Opbrengst belasting
met 12% gestegen
School voor de
journalistiek
heeft er tien
jaar opzitten
Lubbers: terughoudendheid vereist
bij uitbreiding voorzieningen
De Koster: "Risico als
we ons niet verdedigen'
ZATERDAG 14 MEI 1977
HEERLEN (ANP) - Het is volks
verlakkerij wanneer de Partij van
de Arbeid het durft beweren dat de
collectieve voorzieningen en het
sociale stelsel in ons land nog meer
uitgebreid zou kunnen worden en
dat daarnaast ook nog meer werk
gelegenheid geschapen zou kun
nen worden". Dit zei gisteravond
de minister van Economische Za
ken drs. R. Lubbers op een CDA-
verkiezingsbijeenkomst in Heer
len. „Dat soort beweringen irrite
ren mij buitengewoon, zoals ik me
ook erger aan WD-uitlatingen als
zou er een eind moeten komen aan
de door het CDA gepropageerde so
lidariteit", aldus Lubbers.
Volgens hem tekent zich een
nieuwe polarisatie af zoals de re
cente stakingen hebben bewezen.
„Er was toen kennelijk geen poli
tiek gezag om die stakingen te
voorkomen. Wel waren er twee
grote partijen, die PvdA en de
WD, waarvan de eerste zich met
de werknemers en de tweede met
de werkgevers identificeerde."
Hij pleitte voor het behoud voor het
sociale reeds verworven erfdeel,
maar tegelijkertijd voor het be
trachten van de nodige terughou
dendheid wanneer het om nieuwe
voorzieningen zou gaan. „Dit kan
niet, omdat die zouden leiden tot
nog meer werkloosheid. We zul
len", zo vervolgde Lubbers, passen
op de plaats moeten maken en alles
möeten richten op de werkgele
genheid. Die moet voor een groot
stuk uit het particuliere bedrijfsle
ven komen, dat daarvoor ook
ruimte moet krijgen, hetgeen bij
verkiezingstoespraken te weinig
wordt gezegd". Hij zei verder te
pleiten voor het maken van winst
om met het verdiende geld be
drijven te kunnen voortzetten.
Voor de problematiek in de ooste
lijke mijnstreek merkte hij op, dat
de sluiting van de mijnen nog altijd
consequenties heeft voor deze en
voor de volgende regering". Den
Haag zal met bepaalde zaken ko
men, maar de problemen die hier
spelen vragen om een mentaliteit
van gezamenlijke verantwoorde
lijkheid. Volgens Bremen schort
het bij de oplossing van de rnijn-
streekproblematiek niet zo zeer aan
geld, maar wel aan een behoorlijk
ondernemingsklimaat. Dat moet
verbeterd worden", aldus de minis
ter.
DEN HAAG (ANP) - Volgens een overzicht van het ministerie van Financiën hebben de
belastingontvangsten op kasbasis in het eerste kwartaal van dit jaar ruim 15,1 miljard
gulden bedragen, wat ruim 1,6 miljard gulden of 12,1 procent meer was dan in het eerste
kwartaal van het vorige jaar.
De stijging werd voor een belang
rijk deel (ruim driekwart) veroor
zaakt door de omzetbelasting en de
loonbelasting: de opbrengst van
wege de omzetbelasting steeg na
melijk met 638 miljoen (16,1 pro
cent), die vanwege de loonbelasting
met 646 miljoen (12,6 procent).
De stijging van de opbrengst van de
accijnzen was relatief gering, name
lijk 54 miljoen (3,9 procent). De
opbrengst in de eerste drie maan
den van 1977 vanwege de vennoot
schapsbelasting bleef enigszins
achter bij de opbrengst in de over
eenkomstige periode van het voor
gaande jaar, namelijk 32 miljoen
(min 12,7 procent).
