Toekomst 'De Burcht'
Warmond erg onzeker
"Investering voor
eigen gezondheid
0= eidse
agenda
College wil ideëen nog niet kwijt
Jaknikker bij
"Wittenburg"
PAGINA 2
STAD EN RAND
DONDERDAG 21 JULI 1977
WARMOND - De toekomst van het gebouw "De Burcht" aan de Herenweg is onzeker. Verenigingen die er de
laatste jaren onderdak vonden, hebben te horen gekregen dat de huur beëindigd zal worden. De eigenaresse
van het gebouw, de rooms katholieke kerk, wil het namelijk verkopen.
De voorzitter van het historisch ge
nootschap "Warmelda", de heer
A.G. van der Steur, volgt de ont
wikkelingen rond "De Burcht" met
zorg. Hij herinnert eraan dat het
hier gaat om een gebouw dat op de
monumentenlijst staat.
Poot stijf
Die vermelding is echter niet zon
der moeilijkheden verlopen. In
1968 nam het ministerie van Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk
werk (CRM) het initiatief om het
Jan Steenhuisje en "De Burcht" op
te nemen op de monumentenlijst.
Het toenmalige college van B en W
was het hiermee wat betreft "De
Burcht" oneens. Men voerde aan,
dat de verkeerssituatie ter plaatse4
in de toekomst aanleiding zou kun
nen geven voor afbraak. CRM hield
echter de poot stijf en tot genoegen
van Van der Steur werd "De
Burcht" een monument.
Toch bleven de geruchten over af
braak de ronde doen. Zo zou "De
Burcht" bijvoorbeeld plaats moe
ten maken voor een parkeerterrein.
De rooms katholieke parochie is
echter tegenstander van afbraak.
Ook het gemeentebestuur voelt
daar, volgens gemeentesecretaris
C. Zoetemelk, niets voor. Het is
echter niet van plan "De Burcht"
aan te kopen. Binnen het college
van B en W bestaan wel ideëen over
de toekomst van "De Burcht". Die
zullen binnen afzienbare tijd wor
den meegedeeld aan het kerkbe
stuur. Zoetemelk wilde nog niet
zeggen wat voor ideëen dat zijn.
Studie
Wie zich verdiept in de ontstaans
geschiedenis van "De Burcht"
komt uit bij de Warmondse remon
strantse gemeente. De heer van der
Steur maakte hierover een aantal
jaren geleden'een nogal uitgebreide
studie. Hoewel het één en ander
nog niet afgerond is, is al een groot
aantal interessante zaken boven
water gekomen.
Warmond kende in de zeventiende
eeuw een enorme hoeveelheid ge
estelijke stromingen. De oorzaak
daarvan wordt mede toegeschre
ven aan de verdraagzaamheid van
de ambachtsheren van Warmond,
de baronnen van Wassenaar, die na
de kerkelijke hervorming in de zes
tiende eeuw zelf rooms katholiek
waren gebleven. Voor de R.K. in
woners stonden dan ook de kapel
len van het huis te Warmond en van
het kasteel Oud Teylingen open.
De oude katholieke parochiekerk
werd, na verwoest te zijn in de ze-
middenpunt van vrijdenkers. Na de
troebelen der Dordsche Synode
vonden Remonstranten, Collegian-
ten, Doopsgezinden en Socinianen
er een vrije toevlucht".
Van der Steur beperkte zich tot de
remonstrantse gemeente die ge
sticht is door de predikant Chris-
tophorus Sophingius die in 1612
naar Warmond kwam. De remon
strantse instelling werd echter niet
gewaardeerd door de Zuid-Holland
Synode en in 1619 werd hij ge
schorst. Op 13 oktober 1619 kreeg
de hervormde gemeente een
Een tekening uit 1788 van het houten kerkje van de remonstrantse ge
meente aan de Hereweg in Warmond. In 1796 namen de rooms-katholieken
dit gebouwtje over waarna in 1798 de aanbouw van de pastorie volgde
Deze pastorie bestaat nog en wordt "De Burcht" genoemd.
ventiger jaren van de zestiende
eeuw, rond de eeuwwisseling weer
opgebouwd en in gebruik genomen
door de nieuw gestichte hervormde
gemeente. Ook woonden in War
mond leden van de "Broederschap
van het Rozenkruis".
