Bij jullie is het te snel gegaan"
Acupunctuur
in opspraak
Antwerpse acupuncturist P. J.
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1977
De acupunctuur heeft een
douw gekregen. Na een ra
zendsnelle opkomst van deze
oeroude Chinese behande
ling met naalden breekt de
kritiek los. De grootste en
veelbelovende 'acupunctuur-
kliniek, die in maart dit jaar in
Naarden werd geopend is
deze week gesloten. Dc lei
ding van dit Nederlands-
Chinees instituut krijgt de
schuld van „geldklopperij",
van „slechte diagnose" en
„slechte behandeling". Ook
van het onderricht in acu>-
punctuur zou weinig deugen.
De zaak is op hoog niveau
aangezwengeld door de uit
Winterswijk afkomstige
huisarts P. J. Loncq de Jong,
die er een tijd stage heeft ge
lopen.
De overweldigende belangstel
ling voor acupunctuur heeft
in het algemeen weinig
ruimte gelaten voor een ob
jectief, gezond oordeel. Het
wetenschappelijk onderzoek
heeft in de medische wereld
nog steeds geen poot om op te
staan. De „alternatieve" ge
neeswijzen zijn nog altijd niet
bij de wet erkend en de thera- kwalen hebben zich de laatste
peuten zelf zijn - voor zover tijd ook de rokers en de
niet-arts - - artsformeel strafbaar, zwaarlijvigen aangesloten.
Maar op de stoepen van de Oos- Niet dat dit onzinnig
terse en Nederlandse
„prik"-praktijken verdringen
zich de behoeftigen. Al dan
niet afgeknapt£>p de officiële
geneeskunde, zoeken zij ge
nezing bij acupuncturisten en
natuurartsen. Vaak helpen
hun methoden wél De gedi
plomeerde acupuncturisten -
naar schatting 300 - kampen
dan ook met lange wachtlijs
ten en het is niet verwonder
lijk dat zo de markt ook open
ligt voor lucratieve business
zonder kwaliteitsmerk.
Een kleine 400.000 Nederlan
ders laten zich tegen contante
betaling behandelen. En
slechts in een enkel geval wil
het ziekenfonds of de verze
kering de rekening vergoe
den. Bij de wachtenden met
de acupunctuur is geen Won
dermiddel. Dat zullen se
rieuze acupuncturisten ook
niet beweren. Hun pogingen
om in Nederland voet aan de
grond te krijgen, zijn fatsoen
lijk (geweest).
Doordat de acupunctuur nu in.
opspraak is, moeten zij hun
werkterrein meer dan ooit
verdedigen. Dat geldt in het
bijzonder voor de niet-artsen
onder hen. Zoals P. J. Stfcue-
lens uit Antwerpen, een ifian
wiens naam steeds weer in
Nederland opduikt en 'die
menige keer hier voor vplle
zalen werd gesleept. Het mi
nisterie van volksgezondheid
liet het oogluikend toe, omdat
de Belg „te goeder naam en
faam" bekend staat.
PAGINA 17
door
Madelein Roumen
foto's
Stef Breukel
De Antwerpse acupuncturist P. J. Struelens (37) werd in Nederland pas goed bekend, toen
hij eind 1974 met succes acupunctuur als narcose toediende bij een baarmoederoperatie in
het Sint Franciscusgasthuis in Rotterdam. Een jaar later stond hij als een van de weinige
niet-artsen voor een volle (zaal in Zwolle, waar wel- en niet erkende genezers elkaar
voor het eerst officieel ontmoetten.
De Belg bracht toen nieuws. Acupunctuur als narcosemiddel zou in de westerse wereld
zeker geen dagelijkse praktijk worden. Acupunctuur als middel om pijn te bestrijden
daarentegen wel. Hij had dit uit eigen onderzoek in enkele Nederlandse ziekenhuizen.
We ontmoeten hem in een oud zie-
kenhuispand in Antwerpen; te
genwoordig behandelcentrum
van een aantal „alternatieve" the
rapeuten. De acupunctuurafjfie-
ling is heiaas gesloten, omdat
Struelens vakantie heeft.
Steekt mompelend „Ik ben bezig
met verven" een besmeurde
hand uit. Drukt ons op het hart
dat hij het alleen voor de goede
zaak doet en dat we straks hiet
een beetje reclame moeten gaan
maken, zodat hij bussen met Ne
derlanders voor de deur krijgt.