De opbrengst vanwege de inkom
stenbelasting steeg daarentegen
met 72 miljoen (5,4 proc). Het to
taal van de belastingontvangsten
over het eerste kwartaal van 1977 in
de sfeer van de niet-
kohierenbelastingen blijft enigs
zins achter bij het evenredige deel
van de jaarraming. Dit is echter een
gebruikelijke ontwikkeling, omdat
- door de stijging van lonen en
prijzen - de nadruk in de opbreng
stontwikkeling altijd op de tweede
helft van het jaar valt. Voor de ko
hierbelastingen is een vergelijking
met de ramingscijfers zoals die in
de jongste miljoenennota zijn ge
presenteerd vanwege definitiever-
schillen niet mogelijk. Met een op
brengst van 5795 miljoen in het
eerste kwartaal van 1977 was de
loonbelasting de belangrijkste af
zonderlijke inkomstenbron voor de
overheid. De opbrengst is ten op
zichte van het overeenkomstige
kwartaal van vorig jaar met 646
"CDA accepteert geen gesol
met defensiespanning"
UTRECHT Als het tot een
voortzetting van een regering
CDA-PvdA komt, dan moet de
PvdA nu al weten dat het CDA
gesol met de Nederlandse
defensie-inspanning niet zal ac
cepteren". Dit heeft de CDA-
lijsttrekker minister Van Agt
gisteravond gezegd op een
spreekbeurt in het kader van de
verkiezingscampagne van het
CDA te Utrecht.
Het CDA vindt volgens mr. Van
Agt dat de Nederlandse
defensie-inspanning in
NAVO-verband moet blijven op
het voorkomen van oorlog, het
beheersen van crisis en het be
schermen van democratische
waarden in de samenleving.
Verder meent het CDA dat de
defensie-inspanning afhanke
lijke moet zijn van de interna
tionale veiligheidssituatie. Die
inspanning mag geen sluitpost
van de begroting zijn, zei mr.
Van Agt.
De CDA-lijsttrekker zei in dit
verband, dat de PvdA nu eens
moet kiezen, of voor het beleid
van Van der Stoel en Vrede-
ling/Stemerdink, of
programma dat pleit
defensie-inspanning
hoogste 3 procent.
het
ten
ELST (ANP) - Volgens
AR-fractievoorzitter Aaan
stelt het CDA zich ten aan
van de bezuinigingen,
hoofdpunt van het kabinetsbe
leid, zich heel wat loyaler op
dan de PvdA. In Eist zei hij gis
teravond dat de PvdA in de
verkiezingsstrijd niets anders
doet dan het CDA bestrijden op
onderdelen van bezuinigings
plannen, terwijl juist de PvdA
het kabinetsbeleid en daarmee
tevens de noodzaak van be
zuinigingen tot inzet van de
verkiezingen zegt te maken.
Aantjes voorspelde dat de PvdA
zich na de verkiezingen weer
meer op de realiteit zal instellen
Het vasthouden aan de drie
procent betekent, zo zei Van
Agt, dat er zonder overleg met
de partners fors beknibbeld
moet worden en dat Nederland
de bondgenoten meer laat op
knappen. Inzake de defensie
belijdt de PvdA met de mond
het kabinetsbeleid tot inzet te
maken, maar de daad over te la
ten aan partijgenoten, die daar
voor de steun van hun eigen
partij moeten missen zoals bij
de order voor de f-16, aldus mr.
Van Agt.
De lijsttrekker van het CDA
laakte recente uitspraken van
WD-lijsttrekker Wiegel. Ken
nelijk denkt. Wiegel, dat zijn po
gingen om CDA-toppolitici uit
elkaar te drijven hem in een re
gering met het CDA zal bren
gen. mr. Van Agt zei dat Wiegel
zich vergist. Zo dicht staat het
programma van de WD niet bij
dat van het CDA. Op belang
rijke punten zijn er afwijkingen,
aldus mr. Van Agt. Hij zei de
bewogenheid, welke in de
PvdA te vinden is, te waarde
ren, maar hij heeft afkeer van
hun gedram, hun eisen, hun
voorwaarden vooraf. Het CDA
zal op die voorwaarden dan ook
niet ingaan.
PvdA wint in
verkiezings-
onderzoek
HILVERSUM (ANP) - Volgens
de laatste enquêtes in het ver-
kiezingsonderzoek dat het bu
reau Lagendijk voor de AVRO
heeft gehouden, komt de PvdA
op 25 mei als grootste partij uit
de bus, want 34 procent van de
ondervraagden zal op deze par
tij stemmen. Eind april was dat
nog 32 procent.
het CDA werd in april gesteund
door 26,9 procent, nu door 28,5
procent. Voor de WD gingen
de cijfers sinds april terug van
18,3 naar 16,1 procent en voor
D'66 van 9,4 naar 6,7 procent. De
PPR haalde op van 3,2 tot 3,8
procent.
