Gemeenten doen
dringend beroep
op de regering
"Duivelse" Rietje was het brein
achter moord op haar man Cor
ceve
Geen oplossing visserij geschil
Grotere kans
op nonflirt
werkgevers-
werknemers
Officier van justitie eist 15 jaar tegen Vlissingse
Grote tekorten op onderwijs
'Geweld bij
gijzelings
acties van
regering
niet goed'
f CENTRALE)
VERWARMING
DINSDAG 21 JUNI 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
MIDDELBURG (SP) - "Iedereen
werd in haar handen een willoos
werktuig. Onder de dwingende
leiding van deze krachtige pers
oonlijkheid is deze moord op een
"dronken waterman" uitgebroed
en uiteindelijk uitgevoerd". Re
soluut wijst de Middelburgse of
ficier van justitie mr. A. P. Besier
de 38-jarige Rietje J. aan als de
onbetwiste hoofdfiguur in de
macabere moord op haar man
Cor (44).
Als hij vervolgens een eis van vijf
tien jaar cel neerlegt, wordt het de
vrouw, die er in de herfst van het
vorig jaar alles voor over had, om
haar man uit de weg te laten rui
men, teveel. De Vlissingse café
eigenaresse barst in tranen uit en
lijkt in niets meer op het duivelse
heerschap, dat er na een onwaar
schijnlijke reeks van lugubere
moordplannen- en pogingen, in
slaagde om de 49-jarige kelner
Frans van der K. zo ver te krijgen
Cor te doden.
Op 6 november voltrok Frans met
drie schoten op zorgvuldig uitge
kiende plaatsen het vonnis. De
gewillige schutter ("omdat ze me
op haar knieën smeekte het te
doen, heb ik het maar gedaan")
kreeg gisteren een eis van twaalf
jaar voorgezet. Tegen Rietjes
oudste zoon Jan (18) en tegen de
man met wie zij een verhouding
had gekregen, Rikus S (28), vor
derde mr. Besier 4.5 jaar cel. Bei
den waren ook bij diverse plan
nen betrokken geweest en had
den voor het latere moordwapen
gezorgd.
Door
Willem v.d. Kooij
Voor de moord op de dronken wa
terman, zoals de zaak door de po
litie en justitie wordt genoemd,
moet men terug na de nazomer
van 1976.
In café De Sport groeien spannin
gen als schipper Cor J. op de
hoogte komt van de relatie, die
zijn vrouw heeft met Rikus, die
altijd in het café te vinden is als J.
van huis is. Rietje, volgens de
psychiaters in enigszins vermin
derde mate toerekeningsvatbaar,
ziet maar één uitweg: Cor moet
dood.
De vrouw, die volgens dezelfde
specialisten is "begiftigd" met de
gave om mannen geheel binnen
haar sfeer te brengen, piekert
zich suf over de manier waarop
haar man moet worden "omge
legd". Eerst neemt ze Denny C. in
vertrouwen, een 23-jarige jongen
die haar als zijn moeder be
schouwt. Denny moet aan een
gaspistool zien te komen, waar
mee hij Cor moet verdoven.
Daarna moet hij dan snel te water
gelaten worden.
De jongen gaat voor de "lieve som"
van 1500 gulden akkoord ("ik
durfde beslist geen nee te zeg
gen"), maar slaagt er toch in on
der de kennelijke macht van Rie
tje uit te komen. Hij wendt een
blindedarmontsteking voor en
wordt daarvoor zelfs ten onrechte
geopereerd.
Proefschieten
Rietje gaat onverdroten voort. Sa
men met de inmiddels ingescha
kelde Rikus en zoon Jan speurt ze
in boeken naar geschikte
verdovings- en slaapmiddelen.
De vrouw, die tegen de politie
verklaarde dat ze van Rikus een
kind verwachtte (in de cel zou zij
een miskraam hebben gehad),
ziet ook daar van af en stuurt haar
twee trouwe volgelingen er op uit
om aan een vuurwapen te komen.
Nadat een eerste geweer wordt af
gekeurd (het proefschieten op
zolder verloopt niet tot Rietje's
tevredenheid), besluit het trio om
zoon Arie (17) voor het karretje4e
spannen. Arie, die later nog een
valse verklaring over de moord
aflegt, bedankt voor de „eer" als
hij met het wapen voor zijn sla
pende vader staat. Ook Jan ziet
op de valreep van de opdracht af.
