Haat tegen Nederland gegroeid
Nederland wil bemiddelen
PLO vraagt om
erkenning
door Nederland
TUSSEN CURACAO EN ARUBA
Na gewelddadige beëindiging van treinkaping:
Alpha-hulp
gaat door
11
11
LEIDSCH DAGBLAD
Zakkenroller doodgeschoten
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (SP) - Neder
land gaat zich inspannen om
Curasao en Aruba te ver
zoenen.
Er bestaan in Nederlandse rege
ringskringen plannen een soort
„Koninkrijkscommissie" aan het
werk te zetten om een oplossing te
zoeken voor de strubbelingen tus
sen Aruna en Curasao, de twee be
langrijkste eilanden van de Neder
landse Antillen.
Door middel van zo'n „driehoeks
overleg" tussen Nederland, Aruba
en de overige vijf Antillen-eilanden
hoopt de regering in Den Haag nog
te voorkomen dat de Antillen uit
een vallen.
Tot ergernis van de Arubaanse de
legatie die momenteel in ons land
verblijft houdt de Nederlandse re
gering voorlopig vast aan het
standpunt dat Aruba op één of an
dere manier deel moet blijven uit
maken van de Antillen. Versplinte
ring van de Antillen is volgens
premier Den Uyl en minister De
Gaay Fortman heilloos. Los van el
kaar kunnen de eilanden zich na
uwelijks bedruipen.
De Arubaanse delegatie is er voor
stander van dat er een Koninkrijks
commissie komt. Maar alleen om
de weg te banen voor Aruba's onaf
hankelijkheid. In verzoeningspo
gingen zien de Arubanen niets.
Volgens de woordvoerder van de
Arubaanse afscheidingsbeweging
MEP, Betico Croes, moeten er door
die commissie van Nederlandse en
Antilliaanse deskundigen voorbe
reidingen voor de onafhankelijk
heid van Aruba getroffen worden.
In 1979 zou de nieuwe Koninkrijks
commissie daar mee klaar moeten
zijn, zodat in de periode tot 1981 de
onafhankelijkheid gestalte kan
krijgen.
Binnen de Arubaanse delegatie die
in Nederland is om te pleiten voor
een onafhankelijk Aruba bestaan
enkele meningsverschillen. De
MEP-aanhangers maken zich sterk
voor een snelle afscheiding van Cu
rasao en de andere eilanden. Maar
de kleinere Arubaanse partijen
Ruba, AVP en MLA vinden - net als
het Arubaanse zakenleven - dat
rustiger te werk moet worden ge
gaan.
Maar alle Arubanen zijn het er over
eens dat Aruba op de duur los van
Curasao moet. Zo ver gaat de Ne
derlandse regering nog niet. Den
Haag vindt dat - in het belang van
de hele Nederlandse Antillen - alles
moet worden gedaan om Aruba en
Curasao bij elkaar te houden.
In regeringskringen verwacht men
nogal veel van de plannen om de
Antilliaanse eenheidsstaat om te
zetten in een federatie van zes ei
landen die elk een grote mate van
zelfstandigheid hebben. Op die
manier hoopt Den Haag de klach
ten van vooral Aruba dat Curasao
de Antillen overheerst te verhel
pen. Een koninkrijkscommissie
zou daar een handje bij kunnen
helpen.
Het is vrijwel uitgesloten dat het
(demissionaire) kabinet-Den Uyl
op de valreep nog besluit een Ko
ninkrijkscommissie in te stellen.
Daarmee zou het nieuwe kabinet te
veel de handen binden.
In feite is de Nederlandse koers te
genover Aruba zich langzamer
hand aan het wijzigen. De langdu
rige en veelvuldige gesprekken in
Den Haag tussen de regering en de
Arubaanse delegatie duiden daar al
op. Tot voor kort bestond het Aru
baanse probleem voor Nederland
gewoonweg niet. Een jaar geleden
werden de Arubanen door minister
De Gaay Fortman nog met een klui
tje in het riet gestuurd. Maar de on
lusten en rellen op Aruba van een
maand geleden hebben Den Haag
duidelijk gemaakt dat het de af
scheidingsbeweging ernst is. De
voltooiing van de Nederlandse
ommezwaai - het instellen van een
Koninkrijkscommissie-zal aan het
nieuwe kabinet worden overgela
ten.
Weinig meer dan dat een delegatie
van het nieuwe kabinet naar Cura
sao zal komen kunnen Den Uyl en
De Gaay Fortman nu niet beloven.
