'Daling tot
135.000
werklozen
mo
gelijk
FRAUDE-MAP ONTHULDE ALLES
School Boveiismikle
zal worden gesloopt
Prijsvraag nieuw Kamergebouw
Brandstichters
kwamen bijna
zelf in vuur om
Jongen (17)
vermoord bij
babysitten
Werkgevers ontvouwen bezuinigingsplan tot 1981
W
DUIZENDEN
DIEREN OP
ZWARTE
LIJST
"Wij zitten met de brokken
ARCHITECTEN ZULLEN ZUINIG MOETEN ZIJN
WOENSDAG 13 JULI 1977
PAGINA 7
UTRECHT - ,Zijn spaarzin was
meelijwekkend en ziekelijk. Hij
wist niet eens van de goede din
gen van het leven te genieten en
liet vrouw en kinderen meedelen
in een overdreven zuinigheid".
Deze typering gaf officier van justi
tie mr. AHerstel gisteren voor de
rechtbank in Utrecht van de
Utrechter J. van der G., die als
boekhouder bij een Zeister wege
nbouwbedrijf in vijf jaar ruim
288.000 gu I den a chterover drukte.
V iet geld belegde hij onder meer in
spaarbrieven en onroerend goed
zodat de kapitaalkrachtige boek
houder de totale schade van zo'n
half miljoen met zijn ex-
werkgever soepel kon regelen en
toen nog bijna twee ton overhield
Om die reden leek het mr. Herstel
niet redelijk alleen een geldboete
te eisen, ondanks de gevolgen die
hij vreesde van gevangenisstraf
voorde toch al belabberde psychi
sche toestand van de verdachte.
Uiteindelijk vroeg de officier om
een geldboete van4.00Ö gulden en
een gevangenisstraf van zeven
maanden, waarvan vier maaji-
den voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar.
Het geknoei van Van der G. kwam
begin vorig jaar aan het licht toen
hij in het ziekenhuis belandde met
levensgevaarlijke verwondingen
na een auto-ongeluk. De plaats-
vervangende boekhouder bij het
aannemingsbedrijf stuitte op een
dossier met het etiket fraude
map" Onder die rubriek was een
groot aantal aantekeningen on
dergebracht, die nauwgezet ver
slag deden van Van der G's ver
duisteringen.
De belangrijkste vorm van zijn
privé-kapitaal was de kas,
waaruit hij contant geld opnam
zonder het te boeken. Kleinere be
dragen kwamen onder meer van
het vakantiegeld voor de wege
nbouw dat soms gedeeltelijk werd
uitbetaald. Volgens Van der G.
zelf was het allemaal mogelijk
door het onvoorwaardelijk ver
trouwen, dat hij genoot en door de
administratieve constructie van
het bedrijf waardoor de boek
houder zelf aan alle touwtjes trok.
Zijn raadsman mr. A. Schellert
wees ook met een beschuldigende
tantskan-
toor Moret en Limpberg uil
Utrecht, dat in alle jaren de boe
ken van hel bedrijf controleerde.
Hij zei dal door het uitblijven van
enig fatsoenlijke controle door de
accountants een gelegenheid
werd geschapen die de dief maak-
Het verwonderde de raad.
bijvoorbeeld nooit eer
trole was gemaakt en dat. ni
iets was gezegd over de adrn.
stratieve opzet die alle vera
woordelijkheid voor de boekh
ding in de hand van Van der
legde.
n,dat
DEN HAAG - De werkgevers zeggen de werkloosheid in
1981 tot 135.000 personen omlaag te kunnen brengen.
Dat is ongeveer 50.000 minder dan waar kabinetsforma
teur Den Uyl met zijn onlangs gepubliceerde plannen op
uit kan komen.
Maar de werkgevers vragen dan
ook een veel groter offer dan Den
Uyl om werkloosheid en inflatie
omlaag te schroeven.
Uit een gisteren gepubliceerd stuk
blijkt dat de ondernemers op de
uitgaven voor het rijk en de sociale
zekerheid nog 9,5 a 10 miljard extra
willen bezuinigen. Dat bedrag moet
komen boven op de 4 miljard die
nog resteerd van het totaalpakket
van 8 miljard aan ombuigingen die
door het kabinet vorig jaar juni in
gang is gezet.