Dit was een groep van Lutherse ge
leerden. Hieruit concludeerde de
historicus Witteman in zijn in 1924
verschenen "Geschiedenis der Ro-
zenkruizers": "Naast Amsterdam
en 's-Gravenhage was Warmond
een centrum van Rozenkruizers.
Deze plaats was overigens een
Tolerant
De remonstrantse invloed ver
dween niet ondanks de onder
drukkingspogingen van de Staten
van' Holland. De remonstranten
van Warmond en naburige plaatsen
begonnen openluchtkerkdiensten
te houden. Dat gebeurde meestal in
Warmond, waarschijnlijk vanwege
de tolerante houding van Jacob van
Wassenaar.
Ook Leidenaars kwamen naar
Warmond omdat zij bij godsdiens
toefeningen in hun eigen stad her
haaldelijk gestoord werden door
het "opgeruide graauw" dat stenen
en tegels tegen deuren en vensters
wierp, het huis binnendrong en al
les vernielde. Ook in Warmond
werden zij gestoord, vooral toen de
gehate schout De Bont het ambt
van zyn voorganger Gael overnam.
De historicus Brandt vond in de
"Aantekeningen van A. Paets" een
beschrijving van de gebeurtenissen
bij een vergadering die op 7 juli
1619 werd gehouden: "Doch tot
Warmondt, daer ze wel ten getaele
van drie duisendt mertschen in de
boomgaerdt bijeen waeren, sich (is
de landdrost Spruitenburg), met
zijn Dienaers en gevolg vertoenen-
de, om de vergadering te doen
scheiden, vondt hij weinig gehoor.
Men weigerde te vertrekken en be-
gost terstondt de Psalm te singen,
soo dat hij, sich onmachtig vin
dende om zijn voornemen uit te
voeren, straks terugh keerde Dirk
Boom, gewesen Predikant tot
Beusekom, die versocht was om
hier 't woordt te voeren, met de
predikatie voort ging."
De boomgaard waarover hier ge
sproken wordt, lag op het terrein
waar vroeger het restaurant "De
Vijf Vliegen" was gevestigd (aan de
Oranje Nassaulaan).
Gedurende vele jaren werden deze
hagepreken voortgezet waarbij
vooral Paschier de Fijne een groot
aantal diensten voor zijn rekening
nam. Dat predikanten een groot
gevaar liepen, blijkt uit hetgeen in
1623 met Henricus Slatiüs gebeur
de. Hij was een der roerigste re
monstrantse predikanten, wat
leidde tot zijn onthoofding.
Slatius' weduwe haalde op een
nacht na de onthoofding, waarbij
het lichaam op een rad was ge
plaatst, dit er weer af en begroef het
bij de Geestbrug. Bij het ploegen
van de akker waarin het was begra
ven ontdekte een boer bij toeval het
lichaam en dit werd enige tijd later
weer op het galgeveld tentoonge
steld. Voor de tweede keer haalde
de weduwe het lichaam daar weg,
"hem in een schuit leggende, toe
dekkende en, seer grote stank van
sigh gevende, door Leyden naar
Warmondt voerende, daer sij hem
in sekeren boomgaerdt, achter een
groot huis begroef. Daer bleef hij
leggen sonder ooit achterhaelt of
gevonden te worden en sal er moge
lijk leggen tot d'opstanding uit den
dooden."
Door Jan Bonjer
In 1633 werd de Warmondse ge
meente door contract met die van
Leiden verenigd en kwamen de
Leidse remonstranten voor de
preek naar Warmond. In deze pe
riode huren de remonstranten voor
90 gulden per jaar een huis van Jan
Cornelisz van Vliet dat gestaan
moet hebben op de plaats van de
boerderij van K. van Leeuwen aan
de Straat ter Leede.
