Geen rijken, geen zieken, dan maar toeristen
V-
Een
Koreaan
kocht
voor
f150.000
een
ginseng-
wortel
en
dronk
hem op
Het geheim van
de échte
Je zie het steeds meer. In de etalages van drogis
ten en reformwinkels. In advertenties. In aanbie
dingen van postorderbedrijfjes. Het heet ginseng.
Een wonderbaarlijk middel voor gezondheid en
levenskracht, zeggen ze. Afkomstig uit het mys
terieuze Oosten, waar eeuwenoude wijsheid ver
borgen ligt.
Maar hoe serieus moet je nou ginseng nemen?
Wat is er over bewezen, en wat zijn maar praatjes?
Wij vezamelden er een aantal gegevens over, die
wij hier op een rijtje zetten.
Een Koreaan betaalde onlangs 150.000 gulden
voor een wilde ginseng-wortel. Een fors bedrag.
U vraagt zich natuurlijk af wat zo'n man bezielt.
Wat doet hij nou verder met die wortel? Op sterk
water zetten en er naar kijken? In een doosje
stoppen als een kostbaar relikwie? Niets van dat
alles. Hij kookt hem (dat is een mogelijkheid) een
half uur in water en drinkt die ,,thee" op. Punt uit.
Weg 150.000 gulden.
Ginseng-ogst in Zuid-Kófea.
Nou verwacht deze ginseng-
gebruiker natuurlijk wel iets van
die thee. Hij verwacht er eigenlijk
verschrikkelijk veel van, want aan
de geneeskrachtige ginsengwortel
worden een hele reeks gunstige
uitwerkingen toegeschreven. Van
ginseng voel je je fitter, zegt men. Je
wordt minder snel moe, bent min
der vatbaar voor ziektes en oudere
mensen blijven er langer actief
door. Ginseng, zegt men ook, voor
komt moeheid, hoofdpijn, depres
sie, geheugenverlies. Het is zowel
een opwekkend als een slaapmid
del. Enzovoort.
Gezond
Is dat niet prachtig?
In het Verre Oosten geloven ze er al
tweeduizend jaar lang in. In oude
Chinese geschriften wordt ginseng
genoemd als het belangrijkste
kruid om gezond te blijven. De
Chinezen betaalden in die tijd hun
dokter alleen maar als ze gezond
bleven. Ziek worden was zijn
schuld. Die gedachte leeft in het-
huidige China waarschijnlijk niet
meer, maar het geloof in ginseng is
nog net zo levend als tweeduizend
jaar terug. Het verbreidt zich zelfs.
Ook in onze contreien zijn steeds
meer ginsengaanhangers te vinden.
"Controle-zegel op de Koreaan
ginseng.
Boterham
Maar de meningen blijven ver
deeld. In het tv-programma Koning
Klant kwam een dokter verklaren,
dat je in plaats van ginseng net zo
goed een bruine boterham met een
beker melk kon nemen. Van een
andere arts weten wij echter dat hij
ginseng voorschrijft aan een ou
dere dame. Ook sportartsen
schijnen geïnteresseerd te zijn, in
het bijzonder natuurlijk in de sti
mulerende werking van ginseng.
Een ginseng-fabrikant maakt daar
nu weer reclame .mee: verspreidt
foto's van beroemde schaatsers die
(zegt hij) ginseng gebruiken, met
het verhaal van een enthousiaste
sportarts erbij.
Maar er zijn ook serieuzere berich
ten.
Proeven
De moderne Chinese geneeskunde'
gebruikt ginseng in de voor- en na
zorg van operatiepatienten. Russi
sche astronauten kregen ginseng
mee om infecties en stress te weren.
Een Russische professor heeft
muizen met en zonder hulp van
ginseng laten zwemmen. Met hiel
den ze het veel langer vol dan zon
der.
Een Finse geleerde heeft twee
groepen studenten ginseng laten
gebruiken, en een groep iets dat.
erop leek, maar het niet was. De
ginsengeters bleken beter in
handigheids- en intelligentietesten.