Eenvierde van zijn praktijk i-
s al Hollands.
Misschien omdat hij het voor een
kleine dertig gulden per behan
deling doet en dat is altijd nog
minder dan een briefje van hon
derd, wat op verschillende plaat
sen in Nederland heel gebruike
lijk is. De kliniek in Naarden die
nu wagens klachten is gesloten
deed het voor vijfenzeventig gul
den.
Klacht
„Ik vind het walgelijk als het de
jongens om de lieve centen te
doen is. Ja, soms merk ik dat wel.
Dan komen er mensen naar Ant
werpen met het verhaal dat ze
hier met behandeling inclusief
reis goedkoper uit zijn dan alleen
maar de behandeling in hun ei
gen land. Maar ik weet er te
weinig van om een echt oordeel te
geven. Zelfben ik niet op geld uit.
Ik hoef geen zes auto's voor de
deur te hebben, want ik kan er
maar in een tegelijk rijden".
Het opmerkelijke bij Struelens is,
dat hem in Nederland nooit een
strobreed in de weg is gelegd,
maar in Belgie worstelt hij al zes
jaar lang met de justitie.
Op het politiebureau in Antwerpen
was een anonieme klacht bin
nengekomen dat de acupunctu
rist de belastingen zou ontdui
ken. Toen hij dat volgens zijn ei
gen zeggen kon weerleggen,
werd hij achtervolgd omdat hij
als niet-arts acupunctuur doet.
Hij kreeg een boete van duizend
gulden, mgar heeft daartegen ho
ger beroep aangetekend. „Ik be-
n namelijk geen misdadiger".
Struelens heefï de acupunctuur ge
leerd in Japan. Hoewel hij zegt
een behoorlijk inzicht te hebben
in de westerse geneeskunde, ge
eft hij toe dat hij best een oplei
ding medicijnen zou willen. Maar
hij kan zijn (Japanse) vrouw en
zijn kind „zo n financieel offer"
niet aandoen. Zijn opleiding in
Japan duurde vier jaar, afwisse
lend theorie en praktijk. In 1969
was hij klaar en vestigde zich op
nieuw in Antwerpen.
Judo
„Pa begon in 1947 met judo. Zo
doende kwamen wij veel met Ja
panners in contact. Ik deed in die
tijd veel aan sport en had de «no
dige ongelukken. Maar ik genas
altijd weer snel door middel van
acupunctuur van die Japanners.
Een van die mensen ging toen te
rug naar zijn land en ik vertrok
ook om acupunctuur te gaan le-
In mijn opleiding zaten geen Euro
peanen, wel twee Amerikanen. Ik
leerde de pijnstillende werking
van acupunctuur. Aan elk be
hoorlijk ziekenhuis was een pijn-
kliniek verbonden. Later in
China heb ik gezien hoe acupunc
tuur ook als narcosemiddel bij
operaties kan worden gebruikt
In Japan is het overigens heel
gewoon datje acupunctuur doet.
terwijl je geen arts bent. Van de
4500 acupuncturisten die daai
rondlopen, hebben er slechts
achthonderd een opleiding me
dicijnen".
Terug in Belgie had de jonge Strue
lens de wind krachtig tegen. „Ik
begon mensen gratis te behande
len. Maar ik moest me gewoon
opdringen. Want ze geloofden
niet dat gratis ook goed zou kun
nen zijn. In die tijd heb ik vooral
veel algemene sportklachten be--*
handeld. De resultaten waren we)
bevredigend. Maar de belangstel
ling zeer matig."
Struelens zegt dat hij nu gemiddeld
twintig mensen per dag behan
delt. Elke behandeling duurt on
geveer een half uur of langer. Hel
gebeurt wel dat hij mensen te
rugstuurt, omdat ze klachten
hebben die hij niet durft te be
handelen. Rokers en mensen die
willen vermageren helpt hij
doorgaans niet. „Acupunctuur ir
combinatie met homeopatische
middelen zoals ze dat in Frank
rijk veel doen, helpt wel tegen hel
roken. Maar ik zie niet in waarom
i niet zonder acupunctuui
zouden kunnen stoppen. Ovei
vermageren weet ik niets. Waag
ik r
ook niet
Hij vermeldt nog dat de meeste
mensen via de huisarts bij hem
komen en dat in het centrum eer
arts zit, dié acupunctuurklanten
nog eens onderzoekt.