Ook willen de werkgevers dat de
loonkosten de eerste twee jaar 2
DEN HAAG - Zaterdag wordt een
zwarte dag voor liefhebbers van
exotische huisdieren. Ook de han
delaars in uitheemse diersoorten
krijgen het dan niet gemakkelijk,
want op die dag treedt een verbod
in werking op het houden en ver
handelen van zo'n tweeduizend
dieren. Op de zwarte lijst staan alle
soorten apen, alle katachtigen (be
halve de huiskat), alle schildpad
den en dit legioen wordt aangevuld
met ongeveer twaalfhonderd voge
lsoorten en enkele honderden rep
tielen en vissen.
De dieren op de lijst hebben maar
één ding gemeen: hun soort wordt 1]iet
bedreigd. Daarom heeft een ad
viescommissie van het ministerie
van CRM de lijst opgesteld. De
Staatscourant zal alle namen deze
week publiceren samen met het be
sluit uit de wet "bedreigde uit
heemse diersoorten" dat de handel
verbiedt.
Geen van deze "verboden" dieren
mag men in de toekomst nog "on
der zich hebben, te koop aanbie
den, verkopen of afleveren", zoals
de wet zegt. Overtreding van het
verbod levert straffen op tot drie
maanden hechtenis of tienduizend
gulden boete.
Eigenaars van een dier dat voor
komt op de lijst, hoeven dat overi
gens niet onmiddelijk weg te doen.
De nieuwe wetsbepaling slaat niet
op dieren die gekocht zijn vóór het
tijdstip van inwerkingtreding van
de bepaling. Maar CRM raadt eige
naars en houders wel aan dit bin
nen twee maanden te melden bij
het ministerie, omdat de eigenaar
later misschien moet aantonen dat
het eigendom van zijn dier stamt
van voor de nieuwe bepaling.
procent minder stijgen dan begin
dit jaar nog voor mogelijk werd ge
houden. De volgende twee jaar zal
die beperking één procent moeten
zijn.
Het vrij besteedbaar inkomen zou
dan jaarlijks toch nog met één pro
cent kunnen stijgen. Maar daar pro-
fiteren alleen de mensen van die
promotie maken, extra dienstjaren
krijgen en overwerken. Voor de
grote massa van de werknemers zit
er lang geen één procent inko
mensverbetering in. Zij zullen er
eerder op achteruitgaan.
De voorgestelde extra bezuiniging
is 6,5 a 7 miljard meer dan Den Uyl
zelf blijkens zijn tweede memoran
dum mogelijk acht. Hij schreef
daarin dat het.wellicht" noodzake
lijk zou zijn om boven op de reste
rende 4 miljard nog 3 miljard extra
te bezuinigen om het tekort van de
overheid in 1981 te beperken tot 5
procent van het nationaal inkomen.
Daarover is inmiddels een conflict
met zijn eigen PvdA-fractie uitge
broken, waarover vandaag verder
gepraat zal worden.
De 9,5 a 10 miljard extra die de
werkgevers willen bezuinigen
komt overeen met een verdere be
perking van de stijging van belas
tingen en sociale premies tot
maximaal 0,1 procent-punt van het
nationaal inkomen per jaar. Dat is
0,9 punt minder dan waar de rege
ring tot nog toe-en de PvdA nog
steeds-van uit gaat. Het is 0,5 a 0,6
punt minder dan wat Den Uyl met
zijn extra bezuiniging van 3 miljard
toelaatbaar acht.
Overigens zal de feitelijke "nul
lijn" van de werkgevers voor de col
lectieve uitgaven niet betekenen
dat die uitgaven de komende jaren
niet meer groeien. Zij willen alleen
de extra groei er uit halen. Van de
verwachte toename van het natio
naal inkomen zal de komende jaren
toch nog 70 miljard naar rijk en so
ciale zekerheid gaan.