En dan weer de Russen die hebben
ook de invloed van ginseng op ar
beidsprestaties gemeten. Druk
werkcorrectoren konden met gin
seng 12 procent meer letters lezen
en ze maakten de helfl procent
minder fouten.
Gezwendeld
Omdat er zoveel moois aan ginseng
wordt toegeschreven, is er door de
jaren heen ook altijd mee gezwen
deld. Er werden andere wortelsoor
ten als ginseng verkocht. De ene
Nederlandse fabrikant beschuldigt
de andere ervan grote hoeveelhe
den tonicum aan derden te verko
pen, die het misschien wel heel
gterk verdund aan de man brengen.
Er zijn drankjes waar ginseng in zit,
maar hoeveel is vraag een, en of dat
dan nog helpt is vraag twee.
Controle
Er is een land dat erop let wat er met
rinseng gebeurt. Dat is Zuid-Korea.
Het controleert de teelt en de kwali
teit van de wortel. Alle ginseng die
het land uitgaat wordt voorzien can
een zegel met et oischrift „Inspec
ted by Office of Monopoly, Repu
blic of Korea".
Ginseng is voor Zuid-Korea net
zoiets als de wijnbouw voor Frank
rijk. Akkers met ginseng zien er
ook enigszins uit als wijngaarden:
lange rijen planten onder strooien
afdaken, om ze tegen regen,
sneeuw, vorst en direct zonlich te
beschermen. Ze nogen niet worden
gevoed met kunstmest, alleen met
dooie bladeren en oud gras.
Rood en wit
Korea maakt rode en witte ginseng.
Witte ginseng wordt geoogst na
vier of vijf jaar groeien, de rode na
zes jaar. De rode en witte wortel
worden allebei gedroogd, maar de
rode wordt eerst gestoomd.
Ginseng-fans zeggen dat de rode
wortels beter werken. Ze zijn in ie
der geval duurder en Korea expor
teert ze allemaal. In Nederland zijn
ze niet te koop, maar volgens het
Koreaanse Handelscentrum in
Amsterdam is er een importeur die
de rode hier naar toe wil halen.
De rode ginseng wordt gemaakt in
bedrijven van het Office of Mono
poly (in feite dus staatsbedrijven),
de witte bij prive-ondernemingen,
waar de produktie overigens wei-
weer wordt gecontroleerd.
Subsidie
Korea heeft grootse plannen met de
ginseng-handel. Er wordt op het
ogenblik 6 miljoen kilo per jaar ge
produceerd. Rond 1980 moet dat 15
miljoen zijn, dor betere teeltmet-
hodeni Regeringssubsidies moedi
gen de teelt aan.
Ginseng wordt als hele wortel ver
kocht, maar ook als stukken wortel,
extract, poeder, tabletten en capsu
les. Duitsland (de vierde belang
rijke afnemer van Korea) en Zwit
serland kopen wortels, waar ze zelf
produkten van maken (natuurlijk
zonder het Koreaanse zegel). De
Koreanen zelf maken er nog van al
les en nog wat van: thee, frisdrank,
jam, snoepjes, kip-in-blik mét gin
seng, haarwater, shampoo, huidlo
tion, creme, zeep, tandpasta, enz.
Ze hebben zelfs licenties om cog
nac en whiskey met ginseng te mo
gen maken. In de Koreaanse hoofd
stad Seoul is een bar, die niets
.anders dan ginseng-drankjes ver
koopt
Kuur
Ginseng is zo duur dat van de
Koreanen-zelf alleen de midden- en
toplaag het kunnen kopen. Volgens
directeur Chung van het Monopoly
Office zou elk zichzelf res
pecterend mens twee keer per
jaar een ginseng-kuur van een
maand moeten doen. Per kuur 600
gram gebruiken, anders heeft het
geen effect, zeg Chung. In Neder
land betaalden we onlangs 12
voor 60 gram ginseng. Dat wordt
dus 120 voor een kuur.
Goedkoop is het niet...En succes is
niet gegarandeerd, want bij som
mige mensen doet ginseng niets.
Zegt meneer Chung.
Revolver
Maar er zijn mensen die er bijna een
moord voor doen. Uit Amerika
komt het berich over een jonge
man, die met getrokken revolver
een apotheek binnenstape en daar
twee pakken ginseng eiste.
