MOLJOININMOÜA
Regering: "Geen
nieuwe bakens"
Lubbers wil weer kolen
Planbureau
twijfelt aan
vrijwillige
loonmatiging
Meer controle
op project
ontwikkelaars
UfZpat&t Vu* afe
I 2066
Commissie
bestudeert
pensioen
ambtenaren
Door demissionair karakter
GEMEENTEN
STAAN ER
GOED VOOR
Extra werk ambtenaar
wordt anders beloond
Autoverkoop
gunstig
voor cle
schatkist
BINNENLAND
DLN HAAG (SP) - Het Centraal
Planbureau (CPB) is net zo pes
simistisch over het slagen van een
vrijwillige loonmatiging in 1978
als CDA-fractieleidcr Van Agt.
Dat blijkt uit de voorspellingen van
het CPB over de economische ont
wikkeling in 1978. Van Agt twij
felde enkele weken geleden heel
sterk aan de optimistische ver
wachting van Den Uyl dat de
CAO-lonen de komende twee jaar
niet omhoog zouden hoeven te
gaan. Bovendien zouden de „inci
dentele loonstijgingen" (dienstja-
rentoeslagen. overwerkvergoedin
gen en promoties) met een half pro
cent per jaar beperkt moeten kun
nen worden.
Om de koopkracht voor de meeste
werknemers te handhaven kop
pelde Den Uyl daar nog een belas
tingverlaging in de komende vier
jaar aan vast van een miljard per
laar. Blijkens de bij de miljarden
nota gevoegde voorspellingen van
het CPB moeten bij die optimisti
sche verwachting echter grote
vraagtekens worden gezet.
„Er is in dit stadium geen garantie
dat partijen op basis van vrijwillig
heid bereid zullen zijn om af te zien
van contractloonsverhogingen.
Evenmin is gewaarborgd dat de in
cidentele loonstijging tot l,o pro
cent beperkt blijft. Er is daarom alle
aanleiding om de gevolgen na te
gaan van een hogere loonstijging'
aldus het Planbureau
Alternatief
In de voorspellingen voor 1978
geeft het CPB het alternatief van
een hogere loonstijging in 1978. Als
de lonen in 1978 met een procent
meer stijgen dan is voorzien, zal dit
voor de werkloosheid in datzelfde
jaar nog niet veel betekenis heb
ben. Maar in 1981 zullen door die
loonstijging alleen al 21.000 men
sen meer zonder werk komen-
te zitten.
Het CPB heeft ook andere
derstellingen in cijfers omgezet.
Als de uitvoer in 1978 l.o procent
achterblijft bij de eerder gemaakte
ramingen, dan zal in 1978 de werk
loosheid oplopen met 3000 en in
1981 met 10 000 personen. Wordt de
gulden in het internationale beta
lingsverkeer nog harder, bij voor
beeld 2,o procent duurder, dan
neemt in 1978 de werkloosheid toe
met 4000 en in 1981 met 7000 mcn-
Heel anders ziet het er uit als ove -
heid en sociale zekerheid het kal
mer aan gaan doen. Bij een belas
tingverlaging van een miljard 'n
1978, of een beperking van de so
ciale premielasten met 750 miljoen,
zal de werkloosheid tot 1981 afne
men met maximaal 6000 personen.
Hoewel de kosten voor het Nede -
landse bedrijfsleven in 1978 via
loonmatiging aanzienlijk zouden
kunnen afnemen, is toch niet te
vermijden dat de werkloosheid ;n
dat jaar oploopt tot 250.000 perso
nen. De vraag naar produkten blijft
namelijk achter bij de mogelijk
heden tot afzet. Zou de gulden op
de internationale geldmarkt nog
duurder worden, dan heeft dit wel
een binnenlandse prijsdaling tot
gevolg. Maar onze exportpositie
wordt dan verder verslechterd,
omdat het buitenland steeds meer
geld op tafel moet leggen om onze
produkten te kunnen kopen.
Tegenvaller
Een grote tegenvaller voor volgenc/
jaar is dat de groei van de economie
niet 3,5 procent maar slechts 3 pro
cent zal bedragen. Dit betekent au
tomatisch dat er voor lonen, win
sten en collectieve uitgaven (rijks
uitgaven en geld voor sociale ze
kerheid) minder beschikbaar komt.