De "nul-lijn" voor de collectieve
uitgaven en de "min-lijn" voor de
lonen zijn bedoeld om het bedrijfs
leven meer lucht te geven. Het aan-
loosheid i
deel van de lonen in de opbrengst er toe dat mi
van de bedrijven moet omlaag, zo- werk komen, waardoor minder aan
dat er meer overblijft voor winsten werkloosheids- en andere sociale
waarmee nieuwe investeringen uikeringen hoeft te worden opge-
kunnen worden gedaan. Met deze bracht.
nieuwe investeringen kan de pro- De werkgevers willen dat minstens
duktie vergroot worden. Dat leidt de helft van de zo bespaarde uitke-
extra bezuinigingen de werk-
ringen ("inverdjeneffect") wordt
teruggesluisd naar de burgers en
het bedrijfsleven. Dat moet in de
vorm van lastenverlaging. Zo kan
de koopkracht in stand blijven en
de ruimte voor nog meer bedrijvig
heid worden vergroot.
ASSEN - De raad van Smilde heeft
gisteravond zonder hoofdelijke
stemming het voorstel van B en W
aangenomen om de openbare la
gere school in Bovensmilde die
onlangs door Zuidmolukkers was
bezet, af te breken. Op de plaats
daarvan zal een hertenkampje
worden ingericht. Een door het
rijk aangeboden noodschoot, ge
bouwd naast de openbare bibliot
heek zal als vervanging dienen.
de Magnoliastraat. Er
versperringen opgeworpen
vijk
irden
De spanning in de Zuidmolukse
wijk wordt door de politie zwaarder
de politie gewogen dan de spanning ónder de
Nederlandse bevolking, meende A.
de partij Gemeentebe-
Zuidmoluks
deed niets.
Er was veel publieke belangstelling Clau:
voor deze raadsvergadering. Onge- langen,
veer 200 personen zaten op de pu- Meiden-Seinstra
blieke tribune, op de trappen, in de teerde dat
gangen en in de hal van het gemee- overgedaan
ntehuis. De op de burgemeester
geuite kritiek werd herhaaldelijk haar met de brokken,
door applaus of hoongelach onder- Burgemeester De Noord
der
(CHU) consta-
men in Den Haag is
tot de orde van de dag.
In Bovensmilde zit men volgens
De raad drong erop aan dat deze steund.
verhuizing als een tijdelijke wordt H. Klaren (PvdA meende dat Bo-
beschouwd. Binnen een jaar moe
ten B en W met plannen komen
voor een definitief schoolgebouw
elders in Bovensmilde.
Burgemeester P. de Noord kreeg
alle
kritiek van de hand. Als burgemee
ster en hoofd van de politie heeft hij
naar zijn zeggen in wezen weinig
over het optreden van de rijkspoli-
neemt. "Het is dieptreurig dat justi- tie in zijn gemeente te zeggen. Dat
beleid
tie niet meer maatregelen neemt'
Hij vroeg zich af of de burgemee- onder hoogste
veel kritiek te verduren toen aan de ster wel voldoénde heeft aange- heid van de minister
orde kwam het aarzelende politie- drongen op po 1 itieyer sterkingbepaald. Hij voegde
optreden tijdens de ongeregeldhe
den die zich op 5 en 6 juli i
dt door de politie zelf
•erantwoordelijk-
Justitie
toe dat
Volgens J. Hadders (VVD) was de door dat beleid de rust thans is her
politiebescherming aan alle bevol-
vensmilde hebben voorgedaan. Er kingsgroepen beloofd. De Neder-
rden door Zuidmolukkers
ten ingegooid van en er werd een
benzinebom gegooid in een woning
landse bevolking werd volgens
hem tijdens deze ongeregeldheden
gediscri
steld. Hij beloofde er bij de desbe
treffende instanties op aan te drin
gen dat het nieuwe politiebureau
niet in midden-Smilde maar in Bo
vensmilde zal worden gebouwd.
DEN HAAG-Een complot van president uit het dossier,
twee Haagse mannen en drie want hij had de materiële
door brandstich- schade veel te hoog aan de
ting de verzekering op te lich
ten heeft in de nacht van 2 op
3 juli vorig jaar geresulteerd
in een enorme uitslaande
brand in een woning aan de
Parallelweg en in een uitke
ring van 45 mille van de ver
zekering. Een anonieme tip
aan de politie bracht de mis
daad later aan het licht.
