Leidsch Dagblad | 1977 | 15 juli 1977 | pagina 5

'Pastorale 1943': film over
mensen die

te aardig

zijn voor

de oorlog

M M

Cfly) vandaag

...e/? gisteren

toegelicht

f/RADIO t/aggflga'nrwaï

Grootste produktie uit de carrière van Wim Verstappen

OPEL N
VOORDEEL

KORTINGEN
VAN 1 400.- tot
f 600.-

VRIJDAG 15 JULI 1977

„Schipper mag ik overvaren?". Dit versje lijkt
tegenwoordig in alle toonaarden te worden
gezongen door onze cineasten. Zij hebben het
beeldgenot ontdekt van een rustig varend pont
op een brede stroom. Vandaar dat veerman G.

Mason van kindsaf al bezig is de Rijn over te
steken, nu op pad gaat om de filmers van dienst te
zijn.

i de oorlog bij Vestdijks veerhuis i

Paul Verhoeven vroeg hem voor zijn
Soldaat van Oranje", Wim Ver
stappen doet het nu voor zijn
..Pastorale 1943". De man uit
Opheusden had zelfs international
carrière kunnen maken als
veldmaarschalk Montgomery niet
i?i september 1944 het veer bij
Druten over het hoofd had gezien
En zo moest Richard Attenborough
in zijn Een brug te ver' aan dat
overvaren voorbij gaan.

De oorlog is weer helemaal terug op
het filmdoek, dat staat vast. Voor
filmers wel met problemen want er
is ook aan de rivierkant in ruim drie
decennia veel veranderd. De
schilderachtige pontjes moeten een
harde strijd leveren met de
bruggen, die Rijkswaterstaat over
de grote en kleine stromen blijft
bouwen. De Rijn zelf wordt
gekalmeerd door een stuw, zodat
aan het ouderwetse gieren niet
meer valt te denken
Het overdrijven aan kabels vereist
een fikse stroomsnelheid, welke er
niet meer is.

Door

Piet Ruivenkamp

Een plat schuitje, dat de
herinnering kan wakker maken aan
weleer, was er nog wel. De veerman
ging het ophalen uit Culemborg om
nabij Wijk bij Duurstede
bereidwillig over te steken tussen
het vestingplaatsje en de groene
Betuwe.'

En zo stonden er deze week bij
herhaling mannen met vilten
hoeden en stuurse zwarte fietsen op
de pont, die aanlegde aan de voet
van het schilderachtig witte huis,
dat Simon Vestdijk in zijn roman
„Pastorale 1943" precies beschreef,
maar dat niet als zodanig
fungeerde. In de film, die regisseur
Verstappen nu als zijn negende
grote opus in elf jaar aan het
draaien is, merkt men ter plekke
een spoor van de bezetting. Het
bakstenen huis ernaast is met de
macabere fascistische affiches
beplakt, er staan enkele Spaanse
ruiters grimmig opgesteld.

heldhaftige of lafhartige in zijn
uitersten staat centraal, maar de
kijk óp Nederlanders in hun
provincialistische levensgedrag
meer dan een eeuw buiten de oor
log gebleven en dan plotseling
geconfronteerd met een situatie,
die hun bevattingsvermogen te
boven gaat.

Vestdijk schreef zijn roman in 1945,
die verkort eerst in feuilletonvorm
verscheen en bij volledige
publikatie in 1948 met de prozaprijs
van Amsterdam werd bekroond. Er

kwamen veel eigen ervaringen van
Vestdijk bij dit verhaal te pas, zijn
verblijf in het Scheveningse
„Oranjehotel" onder rneer. Dat
leidde ertoe dat in de recensies op
het boek, dat al geruime tijd is
uitverkocht maar bij De Arbeider
spers een heruitgave krijgt, de
schrijvende intellectueel veel
gevoelswarmte kreeg toegedicht in
onderscheid met veel andere van
zijn zielsdoorvorsingen. In de
idealistische dagen van toen wierp
men Vestdijk zijn nihilisme voor de
voeten en met name nam men een
gebrek aan wroeging bij de
hoofdfiguur kwalijk als die een
NSB-er heeft vermoord. Het lijkt
voor de hand te liggen dat onze

cynischer tijd anders op „Pastorale
1943" za

reageren.

Voor zijn fantasie met een zeer
grote werkelijkheidsgehalte over
verzetsmensen, onderduikers en
landverraders bezigde Vestdijk wat
hij uit zijn huis in Doorn waarnam,
die plaats en Wijk bij Duurstede
schoof hij als het ware ineen voor
de hoofdlokatic van de intrige.
Wim Verstappen is de eerste die
niet al in het beginstadium zijn
tanden heeft gebroken op het werk
van de sfinx van Doorn. Velen
hebben zich geroepen gevoeld,
talrijke titels waaronder de Anton
Wachter-cyclus werden gehoord,
de plannen werden voortijdig weer

*ÉSfo,..3g

Anders

Boerderij

kle
met

Wim Verstappen (met hoed) tijdens de opnamen van Pastorale 1943"

Nog 38 Kadett's in diverse
type's van het 1977 model

Deze auto's staan op het
voorterrein

HET MOTOR

HUIS

Leiden, Katwijk, Voorschoten.

