Oplaag niveau blijven vissen
VAN OER WIEL
Kleintjes 71 min. per dag voor de tv
Van der Stee aan boord van de Tridens
BUITENOM
Ik kies'n bril van
van der Wiel
Weet u waarom?
Schaduwcongres van
Zuidmolukse
radicale jongeren?
BINNENDOOR
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1977
Formatie Hoorspel (1)
De reactie van Poolse ziide od x
De reactie van Poolse zijde op
mijn stukje over de formatie
van afgelopen week kon een
voudig niet uitblijven.
Het volgende schrijven viel in
de brievenbus:
"Szanowny Panie Mulder,
W artyku/u Pana o formacie (w
gazecie szóstej sierpnia 1977 r.)
niestety bardzo ma/o Pan pisa/
o role Partii Politycznej Demo-
kratów szescdziesiatszesc w tej
formacie. Bardzo mi nie to po-
doba/o, ale to nie tylko wina
Dziennika Leidenskiego, po^
niewaé ogólnie w prasie Holen-
derskim ten rolj nie cz^sto
wspominana. Jednak Demo-
crazi scescdziesiptszesc na-
jsprytnejsza i najsympatycz-
nejsza partia. Szczercze odda-
ny, B.O.J.R. Glaubitz, Prze-
wodnicz^cy Partii Politycznej
Üemokratów szescdziesiats
zesc ok^jïgu Leiden Jan van
Goyenkade 27, Leiden."
En zo is het maar net. Excuses
Vliegen (1)
Eén van de berichten die mij
deze week het meeste deugd
deden was dat over die tot ra
zernij gebrachte passagiers van
een Brits chartervliegtuig. De
luchtreizigers hielden na hun
terugkeer op het Londense
vliegveld collectief de gevleu
gelde vriend bezet en daar was
alle reden voor. Eerst was men
in het Spaanse lustoord van
vertrek negen uur tegen het
schema in aan het lijntje ge
houden, daarna was er bij een
tussenstop in Parijs nog eens
zes uur bijgekomen. Negen en
zes, dat is vijftien uur samen. De
rondzoemende wrevel was zelfs
de aan wachten en in de rij staan
gewende Engelsen te machtig
geworden. Een bezetting dus,
waaraan de chartermaatschap
pij pas een einde kon maken
door de passagiers terugbeta
ling van de helft van het reis
geld in het vooruitzicht te stel
len.
Dat is een niet- geringe over
winning voor het tot nu toe bij
kans volledig onmondige
volkje dat in de veiligheidsrie
men van de chartervluchten
hangt. Het is betalen, vooral
heel ruim op tijd zijn en verder
bek houden. Ik en mijn mede
passagiers zijn verleden jaar
augustus eens een halve dag
volstrekt voor joker gezet. Om
twee uur 's middags zou de in de
folder van het reisbureau als
ongeveer het negende wereld
wonder omschreven Boeing
737 van de chartermaatschappij
het luchtruim kiezen, maar het
werd half acht 's avonds. De pe
riode tussen beide tijdstippen
werden we geconsigneerd in
een door een mysantropische
binnenhuisarchitect ontwor
pen wachtruimte, waar slechts
zuinig door de maatschappij-
verstrekte plasticbekertjes met
soft drinks voor enige afleiding
zorgden.
Vliegen (2)
Stewardessen en grondhostes-
sen weten uiteraard niets.
Daarop worden ze waarschijn
lijk geselecteerd. En dat is ook
wel verklaarbaar, want om dag
in dag uit bestand te zijn tegen
een morrende kudde, moet men
niet gebukt gaan onder een al te
subtiel gevoels- en geestesle
ven. Als het meisje monter tax
free ongematteerde sigaartjes
en reukwaters aan de man kan
brengen, is men reeds meer dan
tevreden.