Schaarsheyt
In 1667 komt er een eind aan de sa
menwerking met de Leidse remon
strantse gemeente. Waarschijnlijk
werd het gebouw aan de Straat ter
Leede toen te duur en te groot voor
de Warmondse Remonstrantse
Gemeente, want zij verhuisde tus
sen 1665 en 1673 naar een gebouw
dat stond op de huidige plaats van
De Burcht. In de oeriode van 1667
Weight Watchers, duur maar effectief
LEIDERDORP - "Het groepsver
band, dat is de grote kracht van
onze methode. Daarin verschil
len we ook van allerlei andere or
ganisaties. Je kunt wel een ge
woon dieet nemen, natuurlijk,
maar dan moetje het alleen doen
en dat loopt meestal mis. We
krijgen hier dan ook ?rg veel
mensen die al eens op een andere
manier geprobeerd hebben om af
te vallen", aldus mevrouw Th.
Smolders, leidster van de Weight
Watchersgroep in Leiderdorp.
In Leiderdorp en AJkemade probe
ren circa vijfentwintig mensen
bij de Weight Watchers wat van
hun gewicht kwijt té raken. Eve
nals veel anderen veelal met sue-
Geheime formule
Zit er een soort geheime formule
achter de Weight Watchers?
"Nee, juist helemaal niet. Wij
gaan ervan uit dat men zijn voe
dingsgewoonten moet verande
ren, minder vet eten en helemaal
niet meer snoepen. Dat betekent
niet dat we iedereen van alles
gaan verbieden, we proberen de
mensen alleen zelfdiscipline bij
te brengen. Want zonder dat kom
je nergens".
De eerste "les" bij de Weight Wat
chers bepaalt de cursist zijn of
haar streefgewicht. Dat moet mi
nimaal vijf kilo beneden het ge
wicht van dat moment liggen.
"Anders doen ze het zelf maar.
Aan zulke kleine beetjes kunnen
we niet beginnen". Daarna wordt
nauwkeurig het gewicht van de
cursist opgenomen. Verder wor
den er een "eetwijzer" met voe
dingsvoorlichting en recepten
uitgedeeld en krijgt de cursist het
één en ander te horen over de or
ganisatie.
Na die eerste 'les" stuurt de organi
satie een briefje aan de huisarts
van de betrokken cursist waarin
wordt meegedeeld dat hij of zij bij
de Weight Watchers probeert af te
slanken. "Mocht de huisarts en
dan om wat voor reden bezwaar
tegen hebben - wat bijna nooit
voorkomt - dan horen we dat
onmiddellijk".
Gevaarloos
"We werken ook heel erg goed sa
men met de meeste huisartsen.
Vaak verwijzen huisartsen hun
patiënten ook naar ons. We wer
ken dan ook met erg verantwoord
materiaal - samengesteld door
het voorlichtingsbureau voor de
voeding en de afdeling humane
voeding van de landbouwhoge
school in Wageningen", aldus
mevrouw Smolders.
Door
Hanneke Kuiper
Iedereen kan, aldus de voorlichting
van de Weight Watchers, volgens
dit uit Amerika stammende sys
teem gevaarloos afvallen. Onge
veer een kilo per week. Volgens
huisartsen kan dat overigens met
elk ander dieet ook. Zonder ge
vaar kan men in totaal drie kilo
per week afvallen. "We werken
ook per week. Elke week is er
weer een les en - als er dan niets
bijzonders gebeurt - blijkt dat ie
dere cursist ongeveer een kilo per
week kwijtraakt".
In die periode van afslanken is veel
verboden. Geen snoep, geen al
cohol. "Maar zo blijft het niet. Als
iemand zijn streefgewicht ge
haald heeft dan krijgt hij een
"controleplan", waarmee hij zijn
gewicht op peil kan houden.
Langzamerhand mag de cursist
dan ook alles weer eten, maar wel
met mate natuurlijk. Daarom is
die zelfdiscipline zo belangrijk.
Maandelijks blijven we dan, gra
tis, controleren en blijkt dat ie
mand toch weer is aangekomen
dan kan hy of zij opnieuw een
cursus volgen".