In het AVRO-radioprogramma
Delta zal zondag tussen 13.30 en
14.00 uur nader op deze gege
vens worden ingegaan.
enigszins ach
ter bij hetgeen op grond van de be
lastbare loonsomstijging verwacht
mocht worden. Dit vloeit mogelijk
voort uit de wijzigingen in het fi
scale regime per 1 januari 1976.
Deze wijzigingen (per saldo verla
gingen) kwamen nog nauwelijks in
de ontvangsten van het eerste
kwartaal van 1976 tot uitdrukking
maar wel - via de betalingsoverloop
- in die van de eerste maanden van
dit jaar.
De kasontvangsten vanwege de in
komstenbelasting bedroegen in het
eerste kwartaal van 1977 1413
miljoen, wat een toeneming t.o.v.
het overeenkomstige kwartaal van
1976 betekent van 72 miljoen,
ofwel 5,4 procent. Deze stijging
vloeit in hoofdzaak voort uit het feit
dat, tengevolge van een hoger be
drag aan in 1976 opgelegde aansla
gen ten opzichte van de in 1975 op
gelegde aanslagen, de overloop
naar 1977 groter is dan de overeen
komstige overloop uit 1975 naar het
eerste kwartaal van 1976.
De opbrengst aan vennootschaps
belasting in het eerste kwartaal van
1977 ad 221 miljoen bleef 32
miljoen achter bij de opbrengst in
het overeenkomstige kwartaal van
1976. Veel betekenis kan hieraan
niet worden toegekend omdat voor
de vennootschapsbelasting de nad
ruk in de opbrengstontwikkeling
op de tweede helft van het jaar ligt
vanwege het feit dat de aanslagen
met name in de maanden juli en au
gustus worden opgelegd. De afge
lopen paar jaren bedroegen de ont
vangsten in het eerste kwartaal
gemiddeld genomen slechts acht
procent van de ontvangsten over
het gehele jaar.
DEN HAAG (ANP) - Mr. C.
van Veen, voorzitter van het
VNO, heeft een kort geding aan
gespannen tegen de uitgever
van een politiekaffiche, de
"Global Village Foundation" te
Haarlem, alsmede tegen de ver
kopers van deze affiche.
De affiche is een fotomomtage,
waarin de heer Van Veen lijst
trekker Van Agt van het CDA
enkele biljetten van honderd
gulden in de zak stopt onder het
motto: "Alle zegen komt van Ag-
teren".
Verder heeft de heer Van Veen
beslag laten leggen op de voor
raden van de affiche, die in drie
Amsterdamse boekhandels
wordt verkocht.
Het kort geding zal dienen voor
de rechtbank in Haarlem op
dinsdag 17 mei. De heer van
Veen wordt vertegenwoordigd
doorjhr. mr. J. L.R.A. Huyde-
coper van het kantoor De
Brauw en Helbach te Den Haag
Kort geding
DEN HAAG (ANP) - Een vijftal
Amsterdamse bakkers gaat een
kort geding aanspannen tegen het
supermarkt-concern Dirk van den
Broek, dat sinds 28 april in zijn
winkels in en buiten Amsterdam
brood verkoopt voor 1,19 per 800
gram, dus beneden de minimum
prijs van 1,26, die het produkt-
schap voor granen, zaden en peul
vruchten in overleg met de over
heid heeft vastgesteld. De bakkers
achten hun belangen door deze
handelwijze geschaad en verwijten
Van den Broek ook, dat hij in ad
vertenties andere levensmiddelen-
bedrijven uitnodigt zijn voorbeeld
te volgen.
Oorzaak van
lichamelijke
klachten niet
psychisch
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN - Het is een onjuiste ge
dachte van sommige artsen dat als
er geen lichamelijke ziekte of af
wijking wordt gevonden, de licha
melijke klachten van de patiënt een
psychische oorzaak („Het zijn ze
nuwen") zouden hebben. Er wordt
vaak naïef gedacht over lichaam en
geest als over twee te scheiden kas
tjes: zit de oorzaak niet in het li
chaamskastje, dan zal hij wel in het
psychische kastje zitten. Dit onder
zoek deugt niet.