"Toen dacht ik: ik doe het zelf. Het
was geen leven zo", vertelt Rietje
met een van tranen verstikte
stem. Een tweede geweer wordt
geschikt bevonden en Rietje
schakelt op 3 november een vol
gend "werktuig" in. Frans van de
K., kelner in het café en boezem
vriend van Cor. "Ik moest hem
dronken voeren. Je hoeft het niet
voor mij te doen, maar voor de
kinderen, zei ze steeds", herin
nert Frans, voorzien van een
lange straflijst, zich.
Pilsjes
Twee dagen achtereen schenkt
Frans zijn vriend vele pilsjes.
Telkens valt Cor daarna in slaap
op de bank in de kamer, waarop
Rietje al een zeiltje voor het bloed
heeft gelegd. Op vrijdagavond
verschijnt Rietje voor haar man.
Met Frans heeft ze aan de hand
van een tekening in een boek be
sproken waar ze moet schieten.
In het hart, op het voorhoofd en
in de slaap.
Cor ligt echter op zijn linkerzij,
waardoor ook Rietje niet tot het
moordenaarswerk komt: in het
boek stond alleen een pijltje bij
de linkerslaap, ze wist niet dat er
ook een rechterslaap was, vertelt
ze de rechtbank.
Sinister
"Jij moet het doen Frans. Alsje
blieft, help me", smeekt ze de
volgende ochtend. Weer gaat Van
de K. 's middags op stap met Cor
en weer valt deze rond zes uur in
diepe slaap op de bank. "Nu kan
het. Hij slaapt. Vlug", dringt Rie
tje nog eens aan. Enkele oge
nblikken later vuurt Frans drie
keer op zijn beste vriend. In de
slaap, het hart en het voorhoofd
"Maar, ik heb hem niet doodge
schoten. Dat was hij al", verklaart
Frans in deze zaak vol sinistere
wendingen. Zijn vinger wijst be
schuldigend naar Rikus, die pal
voor hem nog een schot zou heb
ben gelost. "Ik heb nergens van
geweten", houdt Rikus echter
stug vol. Het enige, dat hij vol
mondig toegeeft, is het wegvoe
ren van het lijk in een gehuurde
auto. Rikus, die op 5 november al
met Rietje trouwringen had ge
kocht, werpt het lichaam samen
met Frans in de Dordtse Kil. Tot
grote woede van Rietje, die op
perfectie uit is. De mannen had
den moeten doorrijden naar Rot
terdam, waar Cor werkte. De
boosheid van Rietje, die aanvan
kelijk zó overtuigd was van haar
veiligheid, dat ze een aangrij
pende grafkrans liet bezorgen bij
Cor's begrafenis, was terecht:
veertien dagen later werd het li
chaam van J. gevonden en nog
geen drie dagen later was de
moord op de dronken waterman
opgelost.
Teamwork
"Een afschuwelijke zaak", meent
mr. Besier, die van zijn requisi
toireen compleet boekwerk heeft
gemaakt. Alle vier verdachten
beschouwt hij als medeplegers
van de moord. "Er is duidelijk
sprake van intens teamwork. Elk
aandeel was van wezenlijk be
lang voor het uitvoeren van de
moord".
Dat ook zoon Jan zich tot de lugu
bere bezigheden had laten ver
leiden, voerde hij terug tot het feit
dat de jongen voor zijn moeder
had gekozen en daardoor een
gemakkelijke prooi voor haar
was geworden. "Liefde scheen
voor haar te betekenen: macht
uitoefenen. Ten koste van alles".
Vandaag is de zitting in Middelburg
voortgezet met de pleidooien.
"Plaatsvervangers
gegijzelden":
ADVERTENTIE
vakkundige montage
óok bouwpakketten
ombouw van ojie- naar gas c.v.
warmwatervoorziening
uitbreiding of wijziging van
bestaande installatie
40°o subsidie voor 65-plussers
en invalidfen op c.v. installatie s
Vraag GRATIS informatie en prijs
opgaaf per brief zonder postzegel
bij Cévé Lefden, Antw. nummer
713, Leiden of bel (071) 765500.
