LEIDSCH
DAGBLAD
VORSTIN
BEGINT
OPNIEUW
Uitkeringen
ineens voor
gegijzelden
Schiphol raamde
veel te
hoog
Na weigering
van Van Agt
Rnim 13000 wandelaars op slap
Baby tegen
de muur
gegooid
Gestoorde
man stak
Menten-
villa aan
DINSDAG 19 JULI 1977
OPGERICHT 1 MAART 1860
35296
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DEN HAAG (SP) - Koningin Juliana raadpleegt
vandaag opnieuw haar adviseurs.
Nadat CDA-leider Van Agt haar gisteren ver
telde dat hij geen kabinet wil vormen, staat de
Koningin voor de taak een andere oplossing te
zoeken op de weg naar een nieuw kabinet.
Het meest voor de hand ligt dat zij zal besluiten
een christen-democratische informateur aan te
wijzen.
Deze informateur zal dan moeten
proberen de breuk tussen PvdA en
CDA te lijmen door met voorstellen
te komen om uit de impasse te ko
men. Knelpunt daarbij is de ver-
mogensaanwasdeling (VAD),
waarop de formatie van PvdA-
voorman Den Uyl vastliep.
CDA-fractievoorzitter Van Agt
werd gisteren aan het einde van de
middag door Koningin Juliana op
paleis Huis ten Bosch ontvangen.
Zij gaf hem opdracht een kabinet te
vormen dat zou kunnen rekenen op
een meerderheid in het parlement.
Van Agt heeft dat, na de mislukte
poging van Den Uyl om een kabinet
tussen PvdA, CDA en D'66 te vor
men en na de adviezen van afgelo
pen vrijdag waarbij zowel PvdA als
WD de voorkeur bleken te geven
aan een CDA-formateur, uitgelegd
als een verzoek te proberen met de
WD te regeren.
De CDA-leider weigerde dat. For
meel heette het dat hij de Koningin
heeft verzocht „deze opdracht" niet
te behoeven aanvaarden. Overi
gens zag Van Agt ook geen heil in
het formeren van een PvdA/CDA-
kabinet. „Als het de PvdA-
fractieleider niet gelukt is. dan is
Agt
dit stadium ook niet aan Van
'egeVen", zei hij.
(Vervolg op pagina 7).
Even meer dan vijftienduizend wandelaars zijn vanmorgen ge
start voor het parcours van de eerste dag van de vierdaagse vaft
Nijmegen. Het traject voerde vandaag door de Betuwe met Eist als
centrale rustplaats. Het was bij de start droog maar bewolkt.
Er waren veel militairen onder de deelnemers. Op de foto één van de
talrijke pelotons op de Nijmeegse Waalbrug.
Zware brand in sloppenwijk van New York
Hagenaar in arrest
DEN HAAG - Om te laten zien dat
hij „toch wel wat kon" heeft een
23-jarige Hagenaar gisteravond
zijn ruim drie maanden oude
dochtertje tegen de muur van
zijn huis gegooid. Even daar
voor had de moeder van het kind
tegen hem gezegd dat hij voor
niets deugde.
De echtelieden hadden eerder die
dag een kinderstoeltje gekocht.
Toen de man het 's avonds in el
kaar wilde zetten lukte dat niet
zo best, wat de vrouw de opmer
king ontlokte.
De man nam dat niet, ontstak in
grote woede en kwam daarbij
tot zijn daad, aldus de Haagse
politie, die de vader heeft inge
sloten. Het kind is ter observatie
in een ziekenhuis opgenomen.
Aanhoudend
wisselvallig
Aanvankelijk regen, later van het wes
ten uit opklaringen afgewisseld door
enkele buien.
Matige tot krachtige wind, eerst zuid-
Zon op 5.44, onder 21.48 uur.
Maan op 10.22, onder 23.10 uur.
Hoogwater in Katwijk om 5.28 en 17.53
uur, laagwater om 1.27 en 13.44 uur.
DEN HAAG (ANP) - De regering
heeft besloten om een geldelijke
tegemoetkoming „wegens onder
gaan leed" beschikbaar te stellen
voor hen die bij de gijzelingen in
december 1975 in Wijster en Am
sterdam en in mei/juni in de Punt
en Bovensmilde enkele dagen of
weken van hun vrijheid zijn be
roofd. Deze tegemoetkoming in de
immateriële schade die de ex-
gegijzelden hebben geleden is een
uitkering ineens van 1.000 gulden
voor elk van de gegijzelde school
kinderen en 3.000 gulden voor de
overige gegijzelden. Aan de nabe
staanden van de bij de gijzelingen
omgekomen onschuldige slachtof
fers, voor zover echtgenoot of
bloedverwant in de eerste graad, zal
de tegemoetkoming van 3.000 gul
den eveneens worden aangeboden.