Er komt overigens nog een extra
gesprek tussen de Koninkrijksre
gering en de Arubaanse delegatie,
die momenteel in Nederland is om
te pleiten voor Aruba's onafhanke
lijkheid. Deze nieuwe bespreking
vindt morgen plaats en is de vierde
in de reeks.
ADVERTENTIE
Bramen zijn nu gratis
Nu vindt u bramen in de vrije natuur.
Maak er zelf gezonde en overheerlijke
jam van. Met van Gilse
geleisuiker. Lukt iedereen altijd.
AMSTERDAM (ANP) - Bij een
vuurgevecht met twee re
chercheurs op het Rokin in
Amsterdam is gistermiddag
een van zakkenrollerij ver
dachte Joegoslaaf doodge
schoten. De verdachte werd
door vier of vijf politiekogels
getroffen en overleed ter
plaatse. De politie maakte van
de wapens gebruik nadat de
Joegoslaaf enkele gerichte
schoten had gelost. Een an
dere man - eveneens verdacht
van zakkenrollerij - werd ge
arresteerd.
De voorgeschiedenis speelde
zich af op een tram waarin
zich drie rechercheurs - on
der wie een vrouwelijke - van
het detachement ter bestrij
ding van zakkenrollerij be
vonden. Een van hen zag op
een gegeven moment een
hem bekende zakkenroller.
De andere rechercheur ont
dekte tegelijkertijd, dat de tas
van een vrouwelijke passa
gier open stond.
Nader onderzoek brachtaan het
licht, dat de vrouw haar por
temonnee miste, waarop de
politiemannen de zakkenrol
ler vastgrepen om hem nader
aan de tand te voelen. Vol
gens een politiewoordvoer
der viel daarbij een porte
monnee op de grond, die de
gerolde mevrouw als de hare
herkende.
Inmiddels was de tram op het
Rokin gestopt bij de halte
Spui, toen bleek, aldus de po
litie, dat zich vier of vijf zak
kenrollers op de tram bevon
den, die allen de benen na
men. Ook de aangehouden
verdachte rukte zich los en
vluchtte, maar kon op straat
weer door de politie worden
gegrepen. Rechercheurs pak
ten één van de andere vluch
telingen, die zou hebben ge
schoten.
De rechercheur liet de ver
dachte los, trok zijn pistool en
zette opnieuw de achtervol
ging in. De man was inmid
dels de Watersteeg ingerend.
Op de hoek van de steeg
draaide hij zich om en schoot,
aldus de versie van de politie,
tweemaal gericht op de re
chercheur en diens collega
die de gearresteerde man
daarop moest overdragen aan
zijn vrouwelijke collega. De
politie beantwoordde daarop
het vuur met het fatale ge
volg.
Op de foto wordt het slachtoffer
weggedragen.
DEN HAAG (ANP) - Nog net in
functie als staatssecretaris heeft
Wim Meijer van CRM het mogelijk
gemaakt, dat er gezinshulp kan
komen, waarbij de klant werkgever
is als het huishoudelijk werk be
treft, de zogenaamde Alpha-hulp.
Uit sociaal oogpunt is belangrijk,
dat nu voor het eerst een vloer is
gelegd in arbeidsvoorwaarden voor
dienstbetrekkingen met een be
perkte duur in particuliere huis
houdens.
Staatssecretaris Meijer heeft dit in
een uitvoerige brief neergelegd die
hij na veel overleg en onderhande
len - onder meer met de centrale
raad voor gezinsverzorging - heeft
verstuurd aan de besturen van in
stellingen voor gezinsverzorging en
gezinshulp. Deze instellingen gaan
bemiddelen tussen de helpsters en
de gezinnen. De centrale raad heeft
de instellingen bericht niet ak
koord meer te kunnen gaan met de
Alpha-hulpverlening. Voor het
bemiddelen moeten de instellingen
een vergunning hebben van het
ministerie va Sociale Zaken. In de
brief geeft de bewindsman richt
lijnen voor de invoering van de
nieuwe hulpvorm, voor de betaling
ervan uit de bijdragen van de ge
zinnen en de subsidie.
De Alpha-hulp voert de overheid
niet in vanwege de mindere kosten
ervan maar in de eerste plaats om
dat deze hulp in bepaalde gevallen
het meest geschikt is, alsdus de
staatssecretaris.
ASSEN (SP) - Geen enkele Nederlander is in staat contact
te krijgen met een Zuidmolukker op een manier die past
in het cultuurpatroon van die Zuidmolukkers. Als bij een
actie van Zuidmolukkers, zoals in mei en juni in De Punt
en Bovensmilde, door de regering een beleidscentrum
wordt ingericht, zou daarin ook iemand uit de Zuidmo-
lukse gemeenschap moeten worden opgenomen.
