Podgorni stapt
uit Politbureau
Reden vertrek Podgorni nog onduidelijk
Links Frankrijk verdeeld
ondanks algemene staking
Dat was schrikken
aantLagoMaggiore.
Raadsels in Sowjet-Unie
Verdrag
Spanje-
Portugal
opnieuw
bekeken
Ontslag van
adjunct
hoofd
redacteur
Daily Mail
De Amro Bank.Voor reischeques,
buitenlands geld en reisverzekeringen.
PAGINA 11
MOSKOU (AFP/Reuter) - President Nikolai
Podgorni van de Sowjet-Unie is ontheven van
zijn lidmaatschap van het politbureau. Dit
meldde de Russische radio gisteren na afloop van
eendaagse zitting van het centrale partijcomité.
Podgorni, 74 is staatshoofd sedert 1965.
MADRID (Reuter) - President An
tonio Ramalho Eanes van Portugal
heeft gisteren in Madrid de gronds
lag gelegd voor een nieuw soort
Iberisch militaire samenwerking.
Generaal Eanes, ook hoofd van de
Portugese krijgsmacht, confe
reerde gisteren op zijn officiële be
zoek van vier dagen aan Spanje met
luitenant-generaal Manuel Gutier
rez Mellado, Spanjes eerste vice-
premier voor de defensie, over her
ziening van een pact van vóór de
Tweede Wereldoorlog dat beide
partijen sterk verouderd vinden.
Het verdrag, „Iberisch pact" gena
amd, is een verdrag van vriend
schap en wederzijdse non-agressie,
voornamelijk opgesteld om Spanje
en Portugal buiten een oorlog te
houden.
Het pact voorziet niet met zoveel
woorden in militaire hulp
een opstand tegen het
gezag plaatsheeft, maar wel in het
op de hoogte brengen van de an
dere partij wanneer een der partijen
van mening zou zijn dat de veilig
heid van het Iberisch schiereiland
wordt bedreigd.
Toen in april 1974 het rechtse be
wind in Portugal door een linkse
militaire beweging ten val werd ge
bracht, dacht geen der partijen aan
het in werking stellen van het pact,
hoewel het vier jaar tevoren was
vernieuwd.
Sinds 1974 hebben Spanje en Por
tugal zelfs geen gemeenschappe
lijke oefeningen gehouden.
Officiële kringen verklaarden dat
de besprekingen van gisteren de
eerste stap vormden op weg naar
vervanging van het pact. Een
Spaanse zegsman omschreef het
overleg als „zeer positief, zeer op
bouwend".
Hij zei dat hoewel de besprekingen
in eerste instantie gingen over bila
terale zaken, ook de NAVO ter
sprake is gekomen.
Portugal is lid van het bondgenoot
schap en de vraag of Spanje er zich
ook bij zou moeten aansluiten
brandt nu onder de Spaanse leger
leiders.
Concorde mag nog
steeds niet in
New York landen
NEW YORK (Reuter) - Een hof van
beroep in New York heeft gisteren
het tijdelijk verbod op vluchten van
de supersonische Concorde op de
Newyorkse luchthaven Kennedy
verlengd tot 1 juni. Dan zal een be
roep worden behandeld dat het ge
zagsorgaan van de havens van New
York en New Jersey, waaronder de
luchthaven ressorteert, heeft inge
steld tegen een enkele dagen gele
den gedane uitspraak van een la
gere rechtbank die de Concorde
een proeftijd van 16 maanden heeft
toegestaan.
Zolang het hof van appèl geen uit
spraak heeft gedaan, blijft het oor
spronkelijke landingsverbod van
kracht. Air France wil op 20 juni
met haar diensten op New York be
ginnen. Om dit te kunnen moet zij
op 31 mei met proefvluchten star
ten. Dit kan echter volgens een
woordvoerder nog wel een paar da
gen worden opgeschoven.