De prijsstijging kan in 1978 beperkt
blijven tot 6 procent. Zonder belas
tingverlaging zal het werkelijk be
schikbare inkomen (koopkracht) in
1978 een half procent achteruit
hollen. De totale stijging van de Io
nen zou in 1978 beperkt kunnen
blijven tot 7,5 procent. Daarin is in
begrepen de stijging van de sociale
lasten voor de werkgevers, de prijs
compensatie, de CAO-Ioonsverho-
ging en de al gemoemde „inciden
tele" loonstijging.
IN MILJOEN GULDEN (Incl conjunct moakegelen envoorofh^^
K0STPRVS-
VERH06ENCE
BELASTING
34.820
BELASTING
OP INKOMEN
WINSTEN'
VERMOGEN
45.220
AARDGASOPBRENGST
OPBRENGST RENTE
6320 3032
PTT
1582
INKOMSTEN
UIT DE DO
MEINEN
EN N.B.
551
K'JK-EN
LUISTER
GELD, RE
CLAME
588
DTV.UIT-
GAVEN
13.280
BUITENL. LAND-
ZAKENpIBOUWEN
wtwikk.iVISSER'J
JUSTI
TIE
2475
BWNENjSOCIAL
and» ZAKEN
zaken lp,.
5030 IvOLKSG
LniRi
VERKEER
en WATER
STAAT
7970
CULTUUR
RECREAI
9283
volks-
HUISV.
8320
ONDER-
W'JSen
WETENS.
19.951
DEFEN
SIE
9542
DEN HAAG (SP) - Het mogelijk
korten van pensioenvoorzie
ningen voor overheidspersoneel
zal niet op korte termijn kunnen
worden doorgevoerdDe amb
tenarenbonden Abva, Arka en
Kabo hebben over een dergelijk
voornemen van de regering al
enkele malen hun bezorgdheid
uitgesproken, nadat de for
matiepartners zieh in die rich
ting hadden uitgelaten.
Minister De Gaan Fortman
(Binnenlandse Zaken) kondigt
nu in de toelichting op zijn be-
groting-1978 aan, dat eerst een
studiecommissie zich hierover
gaat beraden. De commissie,
onder voorzitterschap van prof.
dr. H. W. J- Bosman, gaat ver
schillende aspecten van de pen
sioenregelingen voor ambtena
ren en daarmede gelijkgesteld
personeel „nader bezien".
Daarbij wordt gedacht aan
fundamentele kenmerken van
die voorzieningen zoals inbouw,
premie en welvaartsvastheid.
Pas nadat de commissie hier
over een rapport heeft, samen-
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1977
gesteld, zal de nieuwe be
windsman van binnenlandse
zaken beleidsinitiatieven ont
wikkelen, zo laat het zich aan-
In de memorie van toelichting
wordt over mogelijke bezuini
gingen op de ambtenarensala
rissen tiiet gerept.
Het ministerie van Bin
nenlandse Zaken is samen met
de Vereniging voor Be
stuurskunde begonnen aan een
onderzoek naar de kwaliteitsei
sen die aan beleidsambtenaren
moeten worden gesteld. Verder
zal er bij de overheid nog dit na
jaar een onderzoek worden af
gerond naar de emancipatie
van de vrouw-in-rijksdiensten
naar de invoering van part
time werk bij het rijk.
DEN HAAG (ANP) - Behalve de prijsverho
gingen voor energie en sigaretten ademt de mil
joenennota de geest van het demissionaire kabi
net dat zieh grote beperkingen moet opleggen. De
regering heeft zich zoveel mogelijk gehouden aan
de vorig jaar gemaakte meerjarenafspraken en de
toen gehanteerde ramingen en uitgangspunten.
"Er worden geen nieuwe bakens uitgezet" zo
schrijft minister Duisenberg van financien in zijn
toelichting.
Een voorstel van de eigenlijk nood
zakelijke verzwaring van de loon-
en inkomstenbelasting is achter
wege gelaten. Hiertoe is besloten
omdat de regering de overtuiging
heeft dat ook de sociale partners
(werkgevers en werknemers) ervan
doordrongen zullen zijn dat mati
ging van de inkomens in de ko
mende periode een sleutel vormt
tot een herstel van de gezonde ver
houdingen in onze economie. Dit is
echter pas een eertse stap
Zowel het nieuwe kabinet als ook
de sociale partners zullen nadere
beleidsaanpassingen moeten door
voeren teneinde de centrale
doelstellingen - terugdringen van
werkloosheid en inflatie - te kun
nen verwezenlijken.