Die middag van dat lange wach
ten kwam er dan ook in het ge
heel niets zinnigs uit de kloek
geschapen gastvrouwen in hun
mantelpakken van verkleurde
spinazie Het kon nog wel een
kwartiertje duren, of misschien
wel een half uur. Blijft u nou
maar in de buurt, want we kun
nen elk ogenblik vertrekken.
De voorzichtig geopperde sug
gestie om die uurtjes dan maar
even naar Amsterdam te wip
pen, werd begroet als een voor
stel tot desertie in oorlogstijd.
Dus werd maar weer eens op
nieuw de ronde gemaakt langs
de vitrines met de digitaalhor
loges en de delicatessenwinkel-
tjes in de vertrekhall met de
veel te dure Edammerkaasjes
en de veel te dikke aal in plastic.
Men kan de zenuwen "krijgen,
als men die al niet had.
Vliegen (3)
Nu komen de chartermaat
schappijen en de reisorganisa
ties altijd en eeuwig aandreute-
len met het excuus dat het zo
mers zo druk is met lange
wachttijden in de lucht en af
handelingsproblemen op de
grond.
Ik word altijd doodziek van dit
soort argumenten. Men ge
bruikt ze, als de hele zaak tot
gort is gedraaid. Men wordt uit
de zwierige reisgidsen nooit iets
gewaar van deze andere wereld
op zondagmorgen, woensdag
nacht of welk moment van de
week dat men prikt. De sfeer
van die gidsen ademt een sfeer
van ontspannen onbekom
merdheid. De hostesses zijn
overanderd gul met hun char
mes en de koude kip. En op die
kwistig gesprenkelede kleuren
foto's ziet de spinazie van de
mantelpakken er zelfs uit als
verse veldsla.
Het jaar 1938 geldt als één
de donkerste jaren uit de we
reldgeschiedenis. Nog maar een
jaar tevoren had de As Berlijn-
Rome-Tokio zijn beslag gekre
gen en de potentaten waren al
druk bezig met hun roofzuch
tige activiteiten in Europa en
Azië. De Anschluss van Oosten
rijk dateerde van maart van dat
jaar en in september 1938 was
de vernedering voor wat nog
van het democratische Europa
resteerde, compleet met de
koehandel die als "München"
een soortnaam is geworden
voor politieke lafheid. Japan
drong diep door in de meest vi
tale delen van het Chinese vas
teland en liet er steeds minder
onzekerheid over bestaan dat er
een "heilige oorlog" in de Stille
Zuidzee zou losbreken, zo gauw
dat incidentje in China zou zijn
opgelost. En och jee, dan had
den we ook nog Mussolini, de
zwaarlijvige kaalhoofdige jak
hals.
In de Verenigde Staten, nog al
tijd kreupel van de Grote De
pressie van die jaren dertig,
legden de gebeurtenissen in*
Europa een steeds drukkender
dek van naderend onheil over
het land. Want de wereld werd
steeds kleiner, ofschoon com
municatie van lichaam en geest
nog geschiedde met media die
nu achter of anders liggen: de
spoorwegen, die de Verenigde
Staten in het laatste kwart van
de vorige eeuw hadden openge
legd en de radio, de periode met
de plompe trapeziummicro
foons. Uit de statige radiomeu
bels kwamen dagelijks de na
saal vervormde stemmen van
de leiders in dat ineens zo nabije
Europa. De indruk die al die
opeens bereikbare technologie
maakte kan men moeilijk over
schatten. Misschien zijn we
sindsdien wel nooit meer zo
verbaasd geweest, omdat de
bloeddorstige consequenties
van die geavanceerde techniek
ons in de decennia die zouden
volgen, alleen maar zouden
verbijsteren.
Hoorspel (2)
Radio dus en soms de bizarre
beelden van vlekkige journaals
met de horden, de vervoering,
de laarzen. Maar dat bleef be
perkt tot de duistere geborgen
heid van de bioscoop en er was
de zekerheid dat na die beelden
van het oude werelddeel weer
de vertrouwde gezichten van
Rosalind Russell, Janet Gay
nor, Deanna Durbin en Douglas
Fairbanks zouden volgen. Tele
visie was er nog niet, maar radio
En ook heersten in die Ver
enigde Staten al de toestanden a
la "Network", de nimmer afla
tende gesel van de luistercijfers.
