Campagne tegen
de kernwapens
VA. Stoel: verwijt
Kamerlid
Christelijke
gereformeerden
Meer gezangen
IN LEIDEN MEER
BRANDPRE
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1977
De noordelijke regionale synode van de Christelijke Gereformeerde Ker
ken zou graag zien dat de algemene synode de kerkeraden de vrijheid gaf,
gezamgen - naast de psalmen - in de kerkdienst te laten zingen. Dat
moeten dan wel gezangen zijn waartegen de synode geen schriftuurlijke
bezwaren heeft.
Het verzoek uit het noorden staat op de agenda van de algemene synode,
die volgende week dinsdag, na een bidstond op maandag, in Hoogeveen
een reeks vergaderingen begint. Twee dagen deze maand, vier dagen
begin september en nog eens vier dagen in de tweede helft van september.
Het thema van de V redes week is dit
jaar toegespitst op de kernbewape
ning: "Help de kernwapens de we
reld uit. Om te beginnen uit Neder
land". De week is van 18 tot 25 sep
tember. Ze moet de start worden
van een langdurige en geconcen
treerde campagne tegen de kern
wapens.
Vraagteken
Mient Jan Faber, secretaris van het
Interkerkelijk Vredesberaad, kan
erin komen, dat sommigen een
vraagteken zetten achter de keuze
van dit thema. We zijn murw ge
praat over dat onderwerp, zeggen
ze. De voor- en tegenargumenten
zullen wel weer over de tafel vlie
gen, zonder dat het iets uithaalt. En
de wapenwedloop gaat toch ge
woon door.
Faber onderkent in deze kritiek, die
voortkomt uit een gevoel van
machteloosheid, een kern van
waarheid. "Eindeloos doorpraten
over een probleem waar je geen vat
op kunt krijgen, is niet alleen ver
moeiend maar op den duur ook irri
terend en vervelend".
Afgoderij
Het is inmiddels vijftien jaar ge
leden dat de hervormde synode
uitsprak, dat kernwapens ook in
het uiterste geval niet gebruikt
mogen worden. Het uitblijven van
een atoomoorlog geeft ons de kans,
de kernwapens af te schaffen
voordat ze óns afschaffen, zei de
synode er nog bij.
In 1972 maakte het Interkerkelijk
Vredesberaad de hervormd-
synodale uitspraak tot de zijne. Het
afschrikkingsevenwicht werd om
schreven als een vorm van afgoder
ij-
Faber verwijst naar de bijbel: "Keer
op keer lezen we daar, hoe Israël
gewaarschuwd wordt voor de valse
goden". Hij citeert een passage uit
de kersverse Vredeskrant: "Pro
beer je maar eens in te denken wat
een kernoorlog betekent. Het lukt
je gewoon niet. Studies daarover,
die uitrekenen wat het maximum is
aan vernietiging en dood dat een
samenleving kan verdragen, wil ze
zich nog kunnen herstellen, ram
melen aan alle kanten".
Diezelfde krant vermeldt echter
wat de gevolgen zouden zijn van
een aanval op Rotterdam met 20 re
latiefkleine kernwapens van 200 ki-
(Van onze redactie geestelijk leven)
Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) in ons land wil, dat de Nederlandse
regering aan de Amerikaanse regering vraagt, de kernwapens van ons
grondgebied weg te halen. Dat zou een eerste zichtbare stap zijn op weg
naar een kernwapenvrije wereld. Het Vredesberaad gaat proberen, dit via
de politieke partijen te klaren. Het "gokt" op onze parlementaire democra
tie.
nemen en over de grens zetten.
Daar is een politieke beslissing
voor nodig. Daarom zullen we de
politici een stevige duw in de goede
richting moeten geven".
De bedoeling van de komende
Vredesweek is, een nieuw begin te
maken. Het tweede deel van het
motto - "Om te beginnen uit Neder
land" - is de duw die het IKV de
Nederlandse politici wil meegeven
als ze verder gaan onderhandelen
over het terugdringen van kernwa
pens in de wereld.
Mient Faber: "Als ons land - in ver
bondenheid met en verantwoorde
lijk voor andere landen, in het bij
zonder onze bondgenoten - deze
stap zou zetten, zou dat grote ind
ruk maken. Het zou een breuk be
tekenen in de reeks van meer en
steeds geperfectioneerder bewa
pening. Het wijst een andere, be
gaanbare weg aan".
En de risico's dan van zo'n eenzij
dige stap?