Het bericht van radio Moskou luid
de: "De voltallige vergadering van
het centrale comité van de commu
nistische partij van de Sowjet-Unie
heeft vandaag kameraad Podgorni
ontslag verleend als lid van het po
litieke bureau van de communisti
sche partij."
Op de voltallige vergadering van
het centrale comité waarop Pod
gorni werd ontslagen, is kennis ge
nomen van een rapport over een
nieuwe ontwerp-grondwet voor de
sowjet-Unie van de hand van partij
leider Leonid Brezjnjew.
Waarom Podgorni uit het politieke
bureau is gezet, is niet bekend.
Desgevraagd veronderstelde de
Sowjetrussische gedelegeerde bij
de Verenigde Naties. Oleg Troia-
nowski.dat vanwege de leeftijd van
de president was. Deze mogelijk
heid werd ook geopperd door Sow
jetrussische journalisten die bij de
Verenigde Naties zijn geaccredi
teerd
Derde man
Sinds het midden van de jaren zes
tig gold Podgorni als de derde man
in het regeringsdriemanschap in
het Kremlin, naast partijleider
Brezjnjew en premier Alexei Kosi-
gin.
Moskou werd door de bekendma
king over Podgorni's verwijdering
uit het politieke bureau verrast. De
president keerde pas twee maan
den geleden terug van een reis naar
Afrika tijdens welke hij probeerde
sterkere banden aan te knopen met
zwarte landen in ontwikkeling.
Het sowjetrussische persbureau
Tass maakte dinsdag voorts be
kend dat Konstantin Katoesjew. de
hoge functionaris in het Kremlin
die de betrekkingen met aan de re
gering zijnde communistische par
tijen elders in de wereld regelt, van
zijn functie als secretaris van het
centrale comité is ontheven.
Het triumviraat Brezjnjew, Kosi-
gin, Podgorni kwam aan de macht
in het Kremlin na de val in oktober
1964 van Nikita Chroesjtsjow.
Veranderingen
In zijn rapport over een nieuwe
grondwet heeft Brezjnjew gezegd
dat zij nodig was door de "grote
veranderingen die zich in veertig
jaar in ons land hebben voltrok
ken". Hij legde de nadruk op de
economische wijzigingen en zei:
"De internationale situatie van de
Sowjet-Unie is aanzienlijk veran
derd en haar omsingeling door het
kapitalisme heeft een einde geno
men. Het grondwetsontwerp zal
van grote betekenis zijn voor het
interne leven van de Sowjet-Unie
en voor de consolidering van de
krachten van socialisme, vrede en
vooruitgang in de wereld."
Politieke waarnemers verwachten
dat de nieuwe grondwet nog dit jaar
- dat van de 60ste verjaardag van de
Bolsjewistische revolutie - van
is in voorbereiding geweest sind:
1959, toen ex-premier Chroesjtsjov
verklaarde dat de grondwet vai
Stalin uit 1936 verouderd
MOSKOU (UPI) - De verwijde
ring van president Nikolai Pod
gorni van de Sowjet-Unie uit het
politieke bureau zou de eerste
stap kunnen blijken te zijn naar
de onvermijdelijke overdracht
van de macht door de bejaarde
leiders in het Kremlin.
In de officiële bekendmaking
stond niet meer dan dat het cen
trale comité van de communisti
sche partij „Nikolai Podgorni van
zijn functies als lid van het poli
tieke bureau heeft ontheven". De
gebruikelijke toevoeging „onder
dankzegging voor de vele en ge
wichtige diensten aan het land
bewezen", was weggelaten.
In diplomatieke boringen ziet
men het besluit als de eerste stap
naar pensionering van Podgorni.
Hij is 74 en daarmee de oudste
van het driemanschap dat de 258
miljoen Russen sinds twaalf jaar
regeert.
Of Podgorni vrijwillig heengaat,
wellicht vanwege minder goede
gezondheid, of zijn zetel in het
vijftien man sterke Politbureau
gedwongen heeft moet ontrui
men, is niet bekend.
