Kruistocht tegen de technologische verloskunde
Yoghurt-ijs,
omdat het
lekker is
Franse "prediker" van intieme geboorte naar Nederland
KOKEN MET WIJN
Poederdrank
met alcohol
PAGINA 16
EXTRA
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1977
Drie jaar geleden veroorzaakte het
boek „Geboorte zonder pijn" Van
de Franse gynaecoloog Frederick
Leboyer nogal wat opschudding
in de medische wereld.
Daar waar de meeste verloskundi
gen steeds meer werkten in tech
nisch perfect uitgeruste verlos
kamers, predikte hij de intimiteit
bij de geboorte van een nieuw
mens. Half donkere kamer; ge
fluister; de pasgeborene op de
buik van de moeder leggen nog
voor de navelstreng is doorge
sneden. Daarna pas het gebruike
lijke handwarme badje en de an
dere noodzakelijke handelingen.
Hetgeen dan volgens Leboyer
een rustiger kind „oplevert", dat
veel vertrouwen heeft in zijn me
demens, dat vaak sneller kan pra
ten en straks als het groot is ook
beter blijkt te formuleren dan
andere mensen.
Terwijl de discussie over de
Leboyer-geboorte voortduurde,
kwam er een tweede boekje van
de hand van de Franse gynaeco
loog die twintig jaar was verbon
den aan de verloskundige kliniek
van de Parijse universiteit.
„Loving Hands" (liefhebbende
handen) sluit aan op het eerste
boek. In dit werkje namelijk be
toogt Leboyer dat kinderen di-
rekt na de geboorte terwijl ze op
de buik van de moeder liggen op
een speciale manier moeten wor
den gestreeld. Leboyer leerde
deze manier van strelen van een
Indiase vroedvrouw, Shantala,
die centraal staat in dit rijk geïl
lustreerde boekje.
Volgens Leboyer is dat strelen van
essentieel belang voor het pasge
boren kind. Het enthousiasme
van ouders van kinderen die op
deze manier werden behandeld
na de geboorte steunt hem in die
theorie, maar dat kinderen die op
de gangbare manier zijn geboren
en behandeld minder gelukkig
zouden worden in hun verdere
leven, dat zal Leboyer wetens
chappelijk nooit kunnen be
wijzen.
De Amsterdamse hoogleraar prof.
dr. G.J. Kloosterman, die Le
boyer kent van diverse lezingen
en die hem twee jaar geleden in
Nederland ontving: „Nee, be
wijzen kun je dat soort zaken ei
genlijk nooit, maar het sympat
hieke van Frederick is, dat hij
niet het bevallen, maar het gebo
ren worden centraal stelt. Bo
vendien vind ik het van grote be
tekenis dat hij een kruistocht
voert tegen de steeds toene
mende technologie in de verlos
kunde, althans daar waar het niet
nodig is. Dat bewonder ik in hem.
Verder heeft zijn hele denken iets
mystieks, het vloeit voort uit een
innerlijke overtuiging en dat is
ook het geval bij de vaders en de
moeders van de kinderen die op
deze manier worden behandeld
kort nadat ze ter wereld zijn ge
komen."
„Ik heb ook de film gezien die hij
erover heeft gemaakt. Daar zie je
hem zo'n baby strelen en inder
daad zie je dan na een poosje dat
het gezichtje ontspant, iets tevre
dens krijgt en zelfs iets produ
ceert wat op een lachje lijkt".
Deze maand komt dr. Leboyer naar
Nijmegen waar hij een lezing zal
houden en z'n film zal vertonen.
Het is jammer dat de door Le
boyer gepropageerde streelpro-
cedure volgens hem zo moeilijk
overdraagbaar is. Het zou mooier
zijn als het strelen door de moe
der zelf zou kunnen gebeuren.
Dat geeft hij ook toe, maar ver
ontschuldigend voegt hij eraan
toe, dat het hem ook twee jaar
heeft gekost om zich de metho
de eigen te maken.
Maar ach, wat is ideaal bij de ge
boorte van zo'n nieuwe wereld
burger. Veel dingen zijn eigenlijk
normaal en logisch.
