Callaghan
dreigt te
Vertrekken
Bhoetto laat keuze
aan volk Pakistan
Degradatie wegens linkse opvatting
Weer botsingen
in roerig Rome
Concorde toch
ten dode
opgeschreven
Referendum over premierschap
Toenemend
geweld in
Baskenland
Young gaat toch
naar Johannesburg
ZATERDAG 14 MEI 197
BUITENLAND
Chef kabinet Spaatise premier:
MADRID (UPI) - Carmen Diez de
Rivera, chef van het kabinet van
premier Adolfo Suarez en hoogste
jjn functie als vrouw in de Spaanse
regering, heeft gisteren een lagere
functie gekregen vanwege haar
links georiënteerde politieke op
vattingen. Dit hebben regeringsk
ringen verklaard.
De 35-jarige mejuffrouw Diez werd
kort geleden lid van de socialisti
sche volkspartij, de op een na
grootste van de vele socialistische
bewegingen in Spanje. Het liberale
dagblad El Pais schreef dat haar
werkelijke politieke sympathieën
naar een nog linksere partij uitgin
gen.
Volgens genoemde kringen was
een van de redenen voor de degra
datie van Carmen dat de premier nu
kandidaat van het centrum is voor
de op 15 juni te houden algemene
verkiezingen en dat het voor hem
onmogelijk is een lid van een con
currerende partij als chef van zijn
kabinet te hebben.
De blonde, blauwogige Carmen,
bijgenaamd "de muze van de de
mocratisering", heeft Suarez her
haaldelijk in verlegenheid ge
bracht. De geestige, veel talen
sprekende en dikwijls zeer open
hartige mejuffrouw Diez kwam op
voor echtscheiding, geboorterege
ling en abortus die volgens de
Spaanse wet verboden zijn. Zij zei
dat de Spaanse vrouwen niet langer
onderdrukt kunnen worden omdat
zij de genëugten van de liefde heb
ben ontdekt.
Ook sprak zij een vernietigend oor
deel uit over het bewind in Chili en
was zij de eerste Spaanse regerings
functionaris die in het openbaar de
communistische partijleider San
tiago Carrillo - maanden voordat de
regering de partij legaliseerde - de
hand schudde. Deze handelwijzen
maaktenCarmen Diez tot een
doelwit van franquisten. Zij werd
herhaaldelijk met de dood be
dreigd en soms droeg zij een wapen
uit zelfverdediging.
Regeringskringen zeiden dat me
juffrouw Diez een functie als "as
sistente" van Suarez kreeg. Wat
haar taak precies zal zijn werd niet
meegedeeld. De beroepsdiplomaat
Alberto Aza zal haar opvolgen als
chef van het kabinet van Suares.
Carmen Diez had eerder te kennen
gegeven van plan te zijn tegen de
tijd van de verkiezingen uit de
openbare dienst te gaan.
UONDEN (UPI) - De Britse premier James Cal
laghan heeft gedreigd op te stappen vanwege het
toenemende rumoer rond de benoeming van zijn
schoonzoon tot ambassadeur in Washington, zo
hebben parlementaire kringen gisteren meege
deeld.
Callaghan zou dit tijdens een stor
machtige onofficiële bijeenkomst
van Labourleden hebben gedaan.
,,Als het Lagerhuis besluit dat dit
niet juist is. dan zij het zo. Maar ik
moet u nu zeggen dat andere con
sequenties kunnen volgen", zo
werd de premier geciteerd.
De parlementariërs van de La-
bourpartij vatten de opmerkingen
van Callaghan op als een dreige
ment om met zijn regering te ver
trekken en het land in een alge
mene verkiezing te storten die de
conservatieve oppositie vermoede
lijk weer aan de macht zou brengen.
De parlementaire storm ontstond
na de bekendmaking die aankwam
als een donderslag, dat Callaghan's
schoonzoon, de journalist
televisie-presentator Peter Jay (40)
was benoemd tot ambassadeur in
Washington als opvolger van de be
roepsdiplomaat sir Peter Rams-
botham (58).
De minister van buitenlandse za
ken. David Owen, die zelf pas 37
jaar is en een grote persoonlijke
vriend van Jay en zijn vrouw, zei bij
de bekendmaking woensdag dat al
leen hij verantwoordelijk is voor
het benoemingsbesluit. Maar par
lement en Britse kranten zeiden
vrijwel eenstemmig dat zij dit niet
geloofden. In het Lagerhuis klon
ken boze beschuldigingen zoals
..nepotisme" en „banen voor de
jongens" aan het adres van de pre-
Storm
Callaghan verdedigde de benoe
ming, betogend dat deze niets te
maken had met het feit dat Jay ge
trouwd is met zijn dochter Marga
ret. Maar volgens parlementaire
kringen explodeerde later op de
partijbijeenkomst een nog boos
aardiger storm die leidde tot zijn
bedekte argument tot aftreden.
