Die slijmerige huid van de vis, al
dus prof. Verheijen is even es
sentieel voor het leven in het water
als de huid van een mens is voor het
leven in de lucht. De huid van de vis
- tenminste de buitenste laag -
plakt vast aan de droge hand en
wordt met de slijmlaag los
gescheurd waardoor een aantal vi
tale functies die door die huidlaag
worden uitgeoefend verloren gaan.
noeg zijn voor sportvissers, die het Wie het effect door een microscoop
niet zo nauw nemen met de behan- heeft gezien, komt onder de indruk
deling van gevangen vissen. Prof. van de aangerichte vernielingen.
Het verwijderen van de haak moet
ook voorzichtig gebeuren. De ha-
kensteker kan in vele gevallen de
verwondingen beperken. Soms
kan de haak beter via de
kieuwspleet naar buiten worden
gehaald dan via de bek. Bij de
kieuwen moet men zich realiseren
dat het bloed door het hart direct
naar de kieuwen wordt gepompt,
zodat beschadiging van de kieuwen
neerkomt op een slagaderlijke
bloeding, die mogelijk de dood tot
gevolg kan hebben.
ding kan worden verwijderd, kan
men volgens prof. Verheijen beter
laten zitten. De lijn moet in zo'n ge
val zo dicht mogelijk bij de haak
afgeknipt worden. Het in leven
proberen te houden van gevangen
vissen in een leefnet of in een em
mer brengt dikwijls ernstige be
schadiging van huid, snuit en vin
nen met zich mee. Bij gebrek aan
enig begrip voor de adem behoeften
van verschillende vissoorten, of uit
onverschilligheid, laat men nog
dikwijls grote aantallen vissen in
veel tc weinig water geleidelijk
dood gaan.
Het is echter mogelijk om - zelf zeer
kleine - visjes te vangen met een
haakje zonder weerhaak, die te
transporteren en thuis in een aqua
rium of vijver onder te brengen. Dat
betekent weliswaar een zekere
vrijheidsbeperking, maar volgens
prof. Verheijen wordt in vrijwel alle
behoeften van de vissen voorzien,
zodat ze zich zelfs kunnen voort
planten.
Wanneer een vis direct na de vangst
weer wordt teruggezet, beperkt de
ingreep in het vissenleven zich tot
een kortdurende vrijheidsbeper
king en een veelal geringe verwon
ding. Afhankelijk van de vissoort
kunnen grote verschillen optreden.
Bij zalmachtigen kan de uitputting
ten gevolge van lichamelijke in
spanningen bij de dril ernstige ge
volgen hebben. Soms echter wordt
een snoek enkele malen achtereen
gevangen, zelfs als het dier aanvan
kelijk een haak met toebehoren
heeft meegenomen". Tot zover
prof. Verheijen.
Verder wilde ik uw aandacht vesti
gen op de finale van de Leidse Hen-
gelcompetitie die morgen vervist
wordt in de Ringvaart voorbij het
viaduct bij de Kaag in de richting
Lisse. Het is een zeer spannende
aangelegenheid omdat er nog vier
kanshebbers zijn. De beste kansen
zijn er voor DVS II, dat een voor-,
sprong van eén punt heeft op
nummer twee: DVS I. DVS II heeft
morgen als tegenstanders De
Meerval en Hengelsport I. Hen
gelsport I behoort zelf tot de kans
hebbers en komt ook uit in een
wedstrijd tegen een andere kans
hebber Sportvrienden. Tenslotte is
er het eerste team van DVS dat een
wedstrijd vist tegen HSV en voor
de tweede wedstrijd is vrijgeloot
,ciop
de ochtend afgesloten met de prijs
uitreiking in café "De Sport" (Y. de
Jong) in Oude Wetering.
En nu we het toch over de hen-
gelaarsbond hebben. Het bestuur
van die bond heeft besloten om met
ingang van 1 januari 1978 de zand
winningspias "De Vlietlanden"
open te stellen voor het vissen met
één gewone hengel. Men hoeft dan
alleen de beschikking te hebben
over een viskaart. Voor het vissen
met twee gewone hengels, één spe
ciale hengel, en of een peur, moet
men lid zijn van de Hen-
gelaarsbond voor Leiden en om
streken.
Boeken
Tot slot goed nieuws voor de ver
zamelaars van hengelsportboeken.
Bij de uitgeverij Interdijk ver
scheen het indrukwekkende boek
"Karper" geschreven door Rini
Groothuis. Het boek telt 272 pa
gina's en bevat vele foto's van alle
karpersoortcn. De prijs van het
boek is f 36,50. In de serie "Vistips"
van de uitgeverij Elsevier zijn weer
twee nieuwe deeltjes verschenen.
De een bevat 200 tips voor het vis
sen op en aan zee, die bijeenge
bracht werden door Iwan en Igor
Garay, het tweede boekje is ge
schreven door Kees Ketting en
Henk Peeters en gaat over het van
gen van ruisvoorn met vlieg en
vlok. Beide boekjes kosten in de
boekhandel f9,90 per deel.'Tens
lotte is er nog de heruitgave van het
boek "Kanjers". Een van oor
sprong Engelse uitgave geschreven
door Richard Walker en in het Ne
derlands bewerkt door Kees Ket
ting. Het boek dat door Elsevier
wordt uitgegeven kost f 26,50. Over
de inhoud van deze boeken kunt u
in één van de komende visrubrie-
ken meer lezen.
ADVERTENTIE
Lag* Rijndijk 36-40
Lelden, tel. 122393
HET AANGEWEZEN
ADRES VOOR AL
UW HENGELSPORT