Dat is de mening van dr. Hassan Tan, de Zuidmolukse huisarts, die op 3
en 9 juni in de gekaapte trein in De Punt gesprekken heeft gevoerd met
de negen jonge Zuidmolukkers die daar 55 treinpassagiers gegijzeld
hielden.
De verdedigers van de acht Zuid
molukkers, die deze week in Assen
voor hun aandeel in de acties in Bo
vensmilde en De Punt terecht staan
hadden dr. Tan als getuige aange
voerd in een poging aan te tonen
hoe moeilijk de communicatie tus
sen kapers en beleidscentrum ver
lopen is.
Dr. Tans eerste bezoek aan de trein
was op de vrijdag van de tweede
kapingsweek. "Dr. Mulder, die in
het beleidscentrum de gesprekken
met de jongens voerde, had gezegd
dat ze aan bewustzijnsvernauwing
leden", vertelde de getuige aan de
rechtbank. "Toen ik dan ook bij
hen kwam heb ik me gedragen als
een huisarts, die zijn oud-patiënten
ontmoet; ik ben maar liefst zes uur
bij hen gebleven om ze te observe
ren en ik constateerde een redelijk
goede lichamelijke toestand en ze
maakten een evenwichtige indruk,
er was geen sprake van bewust
zijnsvernauwing".
gen blijf ik horen. Er is bij de Zuid
molukkers grote teleurstelling. En
haat tegen de Nederlanders. Dat is
bewezen op de begrafenis van onze
jongens. Ik zie de komende tijd zeer
pessimistisch tegemoet. Als men
de oorzaak van de acties niet weg
neemt, gaan vele Zuidmolukse
jongeren zich identificeren met dr.
Soumokil en met Max P. en de an
dere doden van de trein".
Ds. Papilaja, een neef van Max, die
de leider in de trein was, zei dat
deze een jongeman was geweest
met "respect voor anderen, hu
maan, een jongen die de gezinscul
tuur respecteert, een spil in het ge
zin". "Iets heeft hem bewogen dat
hij dat gezin, dat alles heeft achter
gelaten. Het verwondert me dat
juist deze Max voorpaginanieuws is
geworden. Max was anders, heel
anders", zei de predikant.
En: "De Westerse wetenschap staat
nog in de kinderschoenen bij het
doorgronden van de Zuidmolukse
ziel".
Nota over
Molukkers
in loop
van oktober
DEN HAAG (ANP) - Het de
missionaire kabinet-De Uyl
hoopt in de loop van oktober de
beloofde Zuid-Molukkennota
aan de Tweede Kamer te kun
nen aanbieden. Dit heeft Ka
mervoorzitter dr. Vondeling
gisteren meegedeeld naar aan
leiding van een verzoek van het
PSP-Kamerlid Van der Lek om
een regeringsverklaring.
Het kabinet had Vondeling om
begrip gevraagd voor de om
standigheid dat tijdens het lo-
f>ende proces tegen de Zuidmo-
ukse terroristen in Assen geen
mededelingen kunnen worden
gedaan over het gevoerde be
leid sinds juni van dit jaar.
Wel is de regering bereid in de
loop van volgende week inlich
tingen te verstrekken aan de
meest betrokken commissie
van de Tweede Kamer.
Verstreken
De treinkapers onder leiding van
Max P. beklaagden zich er bij dr.
Tan over dat de Nederlandse rege
ring zich niet aan haar woord ge
houden had: een vrije aftocht na de
vrijlating van de schoolkinderen in
Bovensmilde.
"Ik heb dat aan minister Van Agt
overgebracht en die zei dat men
twee weken op het i
bestemming voor 00
vliegtuig had gewacht en dat de
termijn nu verstreken was", aldus
dr. Tan.
Met die boodschap ging hij don
derdag 9 juni, twee dagen voor de
gewelddadige afloop van de" gijze
lingen, terug naar. de trein. "Mijn
taak was om iedereen levend uit de
trein te krijgen. Nu het vliegtuig
voorbij was, had ik een ander plan
en dat gaf ik de jongens. Ze wilden
zich daar echter over beraden. Ik
heb toen gezegd dat als ze een ant
woord wilden geven, ze bij het be
leidscentrum moesten vragen of ik
aan de telefoon kon komen. De
vrijdag na mijn bezoek is echter
geen enkel bericht meer uit de trein
gekomen".
"Is er in uw gesprek met de jongens
ook gesproken over geweld dat ze
eventueel zouden gebruiken?''
vroeg raadsman mr. W. G. A. Kou
semaker.