5ten^j

AMSTERDAM - Voor de
popliefhebber is er de komende
weken, wat concerten betreft,
een ruime keus. Driemaal kan
hij in het RAI-Congrescentrum
in Amsterdam terecht (aanvang
steeds kwart over acht).
Dinsdag 19 juli komt daar de
Schotse funk-groep Average
White Band met als speciale
gast Ben E. King. Zaterdag 23
juli treedt wzqtz Scaggs op,
bekend van de hit "What can I
say". En een week later, op 30
juli de blueszangeres Bonnie
Raitt.

Erotische kunst

DEN HAAG - Tot en met 28

augustus wordt in het voor
malige Palacehotel in
Scheveningen de

tentoonstelling "Erotic Art"
worden gehouden. De
tentoonstelling is gebaseerd op
de particuliere verzameling van
de familie Kronhausen,
aangevuld met stukken uit
musea en kunstgalerijen. Ze
omvat 1500 voorbeelden van
erotische afbeeldingen en
beeldhouwwerken uit onder
meer China, India en Japan.
Ook zijn er erotische
kunstwerken uit Europa en
Amerika.

Frank Sinatra hanteert
schietwapen tijdens NBC-TV-
filmopnamen van "Contract
Cherry street", een film
Sinatra een New Yorkse politiem
speelt. De film komt deze herfst
Amerika op het scherm.

NEDERLAND I

18.45 - Fabeltjeskrant (NOS)

18.55 - Journaal (NOS)

19.05 - Tom and Jerry, tekenfilm (KRO)

19.15 - The Flinstones (KRO)

19.40 - De stuntelaars van Chicago, komedieserie (KRO)
20.05 - Young man with a horn, speelfilm (KRO)
21.35 - Journaal (NOS)

21.50 - Young man with a hom, vervolg (KRO)

22.15 - Terug van weggeweest: Portugal, documentair (KRO)

22.50 - Journaal (NOS)

22.55 - Tour de France (NOS)

NEDERLAND II

18.30
18.55
19.04
19.17
19.43
20.00
20.25
20.55

De internationale tenniskampioenschappen van
(AVRO)

Tour de France (NOS)

Journaal (NOS)

Calimero (TROS)

Als er een schaap over de dam is (3) (TROS)
Vaarbewijs, nodig of overbodig? (TROS)

Journaal (NOS)

Wordt u al geholpen? (TROS)

Aktua-tv (TROS)

Charlie's Angels, politieserie (TROS)

- Louis Armstrong (TROS)

- Journaal (NOS)

DUITSE TV

DUITSLAND I

VRIJDAG 18.40

Sportprogr. 18.55 Journ. (Region, progr.
NDR: 19.00 Sport. 19.30 Aktual. 19.45
Zandmannetje. 19.55 Nordschau-
Magazin. 20.26 Die Madchen aus dem
Weltraum, tv-serie. 20.59 Progr.overz.
WDR: 19.00 Region, nws. 19.05 Progr.in-
form. Aansl. Tekenfilm. 19.15 In der
neuen Welt. tv-serie. 20.15 Hier und Heu-
te. 20.45 HU urn 4tel vor 8.) 21.00 Journ.
en weerber. 21.15 Ein besserer Herr, to
neelstuk. 22.55 Der 7. Sinn. 23.00 Report.
23.25 Journ. en weerber. 23.40 Capriccio,
speelfilm. 1.30 Journ.

DUITSLAND II 18.00

Journ. 18.10 Kinderprogr. 18.35 Aktual.
en muziek. 19.20 Slapstick. 19.55 Main-

zelmannchen. 20.00 Journ. 20.30 Buit.
reportages. 21.15 Petrocelli. tv-film.
Aansl. Spass an der Freud. 22.15 Journ.
22.30 Cabaret-progr. 23.15 Sportprogr.
23.45 Jazz Festival. 01.15 Journ.