De zaak werd nog aangewakkerd
door kennelijk geïnspireerde ver
halen in twee Londense avondbla
den waarin verzekerd werd dat de
werkelijke reden dat Ramsbothan
plaats moest maken voor Jay gele
gen was in het feit dat hij een „vre
selijk ouderwetse snob, duf en con
tactloos is".
Twee conservatieve parlementsle
den beschuldigden de premier
schriftelijk van het voeren van een
lastercampagne „die er alle teke
nen van draagt door de regering te
zijn geïnspireerd".
Regeringsfunctionarissen ontken
den dat de verhalen geïnspireerd
waren maar het conservatieve par
lementslid Peter Blaker zei dat zij
gebaseerd waren op een particu
liere informatie aan politieke ver
slaggevers door de perssecretaris
van Callaghan. Andere politieke
zegslieden zeiden dat daar in feite
de bron lag van de verhalen die ook
in bijna alle vrijdagochtendkranten
herhaald werden.
Callaghan antwoordde op de be
schuldiging van de „lastercampag
ne" met een verklaring dat Rams-
botham (in Washington) „zijn ambt
met distinctie vervuld had".
Minister Owen, die op het ogenblik
een officieel bezoek aan Saoedi-
Arabië bréngt, liet zijn ministerie
gistermiddag een verklaring uitge
ven waarin hij „zich schaarde" ach
ter het eerbewijs van Callaghan aan
het adres van Ramsbotham.
Ook wenste hij dat het ministerie
van buitenlandse zaken herhaalde
dat hij veel respect heeft voor Sir
Peter die de hele periode van drie
jaar in Washington zijn ambt met
distinctie vervulde. Hij wilde daar
aan toevoegen dat hij alle persoon
lijke aanvallen op overheidsdiena
ren. wat ook hun rang of positie is,
en die geen recht van verweer heb
ben, ten zeerste betreurt.
ISLAMABAD (Reuter/AFP) - Premier Zoelfikar Ali
Bhoetto van Pakistan heeft besloten de politieke crisis in
zijn land op te lossen met een referendum waarin het volk
zich moet uitspreken over de vraag of het zijn leiderschap ja
dan nee wenst.
Nederlander
verongelukt
DUSSELDORP (DPA)-Bij een bot
sing met een schoolbus is gisteren
bij Bocholt in West-Duitsland de
Nederlandse chauffeur van een
kleine vrachtauto omgekomen. Het
is de 43-jarige G. Kolenbrander uit
Dinxperloo.
Drieendertig kinderen werden ge
wond, deels ernstig.
De aanrijdingdie zeer hevig was
gebeurde in een bocht. De vracht
wagen sloeg verscheidene malen
over de kop. De schoolbus kwam te
gen een boom en stortte vervolgens
in een bermsloot.
De chauffeur van de bus werd
zwaar gewond.
- De Concorde mag in New
York landen. Een rechter heeft be
paald dat de luchthavenautoritei
ten van New York en New Jersey in
strijd met de grondwet handelden
toen ze het Brits-Franse superson
ische toestel verboden om het J. F.
Kennedy-vliegveld aan te doen,
terwijl de federale minister van
vervoer de Concorde een proefpe
riode had toegestaan.
De luchthavenautoriteiten vinden
dat het vliegtuig voor ontoelaatbare
geluidsoverlast zorgt. Air France en
British Airways hadden daarop een
proces aangespannen.
Na de uitspraak zijn de luchthave
nautoriteiten meteen in hoger be
roep gegaan. Ook milieu
actiegroepen in New York geven de
strijd tegen het supersonisch vlie
gen niet op. Het kan nog een maand
duren voor de eerste Concorde op
het Kennedy-vliegveld landt, de be
langrijkste Amerikaanse luchtha
ven voor de Noordatlantische rou
te. Zonder landingsrechten in New
York heeft de Concorde geen toe
komst, zo hebben Air France en
British Airwaysaltijd beweerd.
British Airways altijd beweerd.