Prof. Kloosterman: „Het is soms
verbazingwekkend om te mer-
Door Ria Schuurhuizen
ken hoever we van de natuur zijn
afgedwaald. Een bevalling is na
melijk geen operatie. Als er geen
dwingende medische redenen
zijn is het niet nodig in een zie
kenhuis te bevallen. Maar er zijn
in de maatschappij op het ogenb
lik diverse zaken die meespelen
en die steeds meer vrouwen er toe
brengen in het ziekenhuis te be
vallen. Ik persoonlijk vind dat de
vrouw moet kunnen kiezen, ze
moet niet gedwongen worden om
zonder begrijpelijk te maken
medische redenen naar het zie
kenhuis te gaan".
Nederland neemt een uitzonder
lijke positie in op het gebied van
de verloskunde. Nergens ter we
reld worden nog zoveel kinderen
thuis geboren als juist in Neder
land. In veel landen kan het zelfs
helemaal niet meer thuis gebeu
ren, moet men naar het zieken
huis.
Toch daalt ook in Nederland het
aantal thuisgeboorten met zo'n
2V2 procent per jaar. Daarentegen
worden in Californië op het oge
nblik weer 15 procent van de kin
deren thuis geboren en dat is op
merkelijk omdat het daar eerst
helemaal niet kon.
De geboorte in het ziekenhuis
wordt soms zo geheel en al om
ringd door de medische appara
tuur, dat de intieme sfeer ver
dwijnt. In diverse landen in
West-Europa worden monitoren
geplaatst in de kraamklinieken,
die alles van iedere moeder en-
kind registreren en controleren.
Prof. Kloosterman: „Zover hoeft
het van mij niet te gaan. hoezeer
het ook als een aanwinst mag
worden gezien in bepaalde situa
ties. Als het een gezonde vrouw
betreft die tijdens de zwanger
schap regelmatig is gecontro
leerd, het er naar uitziet dat er
zich tijdens de bevalling geen
moeilijkheden zullen voordoen,
dan is het niet nodig dat kinderen
ter wereld komen te midden van
apparaten, slangen en tv-
schermen. Zeker niet in Neder
land, waar we die unieke organi
satie hebben van vroedvrouwen
en kraamverzorgsters. Maar
nogmaals, als een vrouw zonder
medische indicatie naar het zie
kenhuis wil, dan moet dat ook
kunnen. Die vrije keuze vind ik
het belangrijkste".
In de algehele discussie rond de
verloskundige organisatie is het
idee van de Eindhovense gyna
ecoloog dr. J.H.J.M. Meuwissen
zeker het overwegen waard; hij
propageert in Medisch Contact
van deze maand het kraamhotel.
Zo'n kraamhotel zou volgens hem
een „huis" moeten zijn met vrije
toegang voor bezoekers, een ge
zellige conversatiezaal met tv c
lectuur en voor iedere vrouw ee__
eigen kamer. Echtgenoten en an- I
dere kjnderen moeten kunnen
blijven logeren. Het zou in de
buurt van een ziekenhuis moeten
worden gevestigd, zodat in geval
van nood een beroep kan worden
gedaan op de specialisten van het I
ziekenhuis.
De dagelijkse leiding van een
kraamhotel kan in handen zijn
van een kruisvereniging. De
huisarts of verloskundige zorgt
voor de medische begeleiding
van het kraambed. Een kinder
arts kan tijdens een wekelijks be-
zoek alle pasgeborenen onder-
zoeken.
„Het is duidelijk", aldus dr. Meu
wissen, „dat een kraamhotelsys-
teem slechts kan functioneren als
voldoende bezetting van zo'n ho- j
tel kan worden gegarandeerd. Dit
zal slechts mogelijk zijn als zie- I
kenhuizen uitsluitend
kraambedfaciliteiten verlenen op
medische indicatie en als het
kraambed thuis ten gunste van
het kraamhotel wordt afge
schaft."
Koken met wijn is niet meer een
voorrecht voor de enkeling. Ie
der die het wil kan een fles wijn
op de keukenplank zetten. Wijn
brengt aan tafel een zonnetje in
het glas en eigenlijk is dat ook
zo in de keuken. Al lang voordat
de boekenmarkt overspoeld
werd met allerlei kook- en re
ceptenboeken schreef Wina
Born een klein boekje over het
koken met wijn. Het werd in het
begin van de zestiger jaren uit
gegeven door Elsevier en bij
een recent bezoek aan een
boekhandel constateerde ik dat
het weer herdrukt is en op
nieuw in de handel is gebracht.