DUITSLAND WDR 3

GEZAMENLIJK PROGR. MET
NDR: 21.00 Journ. en weerber. 21.15 Die
Onedin-Linie. tv-serie. 22.05 Cult, progr.
22.50 Docum. 23.35 Kamermuz. 00.15

BELGISCHE TV

VRIJDAG 15 JULI 18.55

Tekenfilmserie. 19 00 Zomeragenda
(herh.) 19.10 Religieus progr. 19.40 Me-
ded. en weerber. 19.45 Journ. 20.15 Na
tuurserie. 20.40 Rebecca, speelfilm. 22.45
Journ.

opgegeven. Twee jaar heeft Ver
stappen gezwoegd op elkaar
volgende versies, tien hele en halve
andere opzetten en nu zijn de
ingewijden enthousiast. Het wordt
de grootste produktie uit zijn
carrière met onder meer zeventig
sprekende rollen. Verstappen voelt
zich met zijn immer zachtmoedige
bijna terughoudende aanwezigheid
kennelijk als een vis in het water nu
hij de camera weer kan laten
draaien.

„Eigenlijk was „Blue movie" als
een Vestdijk-film" corrigeert hij
schertsend. Het lezen van het boek
riep bij hem wakker hoe „Vestdijk
de Nederlanders eigenlijk te
aardige mensen voor verzet. Ze
willen best, maar ze kunnen er niets
van. Dat maakt ze juist zo
sympathiek". In de film die zich
dan ook veel in de marge van de
oorlog zal afspelen, is dat natuurlijk
een aanleiding tot een vaak grotesk
klimaat zonder dat dat in
mannetjesmakerij moet

uitmonden.

Op de boerderij „De Hoenderik"
verblijven vele onderduikers. Als
de dochter van de boer haar
gunsten gaat richten op de zoon van
de NSB-drogist geeft dat
complicaties. Bij verraad verdenkt
men de middenstander. De
liquidatie van de man, die
overigens onschuldig is, door de
hoofdpersoon, een leraar
verzetsman verloopt bizar. In de
bezetting, die zorgvuldig is
uitgekozen, vindt men onder meer
Hein Boele, Fred de Groot, Geert de
Jong, Leen Jongewaard, Pieter
Lutz, Sacco van der Made, Bernard
Droog, Coen Flink en vele anderen.
Maar ook Sylvia Kristel keert na
jaren van een opvallende
internationale carrière terug in een
Nederlandse film. Zij speelt de

het

Duitse officier aanlegt.
Waarom, dat doorziet haar
omgeving in deze kermis van
kleine'luiden volstrekt niet.

Het boek en de film eindigen
midden in de oorlog met een
schampere anti-climax zoals men
die van Vestdijk mag verwachten.
In augustus worden de opnamen
voltooid, in maart van het volgend
jaar komt de film via Concorde
Film in roulatie.

De door de KRO bewerkte
Engelse tv-serie „All jou need"
tracht al enkele afleveringen
lang de geschiedenis van de
populaire muziek te
reconstrueren. Met de nadruk
op tracht, want tijdens de eerste
drie uitzendingen is geen
moment de indruk gewekt dat
dat echt zou lukken. Daarvoor
was de samenstelling te
chaotisch en de werkelijk
interessante informatie te
gering, zoals in de voorlaatste
uitzending, die meer handelde
over Scott Joplin dan over het
verschijnsel ragtime.
Wat betreft onverzichtelijkheid
werd gisteravond het
hoogtepunt bereikt in de vierde
aflevering, die geheel gewijd
was aan jazzmuziek. Kennelijk
een moeilijk onderwerp voor
producer Tony Palmer, want hij
vermeed zorgvuldig ook maar
enige informatie te geven over
het verschijnsel jazz en liet het
woord aan de muzikanten, die

het meer over zichzelf hadden
dan over hun muziek. Of soms
gewoon onzin uitkraamden,
zoals Dave Brubeck, die
ijskoud beweerde dat jazz meèr
Europese dan Amerikaanse
muziek is. Tussen de zonder
enige samenhang aan elkaar
geplakte beelden van
muzikanten las presentator
Theo Stokkink nog wel voor dat
jazz niet in New Orleans ont
stond, maar zonder te vertellen
waar dan wel. Het pleitniet voor
de Nederlandse bewerkers dat
zij niet zelf voor een meer
zinvolle tekst hebben gezorgd.
Of gewoon het commentaar
lieten verzorgen door
jazzkenner Michiel de Ruyter,
die in een kort gesprek aan het
begin van het programma de
rest volledig overbodig maakte
door achteloos de origineelste
definitie van jazz uit zijn mouw
te schudden: „Jazz is een
natuurgebeuren".

Willem Bruring

In de komende twee maanden presenteert de KRO onder de titel
„Terug van weggeweesteen serie van drie vakantieverhalen,
waarin een in ons land wonende en werkende buitenlander op
vakantie in zijn eigen land wordt gevolgd.

Vanavond het verhaal over José Rentes de Carvalho tijdens diens
verblijf in Portugal. Op televisie van 22.15 tot 22.50 op Ned. 1Op de
radio van 18.00-18.30 via Hilversum I.