Het ministerie van Justite heeft dit
vanmiddag bekend gemaakt.
De regering heeft met haar besluit
uitdrukking willen geven aan „de
gevoelens van medeleven en
solida
riteit" die bij haar en, naar zij aan
neemt, bij het gehele Nederlandse
volk bestaan met betrekking tot de
„beproeving en het leed" dat de
ex-gegijzelden en hun familieleden
hebben ondergaan.
De regering stelt nadrukkelijk dat
het hier gaat om een onverplichte
uitkering, omdat zij niet aansprake
lijk gesteld kan worden voor
schade die de slachtoffers van de
gijzelingen of derden hebben gele
den. Het ministerie van Justitie
heeft in het verleden, ook zonder
dat hiertoe een wettelijke verplich
ting bestond, indien daarom was
verzocht de materiële schade aan
goederen van ex-gegijzelden ver
goed, die het rechtstreeks gevolg
was van op hun bevrijding gerichte
overheidsmaatregelen, aldus het
ministerie. Beschadigde kleding
stukken, weggeraakte voorwerpen,
en dergelijke werden aan slachtof
fers vergoed. Het ministerie van
Justitie wijst er op dat de ex-
gegijzelden. los van de uitkering
ineens, een beroep kunnen doen op
het schadefonds geweldsmisd
rijven.
Voor de tegemoetkoming wegens
ondervonden leed komen niet de
mensen in aanmerking die op de
dag waarop de gijzelingen begon
nen al in vrijheid werden gesteld.
Ook niet degenen die niet daad
werkelijk gegijzeld zijn geweest,
zoals de passagiers in het achterste
treinstel in Wijster, aldus Justitie.
NEW YORK (Reuter) - In een
achterbuurtwijk van het New-
yorkse stadsdeel Brooklyn zijn
twintig percelen in vlammen opge
gaan in een spectaculaire brand
die vijftig mensen verwondde.
De hitte die het vuur afgaf, gevoegd
bij de hittegolf die de Verenigde
Staten op het ogenblik treft, was zo
groot, dat tientallen brandweer
mannen bevangen werden en de
ruiten van een brandweerauto be
gonnen te smelten. Er waren 325
brandweerlieden voor nodig om de
brand in drie uur onder de knie te
krijgen.
De politie heeft gezegd dat drie jon
gens wegrenden uit het leegstaande
fabriekspand waar de vuurhaard
was. Men heeft ze niet te pakken
kunnen krijgen.
Brandende wrakstukken van de
fabriek die weggeslingerd werden,
staken een schoolgebouw, een kerk
gebouw, enkele winkels, een bonds-
gebouw en houten flatwoningen
AMSTERDAM - De 53-
jarige Gerard P. van S. heeft
zich gisteren, in aanwezig
heid van een advocaat, ge
meld als stichter van de
brand in de villa van Pieter
Menten.
Hij vertelde de Rotterdamse politie
dat hij met behulp van een benzi
nebom het rieten dak van de riante
villa in Blaricum in brand had ge
stoken. Zonder te wachten op de
gevolgen van zijn daad, reed hij
daarna weg. In de krant las hij later
het resultaat van d£ brandstichting.
Gerard P. van S. gaf als motief op
dat hij gebukt gaat onder het oor
logsverleden. Hij zou anderhalfjaar
in het concentratiekamp Dachau
hebben gezeten. In oktober 1975
probeerde Van S. het gebouw van
de uitgeverij Kerco in Ridderkerk
aan te steken. Ook met een fles ben
zine en lont. Deze uitgeverij be
reidde toen een heruitgave van Hit-
Iers Mein Kampf voor.
De aanslag mislukte en voor de
rechtbank bleek dat Van S. geeste
lijk zeer labiel was. Hij werd onder
psychiatrische behandeling ge
steld.
Volgens de stafofficier recherche
zaken, kapitein Bordewijk, bestaat
er geen twijfel aan de schuld van
Van S. De man vertelde zoveel de
tails over dc brandstichting (die hij
onmogelijk uit de krant had kun
nen halen) dat de politie hem voor
de dader houdt.