New York nu voor of tegen Con
corde besluit, het Brits-Franse toe
stel is alscommercieel als commer
cieel ten dode opgeschreven". Dat
was, enige tijd voor de ontknoping,
het commentaar van directie-leden
van Aerospatiale in Toulouse, waar
het supersonische vliegtuig in
Frankrijk wordt gebouwd.
Bij dit staatsbedrijf wordt nu de
laatste Franse Concorde, de vijf
tiende, afgebouwd. Het is de laatste
in een serie van zestien waartoe de
Britse- en de Franse regering toe
stemming hebben gegeven. De
laatste wordt in Engeland ge
bouwd. Londen en Parijs zijn niet
van plan door te gaan met een toe
stel dat niemand wil kopen.
„Zelfs als New York ons laat lan
den. is dat een jaar te laat", ver
zuchtte een andere topman van Ae
rospatiale kort voordat de beslis
sing viel. Nu werken er nauwelijks
twintig man aan „Concorde-15",
tegen 1250 mensen aan het begin
van de jaren zeventig. Toen hadden
de Fransen en de Britten er nog ver
trouwen in.
Bezoekers in de montagehal wordt
gevraagd om niet met de arbeiders
te spreken over de slechte vooruit
zichten. „Dit is het laatste toestel
voor Toulouse en iedereen weet
dat", aldus Aerospatiale's publici-
teitsman Henri Detappie.
De eerste twee Concordes worden
gebruikt als „studievliegtuig". Air
France en British Airways hebben
er negen gekocht en voor vijf toe
stellen is nog geen koper gevonden.
Volgens de Nederlander D. Krook,
Concorde's promotor voor Europa,
kwamen de moeilijkheden „op een
erg moeilijk moment dat we niet
eerder konden voorzien". „De
brandstofprijzen zijn in de eerste
helft van de jaren zeventig vervier
voudigd", zegt Krook, „bovendien
werd het milieubeheer in die tijd
erg belangrijk".
Prestige
Prestige
maakt de controverse rond Cor-
corde dan zoveel hartstochten los,
vooral in Frankrijk? En waarom
werd de beslissing van New York
dan met zoveel spanning
afgewacht?"
„Het is nu een belangrijke
prestige-kwestie", is het standpunt
van Aerospatiale. Want het gaat
niet langer erom vijftig of honderd
Concordes te kunnen bouwen; die
hoop is allang opgegeven. Maar om
Air France en British Airways de
garantie te geven dat ze tenminste
door kunnen gaan met de exploita
tie van de supersonische vliegtech
niek.
„Dit symbool van Frans-Britse am
bities is door de Amerikanen op een
oneerlijke manier de grond inge
boord", is de mening van
Concorde-ingenieur Jean-Michel
Fourtanier al voordat New York de
knoop doorhakte. Hij geeft toe dat
je de Verenigde Staten niet hele
maal de schuld kunt geven van de
magere verkoopresultaten. Maar
volgens Fourtanier zouden de
Amerikanen nooit zoveel bezwaren
hebben gehad als ze zelf een su
personisch toestel hadden ge
bouwd.
Bij Aerospatiale voorspelt men ook
dat de Verenigde Staten de ko
mende jaren zelf een supersonisch
toestel op de markt zullen brengen,
twee maal zo groot als de Concorde.
„Als we daarin met Amerika zou
den samenwerken, moeten we in
die tussentijd toch alert blijven
aldus Fortanier, „over tien jaar is de
Concorde verouderd. Willen we bij
die samenwerking meetellen, dan
moeten op wetechnisch gebied
toch vooruit blijven zien".
Fourtanier staat aan het hoofd van
een Concorde-comite' Concorde-
comitToulouse, dat onlangs New
York wilde vermurwen met
15P.000 15.000 Hij heeft er al zijn
hoop op gevestigd dat Toulouse het
centrum blijft van de superson
ische techniek voor de burger
luchtvaart. Maar Londen en Parijs
hebben daar al meer dan zeven mil
jard gulden in ge/.nvesteerd. geïn
vesteerd. het ziet er niet naar uit dat
ze daarmee willen doorgaan.
MADRID (UPI) - In Spaans Bas
kenland heeft gisteren de stakings
golf zich uitgebreid en is het geweld
toegenomen naar aanleiding van
botsingen tussen betogers voor
amnestie voor politieke gevange
nen en de politie.
De 28-jarige "maoïst" Juan Erice
Erviti werd door een kogel in Pam
plona gedood. De kogel was afge
vuurd door een politieman tijdens
een linkse betoging, zo meldt het
persbureau Europa Press. Een jon
gen van 15 jaar werd door een rub
berkogel ernstig gewond en ook
een politieman liep ernstige ver
wondingen op
Donderdag verloor in San Sebas
tian al een demonstrant het leven.