Het extra geld dat de overheid no
dig heeftom alle plannen te kunnen
verwezenlijken - het zogenaamde
dekkingsplan - bedraagt 1,7 miljard
gulden. De regering acht het echter
onverantwoord om hiervoor de
loon- en inkomstenbelasting te
verhogen. Besloten is andere belas
tingmaatregelen te beperken tot 0.8
miljard. Dit bedrag wordt gevon-
In 81 vraag naar
arbeidskrachten
circa 60.000 man
DEN HAAG (ANP) - In 1981 zal de
vraag naar arbeidskrachten onge
veer 60.000 man bedragen. Dit
schrijft minister Boersma in de be
groting van sociale zaken. De situa
tie kan nog ongunstiger worden
dan nu is voorzien, omdat: de koers
van de gulden nog kan oplopen
(wat ongustig is voor de export): het
aantal werkende vrouwen onder
schat is; er grenzen zijn aan de be
reidheid van mensen om langer
onderwijs te volgen om zodoende
nog geen baan te hoeven zoeken en
omdat het niet uitgesloten is dat de
technische vooruitgang in een fase
van nog verdere arbeidsbesparing
is gekomen.
Dit alles maakt de werkloosheids
bestrijding tot hét centrale pro
bleem zowel op korte als op mid-
dellangc-termijn. In theorie staan
voor de bestrijding van de werk
loosheid en de bevordering van de
werkgelegenheid een aantal wegen
open, die afzonderlijk nooit het
werkloosheidsprobleem kunnen
oplossen, maar die in samenhang
daartoe wel een belangrijke bij
drage kunnen leveren.
Stimulering van de vraag naar
goederen is één mogelijkheid, las
tenverlichting voor het bedrijfs
leven een andere. Daarnaast denkt
minister Boersma aan maatregelen,
die het aanbod van arbeidskrach
ten beperken of het beschikbare
werk beter verdelen.
Elk pakket van maatregelen, met
hoeveel zorg ook samengesteld, zal
van verschillende'groeperingen in
onze samenleving offers vergen.
Daarom pleit de minister met
kracht voor een goed overleg met
alle betrokken sociale groeperin
gen.
den in de verhoging van de ener
gieprijzen (0,5 miljard) en de verho
ging van de accijnzen en belasting
op sigaretten (0,3).
De inflatiecorrectie (dit is het be
drag wat iemand terugkrijgt als hij
meer belasting is gaan betalen, om
dat hij door de inflatie in een hogere
salarisschaal is gekomen) zal - zoals
in de meerjarenraming al was op
genomen - worden beperkt tot
tachtig procent.
DEN HAAG (SP) - De Nederlandse
gemeenten staan er erg goed voor.
De financiële positie van de meeste
gemeentebesturen is rooskleurig.
Dit heeft minister De Gaay Fort
man (binnenlandse zaken) van
daag de Tweede Kamer laten wete
Het aantal gemeenten dat op zwart
zaad zit is opnieuw teruggelopen:
van 171 vorig jaar tot 156 dit jaar.
Het begrotingstekort van alle ge
meenten bij elkaar is verminderd
van bijna 250 miljoen gulden in
1976 tot 140 miljoen in 1977. Na de
financiële sanering van de vier
grote steden - Amsterdam. Rot
terdam, Den Haag en Utrecht -
kampen nu vooral de gemeenten
met minder dan 50.000 inwoners
met tekorten.
Dat wordt voor het merendeel ver
oorzaakt door de grote kosten van
het onderwijs. Veel gemeenten
moeten op andere uitgaven fors be
zuinigen om niet in de rode cijfers
te komen. Minister De Gaay Fort
man vindt dit verontrustend. Hij
zoekt naar een oplossing voor dit
probleem.
De regering doet van alles om de
financiële positie van de gemeen
ten nog meer te verbeteren. Er zijn
plannen in de maak om gemeenten
met een groot oppervlak een ho
gere uitkering uit de schatkist te
geven. Daarnaast wordt onder
zocht of ook de gemeenten met een
slechte bodem (zoals Gouda), ge
meenten met veel werklozen en bij
standtrekkers (zoals Emmen),
groeikernen (zoals Zoetermeer) en
gemeenten met historische stads
kernen (zoals Leiden en Delft) een
grotere rijksbijdrage moeten
krijgen.
De financiële toestand van de drie
Randstad-provincies is minder
rooskleurig. Volgens minister De
Gaay Fortman zullen „verbeterin
gen" in de bijdragen die Zuid-Hol
land, NoordHolland en Utrecht uit
de schatkist ontvangen in 1978 niet
achterwege kunnen blijven.
Str
Doodstraf
officieel
afgeschaft
DEN HAAG (SP) De doodstraf zal
officieel uit onze wetgeving worden
geschrapt. De doodstrafin vredes
tijd bestaat sinds 1870 al niet meer.