In het najaar van 1938 was er de
ziedende concurrentie op de
zondagavond. Op de ene zender
Charlie McCarthy, sprekende
pop, met een enorme aanhang,
op de andere zender CBS met
het wonderkind Orson Welles.
Die 30ste oktober 1938 kwam
hij na veel strubbelingen met
zijn hoorspelbewerking van het
oude verhaal van de Engelsman
H.G. Wells "The war of the
.worlds" over een invasie van
Marswezens. De problemen in
die jaren voor de sponsors wa
ren niet gering. Men placht te
schakelen tussen Charlie
McCarthy en Welles dat het een
aard had. En omdat McCarthy
het eerste begon, misten enige
miljoenen Amerikanen de in
leidende woorden van de om
roeper dat Welles' "War of the
•worlds" slechts een hoorspel
was. Zij schakelden namelijk te
laat.
De hysterie die zich van de staat
New Jersey en daarna van kust
tot kust in het immense land
meestermaakte, hebben we af
gelopen maandag nog eens na
gespeeld op de televisie kunnen
zien. Dat weet u nog wel. Over
de reacties op wat langer ter
mijn is niet zo veel bekend; in
elk geval werd er in de nage
speelde documentaire weinig
over gezegd. Daar hoop ik in de
komende weken nog eens op te
rug te komen omdat de furie
toch wat langer bleek te blijven
woeden dan de ontknoping op
de t.v.-film deed vermoeden. En
waarom is zulks dan weer zo be
langrijk? Omdat er kennelijk bij
die Amerikanen van toen om de
onheilszwangere sfeer van dat
jaar 1938, waarvan ik zoéven
enige gebeurtenissen aanhaal
de als het ware tastbaar te
maken en te houden.
Hoorspel (3)
Welles en CBS kregen schade
claims van driekwart miljoen
dollar van overal vandaan; de
bejaarde schrijver H.G. Wells,
die vond dat Orson Welles zijn
werk gemaltraiteerd had,
stuurde advokaten de Atlanti
sche Oceaan over, maar raakte
helemaal buiten zinnen toen
hem het verwijt werd gemaakt
dat het wel om het reclame ma
ken voor een eigen nieuw boek
te doen zou zijn.
Maar het toneelgezelschap van
Welles dat het verhaal als hoor
spel die avond zo beklemmend
gebracht had, werd prompt
door de soepfirma van Camp
bell's gecontracteerd. Want ook
wezens van Mars moeten blijk-
baar eten. Han Mulder
HILVERSUM - Kleine kinde
ren kijken gemiddeld per dag
71 minuten naar de televisie.
Dat is gebleken bij een onder
zoek door de dienst kijk- en
luisteronderzoek van de NOS
naar de kijkgewoonten van
kinderen van drie tot en met
elf jaar.
Van die kijktijd viel zevenent
wintig minuten voor kwart voor
zeven, achtentwintig minuten
tussen kwart voor zeven en acht
uur, twaalf minuten van acht tot
tien, terwijl na tien uur altijd
nog gemiddeld vier minuten
door de kleintjes naar de televi
sie werd gekeken.
Bij dit alles werd een duidelijk
verband geconstateerd tussen
de kijkgewoonten van de ou
ders en die van de kinderen.
Keken de ouders veel en lang
durig naar het scherm, dan gold
dit evenzeer voor hun kinderen',
en omgekeerd is dat ook. Van
invloed bleek het bezit van een
kleurentelevisie te zijn: kinde
ren van kleurepbezitters keken
vaker en langer.
Dat kinderen op de vrijdag- en
zaterdagavond langer mochten
op blijven, kwam tot uiting in
de kijkdichtheidcijfers voor de
kleuters tussen acht en tien uur
namelijk vierentwintig en ne
gentien procent.