De twee mannelijke hoofdrol
spelers stonden gisteren voor
de Haagse rechtbank terecht:
Dick L., de 32-jarige bewoner
van het verbrande huis, en
zijn 48-jarige vriend ,,Óme
Henk". Zij hoorden gevange
nisstraffen tegen zich eisen
van respectievelijk twee en
vier jaar met aftrek.
Dick L. bekende dat hij zijn in
boedel op de eerste etage had
besprenkeld met benzine,
waarna hij met zijn tweede
vrouw Jannie zogenaamd
was gaan slapen op de tweede
etage. Zij hadden zich beiden
in pyjama gestoken om het
„echt" te laten lijken.
Door
Sybe Stamm
Het werd zó echt dat Dick en
Jannie bijna in de vlammen
omkwamen. Voor de recht
bank vertelde Dick gisteren
dat hij na het benzine spren
kelen volgens afspraak met
„ome Henk" de ramen van de
kamer open had gelaten en
het licht aan. „Ome Henk"
zou dan een brandbom naar
binnen gooien.
Inderdaad klonk na korte tijd
beneden een enorme plof.
Toen Dick eie uit hun kamer
kwamen, bulkten de met
vlammen vermengde rook
wolken al door het trapgat
naar boven. In hun haast om
naar het dak te vluchten
kwam Jannie te vallen. De
twee wisten zich maar terna
uwernood in veiligheid te
brengen: zwart van het roet
klommen zij via de daken
naar het huis van ome Henk,
vlak om de hoek in de Van
Bassenstraat.
Dick's eerste vrouw Annie Z.,
die eveneens in het huis aan
de Parallelweg woonde, had
zich met de drie kinder
voordien naar
geven. „Is het
beurd?", informeerde zij bij
aankomst, „Het zal zó gebeu
ren", antwoordde ome Henk.
Volgens zijn eigen vrouw
Dina ging hij toen naar buiten
en sloegen direct daarna de
vlammen uit Dicks woning.
„Ome Henk" ontkende voor de
rechtbank ten stelligste dat
hij de brandbom heeft ge
worpen. Wel gaf hij toe bij het
complot betrokken te zijn
geweest. Via bemiddeling
van hem of zijn vrouw was de
verzekering van de inboedel
tot stand gekomen, hij had
aan Dick de benzine geleverdj
had geholpen met het opma
ken van de valse inventaris
lijst voor de verzekering.
Hierop prijkten o.m. een
kleuren-tv en een collectie
kostbare porseleinen vazen.
Een luguber detail bleek ter zit
ting: het hele plan was ont
staan toen Dick en Jannie bij
ome Henk en Dina op bezoek
waren informeerden wie het
meisje was van wie zij in de
huiskamer een portret zagen.
Het was het dochtertje van
ome Henk en Dina. Zij was
omgekomen bij een brand
Ondanks het tragisch verlies
had ome Henk een slaatje uit
de brand geslagen, zo las de
verzekering opgegeve
„Aan een brand kan je heel ge
makkelijk veel geld verdie
nen", zou ome Henk volgens
de getuigen hebben gezegd.
Al weer volgens dick en diens
vrouwen zou ome Henk sinds
dit gesprek voortdurend
hebben aangedrongen om
een brandstichting op touw te
zetten en Dicks woning, Ome
Henk zou voor een feilloze
uitvoering zorgen. Hij had
een beloning van tien mille
bedongen.
Sindsdien was het complot elke
dag doorgepraat. Dina scha
kelde een verzekeringsagent
in. Annie sloot een brandver
zekering af voor vijftig mille.
Ome Henk maakte de inven
tarislijst in klad; Jannie
schreef hem over in 't net.
De brand zou in het weekeinde
door ome Henk worden aan
gestoken. Maar op 2 juli be
sloot men spontaan dat het
meteen moest gebeuren, om
dat een Surinamer die mid
dag de woorden „Brand Zap
pa" bij Dick op de deur had
gekrast, uit worde omdat hij
geen betaling ontving voor
geleverde heroïne. „Nou
wordt die Surinamer er op
aangezien", zou ome Henk
triomfantelijk hebben geroe
pen.
Bewenen
Officier van justitie mr. W. F.
Lubberink achtte zowel tegen
Dick als tegen ome Henk het
medeplegen van brandstich
ting bewezen en, eveneens in
beide gevallen, heling van
tien mille van de verzeke
ringsuitkering.