Hij komt alleen nog voor in het mi
litair strafrecht, het oorlogsstraf
recht en het buitengewoon straf
recht. De minister van justitie zal
over enige tijd voorstellen doen om
deze drie wetten te „zuiveren" van
de doodstraf. Na de tweede wereld
oorlog zijn er in ons land 40 mensen
gefusilleerd wegens oorlogsmisda
den.
Het nieuwe penitentiaire complex
in Amsterdam (in de volksmond
Bijlmer-bajes genoemd) wordt vol
gend jaar opgeleverd. Voorrang
wordt gegeven aan het in gebruik
nemen van de afdeling voor vrou
wen. Dit heeft minister De Gaay
Fortman meegedeeld in de toelich
ting bij de justitiebegroting-1978.
Voor het nieuwe complex zal het
benodigde personeel in de loop van
1978 moeten worden aangeworven.
Volgens de minister vormen de
werving en de training in het dienst
doen in een nieuw gebouw knel
punten.
DEN HAAG (SP) - Voor extra prestaties kunnen ambtenaren in de toe
komst andere beloningen krijgen dan een toelage of een extra salaris-
periodiek.
Minister De Gaay Fortman, de hoogste baas van het rijksoverheidsper-
soneel, vindt dat er naar andere beloningsvormen gezocht moet worden.
„Er moet een mogelijkheid zijn om op beperkte schaal en onder bepaalde
voorwaarden te experimenteren met nieuwe beloningsvormen, waarin
individuele of groepsgewijze prestaties van de ambtenaren een rol spe
len", schrijft de minister in de toelichting op de begroting voor bin
nenlandse zaken.
Een mogelijkheid zou kunnen zijn om ambtenaren die iets extra's gepres
teerd hebben meer vrije tijd te geven.
De minister heeft een commissie aan het werk gezet om zich over dit
probleem te beraden. Een werkgroep is bezig om richtlijnen te ontwerpen
die er voor moeten zorgen dat in het algemeen voor zullen prestaties in
ambtelijke dienst overal dezelfde extraatjes worden gegeven.
DEN HAAG (SP) - Projec
tontwikkelaars krijgen minder
speelruimte.
Minister De Gaay Fortman
(binnenlandse zaken) is van
plan het toezicht op contracten
van gemeenten met projec
tontwikkelingsmaatschappijen
te verscherpen.
Hij wil dat voortaan zulke con
tracten vooraf uitdrukkelijk
door het college van gedepu
teerde staten van de provincie
worden goedgekeurd.
Het is tot nu toe meer dan eens
voorgekomen dat gemeentebe
sturen projectontwikkelaars de
vrije hand gaven. Dit heeft her
haaldelijk moeilijkheden gege
ven. Bijvoorbeeld in Utrecht
waar de projectontwik
kelingsmaatschappij van Bre-
dero, Empeo, in het stadscen
trum het project Hoog Cat-
harijne neerzette.
De opzet van zulke bouwplan
nen is dikwijls te hoog gegre-
pen. Het gevolg was dat de ge
meente met de brokken bleef
zitten en in financiële moeilijk
heden raakte.
Een ander probleem met pro
jectontwikkelaars is dat ze zich
dikwijls beperken tot - wat de
minister noemt - "de profijtelij
ke objecten van het bestem
mingsplan", waardoor het ge
vaar bestaat dat de overige on
derdelen financieel niet uit
voerbaarzijn. Ook gebeurde het
meer dan eens dat projec
tontwikkelingsmaatschappijen
alleen maar dure woningen in
een nieuwe stadswijk bouwde.
Om dit alles in de toekomst te
voorkomen wil minister De
Gaay Fortman de gemeenten
verplichten de contracten met
projectontwikkelaars aan de.
goedkeuring van Gedeputeerde
Staten te onderwerpen.
Enkele voorwaarden waaraan
contracten tussen gemeenten
en projectontwikkelingsmaat
schappijen in het vervolg moe
ten voldoen:
het project moet passen in de
toekomstige ontwikkeling van
de hele gemeente of streek.
de financiële risico's moeten
voor de gemeente aanvaardbaar
zijn.
het plan mag niet mank gaan
aan eenzijdigheid.
de investenngslast voor de
gemeente mag niet zo groot zijn
dat andere gemeentelijke uit
gaven in het gedrang komen.
DEN HAAG (SP) - Ondanks alle milieu-onvriendelijke as
pecten zal het kolenverbruik in Nederland in de komende
jaren weer gaan toenemen.
t Minister Lubbers
Winkelsluitingswet
DEN HAAG (ANP) - Naar ver-'
wachting zal in de eerste helft van
komend jaar de nieuwe win
kelsluitingswet van kracht worden.