Faber "Zeker, een eenzijdige stap
is niet zonder risico's. Maar vast
houden aan het bestaande veilig
heidssysteem is evengoed niet
zonder risico's. Bovendien is dat zo
immoreel en wordt de omgang tus
sen mensen en volken er zo door
ontaard, dat wij er ons diep voor
moeten schamen".
Manifest
In de Vredeskrant, die in vele ker
ken op de vredeszondag wordt
uitgedeeld, is een manifest tegen
de kernwapens opgenomen. Dat is
ook als groot afTiche bij het IKV,
Celebesstraat 60, Den Haag, te be
stellen, zodat het kan worden op
gehangen. Het bevat een oproep
aan alle mensen, christenen en
niet-christenen, om zich tot het
uiterste in te spannen voor de
verwijdering van kernwapens uit
de wereld.
Onder dit manifest kan ieder die
daadwerkelijk hieraan wil mee
doen zijn handtekening zetten. Het
IKV wil langs deze weg plaatselijke
kernen vormen, vanwaaruit de
campagne gevoerd gaat worden.
De bedoeling is niet, dat op zekere
dag een groot aantal postzakken
met handtekeningen op het Bin
nenhof wordt leeggestort. De plaat
selijke kerngroepen ontwerpen
hun eigen strategie, waarbij het
IKV ideeën aan de hand kan doen
en regelmatig inlichtingen zal ver
schaffen over de ontwikkelingen
Mient Jan Faber ...een stevige duw voor politici...
rond de kernwapens in de nationale
en internationale politiek. Ook zal
het Vredesberaad proberen, de pu
bliciteitsmedia te interesseren voor
geregelde berichtgeving over de
campagne. De voornaamste taak
van het IKV blijft echter de steun
aan activiteiten binnen de kernen.
De Vredeskrant die de komende
Vredesweek begeleidt, gaat al uit
voerig in op wat men zich concreet
bij deze "nieuwe beweging tegen
de kernwapens" moet voorstellen.
Overwinnen
Een schrijver in deze Vredeskrant
merkt op, dat de hele actie van het
IKV is ingegeven door de gedachte
om via een concrete beslissing te
gen de kernbewapening - langs
democratische weg tot stand ge
bracht - de gevoelens van machte
loosheid te overwinnen. Ze ver
mindert de kans dat de discussie
uitsluitend wordt gezien als een in
tellectuele en rationele aangele
genheid.
Alleen wanneer alle kernwa
pens worden afgeschaft, zal de
mensheid overleven. Aldus een
verklaring van de rk vredesbewe
ging Pax Christi naar aanleiding
van het feit dat het deze week 32
jaar geleden is dat de eerste
atoombom (Hiroshima) meer dan
80.000 mensen doodde. De verkla
ring is gestuurd naar het interna
tionale congres over de nawerking
van de bom en over de VN-
conferentie (volgend jaar) inzake
kernbewapening, dat nu in Hiros
hima wordt gehouden. Pax wijst
erop, dat binnen 9 jaar 35 landen
atoomwapens kunnen maken en
dat een kernoorlog dan niet meer
te vermijden is.
"Mensen in Nood", de rk hulp
verleningsorganisatie, heeft
800.000 beschikbaar gesteld voor
hulp aan tal van landen.
Hervormde Kerk: aangenomen
naar Middelburg L. Korevaar
Tienhoven (Utr.).
„Vrijelied"
De vorige synode (1974) had al enige berijmde bijbelgedeelten voor ge
bruik in de kerkdienst vrijgegeven, maar de commissie voor de eredienst
wil méér en stelt in haar rapport voor, alle 113 "bijbelliederen" in het
nieuwe Liedboek voor de Kerken als berijmde bijbelgedeelten aan te
merken en die dan ook vrij te geven.
Ds. J.H. Velema te Nunspeet, die voorzitter was van de vorige synode,
verwacht, dat het gezangenpunt de synode diepgaand zal bezighouden.
Gezangen zijn in deze kerkgemeenschap altijd taboe geweest. Men
vreesde dat via het "vrije lied" allerlei onbijbelse gedachten de gemeente
zouden binnensluipen, maar bovendien meende men, dat de psalmen, als
berijmde weergave van het bijbelse psalmboek, voldoende stof boden om
het geloof te verklanken.
Maar daarin is verandering gekomen. Het zou interessant zijn, van de
commissie voor de eredienst op de komende synode te vernemen, in
hoeveel plaatselijke kerken het nieuwtestamentische" lied enthousiast
wordt meegezongen. Er zijn zelfs predikanten die liederen buiten het
officieel toegestane lijstje opgeven.