"De jongens hebben nooit het plan
gehad de gijzelaars te doden", ant
woordde dr. Tan.
Schijnproces
De 36-jarige Zuidmolukse predi
kant P. F. Papilaja uitTiel, die door
de verdedigers was gevraagd als
deskundige op te treden, zei dat-zijn
jongeren de rechtszaak in Assen als
een "schijnproces" ervaren: "Ik
kan dat begrijpen, want de politiek
zou hier centraal moeten staan".
"Na de beëindiging van de treinka
ping vragen de Zuidmolukkers
zich af: is dit dan de dank voor alles
wat zij voor Nederland hebben ge
daan. Dat gedreun van die vliegtui-
"Niet hier"
Officier van justitie mr. C. J. van
Oldenbeek was het over het
"schijnproces" niet met ds. Papi
laja eens: "Het zou een schijnpro
ces zijn als hier in de rechtszaal de
zaken politiek zouden worden op
gelost. Politiek hoort niet hier,
maar in de Staten-Generaal. Met de
manier waarop de president in deze
dagen de zittingen leidt, kan men
niet spreken van een schijnproces -
anders zat u hier niet".
Ook de 47-jarige opbouwwerker
Rudi Metakohy uit Lunteren uitte
kritiek op de manier waarop de ac
ties in juni waren beëindigd. "Het
gewelddadige einde is af te keuren.
Als de daarvoor verantwoordelijke
personen zich beter hadden kun
nen inleven in de personen van de
actievoerders dan was er een an
dere oplossing gevonden. Nu
kijken ae Zuidmolukkers verbit
terd en met blikken van haat, om
dat bij het beëindigen van de actie
acht jonge mensen de dood von
den, waarvan zes Zuidmolukkers".
Gevraagd naar de reacties in de
Zuidmolukse woongemeenschap
pen op de twee acties in De Punt en
Bovensmilde, zei de heer Metako
hy: "De oudere generatie had
moeite met de vorm van de actie.
Maar ze zijn ten diepste geroerd dat
hun kinderen zich zo inzetten voor
hun strijd. Een moeder van een
jongen, die door een van de acties
gevangen zit, zei me: ik ben trots en
ik dank God dat het mijn zoon is,
die dit voor mij heeft gedaan".
Want: "Het is de eerste plicht van
iedere Zuidmolukker in Nederland
om er voor te strijden dat de onder
drukten in de Molukken hun
vrijheid krijgen".
Opruimen
Prof. dr. H. Baudet, historicus uit
Groningen en een kenner van de
De voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken, Dankert
vertegenwoordigers Khader (links) en Kalak (midden).
gesprek met de PLO-
Zuidmolukse samenleving, zei dat
Nederland niet langer tegen de
Zuidmolukkers mag zeggen dat ze
moeten ophouden met hun dromen
en "dat het allemaal maar onzin is".
"We moeten stoppen met voortdu
rend maar psychiaters op deze
mensen af te sturen. Er moet een
stuk oud zeer worden opgeruimd:
laat Nederland maar een keer er
kennen wat een schuld het aan de
Zuidmolukkers heeft". Prof. Bau
det, door de verdediging als des
kundige aangevoerd, heeft in no
vember 1976 in een college al voor
speld dat er nieuwe acties aan
kwamen. "Het was duidelijk dat bij
de Zuidmolukkers het water tot
aan de lippen stond; de mensen die
in hun emotionele leven geen ander
middel dan actie ter beschikking
hebben. Ik heb me toen bij het
voorspellen van die acties wel uit
gesproken tegen iedere vorm van
geweld".
Nederland moet erkennen dat het
Zuidmolukse probleem niet buiten
de politiek staat, betoogde prof.
Baudet voor de rechtbank. Er moet
een herstel van het contact komen;
de commissie die de regering daar
voor heeft ingesteld staat mijlenver
van de Zuidmolukse bevolking af,
zei hij. "Het probleem van de
Moeite Zuidmolukkers in Nederland ver
toont gelijkenis met dat van de
Koerden, de Palestijnen en de Bas-
ken en dat geeft er een grotere
wiekslag aan dan bij zomaar een lo
kaal probleem. Nederland moet er
voortdurend aandacht aan geven".
DEN HAAG (SP) - Twee afgezan
ten van de Palestijnse Bevrijdings
organisatie PLO, Ezzedine Kalak
uit Parijs en Nairn Khadr uit Brus
sel, hebben in een gesprek met le
den van de Tweede Kamercommis
sie voor Buitenlandse Zaken giste
ren verzocht om erkenning van het
Palestijnse volk. Zij lieten er geen
twijfel over, dat dit inhoudt erken
ning van een Palestijnse staat op
grondgebied, dat nu in handen is
van Israël.