De vraag of hij zijn grotendeels
ceremoniele functie als staats
hoofd behoudt, zou op 16 juni een
antwoord kunnen krijgen. Dan
houdt de Opperste Sowjet, 's
lands parlement, zijn eerstvolge
nde bijeenkomst.
Gelet op de leeftijd van de hoog
ste leiders van de Sowjet-Unie-
partijleider Brezjnjew is in de
cember 70 geworden en premier
Alexei Kosigin is 73 - is een ver
vanging aan het roer in de ko
mende jaren onvermijdelijk.
Uit Podgorni's pensionering - als
het dat is - zöu moeten te zijn af te
lezen wat Brezjnjews bedoelin
gen zijn ten aanzièn van de over
dracht van de macht aan een
nieuwe generatie van Sowjetlei-
ders.
Al verscheidene jaren wordt ge
speculeerd dat Brezjnjew zijn ei
gen positie wil consolideren door
naast de partijleiding de leiding
van de staat op zich te nemen.
Maar de partijsecretaris heeft de
laatste maanden zelf een allesbe
halve gezonde indruk gemaakt.
Zijn gelaat is zichtbaar opgezwol
len en hij beweegt moeilijk tij
dens zijn optreden in het open
baar. Het zou een verrassing zijn
als hij ook nog eens de protocol
laire verplichtingen op zich zou
President Carter ontving gisteren prins Fahd van Saoedi-Arabië.
Er bestaat geen twijfel aan dat
Brezjnjew een dikke vinger in de
pap zal hebben bij de aanwijzing
van Podgorni's opvolger, zodat
hij de man die hem eens zou kun
nen opvolgen, een positie van
macht verschaft.
Diplomaten aarzelen met te spe
culeren over de vraag wat de
„machtsstrijd" - waarbij ook
twee leden van het centrale co
mité betrokken zijn, de ene
klaarblijkelijk teruggezet en de
Carter legt
nadruk op
bestaansrecht
van Israël
WASHINGTON (UPI) -
toast tijdens een diner in het Witte
Huis met de Saoedi-arabische prins
Fahd heeft president Carter giste
ren beklemtoond dat de Verenigde
Staten zich sterk hebben verbon
den aan "veiligheid en vreedzaam
bestaan van Israël". De Saoedi's
hebben dat goed begrepen. "Wij
leggen de nadruk op het belang van
een rechtvaardige duurzame vrede
in het Midden-Oosten, aldus Carter.
Carter sprak zijn waardering uit
voor de 'vele malen' dat Saoedi-
Arabië de Verenigde Staten zonder
ophef behulpzaam is geweest.
Fahd dankt Carter voor zijn 'realis-
tiche visie op de Palestijnse kwes
tie. Uw visie zal een impuls voor
vrede geven'. Volgens een verkla
ring van het Witte Huis hebben Car
ter en Fahd gesproken over "het
korte termijn-probleem van de Pa
lestijnse vertegenwoordiging bij
onderhandelingen en de kwestie
van een Palestijns thuisland in een
definitieve regeling". Volgens de
woordvoerder van het Witte Huis
bestaat geen overeenstemming
over de Palestijnse vertegenwoor
diging bij een hervatting van de
conferentie van Genève. De Ver
enigde Staten willen pas officieel
contact opnemen met de Pales-
tijnen als deze het bestaansrecht
van Israël erkennen. Saoedi-Arabië
vindt dat de PLO deelnemer aan de
conferentie moet zijn. De bespre
kingen tussen Carter en Fahd wor
den nog voortgezet.
andere bevorderd - zou kunnen
beteken.
„Het is niet zozeer het feit dat
Podgorni weggaat dat mij heeft
verrast", verklaarde een diplo
maat uit het Westen. „Wij ver
wachtten dat dit te zijner tijd ge
beuren zou, maar het tijdstip".
Podgorni, die in maart een veel
eisende reis van twee weken door
het zuiden van Afrika heeft ge
maakt, leek de laatste tijd in be
tere gezondheid te verkeren dan
Brezjnjew en Kosigin. Het feit dat
zijn verwijdering uit het politieke
bureau plaats had op dezelfde
bijeenkomst waarop het ontwerp
van de nieuwe Sowjetrussische
grondwet in laatste lezing werd
besproken, heeft geleid tot de
speculering dat er onenigheid
over de grondwet is geweest.