Uit vakbondskringen is vernomen,
dat een kwart miljoen arbeiders in
staking is gegaan, uit protest tegen
het optreden van de politie en voor
d eeis, dat de regering van koning
Juan Carlos de nog resterende ge-
vangenzittende politieke gevange
nen vrijlaat.
Ongeveer dertig van hen zijn Bas-
ken, die beschuldigd of veroor
deeld zijn wegens politieke terreur.
Werd er donderdag nog maar
hoofdzakelijk gestaakt in Guipuz-
coa. gisteren breidde de staking
zich uit naar de andere drie Baski-
sche provincies Vooral het indus
triegebied van Bilbao werd getrof
fen. Ook scholen en winkels gingen
dicht. Auto's en bouwmaterialen
werden gebruikt om wegen te ver
sperren. Sommige versperringen
werden in brand gestoken.
Maar het centrum van de onrust
was de stad San Sebastian, bij de
Franse grens. Volgens het persbu
reau Europa Press wordt de situatie
daar hoe langer hoe slechter.
Bhoetto, die het parlement gisteren
inlichtte over zijn plan, zei dat een
referendum de enig juiste en eer
volle uitweg is uit de politieke
chaos.
Deze ontstond twee maanden gele
den na algemene verkiezingen die
Bhoetto won. Maar volgens de ver
bonden oppositiepartijen (PNA)
heeft Bhoetto's regeringspartij
(PPP) op grote schaal geknoeid.
De PNA ontketende en campagne
van burgerlijke ongehoorzaam
heid. Dit appel was het beginsein
tot een reeks bloedige ongere
geldheden waarbij in Lahore en
andere grote steden minstens 255
mensen om het leven kwamen. De
meest PNA-kopstukken zitten nu
gevangen, in de grote steden heerst
een klimaat van bijna-anarchie en
de Pakistaanse economie heeft
zware klappen gekregen
Deoppositie eist kamerontbinding,
het aftreden van Bhoetto en nieuwe
algemene verkiezingen.
In een emotionele toespraak tot het
parlement verklaarde Bhoetto dat
hij niet op deze eisen kan ingaan.
Nieuwe verkiezingen, betoogde de
premier, zouden een fatale ramp
voor Pakistan betekenen en de
deur openzetten voor beïnvloeding
door het buitenland. (Bhoetto heeft
kortgeleden gezegd dat de opposi
tie steun krijgt uit de Verenigde
Staten. Washington heeft dat cate
gorisch tegengesproken.
De 49-jarige Bhoetto, aan de macht
sinds december '71, verklaarde dat
Pakistan „een nachtmerrie, een af
schuwelijke ervaring" heeft door
gemaakt. De premier zei dat het
niet fair zou zijn om het land, zo pal
na de 7e maart, opnieuw naar de
stembus te roepen. Liever, aldus
Bhoetto, zet hij zijn persoonlijke
positie op het spel dan de nationale
vergadering.
De premier zei neit op welke ter
men het referendum plaats zal vin
den. Om het te houden moet de na
tionale vergadering een amende
ment op de grondwet goedkeuren.
Negatief
De PNA heeft meteen negatief ge
reageerd op Bhoetto's
referendum-plannen. „Dit is niet
wat het volk eist", verklaarde de Pir
van Pagaro die optreedt als PNA-
chef zolang de echte kopstukken
vastzitten.
De Pir deelde mee dat de oppositie
Bhoetto's rede „natuurlijk niet op
prijs stelt". Bhoetto had gisteren in
het Ahiwalkamp bij Islamabad,
waar de meeste PNA-kopstukken
zijn geïnterneerd, een laatste po
ging gedaan om met de oppositie
tot een vergelijk te komen. Maar,
vertelde hij het parlement, „de op
positie heeft de deur tot een dialoog
in mijn gezicht dichtgeslagen".
Bhoetto las een brief voor waarin
de PNA zijn aanbod tot een gesprek
beoordeelde als „een poging tijd te
winnen terwijl het oppakken van
militante PNA-leden gewoon
doorgaat en de strijdkrachten on
schuldige mensen blijven doden".
De brief was getekend door de
hoogste PNA-chef, Maulana Moefti
Mahmoed. Hij schreef Bhoetto
niets te zien in het voortzetten van
„loze praatjes" en wil de premier
ook niet meer ontmoeten.