Van S. werd na een verhoor van en
kele uren overgegeven aan de
rijkspolitie in Amsterdam. Volgens
zijn eigen opgaaf bezat de vermoe
delijke dader geen vaste woon- of
verblijfplaats.
Solide verzekerd
Menten zelf zal als gevolg van de
brand nauwelijks financiële schade
lijden. De villa en de inboedel wa
ren zeer solide verzekerd. Assura
deuren hebben gisteren de miljoe-
nenschade opgenomen.
Overigens zou het huis niet gemak
kelijk verkoopbaar zijn, als het
echtpaar Menten na het proces er
uit zou trekken, zoals in de bedoe
ling lag. "In de eerste plaats zijn er
maar weinig mensen die zich zo'n
kapitaal pand kunnen veroorloven.
In de tweede plaats wil niet ieder
een zo'n huis met een dergelijk ver
leden", aldus een plaatselijke ma
kelaar, die geen schatting naar de
waarde van de villa durfde te doen.
Het echtpaar Menten was in elk ge
val al van plan om na het proces te
verhuizen naar Ierland, waar Men
ten een landgoed bezit.
14 PAGINA'S
I De Rhodesische premier Ian
Smith is het niet eens met de
Brits-Amerikaanse visie op
de toekomst van zijn land.
Om die plannen te dwars
bomen gaat hij nieuwe ver
kiezingen houden. In augus
tus kan blank Rhodesië weer
naar de stembus.
PAGINA 9
Nico de Jong draait unieke
platen.
PAGINA 5
Communistische Partij in
Spanje ligt weer overhoop
met het Kremlin.
PAGINA 6
i Toch nog akkoord over ha
ringvisserij.
PAGINA 7
Merckx door de jeugd over
troefd.
PAGINA 11
Nederlandse zwemkam-
pioenschappen gedeva
lueerd.
PAGINA 10
Beangstigend
"spelletje"
NOORDWIJK - Op het terrein ach
ter de Noordwijkse Northgo-
sporthal zorgden stuntrijders van
de "Hell-drivers" zondag voor ij
zingwekkende stukjes acrobatiek.
Ze wisten een aantal kinderen te
bewegen op straat te gaan liggen en
vervolgens sprongen de Drivers
met motoren of auto's via een plan
kier over de levende "hindernis"
heen. Omwonenden waarschuw
den bij het zien van het "spelletje
dat als oefening voor het eigenlijke
optreden dienst deed, de politie.
HUISMAN b.v.
|Uw_Fiatjj|ealër]
SCHIPHOL - De N.V.
Luchthaven Schiphol is tot
de conclusie gekomen, dat
het luchtverkeer in de ko
mende jaren lang niet zo
snel zal groeien als vroegere
prognoses aangaven. In
plaats van de bijna 20 mil
joen reizigers, die volgens
een in 1972 opgestelde
prognose in 1980 konden
worden verwacht, meent
men thans dat het er waar
schijnlijk maar 10,5 miljoen
zullen zijn, dus iets meer
dan de helft.
Dat de prognose die in 1972 door
een werkgroep van de rijkslucht
vaartdienst, de KLM en de lucht
haven \yerd opgesteld onjuist was,
kan met zekerheid worden gecon
cludeerd uit de cijfers van de afge
lopen jaren. In 1972 werd nl. voor
speld, dat Schiphol in 1975 een aan
tal van 10,4 miljoen reizigers zou
krijgen te verwerken. Het werden
er echter nog geen 7,9 miljoen. Vo
rig jaar steeg dit aantal tot 8,3 mil
joen, dit jaar wordt nog een be
scheiden groei tot 8,8 miljoen ver
wacht.
Gezien de noodzaak om de capaci
teit van de luchthaven zoveel moge
lijk afgestemd te houden op het
aanbod, heeft de directie thans een
geheel nieuwe werkprognose op
gesteld voor de komende zes jaren.
Dus voor de periode van 1977 tot
1983. In dat jaar - zo denkt de lucht
haven thans - zal Schiphol 13 mil
joen reizigers te verwerken krijgen.
Aangezien de huidige capaciteit
van het uitgebreide stationsge
bouw is afgestemd op 18 miljoen,
zal Schiphol het verwachte passa
giersaanbod in 1983 ruimschoots
kunnen afhandelen.