ÊT LEIDEN mr
Gerrit van der Veenstraat 59-65,
Leiden Zuid
Showroom geopend:
maandag t/m vrijdag 8.30-16 30 uur
k donderdagavond 19 00-21.00 uur. y
Zweedse wens:
'gedragscode'
voor militaire
waarnemers
DEN HAAG (SP) - Zweden streeft
naar een "gedragscode" voor de
behandeling van buitenlandse mi
litaire waarnemers die op grond
van de akkoorden van Helsinki
worden uitgenodigd om grote mili
taire oefeningen bij te wonen. De
ervaring heeft namelijk geleerd dat
alle waarnemers weliswaar uiterst
gastvrij worden onthaald, maar dat
de ene terugkeert met zinvolle en
nuttige informatie, omdat hij zich
vrij kon rondbewegen en met ie
dereen praten, terwijl een ander
volstrekt met lege handen terug
komt in Stockholm.
Dat vertelde Leif Leifland, topamb
tenaar van het Zweedse ministerie
van Buitenlandse Zaken, gisteren
in Den Haag na een informeel be
zoek aan Nederlandse collega's.
Het voorstel inzake deze gedrags
code hoopt Zweden samen met an
dere neutrale landen in te brengen
bij de "vervolg-conferentie" over
de Helsinki-akkoorden in Belgra
do. Ook streeft de Zweedse rege
ring nnar uitbreiding van het aantal
militaire oefeningen, waarvoor
waarnemers dienen te worden uit
genodigd. Nu geldt dat voor oefe
ningen met meer dan 25.000 man en
Zweden wil dit uitgebreid zien tot
oefeningen van bijvoorbeeld meer
dan 15.000 man.
ZWOLLE (ANP) - De regering
heeft er geen goed aan gedaan de
gijzelingsacties in Noord-Drente
met geweld te beëindigen. Dat
schrijft de "groep plaatsvervan
ging gegijzelden" in een open
brief aan de Tweede Kamer. Eén
van de ondertekenaars van de
brief is dr. J. P. Feddema uit
Noord wijk. De groep - ook actief
tijdens de Zuidmolukse acties -
verwijt de regering dat deze niet
gezocht heeft naar een oplossing
op langere termijn.
"Een verlossend woord is niet ge
sproken, en een gebaar is niet
gemaakt. Er is daarentegen hard
teruggeslagen, hetgeen de gevoe
lens van vernedering bij de
Zuidmolukkers in hoge mate
heeft versterkt", aldus de brief.
De groep uit Zwolle vindt dat de
regering de drie gijzelingsweken
had kunnen gebruiken om het
Nederlandse volk intensief voor
te lichten over de problemen van
de Zuidmolukkers. Daarmee zou
een klimaat geschapen zijn
waardoor de publieke opinie rijp
zou zijn geworden voor een com
promis.
"Is met de gewelddadige oplossing
niet een precedent geschapen
voor een nog ernstiger ondergra
ving van de rechtsorde"? zo vra
gen de schrijvers zich af.
Inmiddels is men verzeild geraakt
in de nasleep van de gijzelingen:
Tientallen kinderen op verschil
lende lagere scholen in Den
Bosch zijn gistermiddag door
hun ouders van school gehaald,
toen geruchten de ronde deden
dat Zuidmolukkers een school
hadden bezet. Er was echter niets
aan de hand. Vandaag zou het le
sprogramma normaal worden af
gewerkt.
In Bovensmilde is het extra deta
chement politie uit de christe
lijke lagere school teruggetrok
ken. Dit is gebeurd in overleg met
de Nederlanders in Bovensmilde
en de wijkraad van de Zuidmo
lukkers. Het detachement dat
daar vanaf het begin van de gijze
lingen gelegerd is geweest, is nu
verhuisd naar een leegstaande
lagere school in Smilde en blijft
daar totdat de plaatselijke politie
(10 man) is versterkt.