Hij eiste twee jaar gevangenis
straf tegen de verminderd
toerekeningsvatbare Dick en
vier jaar tegen ome Henk, die
hij in alle opzichten zag als de
plannenmaker en hoofd a-
der.
„Ik vind het onvoorstelbaar dat
iemand die zelf bij een brand
zijn eigen dochtertje verloor
en zijn vrouw ernstig gewond
'zag, ooit iets met brandstich
ting te maken wil hebben",
zei de officier,
ie Henk be- Advocaat mr. Spong bepleitte
og niet ge- een lagere straf voor Dick, die
ten tijde van de brandstich
ting een volkomen ontred
derde en aan heroïne ver
slaafde figuur was. Advocaat
mr. Schipper betoogde hierna
dat aan ome Henk hooguit
medeplichtigheid kan wor
den verweten, omdat het
gooien van de brandbom niet
is bewezen. Volgens mr.
Schipper is er ook geen en
kele reden om ome Henk
meer straf op te leggen dan
Dick. Vonnis 26 juli.
Brochure over
kerncentrales
DEN HAAG - Het ministerie van
Economische Zaken heeft een bro
chure „3500 mwe kerncentrales in
Nederland" samengesteld, waarin
staat hoe deze kerncentrales wer
ken en wat de risico's zijn. In de
brochure zijn de kernpunten aan
gegeven van een risico-analyse van
de splijtstofcyclus in Nederland,
samengesteld door de NV Samen
werkende Elektriciteits Produk-
tiebedrijven, de studie kerncentra
les en volksgezondheid van de Ge
zondheidsraad en het advies over
de veiligheidsaspecten van de
splijtstofcyclus in Nederland dooi
de Commissie Reactorveiligheid.
DEN HAAG - De uitbrei
ding en vernieuwing van de
gebouwen van de Tweede
Kamer zijn nog altijd niet
definitief.
Hoewel de prijsvraag voor
het beste ontwerp vandaag
van start is gegaan, is nog
steeds onzeker of er wel een
nieuw Kamergebouw komt.
De hoge bouwkosten - 80 tot
100 miljoen gulden - zijn er
de oorzaak van.
Eind vorig jaar heeft premier Den
Uyl nog een poging ondernomen
om de uitbreidingsplannen op de
lange baan te schuiven. Hij kreeg
daarvoor een nijdige veeg uit de
pan van Kamervoorzitter Vonde
ling. Sindsdien is er het stilzwijgen
over gedaan en de voorbereiding
gewoon doorgezet.
Maar nog altijd bestaan er grote -
voornamelijk financiéle - bezwaren
in regeringskringen tege:
nieuwbouwplannen van
Tweede Kamer. Men vindt de ge
kozen opzet overdadig kostbaar.
Minister Gruijters (Volkshuisves
ting) geeft de architecten die van
plan zijn mee te doen aan de prijs
vraag dan ook de stille wenk zuinig
aan te doen. "De zuinigheid van het
plan zal bij de jury een ernstig punt
van overweging zijn", zo laat hij
langs zijn neus weg weten.
Er zijn binnen het kabinet al ver
schillende keren stemmen opge
gaan van ministeries die vinden dat
de Tweede Kamer best een voor
beeld mag geven bij de bezuin
igingsoperatie. Dat was ook de ach
tergrond van de brief die premier
Den Uyl november vorig jaar aan
de Kamer schreef.
Voor de uitbreiding en vernieu
wing van het Kamergebouw zijn
de Tweede Kamer op het laatste mo
de ment niet doorgingen. In 1863 wa
ren er prachtige plannen gemaakt
voor de bouw van een „paleis" voor
de Kamer. Maar door geldgebrek
kwam er niets van terecht. Een
halve eeuw later herhaalde de ge
schiedenis zich. Beroemde archi
tecten als Berlage en Cuypers had
den hun ideeën al op papier. Maar
opnieuw was er geen geld voor.
Hoewel hetzelfde voor de derde
keer dreigt, staat sinds vandaag
toch de inschrijving voor de prijs
vraag onder architecten voor het
beste en goedkoopste ontwerp
open.