Tussen de vuren
Tegenover een verslaggever van het Reformatorisch Dagblad verklaarde
ds. Velema, dit punt te zien als een onderwerp "waarin eigenlijk de hele
problematiek van ons kerkelijke leven in dit tijdsgewricht uitkomt".
De Christelijke Gereformeerde Kerken zijn in 1892 ontstaan, toen onder
andere de predikanten F. van Lingen en J. Wisse een samensmelting van
afgescheidenen (1834) en dolerenden (1886), op kerkrechtelijke, histori
sche en dogmatische gronden, niet konden volgen.
"Onze positie is altijd geweldig moeilijk geweest", zo legde ds. Velema de
RD-verslaggever uit. "Wij zitten tussen de vuren. Enerzijds de Gerefor
meerde Kerken, anderzijds de Gereformeerde Gemeenten. Het leven naar
Schrift en belijdenis, nog het best bewaard bij de Vrijgemaakten, spreekt
ons aan in de Gereformeerde Kerken en de verwantschap met de Gere
formeerde Gemeenten ligt hierin dat geloven een persoonlijke zaak is. Wij
hebben altijd geworsteld om een verbinding tussen die twee".
Velema gelooft, dat zijn kerk zich zal moeten concentreren op haar eigen
identiteit en dat dit de beste dienst is die zij aan de gereformeerde oecu
mene kan bewijzen. Die identiteit veronderstelt een leven van predikan
ten en gemeenten naar Schrift en belijdenis en een geestelijke benadering
van de gemeente in de arbeid van alle ambtsdragers. Geen extra accentue
ring van een bepaald leerstuk.
Iemand heeft de Christelijke Gereformeerde Kerken eens de "midden-
orthodoxie van de gereformeerde gezindte" genoemd. Velema kan zich in
die typering wel vinden. Hij wil geen uitersten. Als hij in zijn kerk drie
nuanceringen onderscheidt, staat hij in het midden. Voor hem is dat de
meest verantwoorde positie. "Zo kom je het verst. Daarin word je gewaar
deerd".
Belijders
De synode van Hoogeveen zal ook worden geconfronteerd met een om
vangrijk rapport over de eenheid onder de gereformeerde belijders en de
correspondentie met buitenlandse kerken. Daarin komt de verhouding tot
de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Buiten Verband, de Gerefor
meerde Oecumenische Synode en de Internationale Raad van Christelijke
Kerken aan de orde.
De commissie die dit rapport maakte constateert, dat aan de verwachtin
gen waarmee de Christelijke Gereformeerde Kerken zich indertijd bij de
Internationale Raad hebben aangesloten, niet is voldaan. En voor de toe
komst zit dat er, naar haar mening, ook niet in.
In Nederland zijn alleen de Christelijke Gereformeerde Kerken bij.de
Internationale Raad aangesloten. Algemeen secretaris van deze raad is dr.
J.C. Maris te De Bilt, christelijk gereformeerd predikant in bijzondere
dienst. De vorige synode heeft het lidmaatschap van de raad discutabel
gesteld. Die van Hoogeveen zal zich moeten uitspreken over al of niet
voortzetting van deze relatie.
loton en een luchtexplosie van 2
megaton. Een werkgroep van de
technische hogeschool in Twente
heeft dat nauwkeurig berekend.
De gevolgen na een week zijn:
5.700.000 doden, 250.000 zwaar ge
wonden, 900.000 aanzienlijk ge
wonden en 300.000 licht gewonden.
Na 2 maanden zou dit lijstje er zo
uitzien: 6.000.000 doden, 250.000
zwaar gewonden, 950.000 aanzien
lijk gewonden en 670.000 licht ge
wonden.
De titel van de Twentse studie was:
"De onmogelijkheid van militaire
verdediging"...
Interkerkelijk
Vredesberaad:
„We zullen
het meer zelf
moeten gaan
doen..."
Deskundigen
Het IKV meent, dat in de discussie
over de kernwapens tot nu toe te
veel de deskundigen en de politici
aan het woord zijn geweest.
Daarom wil het die fase nu afslui
ten.
