Diepe damzet
geeft remise
Schaak in vestzakformaat
Tweede eeuwfeest Nijverheid en
handel met een zegel herdacht
Kryptogram
Kom-er-ACHT-er
fe
t
ff
ff
n
f
'O
tt
n
ff
1
1
tt
t
t
Oplossing
vorige
puzzel
Kom er achter
ZATERDAG 28 MEI 1977
NEDERLAND - Het 200-jarig be
staan van de Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel
zal op 9 juni door de PTT worden
herdacht met de uitgifte van een
zegel van 55 cent. Op de zegel zal de
veelzijdigheid van 200 jaar activi
teiten van de Maatschappij symbo
lisch worden voorgesteld d ooi-
middel van een kaleidoscopisch
beeld. Kleuren: blauw, rose, violet
en grijswit.
Van de zegel zullen in totaal 7 mil
joen stuks worden aangemaakt,
bepaald niet veel, vooral als we be
denken dat de op 8 maart uitgege
ven Delftse-Bijbelzegel (ook van 55
cent) met een oplage van 10 miljoen
na nog geen twee maanden totaal
was uitverkocht.
De Maatschappij voor Nijverheid
en Handel is de oudste organisatie
op economisch gebied in Neder
land. Zij werd in 1777 opgericht als
"economische Tak van de Holland-
sche Maatschappij der Wetens
chappen". De Maatschappij streeft
vermeerdering van welvaart en
welzijn van het Nederlandse volk
na door de bevordering van nijver
heid, handel en ahdere activiteiten.
Tot dit doel hebben zich zo'n 9000
leden - 3000 ondernemingen en in
stellingen, alsmede 6000 personen
uit allerlei maatschappelijke secto
ren in de Maatschappij verenigd.
Door de Maatschappij zijn onder
meer opgericht het Koninklijk In
stituut voor de Tropen in Amster
dam, de Stichting Teleac en de In
dustriële Raad van Oceanologie,
waarin de Nederlandse offshore
industrie is gebundeld. Verder was
de Maatschappij o.m. betrokken bij
de oprichting van de Landbouw
hogeschool in Wageningen en de
Jaarbeurs in Utrecht.
EN VERDER - In België versche
nen de Europazegels op 9 mei, twee
stuks. Op de ene zegel (6.50 frank)
de afdamming van de Gileppe bij
Jalhay (oplage 10 miljoen); de an
dere zegel - 14 dr.. oplage 3 miljoen
- laat de IJzermonding bij Nieuw-
poort zien. Verder kwam op 16 mei
een zegel van 5 fr. (oplage 4 miljoen)
uit ter gelegenheid van het 50-jarig
bestaan van de Koninklijke Kring
Mars en Mercurius, een groep
reserve- en gepensioneerde officie
ren die meestal actief zijn in de za
kenwereld. Op de zegel het em
bleem van de kring.
In Denemarken bestaat de Lands-
foreningen Evnesvages, een ver
eniging waarin zich hoofdzakelijk
met half daaronder de wereldbol
op de dollar-zegels (oplagen 2 en
miljoen) waterdruppels die in e
trechter worden opgevangen.
ouders van geestelijk gehandicapte
kinderen hebben verenigd, 25 jaar.
Ter gelegenheid daarvan verscheen
op 24 maart een zegel van 1 kroon-
en 25 öre. Op de zegel een symboli
sche voorstelling: in de beschutting
van twee bladeren een moeder met
een kind.
Een serie van vier zegels die op 11
mei in Groot-Brittannië aan de lo
ketten verkrijgbaar werd gesteld
markeert het zilveren regeringsju
bileum van de Britse vorstin. De
zegels hebben waarden van 8V2
pence, 10p., lip. en 13 pence Over
eenkomstig ae zilveren-
jubileumserie uit 1935 is het ont
werp op de zegels opgebouwd rond
het portret van de koningin. Be
zijden dit protret de letters E. en R.
