Groot assortiment van
belang voor binnenstad
"Delft
Wevershuisjes handhaven zich tussen nieuwbouw
O O O
Ervaring Delft:
Tweede krantje over
Leidse binnenstad
ZES PANDEN AAN ORANJEGRACHT WORDEN
GERESTAUREERD
v.d. Water
ZATERDAG 9 JULI 1977
LEIDEN
De Delftse binnenstad is kleiner
van omvang en schaal dan 'de
Leidse. De stad heeft een veel ge
lijkmatiger ontwikkeling ge
kend.
Het is een redelijk welvarende
gemeente, iets kleiner dan Lei
den, die niét zijn bijna punt
gave monumentale binnenstad
honderdduizende bezoekers per
jaar trekt.
Daarnaast is Delft bekend door
de Technische Hogeschool.
Meest opmerkelijke aan het
Delftse centrum is wel het ont
breken van arote warenhuizen.
Het oude winkelcentrum be
staat uit een aaneenschakeling
van vrij kleine maar goed ver
zorgde winkels. Kenmerkend
voor Delft zijn de aardig inge
richte straten, die nooit groot
van omvang zijn.
Tegenwoordig bevindt zich
aansluitend aan het oude cen
trum een geheel nieuw gedeelte:
In de Vest. Daar hebben zich ook
een aantal grotere zaken geves
tigd. Bij de verdeling van de
winkelruimte is getracht het ge
brekkig Delftse assortiment aan
kleding en schoeisel aan te vul-
len. Bij sommigen leeft de vrees
dat er in Delft teveel winkels
zijn nu, omdat in een zuidelijke
nieuwbouwwijk al enige jaren
ook een niet onbelangrijk cen
trum gevestigd is: In de Hoven.
De huiaige vericeersfilisofie is
niet gericht op het autovrijma
ken van de binnenstad en het
aanleggen van voetgangersge
bieden, maar op het vinden van
een nieuw evenwicht. De auto
kan praktisch overal komen
maar moet zich aanpassen aan
het langzame verkeer. Op de
twee marktdagen zijn geen
doorbraken als in Leiden de ci-
tyring.
Wat het parkeren betreft: sinds
vijfjaar is er geen blauwe zone
meer. Er zijn geen parkeerpa-
sages in de binnenstad. Met
parkeermeters acht men een be
tere verdeling van de krappe
ruimte mogelijk tussen kort- en
langparkeerders. Het aantal
plaatsen is vergelijkbaar met
dat in Leiden (ruim driedui
zend), het aantal parkeerwach
ters niet (Delft 18, Leiden 8).
DELFT/LEIDEN - De verhoudin
gen in Leiden mogen dan verziekt
zijn volgens de voorzitter van de
Kamer van Koophandel, het is toch
nog niet zover dat de winkeliers er
's nachts met wast en kalk op uit
trekken. In Delft wel. Daar wordt
door boze middenstanders gekalkt:
"Reijnen moet op z'n donder heb
ben". Reijnen is een PvdA-
wethouder die verkeerszaken in
zijn portefeuille heeft, een Delftse
Waal zou je kunnen zeggen.
Waarom die woede? Net als in Lei
den over de bereikbaarheid van de
binnenstad en vooral het aantal
parkeerplaatsen. De gemeente zou
zich niet aan haar beloftes hebben
gehouden.
Delft is goed te vergelijken met
Leiden, blijkbaar ook wat de "pro
vinciaalse stadshetze" betreft tus
sen gemeentebestuur en winke
liers, zoals het dagblad Trouw het
omschreef.
Het is vreemd dat discussies over
de economische kracht van een
stad altijd weer gaan over het aantal
parkeerplaatsen. Delft heeft al iets
'meer onderzoek verricht dan Lei
den naar de positie van de stad in de
regio. Daaruit is te concluderen dat
veel meer factoren een rol spelen.
Er zijn overeenkomsten met de
Leidse situatie te ontdekken.