Dat zei gistermiddag prof. dr. H. G.
M. Rooymans bij zijn ambtsaan
vaarding als gewoon hoogleraar in
de klinische psychiatrie aan de
Leidse universiteit. Prof. Rooy
mans is sinds 1 september vorig
jaar hoofd van de afdeling klinische
psychiatrie in het Academisch Zie
kenhuis Leiden. Deze afdeling be
handelt uitsluitend klinische en po
liklinische patiënten van het zie
kenhuis. De afdeling psychiatrie
van de Jelgersmakliniek behandelt
patiënten die door artsen buiten het
AZL worden verwezen.
Prof. Rooymans (40) ging bij zijn
ambtsaanvaarding uitvoerig in op
de diagnostiek van de psychiater en
de wisselwerking tussen lichaam
en geest.
PPR-film kwam
niet op tv
DEN HAAG (ANP) - De PPR
zal een klacht indienen tegen
een NOS-regisseur, die zij er
voor verantwoordelijk stelt dat
een verkiezingsfilm van deze
partij gisteravond niet op de te
levisie is verschenen. De PPR
eist van de NOS nog vóór de
verkiezingen alsnog tien minu
ten zendtijd voor deze film, zo
heeft een woordvoerster van
deze partij gisteravond meege
deeld.
De Politieke Partij Radikalen
had zowel voor afgelopen
maandag- als voor vrijdag
avond een film ingestuurd.
Maandag was die wel te zien.
Vrijdag was hij „nergens, vin
den", zo had de regisseur van de
hoofdcontrolekamer in Hilver
sum de PPR meegedeeld. Toen
is ijlings een geïmproviseerde
band gemaakt, die op Neder
land 2 was te beluisteren. Het
enige wat de kijkers konden
zien was een verkiezingsaffiche
van de partij.
Een woordvoerder van de NOS
deelde desgevraagd mee dat de
NOS zich volledig distantieert
van deze gang van zaken. De
NOS wist niet dat de betref
fende film ook vrijdagavond
uitgezonden moest worden. Dat
was bij het inleveren van de film
maandagochtend niet meege
deeld, aldus een NOS-
woordvoerder.
ALPHEN AAN DEN RIJN -
„Defensieminister mr. A. Ste-
merdink handelt als een scha
ker die voordat het spel begint
al een aantal stenen van het
bord wil gooien".
Dit zei oud-minister van de
fensie H. J. de Koster gister
avond op een verkiezingsbij
eenkomst van de WD in Alp
hen aan den Rijn als reactie op
het artikel in onze krant van gis
teren „Nee tegen NAVO bij
voortgaande geldverspilling".
De Koster is met Stemerdink
van mening dat een betere sa
menwerking bij de aanschaf
van grotere wapensystemen
een dringende noodzaak is,
maar hij sprak zich nadrukke
lijk uit tegen wat hij noemde het
dreigement van de demissiona-
Vragen D'66
maatregelen
bij olieramp
DEN HAAG - De fractievoorzit
ter van D'66 Jan Terlouw heeft
vrijdagmiddag vragen gesteld
aan de ministers van Milieuhy
giëne en Economische Zaken
over opmerkingen die de Ame
rikaan Red Adair, de bedwinger
van de oliespuiter bij Noorwe
gen, onlangs heeft gedaan. Red
Adair wees er toen op dat het
niet onmogelijk was dat zich
zoiets in Nederland zou afspe
len en dat dan half het land zou
moeten worden geëvacueerd.
Terlouw herinnert er de minis
ters aan dan nog niet zo lang ge
leden Schoonebeek al ten prooi
viel aan vervuiling door olie. Hij
wil nu weten of de veiligheids
maatregelen van dergelijke in
stallaties met name in de omge
ving van Den Haag en Leiden
de toets van de kritiek kunnen
doorstaan.
ire minister om projecten te
gaan schrappen en zo het ver
spilde geld te compenseren.