Ik kan het u aanbevelen!
Wie de wijnfles met zorg han
teert in de keuken, met liefde
wil koken, die weet dat wijn
borg staat voor tal van verfijnde
creaties zonder dat die gerech
ten er extra duur door worden.
Wijn doet veel in de keuken, zijn
aanwezigheid brengt niet alleen
smaak, geur en kleur met zich
mee. Koken met wijn houdt in
dat de smaak veel harmoni
scher wordt. Wijn bindt als het
ware de smaken van vis, vlees
en kruiden. En door die binding
ontstaan er telkens weer
nieuwe smaken, nieuwe geu
ren, ja, nieuwe gerechten.
Wijn mag men nooit te lang mee
laten koken en te kort is eigen
lijk ook niet goed. In het eerste
geval verliest de wijn de meeste
van de harmoniërende eige
nschappen en in het tweede ge
val krijgt het niet de kans die
eigenschappen te ontplooien.
In het algemeen kan men stel
len dat wijn nooit langer dan
Door Hans Belterman
een kwartier of drie mag mee
stoven, pruttelen of koken. En
wanneer een wijn minder dan
een kwartier wordt meege-
kookt dan profiteert men niet
van alle harmoniërende eige
nschappen.
Alexandre Dumaine, een groot
man uit Franse keuken, houdt
het in zijn boeken meestal op
een minuut of twintig. Er zijn
echter tal van uitzonderingen
die deze regel bevestigen. Ik zal
u er niet mee vermoeien.
Slechts een voorbeeldje wil ik u
geven. Wanneer u in weinig bo
ter een biefstukje bakt en na het
bakken aan de braadjus een half
glas rode wijn en een zelfde
hoeveelheid sterk ingekookte
bouillon toevoegt dan dient u
dat slechts enkele minuten te
laten inkoken. Zo'n snel sausje
behoeft nauwelijks gebonden
te worden. Als u dat wel wilt
doen dan kunt u dat het beste
met een beetje aangelengde
maizena doen. Koks die graag
experimenteren in de richting
van de Nouvelle Cuisine binden
zo'n sausje bij voorkeur met een
puree van verse groente. In dit
geval kunt u er dan een volle
eetlepel van nauwelijks ge
kookte en daarna gepureerde
champignons door mengen.
Hieronder een tweetal voor
beelden van populaire gerech
ten waarin wijn een belangrij-
k aandeel heeft.
Matelote de Veau
600 g kalfslappen - 2 sjalotten -
75 g boter - 1 volle eetlepel
bloem 1 dl bouillon - 2 dl rode
wijn - 100 g champignons of
andere verse paddestoelen -
peper - zout - 2 eetlepels verse
gehakte peterselie - 1
theelepel tijm -1/2 laurierblad
Snijd de kalfslappen in grove
dobbelstenen en bak ze met de
gesnipperde sjalotten snel in de
boter bruin. Zeef er dan de
bloem over en roer het geheel
door. Laat onderwijl de bloem
bruin kleuren. Voeg er nu de
bouillon, tijm en laurierblad en
rode wijn aan toe en laat het ge
recht met het deksel op de pan
een half uur zachtjes sudderen.
Verwijder laurierblad. Voeg er
dan de in pakjes gesneden
schoongemaakte champignons
bij en laat alles nog 10 minuten
op een laag vuur staan. Maak de
saus op smaak met peper en
zout. Strooi er gehakte peters
elie ovei
Gekookte rijst en een groene sa
lade passen hier uitstekend bij.
Maar ook aardappelpuree en
verse prinsesseboontjes (sper
ziebonen) kunnen er goed-
mee worden gecombineerd.
Entrecote Merchand
de vin
4 mooie lendebiefstukken van
elk 150 g - 175 gram boter - 2
sjalotjes - 1/2 teentje knoflook
11/2 dl rode wijn -"3 eetlepels
ongeklopte slagroom - zwarte
peper uit de molen - zout - en
kele takjes krulpeterselie.