Naar aanleiding van de Watercon
ferentie van de Verenigde Naties
heeft de postadministratie van deze
organisatie op 22 april vier bijzon
dere zegels uitgegeven: 0.80 Zwit
serse frank, 1.10 Zw. fr., 13 dollar
cent en 25 dollarcent. Op de frank-
zegels (oplagen van beide zegels 1.7
miljoen) één grote waterdruppel
behalve de reeds genoemde Euro
pazegels heeft Zweden op 2 mei
nog twee emissies in roulatie ge
bracht. Om te beginnen een zegel
van 1.10 kroon die het 500-jarig be
staan van de universiteit van Upp
sala markeert. De zegel zit zowel in
boekjes (van tien stuks) als aan de
rol. Dan wordt met een postzege
lboekje (tien zegels, vijf motieven)
aandacht gevraagd voor Roslagen,
het kust- en eilandenlandschap ten
noorden van Stockholm. Dat ge
bied is door de liederen van de
dichter Evert Taube (1890-1976)
voor elke Zweed een levendig be
grip geworden. Op de zegels - alle
van 95 öre - van boven naar beden-
den: de dichter Taube aan de koffie
(groen), een meeuw boven woelig
water (blauw), dansende paren
(grijsgroen), een bootje op een meer
(blauw) en een boom met daarach
ter een ondergaande zon (rood).
HERO WIT
Van achttien tot tweeëntwintig mei
is in 's Hertogenbosch het tiende
Blindendamkampioenschap van
Nederland gehouden.
De spelers bij dit kampioenschap
zijn geen „blinddammers", zoals zo
velen denken. In het blinddammen
moet men spelen zonder bord en
schijven, waarbij dan alleen de no
tatie vermeld wordt aan de blind-
spelers. In gedachten ziet men dan
de stelling voor zich.
Bij het dammen voor blinden
wordt gebruik gemaakt van een
bord, waar de vakken waarop de
schijven staan, zijn uitgehold, zodat
bij het aanraken der schijven niets
verschoven kan worden. De zwarte
schijven zijn voorzien van een klein
ijzeren bol puntje. Met de handen
voelen de dammers de stellingen.
De spelers zitten naast elkaar aan
twee borden, en de secondant geeft
de zetten door.
De grote favoriet is de titelverdedi
ger W. J. Elsendoorn (Utrecht). Uit
onze omgeving doet natuurlijk Ne-
lis Caffa weer mee, die in het eerste
tiental van D.C. Den Haag zit. Caffa
won de titel, naar ik meen, al zo'n
vier of vijf maal, maar de laatste ja
ren is de scherpte een beetje van
zijn spel af.
In 1972 speelde Caffa een ere-
wedstrijd tegen de toenmalige we
reldkampioen Ton Sijbrands. De
partij werd remise doordat Sij
brands een zeer diepe damzet nam,
die echter remise zou geven:
12 3 4
5
s
;,J
O
g
Wi
J
m
J >.i O i-,
fel
Een fraaie, schijnbaar winnende
combinatie. Maar Caffa ziet een
schitterende tegen-combinatie: 7.
5-10, 8. 4:38 (op 4:33 volgt 8-12
etc.), 8. ...21-27,9.38:21 26:17, 10.
37:26 8-12,11.7:18 13:22 en de over
blijvende zes-om-zes stelling is al
tijd remise.
Van het Nederlands jeugdkam
pioenschap 1977 heb ik nog een
paar partijen ontvangen. Een partij
is van Hans Vermin, die in Wasse
naar damt en de ander is de partij
waarin de mooiste slagzet van het
toernooi verborgen zit.
I a
_.:.j s
1 Q
'7! ,:J fe4 fe/;
..Q fel
J fe* *3 s:3 f'
In de diagramstelling kon Sij
brands door 37-31 26:37 en 17:26
een schijf winnen. Hij liet dit ach
terwege, daar hij een mogelijkheid
meende te zien, die hij eleganter
achtte. 1. 40-34?? 7-11, 2. 49-44
11:31, 3. 28-22 18:27, 4. 33-29 24:33,
5. 38:7 27:29, 6. 30-24 19:30, 7. 35:4!!
Uitslag 1-1. .32-28 16-21, 11. 31-26 21-27, 12.
1. 32-28 18-22, 2. 37-32 12-18, 3. '37-32 11-16, 13. 32:21 16:27, 14.
34-29 7-12, 4. 41-37 1-7, 5. 48-41 44-40 5-10.15.50-44 9-14,16.40-34
18-23, 6. 28:19 14:34, 7. 40:29 10-14, 3-9, 17 44-40 14-19?? (zie diagram
8. 35-30 20-25, 9. 30-24 14-20, 10. II).
Een dubbele fout, want er zitten nu
twee damzetten in de stelling, die
beiden winnend zijn voor de wit-
speler. In de partij werd gespeeld:
18. 41-37 19:30. 19. 36-31 27:36, 20.
26-21 17:26.21.28:17 12:21,22.29-24
30:19. 23. 37-31 36:27, 24. 38-32
27:29, 25. 34:1 met gewonnen spel.
Waarschijnlijk door tijdnood liep
alles nog remise. De witspeler had
na 17 14-19 een andere dam
kunnen nemen, die net zo effectief
geweest zou zijn: 18.34-30 25:32,19.