„Zolang zowel voor de Ameri
kanen als voor de Russen het
woord .détente' (ontspanning)
niets betekent lopen we risico's
als we ons niet verdedigen. Bo
vendien gaan de Russen zich
nog steeds meer bewapenen en
bestaat de nucleaire voor
sprong die de Amerikanen
hadden bijna niet meer. Hier
door wordt de politieke druk
van de Warschau-pactlanden op
West-Europa te groot We moe
ten alles doen om dat te voor
komen. Defensie is niet de ver
dediging van het kapitalisme,
zoals dat in PvdA-kringen beti
teld wordt, maar de verdediging
van onze vrijheid en democra
tie". Het beleid van het huidige
kabinet ten aanzien van het be
drijfsleven noemde De Koster
een aanfluiting. Men houdt de
hand op en bevordert hiermee
de willekeur. De VVD wenst
een verlaging van de vennoot
schapsbelasting, bezuiniging
van de overheidsuitgaven en
meer ruimte voor het bedrijfs
leven. Dit zal de werkloosheid
doen verminderen", aldus de
heer De Koster.
H.J. de Koster
Slechte imago neemt af
UTRECHT (ANP) - "De aard van de eerstejaars is veranderd. Ze
staan minder onwennig tegenover ons schoolsysteem in dan een
paar jaar geleden. Ze zijn op de middelbare school al een stuk aan die
vrijheid gewend. Daarnaast komen de meesten naar school met het
idee: we willen iets doen, journalist worden. Dat groepen leerlingen
wel op school kwamen maar daar alleen maar rondhingen, zie je niet
Aan het woord is drs. P. Zijlstra, directeur van de school voor de
journalistiek (SVDJ) in Utrecht. Ooit noemde hij de school in een
overmoedige bui "één van de beste onderwijsinstellingen in Euro
pa". Hij lacht een beetje als hem wordt gevraagd of hij die mening
nog steeds is toegedaan. "Ik heb het natuurlijk niet zo serieus be
doeld", zegt hij dan.
De school voorde journalistiek, in september 1968 officieel gestart in
een uit 1890 daterend schoolgebouw aan De Biltstraat, heeft er tien
jaar op zitten. Vandaag wordt dat feit gevierd met ondermeer een
journalistiek forum en natuurlijk een feest. Eigenlijk had men liever
met dat feest gewacht totdat de school een wat moderner en meer
aan de eisen aangepast onderkomen zou hebben. Maar hoewel de
plannen daarvoor al rond zijn, verwacht directeur Zijlstra niet, dat
voor 1980 nieuwbouw tot stand zal zijn gekomen. Het wachten is op
geld uit Den Haag; het rijk subsidieert de school volledig.
De geschiedenis van de SVDJ tot nu toe is er één geweest vol conflic
ten maar vooral één van een moeizaam zoeken naar een eigen weg.
Het democratiserings- en vernieuwingsproces in het vaderlandse
onderwijs, eind zestiger begin zeventigerjaren, betekende voor de
SVDJ, dat men het tot dan gevolgde schoolse onderwijssysteem de
rug toekeerde om daarvoor in de plaats de volledige democratische
bestuursvorm binnen te halen. De algemene schoolvergadering
(ASV met daarin studenten, docenten en niet-onderwijzend person
eel) kreeg daarin een belangrijke rol toebedeeld. Los van de organi
satorische problemen stond de schoolgemeenschap echter voor de
gigantische opgave een degelijk onderwijsplan te ontwikkelen.
Vrijheid, blijheid
In het leerplan, dat docenten en studenten uiteindelijk na vaak lang
durige en emotionele discussies tot stand wisten te brengen, neemt
de vrijheid van de individuele student om te kiezen wat hij van
belang vindt voor zijn opleiding tot journalist, een fundamentele
plaats in. Die vrijheid-blijheid-gedachte kreeg in de eerste jaren na
de democratisering met name gestalte in het zogenaamde projec
tonderwijs, waarbij de nadruk ligt op een thematische aanpak.
Het was echter ook duidelijk, dat niet iedereen de hem geboden
vrijheid aankon en er gebruik van wist te maken. Er was bij tijd en
wijle veel absentisme en daarnaast waren er veel studenten die we
liswaar op school kwamen, maar niet goed wisten wat ze daar moes
ten. Zelfs kwamen er op een gegeven moment agogen aan te pas om
zaken als het groepsproces te bevorderen. Een succes is dat nooit
geworden, al was het alleen maar omdat tegenstanders van een der
gelijke benadering zich verzetten tegen het sociale akademie-
karakter van de school en pleitten voor een meer doelgerichte vak
school voor journalisten.