Faber: "We hebben gedacht: als het
politieke klimaat in ons land maar
goed is, dan zullen zij er wel uitko
men. Wat dat betreft zijn we scepti
scher geworden. De speelruimte
die politici hebben om op eigen
kracht wezenlijke veranderingen
aan te brengen is beperkter dan we
gehoopt hadden. We zullen het - in
zekere zin - meer zélf moeten gaan
doen. We kunnen natuurlijk niet
zelf de kernwapens onder de arm
Over Midden-Oosten-verklaring EG
DEN HAAG - De verwijten en beschuldigingen die zijn
partygenoot drs. H. van den Bergh over de laatste een Zuid-Afrika-verklaring ook
Midden-Oosten-verklaring van de Europese Gemeenschap niet van tevoren contact opgeno-
tot hem heeft gericht, heeft minister mr. M. van der Stoel men met dit land.
van Buitenlandse Zaken van de hand gewezen.
Zijn woordvoerder noemde de ver
halen van Van den Bergh vanuit Is
raël "absurd". Tweede-Kamerlid
voor de PvdA en tevens internatio-
Overleg in
Londen over
Rliodesië-
voorstellen
LONDEN (Reuter) - Engeland en
de Verenigde Staten zullen hun
voorstellen voor een regeling in
Rhodesië aanstaande vrijdag in een
definitieve vorm gieten. De minis
ters van Buitenlandse Zaken van
de twee landen, David Owen en
Cyprus Vance, willen voor eind
volgend jaar een Afrikaans meer
derheidsbewind tot stand brengen
in Rhodesië.
Kort daarna zullen Owen en Vance
samen een gesprek hebben met de
Zuidafrikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken Pik Botha, een tot
dusver nog niet beproefde over-
legmethode in de kwestie-
Rhodesië. Botha is juist in Salis
bury geweest om het standpunt van
premier Ian Smith te vernemen.
Eind deze week is ook de Tanza-
niaanse president Julius Nyerere in
Londen. Hij heeft in Washington
overlegd met president Carter, en
zal in Londen Vance en Owen ont
moeten.
naai secretaris van deze partij Van
den Bergh verweet de minister dat
hij heeft toegelaten, dat de verkla
ring is uitgegeven zonder voorover
leg met Israël. Bovendien beschul
digde hij de minister ervan, dat hij
het parlement onvoldoende op de
hoogte heeft gesteld.
De verklaring van de Europese
Gemeenschap heeft kwaad bloed
gezet in Israël, omdat er sprake is
van "behoefte aan een vaderland
voor het Palestijnse volk". Het
standpunt van de EG is de laatste
jaren steeds verder opgeschoven
naar een erkenning van het recht
van de Palestijnen op een eigen
grondgebied.
Tot 6 november 1973 stelden "de
negen" zich op het standpunt zoals
dat was neergelegd in de resolutie
van de Veiligheidsraad na de zes
daagse oorlog van 1967. In deze re
solutie staat, dat een rechtvaardige
oplossing moet komen van "het
vluchtelingenprobleem". Over Pa-
lestijnen wordt niet gesproken en
zeker niet over "het Palestijnse
volk".
In 1973 - na de oktoberoorlog en de
oliecrisis - stelde de EG zich op het
standpunt, dat bij het zoeken naar
een oplossing "rekening moet wor
den gehouden met de legitieme
rechten van de Palestijnen". Weer
later werd gesproken over "het
recht op een nationale identiteit
van het Palestijnse volk", het "in
feiten vertalen" van deze "natio
nale identiteit" en de uitdrukking
van het recht van het Palestijnse
volk op zijn nationale identiteit
"die een territoriale basis zou kun
nen omvatten".
De woordvoerder van minister
Vander Stoel zei dat de diplomatie
niet tot zijn volle recht komt als
Drie jongens
te water
LEIDEN - Drie Leidse jongens
raakten gisteravond te water, toen
het bootje, waarmee ze op de
Nieuwe Rijn aan het spelevaren
waren, omsloeg. Het bootje kan
telde doordat de jongens het teveel
aan het schommelen brachten. Het
drietal zag kans om op de wal te
klimmen. Het maakte daarbij ge
bruik van een aldaar afgemeerd
roeibootje, dat echter door al het
geharrewar vol water liep. De poli
tie heeft bemiddelend moeten op
treden.
Botsing tussen
fiets en auto
LEIDEN - De 43-jarige Leidenaar
A. Z. kreeg schaafwonden, toen hij
gisteravond met zijn fiets op de
kruising Nieuwe Rijn-Hooi-
gracht-Gansoordbrug tegen een
auto botste. De fietser, die over de
Nieuwe Rijn reed, zou geen voor
rang hebben gegeven aan de van de
Gonsoordbrug komende automo
bilist. De tweewieler werd geheel
vernield.