Gezelligheid
De moderne centra In de Bogaard
en In de Hoven (in een Delftse bui
tenwijk) blijken belangrijke con
currenten te zijn van de oude bin
nenstad.
Binnenstadsbezoekers noemden
op marktdagen, als delen van de
stad voor verkeer zijn afgesloten,
de gezelligheid als "bezoekmotief
Concludeerde men in een gemee
ntelijk onderzoek van 1968 dat bin
nenstadsbezoekers uit een regio
kwamen die het hele Westland be
sloeg en doorliep tot en met Zoe-
termeer, nu bleek die regio bepaald
minder omvangrijk.
Ook Leiden ondervindt concurren
tie van' nieuwe winkelcentra, maar
heeft weer een zaterdagmarkt die
erg veel publiek trekt. In het alge
meen kan ook van Leiden gezegd
worden dat de regio kleiner is ge
worden.
Motieven
Het levert een aardig beeld om een
aantal Delftse gegevens op een
rijtje te zetten. Motief om in In de
Bogaard te gaan winkelen is inder
daad de aanwezigheid van die (gra
tis) parkeerplaatsen, en inderdaad
komt het leeuwedeel van de bezoe-
Onder de titel "Vergeleken met..."
verschijnen deze zomer een aantal
artikelen over met Leiden verge
lijkbare steden. Hoe lost men daar
de binnenstadsproblemen op? Dit is
het eerste artikel.
kers daar per auto. Maar opvallend
is dat de binnensteden van Den
Haag en Rotterdam ieder evenveel
publdelft en de Delftse regio trek
ken als In de Bogaard. Die binnens
teden trekken dus publiek weg uit
de Delftse binnenstad terwijl die
winkelcentra toch bepaald niet be
ter te bereiken zijn. Motief om naar
Rotterdam, Den Haag en In de Bo
gaard te gaan: daar heeft men meer
keuze.
Verder blijkt men Rotterdam en
'Den Haag veel gezelliger te vinden
dan In de Bogaard. Het publiek dat
naar Delft trekt hecht ook zeer veel
waarde aan de gezelligheid van die
stad.
Een onderzoek onder winkelende
Delftenaren in In de Bogaard leert
dat er drie bezoekmotieven zijn: er
is een ruimere keuze in assorti
ment, er zijn meer winkels, en het is
er gemakkelijker parkeren. Opval
lend daarbij: 90% van de Delftena
ren komt heel doelbewust winke
len in In de Bogaard. Men komt er
voor kleding, schoeisel en levens
middelen. Juist wat kleding en
schoeisel betreft had Delft tot voor
kort (tot voor de opening van In de
Ve;ste) een duidelijke achterblij
vend assortiment! Het is de vraag of
In de Bogaard meer winkels heeft
dan de Delftse binnenstad, wat als
een bezoekmotief genoemd wordt;
het zal eerder zo zijn dat men in In
de Bogaard meer winkels dicht bij
elkaar vindt.
Concluderend: Delft wordt gezelli
ger gevonden dan alle andere win
kelcentra, maar moet het afleggen
tegen Den Haag en Rotterdam wat
betreft het beschikbaar assorti
ment. Terwijl daar verschil in be
reikbaarheid in het geheel geen rol
speelt. Dat is wel het geval bij In de
Bogaard waar men de gratis par
keerplaatsen op prijs stelt. Maar
ook bij de Bogaard speelt belang
rijk mee het beschikbaar assorti
ment.
Waarschuwing
Ook voor Leiden valt een dergelijk
beeld te schetsen. De leider van het
onderzoek dat momenteel in de
Leidse regio gehouden wordt
maakte aÜgelopen dinsdag gewag
van een harde concurrentiestrijd
tussen de binnensteden van Den
Haag, Leiden en Amsterdam.
Daarnaast is er de opkomende con
currentie van nieuwe centra (bij
voorbeeld Alphen).