Nog optimistischer waren de ver
wachtingen in 1969 over de ont
wikkeling van het vrachtvervoer,
dat 'zeer ver bij de toen gestelde
prognose is achtergebleven. Toen
werd voor 1980 een vrachtvervoer
voorspeld van liefst 1 miljoen ton.
Gezien de huidige cijfers (256.000
ton 1976) wordt thans rekening ge
houden met een groei tot 1980 van
het vrachtvervoer tot 355.000 ton,
dus net een derde van de prognose
cijfers uit 1969.
Pijnlijk
Wiegel en Terlouw hebben in hun
eerste reactie op Van Agts weige
ring om een formatie-opdracht van
de koningin te aanvaarden gezegd
dat de CDA-voorman daarmee wel
tot aan de rand is gegaan van wat
staatsrechtelijk aanvaardbaar is.
Daar hebben ze gelijk in. Het is
waar dat er enige precedenten zijn
voor de handelswijze van Van Agt
uit een wat verder verleden.
Maar een op zich zelf verheugende
ontwikkeling naar meer openheid
rond de formatieperikelen heeft de
positie van het staatshoofd wel
steeds kwetsbaarder gemaakt.
Adviezen van politieke leiders aan
de koningin komen tegenwoordig
gedetailleerd in de openbaarheid,
het giswerk van kleumende parle
mentaire verslaggevers op de trap
pen van Huis ten Bosch behoort
goeddeels tot de geschiedenis. De
bewegingsvrijheid van het staats
hoofd, toch al constitutioneel uiterst
beperkt, raakt door die openheid
nog meer aan banden en het siert
politici als zij, deze subtiele positie
van het staatshoofd indachtig,
handelen met égards.
Zelden zullen de adviezen aan de
koningin over wat er na het falen
van Den Uyl verder te doen stond,zó
gevarieerd zijn geweest als die van
het afgelopen weekeindeMisschien
zijn ook voor dit adviesassortiment
in het verleden precedenten, maar -
nogmaals - veel, zo niet alles, bleef
toen binnen de paleismuren.
De koningin heeft van uit haar po
sitie niet anders kunnen doen dan
het advies te volgen dat het meer
derheidsstandpunt vertegenwoor
digde. Dat advies kwam van PvdA
en WD, zij het om uiteenlopende
redenen, en hield in een opdracht
aan een CDA-formateurdie hetnu
centrum-links niet was gelukt, met
centrum-rechts zou moeten probe
ren. Uiteraard was hiertoe de heer
Van Agt de aangewezen man. Hij
heeft echter al dagen van tevoren
hoog vanaf de toren en de Tour de
France-cols verklaard dat hij zo'n
opdracht van de koningin niet zou
Dat nu kan gewoon niet. Hoe dan
ook raakte het staatshoofd hiermee
in een weinig benijdenswaardige
positie. Als zij Van Agt niet zou uit
nodigen het met een kabinet
CDAIWD te proberen zou ze tegen
het "meerderheids'-advies hebben
gehandeld en zou haar positie bo
ven de partijen zijn aangetast. Zou
ze Van Agt toch uitnodigen dan
dreigde een situatie dat de
christen-democraat zou weigeren,
zoals hij had aangekondigd,
waarmee hij het staatshoofd een
blauwtje zou laten lopen. Het is het
laatste geworden en dat is op z'n
zachtst gezegd pijnlijk voor de ko
ningin.
Het spel heeft regels die gevolgd
moeten worden. Regels bepalen de
continuïteit,ook in het politieke be
drijf. Van Agt had de opdracht die
nen te aanvaarden. Als de samen
werking met de WD onder de hui
dige krachtsverhoudingen zo on
realistisch voor het CDA zou zijn
geweest -en we menen dat zulks op
zichzelf zo is- dan was de heer Van
Agt daar ongetwijfeld snel achter
gekomen. Dan zou zijn formatiepo
ging heel kortstondig hebben kun
nen zijnDaarmee was een bijdrage
geleverd aan de politieke duide
lijkheid en hadden waardevolle
democratische instituties en ge
bruiken weer eens een bevestiging
gevonden
Kortom, als Van Agt zegt dat Den
Uyl te snel heeft gehandeld dan valt
hemzelf evenzeer haastige spoed te
verwijten. Die is zelden goed en in
dit geval ook nog onhoffelijk.
4 weken lang het
LEIDSCH M DAGBLAD
ter kennismaking voor de
HALVE PRIJS
D lk beslis r
abonnee n
4e krant gratis.
Gironr.
Hokje aa