Beloningen
Wat is nu precies de kracht van dat
groepsverband?
"Ik kan wel een voorbeeld geven",
aldus mevrouw Smolders. "Vaak
zit er wat achter als iemand tij
dens de cursus opeens weer aan
blijkt te komen. Soms zitten daar
bijvoorbeeld moeilijkheden
thuis achter, waardoor iemand
weer teveel gaat eten. De groep
vangt dat dan op. Men helpt en
steunt elkaar. Dat is belangrijk".
De Weight Watchers kennen ver
der een heel systeen van belonin
gen voor cursisten die netjes vol
gens het programma afvallen.
Het idee achter de Weight Watchers
komt uit Amerika. In Nederland
bestond aanvankelijk de Club
van Slankblijvers. Die ging op in
de Nederlandse Weight Watchers
organisatie, die nu zo'n 180 ne
derzettingen in Nederland heeft.
Het is niet goedkoop om bij de
Weight Watchers wat gewicht te
verliezen. Het inschrijfgeld be
draagt vijftien gulden, elke les
kost een tientje. "Het is welis
waar duur, maar veranderen van
de eetgewoonten is erg belang
rijk. Feitelijk is het een investe
ring die je voor jezelf, voor je ei
gen gezondheid doet".
Vaak betekent veranderen van de
eetgewoonten ook duurder eten.
"Dat lijkt wel zo, maar aan de an
dere kant valt het best mee, want
je koopt allerlei dingen niet meer.
Geen snoep, geen frisdrank, na
uwelijks alcoholische dranken en
chips en dat soort spullen. Verder
koop je magere yoghurt, halva-
rine en dat soort zaken en die
dingen zijn juist allemaal goed
koper".
IJdel
In Leiderdorp en Alkemade zijn het
voornamelijk vrouwen, die naar
de Weight Watchers gaan. Dit in
tegenstelling tot het landelijke
beeld, vooral in grote steden, dat
aantoont dat gemiddeld onge
veer evenveel mannen als vrou
wen bij de organisatie terecht
komen. "Ik denk dat het komt
omdat de meeste vrouwen nogal
ijdel zijn en mannen er vaak niet
op letten. Dat is de enige verkla
ring die ik heb voor het feit dat we
hier zoveel dames hebben", aldus
mevrouw Smolders.
WAPENS IN AUTO
LEIDEN - De Leidse politie heeft gisterochtend op de Langegracht een
46-jarige automobilist uit Oegstgeest aangehouden, die een Juchtbuks met
zich meevoerde. De buks lag naast de bestuurderszitplaats. Bij nadere
controle werden ook een pistool en een dolk in de auto aangetroffen.
Tegen de Oegstgeestenaar is proces-verbaal opgemaakt.
Voor f 10.000
gestolen aan
video
apparatuur
LEIDEN - Uit de houten barak van
het Leids Instituut voor Huisart-
sengeneeskunde op hqt terrein van
het Academisch Ziekenhuis is
video-apparatuur ter waarde van
ƒ10.000,- verdwenen. Inbrekers
hebben de apparatuur in de nacht
van dinsdag op woensdag ont
vreemd. Ze zagen kans de barak
binnen te komen door forcering
van een deur.
•k De Burcht" is nog eigendom van de RK-parochie maar staat op de
nominatie om verkocht te worden. De toekomst van het gebouw, dat op de
monumentenlijst staat, is onzeker.
tot 1796 heeft de remonstrantse
gemeente voortdurend te kampen
met "schaarsheyt der penningen".
Bovendien neemt in het begin van
de achttiende eeuw het aantal lid
maten gestaag af en het aantal
diensten loopt terug tot één per
jaar.
In 1796 vragen de rooms katholie
ken of zij het remonstrantse kerkje
mogen kopen. Het Huis te War
mond was inmiddels in hervormde
handen overgegaan zodat zij niet
meer de mis in de slotkapel konden
bijwonen en gedwongen waren in
Sassenheim naar de kerk te gaan.
Op 31 augustus 1796 werd het ge
bouwtje verkocht voor de prijs van
700 gulden.