33-29 19:30, 20. 29-23 18:29, 21.
40-34 29:40, 22. 45:5!!
Vermin-Schippers
Uitslag 2-0.
1. 34-30 18-22, 2. 32-28 12-18, 3.
37-32 7-12, 4. 41-37 1-7, 5. 46-41
20-25, 6. 30-24 19:30, 7. 35:24 14-20,
8. 33-29 22:33, 9. 39:28 18-22, 10.
38-33 10-14, 11. 42-38 16-21, 12.
31-26 11-16, 13. 48-42 14-19, 14.
40-35 19:30, 15.35:24 9-14,16. 45-40
4-10.17. 50-45 14-19, 18. 40-35 19:30
19. 35:24 10-14, 20. 44-40 14-19, 21.
40-35 19:30 22. 35:24 5-10, 23. 28-23
21-27 (Oef wat een blunder), 24.
32:21 16:27.25.23-1812:34,26.37-32
20:29. 27. 32:1!!
Een niet vlekkeloos gespeeld par
tijtje. Beide spelers hadden nog
geen twintig minuten bedenktijd
genomen. Misschien is dat de ver
klaring voor de soms ondoorgron
delijke zetten.
JOOP BURGERHOUT.
A
'r
Het schaakjargon kent vele komi
sche woordspelingen. Vooral korte
partijen in grote internationale
toernooien hebben een aantal bijna
onverklaarbare „betitelingen" (ook
een schaak-aforisme) gekregen,
zoals „blitz-parfij", „kortsluiting",
„vestzakformaat", „miniatuur",
„storing", „halma-schaak" enz.
Omdat het weer enige maanden ge
leden is dat ik korte partijen publi
ceerde, krijgen de ijverige lezers (en
naspelers) van deze rubriek van
daag „de volle mep". - ook een uit
spraak van een vroegere grootmee
ster.
De vraag staat centraal hoe het
komt dat een sterke schaakspeler
zo snel een partij verliest. Er zijn
vele redenen op te noemen. In de
eerste plaat laten we de „huis- tuin
en keuken-schakers" buiten be
schouwing, want zij spelen voor de
vuistweg, denken met nat en spelen
uitsluitend voor hun genoegen.
Wanneer echter een meester of
grootmeester een snelle nederlaag
lijdt geeft men als oorzaak op o.a.:
abstractie, hoofdpijn, kiespijn, be
lastingschuld, vermoeidheid en
huiselijke zorgen (meestal 80%,
volgens insiders).
De meest aanneembare verklaring
gaf een bekend psycholoog die o.m.
zei: „Een mens is maar een mens,
kan niet alles vooruitzien, laat staan
alles vooruitberekenen!"
Schaakolympiade 1976
SPAANS
1. e2-e4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3.
Lfl-b5 Lf8-c5.
Ahaweer eens wat anders in
deze jachtende wereld! De zet is
overigens niet nieuw en kwajja
reeds voor in de achttiende eeuw!
4. c2-c3 H-f5?! 5. d2-d4 f5xe4 6.
Lb5xc6 e4xf3 7. Lc6xf3 e5xd4 8.
0-0! Pg8-f6 9. Tfl-el Lc5-e7 10.
Lcl-g5 c7-c6? 11. Lg5xl'6 g7xf6 12.
Lf3-h5+ Ke8-f8 13. Ddlxd4Th8-g8
14. Pbl-d2d7-d5 15. Tel-e2 Lc8-h3
16. -g3 Kf8-g7 17. Lh5-g4! Lh3xg4
18. Dd4xg4+ Kg7-h8.
Ziezo, denkt zwart, mijn monarch
staat veilig maar zijn huishoudelijk
personeel (zinsnede van de onver
getelijke Tartakower) is niet kos
mopolitisch 19. Dg4-e6 Tg8-g7
20. Tal-el Dd8-f8 21. Pd2-b3
Le7-d8 22. Pb3-d4 Tg7-e7 23.
De6-d6! en zwart gaf op (1-0).
Nog juist geen miniatuur, maar wel
een „blitz-partij"Zie voor het
woord „miniatuur" de grote Van
Dale en u bent met uw schaakstu
die weer helemaal bij, sprak eens
mijn leermeester!
Schaakolympiade 1976.
Wit: J. Feller (Luxemburg)
Zwart: Solmundasson (IJsland)
Caro-Kann
1. e2-e4 c7-c6 2. Pbl-c3 d7-d5 3.
Ddl-f3?!