De nieuwe wet verplicht de ge
meenteraden een koopavond aan te
wijzen. De winkels zullen als ge
volg van de nieuwe regeling op za
terdag een uur eerder moeten slui
ten.
De Kamer kan, blijkens de toelich
ting op de begroting van economi
sche zaken, een voorstel over een
nationaal kolenbeleid verwachten,
waarin uitgebreid aandacht zal
worden besteed aan de gevol
gen voor ons milieu.
Vooral voor elektriciteitscentrales
is gebruik van het goedkope steen
kool voordelig. Voor de opwekking
van elektriciteit wordt nu voor
slechts vijf procent gebruik ge
maakt van kolen. In 1985 zal dit
echter uitgegroeid zijn tot veertien
procent. Het olieaandeel zal in de
zelfde periode groeien van 12 naar
54 procent. Op deze wijze zal het
aandeel van het aardgas in 1985 te
ruggebracht zijn tot 24 procent (is
nu 72 procent).
gasvoorraad zo lang mogelijk te
kunnen gebruiken. Van alter
natieve energiebronnen verwacht
de minister van economische zaken
niet veel en kernenergie zal voorlo
pig nog van geringe betekenis zijn,
omdat de toepassing daarvan op tal
van problemen stuit.
Energiebesparing is daarom gebo
den. De prijzen van aardgas, olie en
kolen gaan daarom opnieuw om
hoog om tot een verantwoorder ge
bruik te komen. Verder zal worden
bezien of het mogelijk is de ta
riefstelling zo te wijzigen, dat wie
meer gebruikt steeds meer moet
betalen. Nu is het nog zo, dat hoe
hoger het verbruik hoe lager de
prijs per eenheid. Een strakker
EEG-prijsbeleid moet besparingen
stimuleren en alternatieve ontwik
kelingen aantrekkelijker maken.
Loonstijging
laagste sinds
veertien jaar
DEN HAAG (ANP) - Sinds 1963 is
er niet zo'n lage loonstijging ge
weest als in het afgelopen jaar. Deze
bedroeg 8 procent. "Niettemin is de
loonontwikkeling nog altijd op een
te hoog niveau", aldus minister
BoersmaDe prijzen zullen dit jaar
met niet meer dan 7 procentstijgen.
De investeringen in de bedrijven
zijn aangetrokken, het reële be
steedbare inkomen van de modale
werknemer is met 2 tot 2,5 procent
gestegen, en de werkloosheid heeft
zich gestabiliseerd op een gemid
deld niveau van 210.000 tot 215.000
man .Volgens de min ister nam door
de inkomensontwikkeling de par
ticuliere consumptie (de vraag
naar produkten) met 3,5 procent
toe. De stijging van de belasting- en
premiedruk bleef beperkt tot 0,7
procent.
DEN HAAG (SP) - Vooral door de
onverwachte grote autoverkopen
komt er dit jaar bij de rijksoverheid
meer geld in het laatje dan in het
voorjaar nog werd verwacht. Ver
moedelijk zal het „gat" tussen uit
gaven en inkomsten dit jaar terug
lopen tot 8,6 miljard gulden.
Vorig jaar raamde minister
Duisenberg van financiën in de
miljoenennota een tekort van 14,6
miljard gulden. In het voorjaar be
cijferde hij dat dit zou teruglopen
tot 11 miljard.
Als gevolg van hogere opbrengsten
van de motorrijtuigenbelasting en
de omzetbelasting op personen
auto's raamt Duisenberg nu twee
honderd miljoen méér inkomsten
voor het rijk. In totaal brengen deze
twee belastingen dit jaar bijna twee
miljard gulden in 's rijks schatkist.
Ook verwacht Duisenberg een ver
hoogde opbrengst van de vennoot
schapsbelasting van tweehonderd
miljoen. Belastingen van rechts-t
verkeer zullen 150 miljoen méér'
opbrengen.
Over dit jaar wil Duisenberg nog 1,3
miljard gulden lenen op de kapi
taalmarkt. Tot midden augustus
had hij al 4,3 miljard gulden ge
leend. Via onderhandse leningen
bij de grote beleggers had hij al 3,8
miljard gulden op de kop getikt.
De gunstige uitwerking van de au
toverkopen op de rijksbelasting is
een tijdelijk verschijnsel. Volgens
minister Duisenberg is al weer een
afvlakking opgetreden in de ver
kopen.