De ginseng-wortel heeft een bee
tje de vorm van een mens. Er wordt
wel eens gezegd dat dit feit er de
oorsprong van is dat men er myste
rieuze krachten aan toeschrijft.
Het Franse ministerie voor .toerisme is een
actie begonnen om met staatssubsidie
nieuw leven in te blazen aan de kuuroorden
waarvan het land er ongeveer honderd
heeft. Men wil de oude accommodatie van
deze plaatsen - waar vroeger de rijken van
Europa en de Franse koloniën genezing van
hun kwamen kwamen zoeken bij genees
krachtige bronnen - aanpassen aan de be
hoeften van het moderne toerisme.
Ze zouden een aantrekkingskracht kunnen
gaan uitoefenen op de niet-onbemiddelde
vakantieganger die rust en frisse lucht-
zoekt.
Renteloos
Er staat heel wat van die oude accommoda
tie renteloos in Frankrijk. Want afgezien van
het feit dat de tijden zijn veranderd en
daarmee de genoegens van de rijken, gelo
ven de gewone Fransen in het algemeen niet
meer zo sterk in de heilzame werking van
bronwateren. Vorig jaar lieten zich nog
500.000 Fransen in kuuroorden behandelen.
Vergeleken met de twee miljoen Duitsers en
anderhalf miljoen Italianen die dat in hun
eigen landen deden, is dit nog maar weinig.
Bijvoorbeeld Vichy
Plaatsen zoals bijvoorbeeld het eens be
roemde Vichy zitten daarmee. Vichy, met
zijn 34.000 inwoners, heeft als erfenis van
het kuur-tijdperk niet minder dan 167 ho
tels. Na Parijs, Nice en Lourdes staat het
daarmee zelfs landelijk op de vierde plaats
wat hotelruimte betreft. Al die hotels zijn in
de laatste tientallen jaren meer en meer on
gebruikt blijven staan en in verval geraakt.
Opgeknapt
Men is begonnen Vichy op toeristisch ge
bied leven in te blazen. Het casino is opge
knapt en uitgebreid met een modem restau
rant, een nachtclub en een theater. Er komt
deze zomer een opera en een muziekfestival.
Zoals gezegd, men mikt op de niet-
onbemiddelde toerist.
Reform
Er hangt hier een reform-sfeertje
amheen. Een van de fabrikanten
bijvoorbeeld zet „bio" op zijn fles
ginseng-tonicum. In puur-
natuurkringen zitje dan altijd goed
En dan zijn er de postorderbe
drijven, die aanbiedingen sturen
voor het genre dubieuze middel
tjes, dat mannen krachtig gespierd
maakt in hun slaap en vrouwen
grote borsten bezorgt. Daartussen
wordt ook ginseng aangeprezen,
met „wetenschappelijke be
wijzen", en foto's van Kissinger
en Mao, twee gebruikers.
„Wetenschappelijk bewijs"is ook
te vinden in de pocket „About Gin
seng" van dr. Stephen Fulder. lec
tor in de menselijke biologie aan 't
Chelsea College in Londen. Helaas
zet-ie er nergens bij waar hij al die
gegevens vandaan haalt. Hij geeft
weinig kritische, maar ook niet
overdreven enthousiaste informa
tie. Het boekje is vorig jaar uitge
komen en ook al in het Nederlands
vertaald. De titel hier: „Een boekje
open over ginseng". Uitgevers zijn
Helmond en Orion. Prijs 5,90.
Erkenning
Dezelfde Stephen Fulder heeft on
langs, onder de titel „Waardeloze
wortel, of subtiel medicijn?", ook in
de New Scientist over ginseng ge
schreven. Een soort korte inhoud
van zyn boek. Het feit, dat dit popu-
lairwetenschappelijke blad aan
dacht aan ginseng besteedt, wordt
hier in het westen als een zekere
erkenning gezien. Daarna is bij
voorbeeld in Nederlandse kranten
een stroom publikaties ipsgebars-
ten.
Postorderbedrijfjes prijzen de ginseng aan als natuurlijke wonderdoener.