Blijkbaar is de witspeler met in
terne moeilijkheden van huis ge
gaan!
3d5xe4 4. Pc3xe4 Pg8-f6 5.
Pe4xf6 g7xf6 6. Lfl-c4 Pb8-d7 7.
Df3-h5?
Krachteloos! Beter 7. Lb3 Pe5 8.
De4, omdat op 7. Pc5 volgt
8. L17: Kf7: 9. Dh54 enz.
7Pd7-o5 8. Lc4-b3 Dd8-a5'
Dreigt 9. Pd3+ met damewinst.
9. Dh5-h4 Th8-g8 10. f2-f4
I
i i
1
1 f!?!
1
1
w
S3
- 2
i
5
2
3
"f
2 f I
B
10Tgxg2ü 11. 14xe5Da5xe5+
12. Kel-fl Tg2-g4! 13. Dh4-f2
Tg4-f4 14. Pgl-f3 Lc8-h3+
Wit gaf op.
Een echte miniatuur.
Het volgend partijtje is uit de mee
stergreep van het Hoogoventoer
nooi van dit jaar.
Wit: R. Witt
Zwart: V. Kupreitschik
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. PC3 Lb4 4. e3 b6
5. Pge2 0-0 6. a3 Le7 7. Pf4 d6 8. Le2
c6 9. Lf3 e5 10. de5: de5: 11. Dd8:
Td8: 12. Pfe2 a5 13. Pg3 a4 14. Ldl
Le6 15. La4: Lc4: 16. Ldl Pa6 17.
Le2 Lb3 18. Pfl? Pb4 en wit gaf op.
Geen partij om over naar huis te
schrijven!
Kampioenschap van Boedapest
1977.
Wit: S Kun
Zwart: Gy.Koronghy
Pruisisch
I. e2-e4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3.
Lfl-c4 Pg8-f6 4. d2-d4 e5xd4 5.
e4-e5
Gebruikelijk is 5. 0-0 Pe4: 6. Tel
5. d7-d5 6. Lc4-b5 Pf6-e4 7.
Pf3xd4 Lf8-c5.
Mogelijk is 7. Ld7 8. Pb3 enz.
8. Pd4xc6?
Wit loopt in de val. De gehele va
riant is overigens al tientallen jaren
goed bekend. Geboden was de ro-
kade.
8Lc5xf2+! 9. Kel-fl b7xc6
Waarschijnlijk nog sterker dan de
door de theorie aanbevolen zet 9.
Dh4, wat eveneens goed is.
10. Lb5xc6+ Ke8-f8 11. Ddlxdö?
Omdat op 11. La8: La6+ volgt, was
II. De2 nog het enige geweest.
11Lc8-a6+ 12. c2-c4
La6xc4+j
Wit gaf op, omdat op 13.Dc4: zwart
met 13...Ddl+ de witte koning
mat zet. BISHOP
Soms zijn er situaties
lijkt dat de tegenspelers twee sla
gen in een kleur kunnen meene
men, maar de leider kan dit voor
komen door vroeg een hoge kaart in
te leggen, zodat de kleur bij de te
genpartij blokkeert.
AV
O 64 2
O 9 7 6 5
B 7 4 2
B 10 7 5 3
V 9 5
O 10 2
H 5 3
H 8
B 10 8 7 3
O V B 8 4 3
9 64 2
O.AH
O AH
A V 10 9 6
het Zuid gever, N-Z kwetsbaar.
Zuid speelde 3 SA en west kwam
uit met Sch 5. Op tafel werd de
vrouw gelegd, oost nam en speelde
weer schoppen. Zuid speelde nu KI
A en klaveren na. West won en in
casseerde drie schoppenslagen,
één down.
Dat zuid direct KI A speelde \vas
correct, want hij nam nu de kans
dat west de heer sec had. Zuid
maakte een fout in de eerste slag.
Als de schoppen 4-3 verdeeld zitten
is er geen probleem en zuid moet
dus rekening houden met een 5-2
verdeling. In dat geval kan zuid zijn
contract veilig stellen door in de
eerste slag Sch A te leggen. De
schoppen zijn dan geblokkeerd
tenzij west van H B 10 xx was uit
gekomen. Dat is echter zeer on
waarschijnlijk. daar met die com
binatie in de regel met de boer
wordt gestart.
H 52
O B 3
*<B 10 8
8 4 2
C10 8 <2 A B 9 7 6
<>A H V 10 9 8 7$ 542
+V6 2 H43
AHV53
^V43
O 6
A975
West gever, N-Z kwetsbaar.