Bak de met zout en peper inge
wreven entrecotes in de boter
op de manier waarop u dat altijd
doet. (De een bakt ze namelijk
langer dan de ander). Haal het
vlees uit de pan en bak in de
overgebleven bakboter de ge
snipperde sjalotjes en het halve
teentje knoflook even aan. Giet
dan zoveel mogelijk bakboter
uit de pan, maar laat de snippers
erin zitten. Doe de iets voor
verwarmde wijn en de room in
de pan en laat dit 3 minuten in
koken. Zeef de saus en giet die
over de entrecotes. Bij dit ge
recht serveert men in Frankrijk
bij voorkeur pommes frites.
Een gemengde salade met-
veel tomaat past er goed bij.
Tot slot nog een opmerking.
Wie meent dat men slechts de
allergoedkoopste wijntjes in de
keuken dient te gebruiken heeft
het bij het verkeerde eind.
Wanneer u aan tafel een wijn
van goede kwaliteit schenkt zal
men ook in de keuken een wijn
van een behoorlijke kwaliteit
op de plank moeten hebben.
Een goede stelregel is dat men
aan tafel een wijn van hetzelfde
type schenkt.
Iedereen eet graag ijs en daar is niks op tegen. Als je er
teveel van eet, word je er dik van (en dat is niet gezond).
Maar waar uw grens wat dat betreft ligt, is uw zaak.
Nu zijn er tegenwoordig steeds meer mensen die willen (of
zelfs moeten) vermageren. „Calorie-arm" is daarom een be
langrijke kreet geworden, ook op etenswaren die kant-en-
klaar in de winkel te koop zijn.
Dus wat gebeurt er? Er verschijnt calorie-arm ijs. Yoghurt
ijs Lekker ijs, dat moet gezegd.-Dat vonden wij, toen we het
proefden. Dat vond de diëtiste van het Voorlichtingsbu
reau voor de Voeding, toen ze het als nieuwtje voorgescho
teld kreeg. Dat vonden anderen, met wie we erover spra
ken. Het smaakt nog duidelijk naar yoghurt, maar niet al te
nadrukkelijk. Het is lekker fris. Het is romig, maar anders
dan soft ice. Je krijgt er geen dorst van, waar sommige
mensen last van hebben als ze gewoon ijs eten.
Henriëtte van der Hoeven
Dit najaar wacht, aldus het recla
mevakblad Adformatie, de wereld
een nieuwe verrassing: alcohol
houdende dranken in poedervorm.
Alleen water toevoegen en bier,
wijn of de cocktail is klaar.
Het procédé is in 1974 ontdekt door
de Japanner Jin Ichi Sato uit Na-
hoya. Sato heeft al in 13 landen pa
tent op de vinding.
Waarschijnlijk krijgt Amerika de
primeur. Global Marketing wil het
spul uit Japan importeren in de VS
verpakken in porties in aluminium
folie.
In Frankrijk zijn al dranken als ge
concentreerde vloeistof te koop, zo
schreef Rob Sijmons in zijn boek
Dranken in Nederland.
Kortom, een goed ijsje
Onzin
Het is alleen niet duidelijk waarom
er zoveel onzin omheen wordt ver
teld.
V en D schreef ons, toen dit waren
huis het yoghurt-ijs introduceerde:
„Het is gezond, want het bestaat uit
puur natuurlijke ingrediënten. Het
is calorie-arm (bevat slechts 1,8
procent vet). Het heeft een grote
voedingswaarde".
Het Nederlands Zuivelbureau
praat niet over gezond, maar meldt
wel dat yoghurt-ijs vet-, suiker-, en
calorie-arm is en dat het geschikt is
om in een vermageringsdieet te
worden gebruikt. Het woord dieet
roept ook wel gedachten op aan ge-
zondheidsvoedsel.
Waarom
Maar het is ons een raadsel, waarom
yoghurt-ijs zo nodig „gezond" moet
Calorieën
Yoghurt-ijs is calorie-arm, wordt er
gezegd. Dat is natuurlijk leuk om te
horen, maar dan wil je ook wel we
ten hoeveel calorieën het levert, en
hoeveel dat minder is in vergelij
king met gewoon ijs. We hebben
dat nagevraagd, voor een ijsje van
100 cc. Dat is wat er in een klein
bekertje zit. Doordat er lucht in ijs
wordt ingebracht, weegt zo'n portie
ongeveer vijftig gram. Overigens
moet u deze calorie-hoeveelheden
wel met een plus-minusteken er
voor lezen. Er zijn zoveel manieren
om ijs te maken, datje nooit kunt
zeggen: „In een ijsje zitten precies
zo- en zoveel calorieën".