Minister Van der Stoel heeft gewei
gerd de Palestijnse vertegenwoor
digers te ontvangen. Onder protest
van vier Joodse organisaties heb
ben Kalak en Khadr wel een uur en
drie kwartier met Kamerleden van
alle grote politieke partijen gespro
ken.
Deze Kamerleden zagen deze ont
moeting niet als een anti-
Israëlische daad. Naar de mening
van het CDA-Kamerlid mr. J. N.
Scholten ligt het gesprek in het ver
lengde van de opvatting van de re
gering dat zowel de contacten met
Israël als met de Arabische staten
verstevigd moeten worden. "De
twee-handen-politiek van de rege
ring jegens het Midden-Oosten is
ons dierbaar", aldus de christen
democraat. Nederland erkent zo
wel het bestaansrecht van de staat
Israël als het recht van de Pales
tijnen op een eigen grondgebied.
De Tweede Kamerleden hebben er
geen twijfel over laten bestaan, dat
Nederland niet in volkenrechte
lijke zin de PLO wil erkennen.
Daarop hebben Kalak en Khadr la
ten weten, dat vestiging van een
kantoor in Den Haag van de PLO
voor hen geen hoofdzaak is. De
PLO wil alleen zo'n kantoor wan
neer het een diplomatieke status
kan krijgen.
Na afloop van hun gesprek met de
Kamerleden zeiden Kalak en
Khadr, dat de bedoeling van hun
tweedaagse missie naar Nederland
was om de positie van de PLO in
het conflict in het Midden-Oosten
uit te leggen. Zij wezen op de on
verzoenlijke houding van de Israë
lische regering, die weigert te pra
ten met de PLO en het "een organi
satie van een moordenaar" noemt.
Naar hun mening is een absolute
voorwaarde voor vrede in het
Mjdden-Oosten dat het Palestijnse
volk een eigen grondgebied krijgt
en dat de Palestijnse vluchtelingen
mogen terugkeren naar hun thuis
land.
Israëlisch
protest bij
Van Eisen
op De Kaag
DE KAAG (ANP) - Vijftien le
den van de werkgroep Israël
hebben gisteravond in vijf boo
tjes gedemonstreerd bij het
schip van generaal Van Eisen
op de Kaag. De generaal, voor
malig lid van de Tweede Kamer
voor de KVP ontving op zijn
schip de twee vertegenwoordi
gers van de PLO die op het oge
nblik een bezoek aan ons land
brengen. Van Eisen maakte met
andere Nederlandse parlemen
tariërs deel uit van een groep
Europese volksvertegenwoor
digers die een -Euro-Arabische
dialoog wensen te bevorderen.
De leden van de werkgroep Is
raël enterden het schip waar de
generaal, de twee vertegen
woordigers van de PLO en een
vijfentwintig andere gasten
verbleven. Ze verlichtten de
meegebrachte spandoeken met
fakkels en protesteerden per
megafoon tegen de bijeen
komst. Verder werd de generaal
gewaarschuwd tegen het vol
gens de werkgroep extremisti
sche karakter van de PLO.
ADVERTENTIE
Leraren: matig salarissen
BADHOEVEDORP (ANP) - De eerstegraadsleraar in het onderwijs zit in
een bevoorrechte positie. Een extra matiging van zijn salaris is op zijn
plaats. D^ze opvatting blijkt te leven onder veel eerstegraads leraren, naar
de leraar Nederlands van het Ignatiuscollege in Amsterdam, H.J. van
Rooijen, heeft ervaren.
Hij deelde gisteren mee, dat tegen de avond al collega's van meer dan
twintig scholen en scholengemeenschappen bijval hadden betuigd, nadat
de matigingsideeën woensdag via een televisie-uitzending waren geop
perd.
De heer Van Rooijen heeft met medestanders het Alternatieve Ambtena
ren Actiecomité (AAA) opgericht. De oprichting van de AAA vond haar
aanleiding in de reacties van het Nederlands Genootschap van Leraren
(NGL) en de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel (ABOP) op
uitlatingen en "maatregelen van minister Van Kemenade van Onderwijs en
Wetenschappen.
Leidatostand nummer 159-160
PROMINENTENSTAND
morgenavond als speciale
gast aanwezig:
HANS
Mei medewerking van de radio- en televisiedienst van
het Academisch Ziekenhuis Leiden.