Hetzelfde* stramien als Delft aan
gaat: felle concurrentie van twee
naburige grote steden waarbij niet
gewezen kan worden op betere be
reikbaarheid of meer parkeerplaat
sen.
Juist dat gegeven moet een aanwij
zing zijn dat men niet alles op de
bereikbaarheid moet gooien. Het
blijkt dat het assortiment een grote
rol speelt.
De Delftse ervaringen kunnen een
waarschuwing voor de Leidse win
keliers zijn. In een kortgeleden ge
publiceerd onderzoek van de Stich
ting Leidse Binnenstad (waarin
zich het bedrijfsleven georgani
seerd heeft) kwam naar voren dat er
in Leiden sprake is van "ontspecia-
lisering". Dat komt neer op een ver
schraling van het assortiment, een
teruglopend aantal speciaalzaken,
kortom een beperking van de keu
zemogelijkheden. In Delft bleek
steeds dat men naar andere centra
ging om meer keuze te hebben.
Zonder de parkeermoeilijkheden
weg te willen praten kan gezegd
worden dat hier een belangrijke
taak voor de winkeliers zelf ligt.
TOM MAAS
LEIDEN - De Projektgroep Bin
nenstad heeft een tweede voorlich-
tingskrantje uitgegeven dat de ko
mende dagen huis aan huis ver
spreid zal worden.
In het krantje wordt ingegaan op
het verschijnen van de nota "Be
richten uit de binnenstadswinkel"
die enige tijd geleden door de pro
jektgroep is gepubliceerd en de
daarop volgende vijf ontwikke-
lingsschetsen.
Aan de hand van een kaart Leiden
anno 1850 wordt duidelijk gemaakt
wat er in de loop van de tijd door
allerlei ingrepen veranderd is.
Aangekondigd wordt het ver
schijnen binnenkort van het eerste
deel van een verkeersplan voor
Leiden, het zogenaamde verkeers
circulatieplan. Dit deel zal een in
ventarisatie bevatten van het ver-
keersgebeuren. De mogelijke op
lossingen zullen worden aangege-
LEIDDEN - LPV "De Rijnklie-
vers" hield een wedvlucht vanaf
Orleans met 137 oude duiven. De
uitslag was: 1. P. v. Griensven, 2
Gebr. Hoogervorst, 3,4,6, Gebr.
Kok, 5,7,10 Zwaan den Oude, 8. M
Jongeleen, 9. J. v. Leyden.
Ook werd met 360 jonge duiven ge
vlogen vanaf Essen. De uitslag
daarvan was: 1. S.J. v. Goozen, 2,4,
J.C. Pracht, 3. P. v. Griensven, 5,6,8,
Gebr. Kok, 7. B. v. Mil, 9. A. Dubbe-
laar.
LEIDEN - De tomeloze nieuw-
bouwactiviteiten in het gebied tus
sen Herengracht en Zijlsingel heb
ben niet kunnen verhinderen dat
zes historische panden aan de
Oranjegracht zich hebben gehand
haafd in een conditie, die per pand
verschillend is. Dat zijn de panden
83 tot en met 91, die pal naast een
complex nieuw gebouwde huizen
staan.
Deze zg. wevershuisjes worden ge
restaureerd waar dat nodig is en dat
is in vijf van de zes gevallen zo. Het
zesde huis is al enkele jaren geleden
door de particuliere bewoner fraai
opgeknapt. Nummer 93 is particu
lier eigendom en zal ingrijpend
worden gerestaureerd; hetzelfde
ANTIEKE EN
STULKLOKKEN
Uw vakadres
Eigen ateliers
De betere kw^Jiteiten
in de voordeligste prijzen
v.d. WATER
geldt voor de overige huizen die
ondergebracht zijn bij de Stichting
tot bevordering van het Leidse
stadsherstel, meestal kortweg
Stichting Stadsherstel genoemd.
Na de restauratie zal de stichting de
huizen verkopen.