De Tweede Kamer stelt aan het
nieuwe Kamergebouw een in
drukwekkende rij eisen. Zo zal er
een gloednieuwe vergaderzaal
moeten komen die plaats kan bie-
de Kamermeerderheid vast. De
'balzaal', waar de Tweede Kamer
van oudsher bijeenkomt, is te klein.
De kamerleden zitten met z'n
drieën niet bepaald ruim in de
groene bankjes. Alle ministers en
staatssecretarissen kunnen al lang
niet meer tegelijk achter de rege-
nenhofcomplex krijgen kamerle
den, fracties, medewerkers en
personeel een zee van ruimte. Ein
delijk gaat een oude wens in vervul
ling: ieder kamerlid een eigen
werkkamer.
Daarnaast wil de Tweede Kamer
nngstafel. Vanaf de kleine tribune enkele douches, rustkamer:
kunnen de toeschouwers maar de tnmzaaltje en een crèche. Ook moet
helft
het ..veld"
nog altijd geen gelden uitgetrok- den aan 225 kamerleden. Want
ken. Officieel is het nog steeds de
bedoeling dat de eerste spa in 1981
de grond ip gaat.
bestaan nog altijd plannen op het
aantal kamerleden uit te breiden.
Dat er een nieuwe vergaderzaal
Het zou niet de eerste keer zijn als moet komen - ook als de uitbn
de nieuwbouwplannen van de ding achterwege blijft - staat voor
De architecten staan daarom voor
de taak een vergaderzaal te ont
werpen die ongeveer zeven keer zo
groot is. waar twee kamerleden in
een bankje kunnen zitten, waar een
regeringstafel komt die plaats biedt
aan minstens veertig bewindslie
den en waar voor 300 mensen plaats
is op de tribune.
Behalve een nieuwe vergaderzaal
komer er in het nieuwe Kamerge
bouw drie andere zalen, die be
stemd zijn voor commissieverga
deringen en hoorzittingen.
Vergeleken met het huidige Bin-
de kamerleden
„winkelstraatje" in het
bouw ondergebracht worden.
Uiteraard zal de Tweede Kamei
straks met de allermodernste mid
delen bewaakt worden. Het is d(
bedoeling dat er een „gesloten ver
keerscircuit" aangelegd wordt on
te voorkomen dat willekeurige be
zoekers tot in het hart van het Ka
mergebouw kunnen doordringen.
In of onder het Kamercomplex
dienen de architecten ook ruimte te
maken voor 300 parkeerplaatsen.
Die zijn vooral bestemd voor men
sen die de auto onder handbereik
moeten hebben. Het Binnenhof
wordt helmaal autovrij.
DEN BOSCH - Tijdens het babysit
ten is de 17-jarige Albert Tjoa gis
ternacht in Den Bosch vermoord.
De jongeman die in het huis van
zijn zus aan de Evert van Dijkstraat
op zijn neefje van een jaar paste,
werd door een onbekende met tien
messteken toegetakeld. Verschei
dene van die steken waren dode
lijk.
Over het motief tast de Bossche re
cherche in het duister. Van een fa
milievete is tijdens het onderzoek
niets gebleken. Men sluit niet uit
dat Albert het slachtoffer is gewor
den van een overval of een mislukte
inbraak. Er wordt uit het huis niets
vermist. De dader is waarschijnlijk
via de achterkant van het huis en de
tuin ontkomen.
Albert Tjoa werd gistermorgen
kwart over drie gevonden door zijn
zus en haar man, die thuiskwamen
van een feestje. Het lichaam van
Albert was ernstig verminkt en lag
op een matras in de logeerkamer
van de rijtjeswoning in de nieuw
bouwwijk Kruiskamp. Geen van de
buren heeft iets van het misdrijf
gemerkt. Het buurtonderzoek van
de politie heeft nauwelijks iets op
geleverd.
Albert Tjoa. was crimineel gezien,
geen bekende van de politie. En
kele rechercheurs kenden hem wel
als een veelbelovende voetballer
van Concordia SVD. De jongeman
zou gisteren jarig zijn geweest. Hij
zat nog op school en was de jongste
uit een gezin van zeven kinderen.
Albert werd in Indonesië geboren.
Hij stond bekend als een wat stille
jongen.