Op 24 december van dat jaar wordt
de R.K. kerk in het voormalige re
monstrantse kerkje ingezegend. In
1798 volgt de aanbouw van een pas
torie. Het houten kerkje krijgt in
1846 een toren. Ook een beeld van
de heilige St. Matthias wordt ge
plaatst. In 1858 begint men met de
bouw van de huidige R.K. kerk
naar een ontwerp van Th. Molken-
boer. Molkenboer gebruikte hier
voor het.grondplan van de kerk
waarvan dé "Oude Toren" een
overblijfsel is.
Het historisch genootschap "War
melda" is momenteel bezig met het
onderzoek van de periode na 1798.
Van het houten kerkje is helaas
niets meer aanwezig, maar de pas
torie die in 1798 werd aangebouwd,
kennen wij nu als "De Burcht".
Apotheken
De avond-, nacht- en zondagsdienst
der apotheken in de regio Leiden
wordt waargenomen van 15 to 22
juli, door. Centraal-Apotheek,
Breestraat 74, Leiden, tel. 120552.
Donderdag
Pieterkerkstraat 1, werkgroep diens-
tweigeren in juli en augustus inlichtin
gen tel. 140866.
Pieterskerkhof 19, architektenburo, gra
tis advies, 8-9 uur nam.
Nieuwe Rijn 20 a, werkgroep homofilie,
open-café avond, 9-12 uur nam.
Welfare-lokaal Rode Kruis, Leidseweg
33, Voorschoten, tel. 01717-3309, spreek
uur Alg. Ned. Invalidenbond, 7-8 uur
3e Binnenvestgracht, kantine Clos en
Leembruggen, ruilavond philatelica,
7.30 uur nam. Tom-Menken hal,
opn//hal, opening tentoonstelling
Aqua-Flora '77, 8 uur nam.
Weduwen en weduw
naars
Adviesbureau voor weduwen en we-
duwhaars, Roomburgerlaan 55, Leiden,
telefoon 123235.
Moeders voor Moeders
Mevrouw zuster E. Janssen-Niemeyer,
Hofdijck 32, Oegstgeest, telefoon
071-153652.
Volkshuis
Volkshuis, Haarlemmerstraat. Koffies
hop voor jonge werklozen en anderen.
WASSENAAR - De jaknikker op
het terrein van de Nederlandse
Aardolie Maatschappij (NAM) op
het landgoed van kasteel Witten
burg aan de Rijksstraatweg in Was
senaar is afgebroken. Dat is de
eerste van een reeks wijzigingen,
die de NAM van plan is uit te voeren
op haar boorlocatie in Wassenaar.
Hoewel de officiële vergunning
voor de werkzaamheden nog niet is
verleend, is de NAM er al begon
nen. „We verwachten", aldus een
woordvoerder van het hoofdkan
toor van de NAM in Assen, „geen
moeilijkheden over de vergunning,
omdat op een hoorzitting op 23 au
gustus van het vorig jaar geen enkel
bezwaar tegen de plannen naar vo
ren is gekomen".
De volgende maatregel is het af
breken van een oude verwar
mingsketel op het terrein. Daarna
zal men vier olietransportpompen
(twee daarvan dienen als reserve)
en twee deep well-pompen aan
brengen. Deze pompen worden
ondergronds aangebracht en kun
nen van zeer grote diepte olie op
pompen. Doordat ze ondergronds
werken, zijn deze deep well-
pompen veel minder lawaaiig da-
n alle oudere pompen.
Als laatste wil de NAM twee centri-
fugaalpompen (een daarvan dient
als reserve) op de Wassenaarse lo
catie installeren. Deze pompen
hebben eveneens het voordeel, dat
ze aanmerkelijk minder kabaal
produceren dan de oude olie-'
transportpompen.
Wanneer de produktie van het olie
veld langs de Rijksstraatweg na het
inzetten van deze nieuwe pompen
op peil blijft, dan is de NAM van
plan nog meer van haar boorloca-
ties uit te rusten met deze moderne
pompen.