Van kwart voor zeven tot kwart
voor elf bleken kinderen van
drie tot en met elf jaar gemid
deld eenenveertig minuten naar
de televisie te kijken. Voor de
totale Nederlandse bevolking
van twaalf jaar en ouder be
draagt dit cijfer in dezelfde uren
honderdenéén minuten. Onder
de jongsten was dan de meeste
belangstelling voor Nederlands
(23 procent) en buitenlands (19
procent) amusement en voor
natuurfilms en reisreportages
(14 procent).
Verder werd ook duidelijk, dat
overdag meisjes meer dan jon
gens naar de televisie keken. In
de avonduren was dat omge
keerd het geval.
De drukst bekeken program
ma's waren die van de woens
dagmiddag. Toen keek in de
leeftijdgroep van drie tot en met
vijf jaar 38 procent van de kin
deren, in die van zes tot en met
acht jaar 33 procent en in de
hoogste groep van negen tot en
met elf jaar 28 procent.
De meest bekeken program
ma's waren voor de drie- tot en
met vijfjarigen de afleveringen
van de „Berenboot", „KRO's
wereldcircus" en „Run Joe
Run". Bij de zes- tot achtjarigen
scoorde „Wickie de Viking"
hoog en werd druk gekeken
naar de „Flintstones", „Pipo en
de piraten", „Run Joe Run",
„KRO's wereldcircus", „De
roze panter", „Walt Disney" en
de „Vrouw van zes miljoen".
Die programma's kwamen ook
voor op het lijstje van de groep
van negen tot en met elf jaar, die
voorts grote aandacht bleek te
hebben voor „Pa Pinkelman",
„AVRO's toppop", „Wie van de
drie", „Op losse groeven",
„Sandokan", „Cijfers en let
ters", „Een van de acht", „Hotel
de Botel", „De Willem Ruis-
show" en „De Mounties".
In al deze gevallen werd een
kijkdichtheid van vijftig tot
maximaal vijfentachtig procent
genoteerd. Opvallend was vol
gens de onderzoekers de kijk
dichtheid voor zes afleveringen
van „De Wrekers" in de groep
van negen tot en met elf jaar 25
procent.
Van de omroepen haalde de
KRO voor de tussen kwart voor
zeven en acht uur uitgezonden
programma's de hoogste kijk
dichtheid met 36 procent.
Om z'n persoonlijke behandeling. V.d. Wiel
neemt de tijd voor je. Geeft advies. Weet met w.èlk mon
tuur je er opvallend beter uitziet. Daarom kies ik
v.d. Wiel. Al jaren!
willen praten
ENSCHEDE - Als staatssecretaris
dr. Klein volgende week van va
kantie thuis komt, krijgt hij zo
spoedig mogelijk bezoek van de
Nederlandse studentenvakbon
den. Die willen praten over zijn
plan deurwaarders in te schakelen
tegen studenten die hun
collegegeld-schuld bekentenissen
nog niet hebben ingelost. Mocht
het gesprek geen resultaat opleve
ren, dan beginnen de studentenor
ganisaties acties. Ze willen dat de
bekentenissen pas na afloop van de
studie worden ingelost.
Dat is besloten tijdens een vergade
ring van het Landelijk Overleg
Grondraden (LOG), in de techni
sche hogeschool Twente in Ens
chede.
VERDIENEN
Vlug wat extra geld erbij. Met een paar weekjes werken. Luba
heeft er de banen voor, voor vrouwen en mannen.
Kom nu naar uitzendbureau Luba.
Leiden - Nieuwe Rijn 35.
Telefoon 071-140341.
Alphen - de Aarhof 67.
Telefoon 01720-94645.
Gouda - de Lage Gouwe 12.
Telefoon 01820-23311.