Acteur Paul
Steenbergen
breekt enkel
DEN HAAG (SP) - Paul Steen
bergen (70) is vandaag in het
Haagse Rode Kruisziekenhuis
aan een gebroken enkel geope
reerd. Vorige week maakte de
toneelspeler en regisseur in de
buurt van zijn vakantiehuis in
het dorp La Bry (Dróme) een
val op een steil bospaadje.
Franse artsen vonden een ope
ratie noodzakelijk. De acteur
en zijn vrouw besloten dat het
dan maar in Nederland moest
gebeuren in de vertrouwde
Haagse omgeving. Myra Ward:
„Het was binnen een halve dag
geregeld. Mijn man mocht niet
privé1 worden vervoerd, wel
per ambulance. We verwach
ten dat het toneelseizoen voor
hem gewoon doorgaat. Over
veertien dagen is hij waar-
schijlijk weer thuis". Paul
Steenbergen kan het dan nog
wat rustig aan doen. Want hij
hoeft voorlopig nog niet zelf op
de planken. Eerst gaat hij bij
de Haagse Comedie als gast het
nieuwe stuk van Eric Schnei
der regisseren. "Tweelicht",
maar daarvan is de première
pas op 30 december.
Als raad akkoord gaat
LEIDEN - De Leidse brandweer
gaat de komende gaven een stren
gere controle houden op de brand
beveiliging. Tenminste als de
Leidse gemeenteraad bij de ko
mende begrotingsbehandeling in
stemt met de plannen die men bij
de brandweer heeft. Tot dusver
heeft men daar door een gebrek aan
mankracht slechts zeer beperkte
mogelijkheden om in de gaten te
houden of in de ruim 2500 inrich
tingen die Leiden telt, wel de hand
wordt gehouden aan de brandvoor-
schriften. Oud-
brandweercommamdant Broes-
hart, die inmiddels in Den Haag de
scpeter zwaait, heeft in het verle
den wel eens uitgesproken dat er
aan de brandbeveiliging op diverse
plaatsen nog wel het een en ander
mankeert.
Voor de begroting van 1978 staat
voor de brandweer voorlopig een
uitbreiding met twee man op het
verlanglijstje. Eén man is bedoeld
in het kader van de algemene pers
oneelsuitbreiding voor het uitvoe
ren van de brandpreventietaak. De
tweede man is noodzakelijk wan
neer de nieuwe brandpreventie-
verordening in Leiden van kracht
wordt. In deze verordening worden
strengere maatregelen dan tot dus
ver gehanteerd om branden te
voorkomen.
Het ligt in de bedoeling om ook de
komende jaren steeds twee mensen
aan het brandweerkorps toe te voe
gen om de brandpreventietaak te
kunnen uitvoeren. Volgens brand
weercommandant Broekman is het
niet mogelijk om direct alle inrich
tingen te controleren zodat er een
indeling is gemaakt in verschil
lende categoriën. Als hoogste op de
urgentielijst van „brandpreventie"
in Leiden staan die inrichtingen
waar in nachtelijke uren mensen
verblijven. Dat zijn bijvoorbeeld
hotels, pensions, internaten. Lei
den kent in totaal 455 van derge
lijke inrichtingen Als die zijn afge
werkt komen de clubgebouwen en
de jeugdcentra aan bod. Comman
dant Broekman: „Daar zijn soms
honderden jongeren tegelijk bij
een. Op het terrein van de brandbe
veiliging is het nogal eens een ach-
térgebleven gebied."
Dat de scholen niet in de eerste ca
tegorie zijn ingedeeld heeft een
speciale reden. De brandschade
aan schoolgebouwen is weliswaar
vrij groot, maar die branden doem
zich meestal voor in de avonduren
of 's nachts wanneer er niemand
aanwezig is. In het merendeel van
de gevallen gaat het daarbij om
brandstichting. Overdag worden
branden meestal snel opgemerkt in
schoolgebouwen.
Inmiddels is er in Leiden overeens
temming bereikt,over een 60-urige
werkweek bij de brandweer. Zoals
bekend leidde de werktijdverkor
ting vorig jaar tot acties bij de
Leidse brandweer.
De 23-jarige Barbara Mayer en haar verloofde Rick Winters vallen
letterlijk voor elkaar. Zelfs bij het springen van de duikplank in een zwem
bad in het Amerikaanse stadje Jackson kunnen ze niet zonder elkaar.