Het contract was 4 Sch, te spelen
door zuid. West kwam uit met Ru A
en vond de goede voortzetting van
Ha 10.
U ziet wat er gebeurt als zuid de slag
naar zijn vrouw laat lopen. Hij kan
dan een klaversnit
komt dan aan slag en speelt harten
en zuid moet nog twee hartensla
gen verliezen en is één down.
Zuid voorzag dit echter en legde op
tafel de heer. Oost kon niet veel be
ter doen dan met de aas nemen en
harten naspelen. Zuid nam met de
vrouw en speelde Sch A en daarna
naar Sch B. Vervolgens werd KI B
gespeeld en west kwam met de
vrouw aan slag. West speelde nu
ruiten door zuid met de heer ge
troefd, waarna de tafel met Sch 10
aan slag werd gebracht. De klaver-
snit werd nu herhaald en toen die
kleur 3-3 vleek te zitten, kon op
zuid's vierde klaveren een harten
op tafel worden gecarteerd, waarna
zuid zijn laatste harten kon aftroe-
T. SCHIPPERHEYN
Kunt u de acht afwijkingen in bovenstaande tekeningen vinden?
De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
■2
3
f
/J/j
M.
5
7
s
y
'0
'3
•V
'5
iö
w
iO
m
'9
20
2/
'Mt
2i
25
2S
2b
2?
M
29
so
Si
HORIZONTAAL
1. De stier in deporceleinkast!
5. Hij is nog steeds koning, al
zou je het niet overal meer
zeggen.
8. Dat stomme gegeeuw voor
die winkel!
9. Hij loopt wel mee met de
auto of de partij.
11. Hij was het schatje van de
jeugd.
12. Het is lente als de resultaten
hiervan weer boven komen.
14. Als jij, Frans, en Ab omge
keerd met de muziek mee
lopen.
15. Wat een moeite, E, en wat
gek is hij die kwaadspreekt.
19. Niets doen en toch een op
geruimde entree hebben.
22, 't Is genoeg als ge hier niet
goed uitkijkt.
24. En maar pakken, hoe je het
ook bekijkt.
26. Geen ja en geen nee, maar
het pad er door nemen.
28. Iemand met materiaal voor
een doolhof op het ver
keerde pad brengen.
29. Zeer verstandig iets laten
zien.
30. Dat vind 'k gewaagd; sluit
er maar meer.
31. Der komt in die plaats 'n
chaos.
VERTIKAAL
1. Leeg is de rol van Uw
schrijfmachine.
2. 't Is niet toegestaan je haren
op te maken, want die bos
sen moeten zo blijven.
3. Er zit een kier in die centili
ter, een ronde.
4. Hebt U die pit ook al in de
keel gekregen?
5. Iemand voor een korte tijd
een huisvesting geven.
6. 't Is niet zo mooi een prik
van een nagel te krijgen.
7. Wat vervelend nu voor dat
insect.
10. Geen prijs, S, weer noppes.
13. In de gevangenis en in 't
noorden wonen ze.
14. We spreken ze, maar we
zwijgen er ook alle in.
16. Het staat tussen niet komen
als U er af moet blijven.
17. Had U geen succes bij dat
meisje?
18. Even dat busje voor Uw ge
zicht houden.
20. In de C.I.A. is teveel bedrij
vigheid.
21. De lijst van logés speelt ook
23. Weg met de eed, we zijn niet
meer zo volgzaam.
25. Ah, twee noten in Amerika.
27. Wat sneu, ge komt uit dit
geslacht?
28. Het televisiemastbos.
De eerste prijs van 10 werd toege
kend aan mej. G. C. Joh. Punt
Apollolaan 164, kamer 94 te Leiden.
De tweede prijs van f 7.50 werd
toegekend aan de heer J. v.d.
Hoonaard, Daniël Noteboomstraat
15 te Noordwijk. De twee prijzen
van 5 werden toegekend aan
mevr v.d. Ploeg, Hubrechtstraat 29
te Leiderdorp en aan Anke Ge
sman, Cederstraat 41 te Alphen aan
den Rijn.
Oplossingen met in de linkerbo
venhoek vermelding "Kruiswoord
raadsel", vöör donderdag zenden
aan Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1, Leiden.
loodjajej g
ubui ja^uq Subm do .iaisia[d
s>)ui[ ja(jiq>jueq do .iajfia g
.iaij-iod uba Mnoiu do doou>j g
OUISB3 UBA O Jdliai f
s>futj ueiu
A\nouua;ipaj do nmsqaisjaA g
jaijuii 'Z
jotjjod uba sep i