Uw Gas- of Energiebedrijf
(ook voor advies en documentatie)
LUXEMBURG (ANP) - Het Euro-
pese hof van Justitie in Luxemburg
zal morgen hoogstwaarschijnlijk
niet met een uitspraak komen in
zake het Nederlands-Ierse visserij
geschil. De Europese commissie,
het "dagelijks bestuur" van de EG
in Brussel, heeft gisteren, na over
leg met de nieuwe Ierse regering,
het hof verzocht de verdere behan
deling van het Nederlands-Ierse
visserijgeschil "een paar weken"
uit te stellen. Het verzoek hangt
samen met het optreden van de
nieuwe Ierse regering die, onder
leiding van premier Jack Lynch,
aan het bewind gekomen is na de
Ierse verkiezingen van vorige
week. Bij die verkiezingen be
haalde de Ierse "fianna fail '-partij
("strijders voor de vrijheid") een
grote overwinning.
Het opbrengen van een aantal Ne
derlandse vissersschepen door de
Ierse autoriteiten, een aantal weken
geleden, leidde tot de procedure bij
het Europese hof van Justitie. De
procedure was aanhangig gemaakt
door de Europese commissie, die
van mening was dat de Ieren, die
een voor andere landen "verboden
visserijzóne" hadden ingesteld, ge
handeld hadden in strijd met de
Europese verdragen. De Ieren wil
len niet dat schepen van meer dan
33 meter lengte en met een vermo
gen van meer dan 1100 pk, vissen in
een zóne rond Ierland die loopt tot
50 en hier en daar zelfs tot 100 mijl.
DEN HAAG (sp) - de onderwijstekorten vormen een van
de voornaamste oorzaken van niet-sluitende gemeente
begrotingen. Voor dit jaar heeft de raad voor de
gemeente-financiën een totaal-tekort van 300 miljoen
voor kleuter-, lager- en voortgezet onderwijs geraamd.
Door deze ontwikkeling komt het
voorzieningenpeil in vele gemeen
ten in de knel. Vandaar dat de Ver
eniging van Nederlandse Gemeen
ten de noodklok heeft geluid. Zij
heeft een dringend beroep gedaan
op de regering - en in het bijzonder
op minister Van Kemenade van
Onderwijs en Wetenschappen - de
rijksvergoedingen voor het onder
wijs, die zijn vastgesteld op een uit-
gavenpakket uit het verleden, dras
tisch te verhogen. De vereniging
heeft haar wensen neergelegd in
een boekje, met als titel "Onderwij-
suitkeringen, de regering aanhou
dend een zorg". Ook kabinetsfor
mateur Den Uyl en minister van
Binnenlandse Zaken De Gaay
Fortman kregen een exemplaar
aangeboden. Vanaf begin 1974
werkt een door de regerininge-
stelde commissie (de zogenaamde
commissie-Londo) aan voorstellen
tot verbetering van de onderwij-
suitkeringen. Haar voorstellen voor
een doorzichtiger systeem hebben
echter nog geen resultaat gehad.
Het bestuur van de VNG spreekt in
dit verband van een onbetamelijk
gedrag van de rijksoverheid.
Afspraken
Er moeten nu bij de kabinetsforma
tie harde afspraken worden ge
maakt over het opheffen van de on
derwijstekorten die de gemeente
besturen als een molensteen om de
hals hangen, aldus de VNG.
Het VNG heeft tevens een brief ge
stuurd aan formateur Den Uyl met
daarin het klemmende verzoek in
de komende regeringsperiode
haasl te maken met de reorganisa
tie van het binnenlands bestuur.
In de afgelopen kabinetsperiode is
de verouderde bestuursinrichting
van ons land niet aangepast aan de
eisen van deze tijd. Er zal nu, aldus
de VNG, een belangrijke impuls
moeten worden gegeven aan het
door het voormalige kabinet bele
den beginsel van decentralisatie.
De onzekerheid over de bestuur
lijke toekomst begint verlammend
te werken. De VNG vindt het voorts
gewenst dat het kabinet bij zijn
eerste optreden verklaart dat wijzi
gingen in de organisatie en het be
heer van de politie, de organissties
organisaties hulpverlening en de
verantwoordelijkheid voor de ge
zondheidszorg in tijd gelijk op zul
len lopen met de bijstelling van het
binnenlands bestuur.
Mini-provincie
In de brief wordt een aantal van 24
zogenaamde "mini-provincies",
voorgesteld door minister De Gaay
Fortman, verworpen. De VNG
komt uit op ongeveer eenzelfde
aantal provincies in de toekomst als
nu het geval is. Een kleine provin
cie kan een aan haar plannen coör
dinerende taak geen gestalte geven.