IJsselstein
IJSSELSTEIN - De 'Marktkoop
lieden van de wekelijkse markt
in IJsselstein hebben hun
marktdag gisteren besteed aan
een grote demonstratie tegeii het.
beleid van de gemeente. In ver
band met de renovatie van de
binnenstad heeft het gemeente
bestuur beslist dat de markt tij
delijk verplaatst wordt naar
een parkeerterrein aan de rand
van het oude centrum.
De kooplieden hebben grote be
zwaren tegen die winderige en
ongezellige staiidplaatsZij
stelden enkele andere stand
plaatsen voor, maar hun voor
stellen werden afgewezen. Vrij
dag 29 juli hielden de kooplie
den op hun oude plaats, de
Utrechtsestraat, een marktsta-
kingGisteren organiseerden zij
een grote optocht door IJssels-
Het aanvankelijke doelde oude
binnenstad, was door de politie
met dranghekken afgesloten.
Daarom trokken de marktkoop
lieden naar de Clinckhoeff,
maar ook daar werden ze door
de politie tegengehouden. De
kooplieden stalden hun waren
toen uit midden op een druk
kruispunt en begonnen daar
hun nering. De politie begon
daarop met assistentie van col
lega's en materieel uit omligge
nde gemeenten de wagens weg
te slepen naar het industrieter
rein in Lopik.
Om half vijf's middags besloot
.de Centrale vereniging voor
ambulante Handel dat de nog
niet verwijderde kooplui zelf
hun wagen zouden inpakken en
vertrekken.
IJMUIDEN - "Vissers
zijn geen heilige
koeien. Uiteindelijk
draait het bij de huidige
problemen in de visse
rij op de Noordzee
steeds om dezelfde
vraag; hoe kunnen we
bereiken dat de vissers
op redelijke wijze kun
nen blijven vissen?"
Op die vraag probeert minister A.
van der Stee van landbouw en vis
serij nog steeds een antwoord te
vinden, ook nadat hij gisteren nog
eens uitgebreid gesproken had met
biologen van het rijksinstituut voor
visserij-onderzoek (RIVO) in IJ-
muiden. Aan boord van het onder-
zoekvaartuig "Tridens" van het
RIVO stelde de minister zich op de
Noordzee persoonlijk op de hoogte
van de inzichten van de biologen.
Dezen hadden zich al eerder uiterst
teleurgesteld getoond dat de Euro
pese Commissie vorige maand toch
een beperkte vangst van haring op
de Noordzee en aangrenzende ge
bieden in 1977 heeft toegestaan.
Met name veel haringbiologen de
len de mening van hun collega drs.
A. Corten van het RIVO, die zegt
dat de toegestane beperkte vangst
rampzalig genoemd moet worden
voor de haringstand. In visserijk
ringen was de vraag gerezen of de
minister wel voldoende was inge
licht over de inzichten van haring
biologen, zoals drs. Corten.
Argumentén
Minister Van der Stee na afloop van
het bezoek in IJmuiden: "Ach, dit
s natuurlijk niet de eerste keer dat
MINISTER VAN DER STEE
vissers staan bekend als
sterke individualisten
ik mij over het standpunt van de
haringbiologen laat voorlichten. Ik
heb het-beeld vandaag alleen nog
maar wat aangevuld. Ik héb nu op
zee gezien hoe het in de praktijk
toegaat. En de biologen hebben na
tuurlijk de biologische kant van de
zaak naar voren gebracht, maar er
spelen nog meer factoren een rol bij
het zoeken naar een evenwichtige
oplossing. Je moet ook economi
sche, politieke en sociale argumen
ten in overweging nemen".
"We kunnen de haringvloot nu wel
drie of vier jaar compleet stilleggen
en dan zit de Noordzee inderdaad
weer barstensvol vis. Maar dan heb
je intussen geen haringvloot meer
en geen vissers. Ons uitgangspunt
is de 42 Nederlandse haringtraw
lers die we nu hebben in de vaart te
houden en daarmee voorlopig op
laag niveau te blijven vissen".
De tegenstellingen tussen biologen
en vissers zitten intussen nog
steeds muurvast.