Ook al omdat de school in Utrecht de enige was in haar soort in ons
land, trokken met name de gebeurtenissen rondom en vlak na de
democratisering sterk de aandacht van de buitenwereld. Een docent,
die de school verliet, gaf in zijn afscheidstoespraak de SVDJ "het
voordeel van de twijfel". De school was er alles aan gelegen om dat
voordeel van de twijfel waar te maken en hoewel er ook nu nog
meningsverschillen zijn staat in ieder geval vast dat zij er in is ge
slaagd in rustiger vaarwater terecht te komen om van daaruit zelf te
werken aan het oplossen van de moeilijkheden.
Stromingen
Volgens directeur Zijlstra zyn er momenteel twee stromingen op
school. Eén groep docenten legt de nadruk op de eigen verantwoor
delijkheid van de student, die zelf moet kunnen kiezen terwijl een
andere groep meer voelt voor een strakke aanpak. De journalist heeft
een taak in de maatschappij en de school kan zich geen luxe veroor
loven door tijd verloren te laten gaan, zo is hun mening.
De SVDJ, een driejarige opleiding, kent een cursusjaar, dat bestaat
uit drie trimesters. Aan het begin van elk trimester is er een vraag en
aanbod-procedure, die bepalend is voor de inhoud van het onderwijs
in dat trimester. Docenten geven aan wat zij hebben te bieden en
studenten kunnen op die manier hun opleiding naar eigen keuze
inhoud geven. In het tweede schooljaar is een stage van drie maan
den bij een dagblad verplicht en in het derde jaar kan men desge
wenst stage lopen.
Hoewel sommigen menen, datje het vak van journalist in de praktijk
en niet in de schoolbanken kunt leren, zijn inmiddels toch ongeveer
450 leerlingen aan de SVDJ afgestudeerd. Tweederde van hen blijkt
- al dan niet via omwegen - in de journalistiek terecht te zijn geko-
Een jaarlijks terugkerend probleem is de verwerking van het enorme
aantal aanmeldingen voor de school. Omdat er slechts ongeveer 130
eerstejaars toegelaten kunnen worden en er elk jaar vele honderden
aanmeldingen zijn, heeft de SVJD haar toevlucht moeten nemen tot
loting. Zeer onbevredigend, aldus directeur Zijlstra, die aankondigt,
toelating zal worden ge-
Voorlichting
Onderzoek heeft namelijk uitgewezen, dat, in tegenstelling tot de
verwachting, de meeste aanmeldingen komen van middelbare scho
lieren, die de SVDJ als eerste keuze nemen. De helft van de aanko
mende studenten wil zeker journalist worden terwijl de andere helft
de politiek-maatschappelijke richting uit wil. "Dan kun je niet zo
maar een sprong in het duister wagen door middel van een loting",
aldus Zijlstra. Bij een betere methode denkt hij bijvoorbeeld aan het
houden van voorlichtingsweekeinden.
Praktische ervaringen doen de studenten overigens niet alleen op
tijdens de stage maar ook op school, waar elke week een blad wordt
gemaakt en waar ook wordt gewerkt met audid-visuele hulpmidde
len in een zelfgebouwde studio. Daarnaast is het onderwijs, met
name in de werkgroepen, sterk gericht op de praktijk en probeert
men zoveel mogelijk het journalistieke element erin te betrekken.
Dat gebeurt bijvoorbeeld door een bepaald onderwijspakket af te
sluiten met een journalistiek verhaal. Een werkgroep politicologie is
momenteel druk bezig met de komende verkiezingen. In het gebouw
van de SVDJ is een stemlokaal ingericht en daar gaat men de kiezers
enqueteren. Aan de hand van dat onderzoek hoopt men nog tijdens
de verkiezingsdag prognoses te kunnen maken over de einduitslag.
Directeur Zijlstra: "De school heeft lange tijd een siecht imago /^e-
had, maar dat neemt af. Het besef groeit, dat hier eigenlijk niets aan
de hand is. En van de afgestudeerden hoor je niets dan goeds".