Veel te bang
Struelens ziet de beste resultater
van acupunctuur als middel te
gen chronische pijnen (ondei
meer rugklachten), ook na onge
lukken en/of operaties. Volgens
hem is de westerse mens niet ge
schikt en veel te bang om eer
operatie te ondergaan met toe
diening van acupunctuur als nar
cose.
„Doodsbang" voor pijn liet hij zich
eens „bewerken" met een opera
tietang, terwijl hij bfj zicnzell
acupunctuur toepaste. Hij heefï
er geep prettige herinnering aar
overgehouden.
Soms krijg je de indruk dat acu
punctuur in een wip te leren is - je
neemt gewoon een cursus ir
China - en gemakkelijk toe te
passen. Daarnaast is het moeilijk
om een oordeel te verkrijgen ovei
de overigens goed bekend
staande opleidingen van de Art
sen acupunctuur vereniging; de
Anglo Dutch college of acupunc
ture en Pakuastichting (var
niet-artsen).
Struelens is wat dit betreft voor
zichtig in zijn formulering. „Ei
genlijk ken je de acupunctuui
nooit. Het vraagt een heel leven
om deze methode goed te kunnen
beheersen. De polsdiagnostiek
waarmee je een dreigende versto
ring van de gezondheid op hel
spoor komt, is zeer moeilijk aan
te leren. Je moet het ook wel in je
vingers hebben om dat te voe
len, watje moet voelen.
Als je het goed doet, vraag je niel
waar iemand pijn heeft. Dat moei
je door middel van het polsvoelen
zelf zien op te sporen. Ik geloof
niet dat het daarbij uitmaakt of jé
wel of geen arts bent. In de acu
punctuur benader je de mens
heel anders dan in de andere ge
neeskunde".
Goud of zilver
Struelens zegt dat het nonsens is
om over zilveren en gouden naal
den te praten. Bij hem zijn ze van
staal en in de oertijd waren ze van
onder meer bamboe. Zilver en
goud ontstond om verschil tus
sen de standen van de patiënten
aan te geven.
Doet hij het met zijn handen of me-
t een electrisch apparaatje?
„Gewoon met mijn handen. Een
electrostimulator heeft alleen
maar zin bij acute pijnbestrij
ding. Dan is het apparaatje snel
ler en dus beter dan de hand. Bij
het stellen van de diagnose werk
ik nooit met apparatuur. Want dat
Je gaat dan meer in een kastje ge
loven dan in jezelf." Struelens
praat nogal nuchter over zijn toe
komst. Hij piekert er niet over om
anderen in de acupunctuur te
onderrichten „omdat je dat
doodeenvoudig na een aantal ja
ren nog nietkan". Over een jaar of
twee jaar reist hij weer naar Ja
pan om zijn werk „wat bij te
schaven". Het enige dat je alter
natief aan hem zou kunnen noe
men, is dat hij onbespoten groen
ten uit eigen tuin eet en bij een
opkomend griepje enkele naal
den zet.
Revolutie
Af en toe lonkt hij naar Nederland,
want de Belgen maken zich min
der druk om acupunctuur dan wij
hier. Aan de ene kant vindt hij het
jammer dat het aantal acupknc-
turisten zich gestaag uitbreidt. In
Belgie nog maar honderd, artsen
en niet-artsen bij elkaar geteld.
„De Nederlanders interesseren
zich enorm voor acupunctuur. Ik
geloof dat ze niet zo gauw loslaten
als ze eenmaal iets vast hebben.
Dan is de strijd om erkenning ook
sterker voelbaar".
zichtbaar meer zijn: „We rijden
allemaal auto. Maar de een rijdt
goed, de ander niet. Zo is het in de
acpunctuur ook. Bij jullie is geen
sprake van een geleidelijke op
komst. Het is een halve revolutie
en dat lijkt me niet zo gezond.
Dan komen er te veel woeker
planten mee."
Omdat er wegens de vakantie geen
patiënten zijn, vragen we aan
Struelens of hij voor de foto ons
dan maar even wil prikken. „Met
deze handen? Nee." Na aandrin
gen pakt hij een dot watten met
alcohol, maakt de boel schoon en
drukt twee naalden in m'n hand.
Je kan nu nog een beetje zien
waar ze hebben gezeten.
P. J. Struelens