Waarheid
Van der Stee: "Er zijn nu eenmaal
altijd mensen die de waarheid niet
willen horen. Iedereen is voor van
gstbeperking maar dan door zijn
buurman. De individuele vissers
man heeft één doel, en dat is visser.
Vissers staan nu eenmaal bekend
als sterke individualisten".
Minister Van der Stee, ziet de pers
pectieven voor de visserij op de
Noordzee op langere termijn zeker
niet al te somber. Over de situatie
dit en komend jaar kon hij zich
minder concreet uitlaten.
"Wat er in werkelijkheid gaat ge
beuren, dat weet ik nu nog niet. Wij
zijn ten slotte een van de lidstaten
van de EG. Wat er in de nabije toe
komst zal gebeuren hangt af van de
besluitvorming van de Europese
Gemeenschap. Er zijn talloze facto
ren die daarbij een rol spelen. Niet
alleen het standpunt van de biolo-
gen. Maar hoe zit het bijvoorbeeld
met de ontduiking, hoe zit het met
de ontwikkeling van de bijvangst,
de industrievisserij, wat zijn de
mogelijkheden van de paaigron
den?"
Het Nederlandse standpunt zal
daarbij blijven: doorgaan met de
haringvangst, maar wel op laag ni
veau. Een totaal verbod acht de mi
nister minder gewenst, ook al
blijven de haringbiologen volhou
den: het biologisch belang in het
economisch belang.
DEN BOSCH - Gedeputeerde
Staten van Noord-Brabant hebben
de directie van General Electric
Plastics in Bergen op Zoom toe
stemming gegeven een deel van de
produktie te hervatten, mits het
bedrijf aan een aantal voorwaarden
op korte €n lange termijn voldoet.
De voorwaardelijke toestemming
geldt de BPA-produktielijn van het
bedrijf. Voor het werken in de po-
lymeerfabriek achten G.S. nog ver
der overleg met de bedrijfsleiding
noodzakelijk.
BOVENSMILDE - Onder de
Zuidmolukse jongeren in Assen en
Bovensmilde is grote onenigheid
ontstaan over een plan om een
schaduwcongres te houden. Dit
schaduwcongres zou zaterdag en
zondag op steenworp afstand van
het met veel spanning tegemoetge-
ziene Badan Parsatuan-congres in
de Zuidmolukse wijk moeten
plaatshebben.
Initiatiefnemer tot het schaduw
congres is het recent opgerichte
Zuidmolukse Links-Marxistische
Bevrijdingsfront.
Velen zijn van mening, dat een der
gelijk congres verdeeldheid zaait
onder de jongeren, die juist op het
grote BP-congres een jarenlang
stilzwijgen moeten doorbreken.
Ook de oprichting van het Links-
Marxistische Bevrijdingsfront is
een streep door de rekening van
hen die in de SPP-RMS (Centrale
Jongeren Organisatie) de krachten
willen bundelen. Binnen de
SPP-RMS wordt gevreesd, dat dit
bevrijdingsfront strakke banden
zal aanknopen met radicale groepe
ringen in het buitenland.
Nous Soulissa en de zijnen veroor
zaakten een week geleden grote
opwinding tijdens een wijkraad-
vergadering in Assen. Geheel in
strijd met de traditie werd dominee
Metiary uitgescholden en beledigd.
Soulissa was ook de motor achter
de verklaring van de groep van 50 in
Bovensmilde, waarin werd gezegd,
dat alle banden met de Nederlan
ders werden verbroken. Deze ver
klaring verwekte ook woede bij de
meeste Zuidmolukkers in Bo
vensmilde.
De SPP-RMS van Chris Paais, die
snel terrein wint onder de jongeren,
wil binnen twee weken uitsluitsel
van het linkse bevrijdingsfront of
de organisatie nog bereid is mee te
werken aan normalisering van de
betrekkingen.
Studentenbonden
Marktstrijd in
-