Wat de redenen ook zijn, Pod
gorni is uitgeteld en zijn vertrek
zou de weg kunnen banen voor
de voorhoede van een nieuwe ge
neratie.
Soares wil
niet praten
over program
LISSABON (Reuter) - De premier
van de socialistische minderheids
regering in Portugal, Mario Soares,
heeft gisteren geweigerd met de
twee andere niet-communistische
partijen te praten over een program
voor nationaal herstel.
Dit vertelde de leider van de rechts
van het centrum staande sociaal
democratische partij (SPD), dr. Sa
Carneiro, na een gesprek met de
premier. Soares had hem gezegd
dat het voorgestelde overleg "niet-
opportuun" was.
Vandaag spreekt de PSD-leider
wiens partij de op een na grootste
is, met prof. Diogo Freitas Do Ama-
ral, het hoofd van de conservatieve
centrum-democraten, die op de
derde plaats komen.
Het streven om tot een niet-
communistisch topoverleg te ko
men over de economische en fina
nciële moeilijkheden in Portugal,
kwam op gang toen president An
tonio Ramalho Eanes op de derde
jaardag van de revolutie van 25
april 1974 een beroep deed op de
partijen om de onderlinge geschil
len opzij te zetten en gezamenlijk
de nationale problemen aan te pak
ken.
Soares die nu tien maanden met
een minderheidskabinet regeert,
heeft herhaaldelik gesteld dat de
niet-communistische oppositiepar
tijen hem maar ten val moeten
brengen, als zij niet met zijn beleid
instemmen.
comité heeft het ontwerp goedge
keurd en publicatie voor openbaar
debat aanbevolen.
Het ontwerp gaat nu naar het presi-
politie-agenten, welke categorie
van de Franse beroepsbevolking
eigenlijk niet, deden gisteren mee
aan protest-demonstraties overal in
de opperste Sowjet. Het het land Frankrijk was verlamd
door een algemene staking die nu al
van historische betekenis wordt
genoemd: voor het eerst sinds 1964
riepen de belangrijkste vakbonden
gezamenlijk op het werk neer te
leggen. De communistische CGT
zowel als de sociaal-democratische
Force Ouvrièr en de bonden voor
hoger personeel. Het gehate
"plan-Barre", genoemd naar pre
mier Raymond Barre, had het on
derlinge wantrouwen weggeno
men. Barre lanceerde eind verleden
jaar een soberheidsprogramma om
de inflatie terug te dringen. Daarin
zijn loonsverhogingen verboden
die de stijging van de kosten van
levensonderhoud te boven gaan.
Opiniepeilingen tonen aan dat de
Fransen geen geloof hechten aan de
economische politiek van de rege
ring, en geven de linkse coalitie een
comfortabele voorsprong bij de
parlementsverkiezingen van maart
volgend jaar. Niemand gelooft
meer dat de ruzieënden regerings
partijen ervoor die tijd in slagen om
eensgezind de strijd tegen links op
te nemen.
Links heeft nu een grotere kans dan
ooit om het bewind c
Als de coalitie van communisten,
socialisten en links-radicalen er
tenminste in slaagt om niet de
zelfde fout te maken als de rege
ringscoalitie en hun meningsver
schillen aan de grote klok hangt.
Net als bij de regeringspartijen
dreigt nu ook in de oppositie de
economische politiek een twistap
pel te v/orden. Giscards onzekere
gaullistische partners zien niets in
het plan-Barre als een middel om
kiezers te trekken, terwijl bij de te
genpartij de socialisten niets willen
weten van de communistische
plannen met de Franse i
na een eventuele linkse
ning.