Dit is dus wat u ongeveer binnen
krijgt: gewoon ijs:: 75-85 calorieën;
roomijs: 100-120 calorieën;
yoghurt iis: 55-60 calorieën.
Zelf maken
Van het Nederlands Zuivelbureau
kregen we een recept om zelf
yoghurt-ijs te maken. Of je dan een
lekker ijsje krijgt weten we niet,
want we hebben het niet zelf ge
probeerd. Maar misschien bent u
nieuwsgierig genoeg om u eraan te
wagen.
Dit is wat u nodig hebt:
2 1/2 dl magere yoghurt
4 eetlepels aardbeienjam
1/8 liter slagroom
50 gram basterdsuiker
1 eiwit
Dit moet ermee gebeuren: Ver
meng de yoghurt met de jam. Klop
de slagroom met de suiker niet he
lemaal stijf. Sla het eiwit stijf. Roer
heel voorzichtig de yoghurt door de
slagroom en daarna het eiwit door
dit mengsel. Doe de ijsvla in een
ijsla en laat hem bevriezen onder-
af en toe doorscheppen.
worden genoemd. Het is natuur
lijk leuk als een fabrikant (zoals V
en D zegt) de moeite neemt om ijs
zonder „chemische stoffen" te ma
ken, maar daardoor wordt iets nog
niet onmiddellijk gezond. Je kunt
thuis fantastische puur-natuur-jam
maken, of puurnatuur-
appeltaarten, en noem maar op.
Maar er is natuurlijk niemand die
het in zijn hoofd haalt om deze zoe
tigheid gezond te noemen. Het is
lekker, maar niet speciaal gezond.
Net als ijs
Amerika
De roep van „calorie-arm" komt ei
genlijk uit Amerika (waar ook het
recept vandaan komt). Voor de VS
is dat wel te begrijpen, want daar
eten ze zoveel ijs, dat elke calorie
telt. Yoghurt-ijs is daar daarom erg
populair op het ogenblik.
Een nieuwe vinding is het overi
gens niet. In Oosteuropese landen,
vertelde ons een leraar banketbak
ken, was „kefirijs" al rond 1900 be
kend. Kefir is wat wij hier het „yog-
hurtplantie" noemen.
krijgt is zo klein, dat het nauwelijks
telt.
Maar, zult u zeggen, dan blijft nog
altijd het feit dat yoghurt-ijs minder
calorieën levert. Dat is waar, maar
verkijkt u zich er niet op, want de
verschillen zijn niet altijd even
groot. Met yoghurt-ijs krijgt u soms
maar vijftien 'calorieën mindëf/
binnen dan met gewoon
consumptie-ijs. Dat is een verschil,
maar niet een verschrikkelijk groot
verschil. Misschien wel te verwaar
lozen als u een of twee keer per,
week een ijsje eet. Alleen het ver
schil met roomijs is groter en dus
belangrijker.
Soms wel wat minder calorieën
dus, maar niet zoveel dat het altijd
even belangrijk is. Eigenlijk kunt u
ook yoghurt-ijs maar het beste
blijven zien als alle andere ijs: een
lekkernij die je zo af en toe eet,
met nu eens een ander smaakje.
Bij de 6800 stewardessen van
British Airways is groot ongenoe
gen ontstaan over het hier getoonde
nieuwe uniform. Over de pakjes,
ontworpen door het Engelse huis
Bacarat zeggen de meisjes: ouder
wets en te lang.
Voedingswaarde
Volgend punt, de zogenaamde
grote voedingswaarde van
yoghurt-ijs. Daar begrijpen we ook
niets van. Het enige in ijs, dat als
voeding eventueel interessant is, is
het eiwit. Maar dat zit ook in ijs dat
met melk, melkpoeder of room is
gemaakt. En voor het overige: er is
natuurlijk niemand die bij het eten
■k Een kleine smulpaap....
van een ijsje aan eiwitten denkt.
Dat is maar goed ook, want de hoe
veelheid die je met een ijsje binnen