Verder wordt in de brief gevraagd
de nu vaak al vruchtbaar werkende
intergemeentelijke overlegorganen
een breder draagvlak te geven en
deze zeker niet voortijdig op te hef
fen. Ook wordt gevraagd bij het
herindelen van gemeenten de norm
van 10.000 inwoners niet klakke
loos te hanteren. Voor elke gemee
nte gelden immers andere situaties.
Zaken die de VNG door het toe
komstige kabinet ook behartigd wil
zien zijn:# finandiële mogelijkhe
den voor de stadsvernieuwing
(slechts een aantal gemeenten
krijgt voldoende financiële midde
len);# meer armslag voor de politie
op het lokale niveau (bij de thans
heersende aandacht voor criminali
teit en terreur wordt het "huis-
tuin-en-keukenwerk" - bijna nege
ntig procent van de dagelijkse rou
tine - over het hoofd gezien;# ge
meenten moeten in staat worden
gesteld een eigen welzijnsbeleid te
ARNHEMIDOETINCHEM (SP) - De elfjarige Daud Go Seng Guat (op de rechterstoelen zijn achtjarige
broertje Jonathan waren gistermiddag op hun school het middelpunt van feestvreugde. Aanleiding was de
toezegging van staatssecretaris Zeevalking van Justitie aan de Chinese mevrouw Go Sen Guat en haar drie
kinderen Helen, Daud en Jonathan te mogen blijven in Nederland. De leerlingen van de Van Dijkschool in
Doetinchemdie de koningin bestookt hadden met verzoeken hun vriendjes en vriendinnetje niet uit ons land te
zetten, vierdengetuige de foto, uitbundig feest toen het schoolhoofd R.van Laar kon vertellen dat de zaak goed zat.
DEN HAAG ANP) - De kans op
conflicten tussen werkgevers en
werknemers in de toekomst is
groter geworden. Inde confron
tatie tiLSsen de sociale partners
komen steeds meer controver
siële punten aan de orde.
Voorzitter Wim Kok van het
FNV, zegt dit in een interview,
opgenomen in het boek "Staken
is geen werk", dat de journalist
N. M. Beemsterboerredacteur
van het blad "Onderneming",
in opdracht van het VNO over
het stakingsconflict van fe
bruari heeft geschreven.
Voorzitter mr. C. van Veen van
het VNO zegt eveneens in dit
boek, het daarmee eens te zijn.
Hij zegt: "Ik geloofdat wij, de
werkgeversorganisatieste lang
te netjes over de vakbeweging
hebben gedacht en dat wij ons
meer open moeten gaan stellen
voor de realiteit". Van Veen ge
looft dat deze realiteit ook bij
heel veel ondernemers is door
gebroken. "Ze zijn in ieder geval
mentaal harder uit deze strijd te
voorschijn gekomen".
Van Wim Kok haalt de auteur
de uitspraak aan, dat niet is ge
staakt uit loyaliteit, maar dat
de werknemers echt wilden sta
ken en van voorzitter Van Veen
van het VNO de opmerking:
"Laten we elkaar niks wijsma
ken, we zijn bezig om de zoge
naamde verkregen rechten van
de een veilig te stellen ten koste
van de baan van de ander".
In "staken is geen werk" gaat
FNV-voorzitter Wim Kok uitge
breid in op de kans dat er in de
toekomst meer sociale conflicten
komen. Hij verklaart dat uit de
economische situatie. Daar valt
weinig meer "af te kopen", zegt
Kok.
Het beetje economische groei
dat er nog is, zal zo eerlijk moge
lijk moeten worden verdeeld en
het accent zal, juist ook door de
vakbeweging, meer en meer ge
legd worden op immateriële za
ken, zoals de zeggenschap over
de produktiemiddelen en de
spreiding van macht en ver
antwoordelijkheid.
De gesprekken over de arbeid
svoorwaarden zullen zich meer
en meer verleggen van mate
riële punten naar zaken, die in
het verlengde daarvan liggen,
zoals investeringen, arbeid
splaatsenovereenkomsten en de
verdeling van de arbeid. En dat
zijn allemaal zaken, die in feite
veel controversiëler zijn dan
loonsverhogingen. Aldus Wim
Kok.