Grootscheepse nationalisaties,
snelle stijging van
loon met 35 procent, stijging
LONDEN (AFP) - De
adjunct-hoofdredacteur van
de Daily Mail, Stewart Ste
vens, heeft gisteren zijn ont
slag bekendgemaakt. Stevens
is de schrijver van het artikel
van vorige week donderdag
over smeergeldbetalingen
door de staatsautomobielfa-
briek Leyland in het buiten
land. Hij was daarbij groten
deels uitgegaan van een ver
valste brief die de directeur
van Leyland, Alex Park,
heette te hebben ontvangen
van de president van de Na
tional Enterprise Bdard, Lord
Ryder, voor 95 procent aan
deelhouder in Leyland.
Volgens de vervalste brief zou
de praktijk van de smeer
geldbetaling op regeringsni
veau zijn goedgekeurd en de
bijval hebben gekregen van de
nationale bank.
Premier James Callaghan
heeft gisteren een heftige aan
val op de Daily Mail gedaan.
„Deze zaak", zei hij, „heeft de
journalistiek omlaag gehaald
naar het laagste niveau dat ik
me sinds lange tijd herinner".
koopkracht van de salarissen met
zeventien procent (nu gemiddeld
vier procent per jaar) en de sociale
uitkeringen met 35 procent en ver
dubbeling van de vennootschaps
belasting zijn slechts een greep uit
de communistische plannen. Ze
publiceerden die kort voordat
Frangois Mitterrand, de leider van
de socialisten en mogelijk de toe
komstige president, vorige week op
de televisie en debat ging met pre
mier Barre.
Het debat was geen beste beurt
voor links: de communistische
plannen met de economie werden
de grond in geboord en Mitterrand
stond met de mond vol tanden, ver
rast omdat de communisten op ei
gen houtje plannen hadden gepu
bliceerd zonder de andere linkse
partners daarin te kennen.
Waarom hebben de communisten
Mitterrand die kool gestoofd? Vol
gens waarnemers wilden zij aanto
nen dat de socialisten in de linkse
coalitie niet de dienst uitmaken. En
dat de PCF de enige partij is die
zich het lot van de arbeidersklasse
aantrekt. In elk geval is er nu een
scheuring ontstaan in het linkse
front. Daar doet de eenheid bij de
algemene staking gisteren niets aan
af.
Kevers in kleur door Leif Lvne-
borg, 28.50. Muussault's Üitg.
B.V., Baarn.
Kleding en mode in kleur
1550-1760 door Ruth M. Green
29.50. Moussault's Uitg B.V..
Baarn.
Encyclopedie van de sociologie
door Prof. Dr. J.M.M. de Valk Pa
perback 19.50. Gebonden
J 25.- Uitg. Elsevier Nederland
B.V., A'dam.
De Story van Youth For Christ
door Jan van Capelleveen. Hans
Eschbach. Piet Halma. Sipke van
der Land en Jaap Zijlstra J 9.90.
Uitg. J.H. Kok B.V. Kampen.
ADVERTENTIE
AfschuwelijkHoe 't kwam weet
ik nu nog niet. At aar ik stond op die
steiger, keek door tn 'n kijker en zonder
enige aanleiding liet ik 'tn vallen,
pardoes in het zeater. Spiksplinter
nieuw was-ie. Snap je zeat er toen door
me heen ging?"
Nou en of. Daarom raden wij van
de Amro Bank altijd onze uitgebreide
reisverzekering aan. Voor een gering
bedrag bent u dan verzekerd tegen
verlies, diefstal en beschadiging van
bagage. En ook nog voor minstens
250 gulden contant geld. Bovendien
dekt diezelfde Amro reisverzekering
tegen de kosten van ziekte, ongeval
en wegens familie omstandigheden
naar huis moeten. En wat uw geld
betreft, raden wij u aan alleen buiten
lands geld mee te nemen voor de
éérste dagen en veilige Amro reis-
cheques voor de rest van uw vakantie.
Dat is een rustig idee. Dus wie
niet van schrikken houdt tijdens
z'n vakantie, die gaat eerst
even langs bij de Amro Bank.
*antie.