In Pakistan is nog nooit eerder een
directe volksraadpleging via refe
rendum gehouden. Volgens staats
rechtgeleerden in Islamabad zal de
grondwet nu moeten worden ge
amendeerd tijdens een gezamen
lijke zitting van beide huizen dei-
volksvertegenwoordiging.
Minder aandacht voor
tweede gesprek Nixon
NEW YORK (AFP) - Het tweede vraaggesprek dat de Britse journa
list David Frost met oud-president Richard Nixon heeft gevoerd,
heeft minder belangstelling getrokken dan het eerste.
Volgens een peiling van het bureau "Arbitron" heeft 20 pet van de
Newvorkers het donderdag uitgezonden interview gevolgd, dat
handelde over de buitenlandse politiek. Het eerste vraaggesprek dat
het Watergate-schandaal tot onderwerp had, was door 42 pet van de
Newyorkers bekeken en beluisterd.
In Los Angeles bedroeg de belangstelling donderdag 25 pet, tegen 42
pet voor het eerste gesprek.
Niet-officieel bezoek
KAAPSTAD (AFP) - De Zuidafri-
kaanse regering is ermee akkoord
gegaan dat Andrew Young, ambas
sadeur van de V.S. bij de Verenigde
Naties, op 21 of 22 mei een "niet-
officieel" bezoek aan Johannes
burg brengt. Dit heeft de Zuidafri-
kaanse minister van Buitenlandse
Zaken, "Pik" Botha, gisteren be
kendgemaakt.
Hij verklaarde dat verscheidene
voorwerpen van ongerustheid bij
de Zuidafrikaanse regering naar
aanleiding van het bezoek van
Young waren weggenomen na een
officiële stap van de Amerikaanse
regering vorige week.
Botha zei dat de Amerikaanse rege
ring gistermiddag op de hoogte was
gebracht van het besluit van de
Zuidafrikaanse autoriteiten.
De minister gaf niet te kennen of
met Washington overeengekomen
was dat Young zich zou beperken
tot zijn aanvankelijke programma
en geen ontmoeting met zwarte lei
ders zou nastreven.
ROME (UPI Reuter) - Omstanders
kijken naar bloemen en de rode
vlag op de Garibaldibrug over de
Tiber in Rome waar donderdag
avond bij felle gevechten tussen po
litie en leden van de Radicale Partij
de 19-jarige Giorgina Masi om het
leven kwam.
Gisteren laaiden de onlusten in
Rome opnieuw op toen linkse de
monstranten in een voorstad een
kantoor van de neö.-fascistische
partij met brandbommen bestook
ten.
De onlusten zijn donderdag ont
staan toen de links-radicalen on
danks een verbod op het houden
van openbare bijeenkomsten toch
een manifestatie hadden georgani
seerd.
Deze bijeenkomst in het centrum
van de stad was bedoeld om het feit
te herdenken dat drie jaar geleden
bij een volksraadpleging de moge
lijkheid van echtscheiding in een
beperkt aantal gevallen werd ge
opend.
Het verbod op het houden van
openbare bijeenkomsten werd vo
rige maand afgekondigd, nadat bij
felle studentendemonstraties een
politieman om het leven was ge
komen.
De Italiaanse regering heeft giste
ren overigens een aantal maatrege
len goedgekeurd tot versterking
van de strijd tegen terreur.
Het pakket dat ter goedkeuring aan
het parlement mo-t worden voor
gelegd, houdt een wetsvoorstel in,
dat de straffen voor aanslagen op
het leven of de vrijheid var» parle
mentsleden, leden van de regering,
justitiële functionarissen, politie
mannen en gevangenisbewakers
verhoogt. Ingeval een dergelijke
aanslag een dodelijke afloop zou
hebben, zou de dader levenslang
moeten krijgen, hetgeen de zwaar
ste straf is in Italië.
Personen die advocaten aanvallen
of bedreigen, zouden gevangenis
straf, variërend van zes maanden
tot drie jaar moeten krijgen. Men
sen die geld in omloop brengen dat
bij een roofoverval of een ontvoe
ring is verkregen, zouden met vier
tot tien jaar gevangenisstraf moe
ten worden bestraft.
De goedgekeurde maatregelen
houden voorts een stroomlijning
van de gerechtelijke procedure in
waardoor men de grote achterstand
bij de berechting wil wegwerken.
Tenslotte wil de regerihg de gevan
genisreglementen strenger maken
ten einde de veiligheid in de stra
finrichtingen te vergroten.