Zodra de vergunning binnen is,
gaan de werkzaamheden van start.
„Wanneer het zover is, is nog niet
zeker", aldus de woordvoerder uit
Assen, „maar we verwachten nog
voor het einde van dit jaar met het
werk bij de Wittenburg klaar te
zijn^'.
Ook voor het terrein van de NAM
langs de Zijdeweg in Wassenaar
heeft men een wijziging op het pro
gramma staan. Binnen niet al te
lange tijd gaat men daar namelijk
een zogeheten waterinjectie-
installatie aanleggen.
„Die installatie heeft tot doel", al
dus de woordvoerder uit Assen, „de
olie op te stuwen naar de putten. De
druk van de olie is in de loop der
jaren teruggelopen. Met een derge
lijke injectie-installatie duwen we
de olielaag met behulp van water
naar de put".
9.30-12 u
Dierenhulpdienst
Anna Paulownastraat 15, Leiden. Voor
hulpverlening aan verongelukte hon
den, katten, vogels e.d. in de gemeenten
Leiden en Leiderdorp. Dag en nacht be
reikbaar, tel. 134687.
SOS-dienst
Telefonische hulpdienst, telefoon
071-125202. Voor allen die in moeilijk
heden verkeren. Dag en nacht bereik
baar, vertrouwelijk.
Gezinsverzorging
Stichting gezinsverzorging Leiden.
Aanvragen hulp voor bejaarden en lang
durig zieken en gezinsverzorging, Mare
45, tel. 149441 (maandag t/m vrijdag
Sociale raadsvrouw
Spreekuren sociale raadsvrouw. Bin
nenstad. Gerecht 10, woe. 17.00-18.00
pur, Noord*, van Hogendorpstraat 36, ma.
10.30-11.30 uur, Kooi, Driftstraat 49a, di.
10.30-11.30 uur, Morskwartier. Buurt
huis Morskwartier, Topaaslaan, tel.
761198, woensdag 10.00-13.00 uur, Tuin-
stadwijk, Herenstraat 45, vrijdag
10.30-11.30 uur.
Leidse Rechtswinkel
Juridische Adviesbureau, Noordeinde
2a (voormalig marinecomplex), tel.
130775.
Geopend: de maanden juli en aug., al
leen di. en do. van 18.30-20.30.
Onderwijswinkel
Sophiestraat 36, tel. 126325. Geopend
maandag t/m vrijdag 12.00-17.30 uur.
Van 18 juli-8 aug. wegens vakantie geslo-
Maatschappelijk Werk
Bureau Maatschappelijk werk, Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00-15.00
uur. Maandag en dinsdag 19.00-20.00
uur, telefoon 142144.
Advocaten spreekuur
Pieterskerkgracht 11, iedere donder
dagavond van 7-8 uur.
Moederhulp
Bureau Moederhulp (niet gehuwde
moederzorg), Terweepark 2, tel. 151068.
Mej. J. Schrama, maatschappelijk werk-
Dienstencentrum
Huize St. Maarten
Opvanghuis voor crisisgevallen van in
nood verkerende moeders, eventueel
met kinderen. St. Jacobsgracht 1, tel.
132187. Dag en nacht bereikbaar.
LEIDSCH DAGBLAD
DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN OMGEVING
Uitgave: Leidsch Dagblad B.V.
Hoofdredacteur Han Mulder.
Hoofdkantoor:
Leiden - Witte Singel 1.
Postbus 54 - Giro 57055.
Voor betaling van abonne
mentsgelden uitsluitend giro
Telefoon: 071-144941.
Nabezorging van 18.00-20.00
uur. Zaterdag van 16.00-18.00
uur. Telefoon 071-211515. In
dien in gesprek 071-210221.
Kwartaalabonnement 39,80
per post 57,65
Jaarabonnement 147,70
Jaarabonnement
per post 219,10
Losse nummers 0,60
Abonnementsgelden bij voor
uitbetaling te voldoen.
Bij automatische overschrij
ving geen adnvnistratie- en in
cassokosten.
Mevrouw Smolders: eetgewoonten veranderen'