Voor de Spaanse aflevering "Terug van weggeweest" (televisie 28
juli, Ned. 2,22.05-22.40radio 28 juli, Hilversum 1.18.00-18.30) werd
de in Barcelona geboren mevrouw Pilar Kabela uit Heemstede
gevolgd. Deze Catalaanse, die met een Tsjech is getrouwd, studeerde
in Spanje pedagogie.

Naar Griekenland ging de KRO in het spoor van Sakis Ioannidesdie
in het begin van de jaren zestig naar Nederland kwam, trouwde en
een restaurant in Amsterdam begon. (Televisie 12 augustus, 21.50-
22.25 op Ned. 1radio diezelfde dag van 18.00-18.30 via Hilversum I

HILVERSUM I

VRIJDAG 15 JULI KRO:

18.00 (S) Van Dijk& Sehoonderwalt b.v.:
lichte muziek. 18.30 Nws. 18.41 Markt-
ber. i.s.m. KNBTB. 18.44 (S) Filmklap
per. 19.30 (S) Edwin, platen, praten en
zingen. 20 00 (S) In antwoord op uw
schrijven. 22.25 Overweging. 22.30 Nws.
22.40 (S) Goal met vakantie. Sportprogr.
23.55 Nws.

HILVERSUM II

VPRO:

18.00 Nws. 18.11 Embargo. NOS: 20.00
Nws. 20 05 (S) Europ. Concertpodium:
Uitwisselingsconcert Nederland-DDR.
22.15 NOS-Cultuur. 23.00 (S) Met het oog
op morgen met om 23.05 Aktual.overz.
Radio-TV. 23.10 De krant van morgen.
23.20 Den Haag vandaag. 23,52 Even ont
spannen voor het slapen gaan..., yoga.
23.55 Nws.

HILVERSUM III

NOS:

18.03 De vakaturebank. VOO: 19.02 (S)
De Nederlandse Top-40. VPRO' 20.02 (S)
VPRO-vrijdag-op-drie: de Hoogwer
kers. 23.02 Radio Vrij Belgie. 00.02 (S)
Amigos de Musica. AVRO: 1.02 (S) Radio
Pandora. 2.02 (S) 'n Nachtje AVRO met
om 2.02 Jan Steeman en 3.02 Krijn Tor-

HILVERSUM I

ZATERDAG 16 JULI
VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Z.O. VARA's
Zaterdagochtendshow: gevar. progr.
deel I. 7.30 Nws. 7.41 Dingen van de dag.
7.35 Z.O. VARA's Zaterdagochtends

how. deel II. 8.30 Nws. 8.36 Gym
huisvrouw. 8.45 Z.O. Zaterdagoc'
tendshow, deel III. 10.30 Nws. 10.33
VARA's Voettocht. 11.00 (S) Radi

weekblad maakt Z.I, 12.26 Mederl. voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S)
Wegens vakantie gesloten, een Rooie
Haan-produktie, waarin opgenomen re
portage VARA's Voettocht. 14.30 (S)
NAR 15.30 Nws. 15.33 (S) De Rode Lo
per. 17.30 Nws. 17.32 (S) Dingen van de
dag.

HILVERSUM II

TROS: 7.00 Nws.
7.11 Ochtendgym. 7.20 Ontbijt-soos.
(8.00 Nws. 8.11 Aktua-ochtendeditie.
9.35 Waterst.) 10.00 De tien om kinder-
ard. 10.30 Aktua-sport. 11.00

12.49 Vast en zeker. 13.00 Nws. 13.11 Ak-
tua II. 13.30 Louis Armstrong Story.
14.30 Cabaretcetera. 15.00 Polderpoppa-
rade. 16.00 Nws. 16.03 De Europarade

HILVERSUM III

NCRV: 7.02 (S) Pop
Station. 8.03 (S) Happy Sound. 9.03 (S)
In. 10.06 (S) Muziek bij de koffie. 12.03 (S)
Los Vast; gevar. muziekprogr. NOS:
14.03 (S) Radio Tour de France. st: gevar.
muziekprogr. NOS: 14.03 (S) Radio Tour
de France.

HILVERSUM IV

AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Reveille:
kamer- en orkestmuziek. 9.00 Nws. we
leer', (S) Turkse- en Balalaika-muziek.
9.40 (S) AVRO-thema 'Stemmen van
eleer', deel 7. 10.00 (S) Beethoven-
Concert door het Gewandhaus Orkest.
12.00 (S) Pistache in de zomer. (14.00
Nws.) 14.30 (S) Muziek uit Spanje. 16.00
(S) 't Is historisch. 16.20 (S) 25-Jarig be
staan van het Europ. Muziek-festival
voor de jeugd te Neerpelt (Belgie.) 16.45
AVRO's Radiojourn.