Voor de drie van de zes huizen mag
het een meevaller worden genoemd
dat ze alsnog een restauratiebeurt
zullen ondergaan en niet aan de
slopershamer ten prooi zijn geval
len. Dat laatste was nog niet zo lang
geleden namelijk wel de bedoeling.
Het college van B en W ging er in
1975 nog van uit dat de drie huizen
voor nieuwbouw zouden plaats
maken. Aandrang van raadsleden,
bewoners en de rijksdienst voor
monumentenzorg deed het college
van standpunt veranderen, temeer
daar enkele panden als monument
werden gekwalificeerd. jr?—
De zes overgebleven wevershuisjes s --r~- it» u> -o- -its
blijven dus gehandhaafd. De term
wevershuisjes duidt overigens niet Deze tekening laatzien de hujJe„ er straks uitzien. Defotofs boven geven een beeld van de huidige staat, die
op gemeenschappelijke arch.tec- gedeellelijk 2e»r vervallen
tonische kenmerken, maar geeft als
overeenkomst uitsluitend aan dat
er in elk huisje in vroeger tijden
door een wever werd gewerkt. Dat staan, maar van de daKen van ae L>e stichting Stadsherstel heeft de maakt, waaruit blijkt dat enkele
de huizen hard aan restauratie toe twee kleine pandjes is vrijwel niets Leiderdorpse architect Piet van der gevels drastisch worden gewijzigd
zijn, lijdt geen t mket steunbalken nreer over. Enkele stormen hebben Sterre aangetrokken voor de res- en het uiterlijk krijgen dat ze oor-
en stutten blijven ze nog overeind stevig huis gehouden. tauratie. Hij heeft een ontwerp ge- spronkelijk hadden.
Quarts - Horloges
De Aller Beste
EIGEN ATELIERS
Dat geldt in het bijzonder voor
nummer 93, het huis dat direct
grenst aan de nieuwbouw. Het
stompe dak wordt vervangen door
een klokgevelachtige, zoals het
huis op de hoek met de Groenes-
teeg al heeft (zie de foto van de te
kening). Hetzelfde geldt voor
nummer 85, het pand dat nu nog als
opslagruimte gebruikt wordt.
Tussen de nummers 85 en 93 staan
de sterkst vervallen kleine huisjes.
Zij staan aan weerszijden van de
Oosterpoort, waar nu niets meer
van te zien is, maar die in ere zal
worden hersteld. Vroeger was de
Oosterpoort de entree naar een
hofje van vier woningen.
De poort krijgt een eigen nummer,
89, en vormt straks de toegang tot
de twee overgebleven kleine huis
jes, die aan de straatzijde geen
voordeur krijgen. Terwijl de vier
andere huizen typische gezinswo
ningen zijn, kunnen de twee kleine
huizen bewoond worden door bij
voorbeeld twee samenwonende
mensen.
De gevels van de nummers 83 en 81
worden niet ingrijpend gewijzigd;
wel geldt voor het laatste huis dat
het aan een stevige opknapbeurt
toe is.
In hoeverre er ook binnen wijzigin
gen in de indeling van de woningen
worden aangebracht, staat nog te
bezien. "De indeling ontstaat pas
door het gesprek met de bewo
ners", zegt architect Van der Sterre.
"Maar de mensen die er komen
aanvaarden dat ze aan bepaalde
Ndingen vast zitten, omdat ze in een
monument gaan wonen".
Van der Sterre verwacht niet dat er
al op korte termijn met de restaura
tiewerkzaamheden zal worden be
gonnen. Het wachten is o.a. op de
officiële toezegg
ng van het rijk dat er subsidie zal
worden verstrekt. Vermoedelijk zal
de omringende nieuwbouw al vol
tooid zijn, voordat er met het res
taureren van de monumenten een
begin zal worden gemaakt.
In de Veste: woningen en winkels op'drie minuten van het oude centrum.
