Agressief gedrag
in verkeer door
uitbannen
cursus
Verdwijnen uranium moeilijker
„Dodelijke"
knelpunten
in wegen
Pleidooi voor gratis openbaar vervoer
PAISLEY HALVE
DAG IN ARREST
Financieel
Dagblad
niet
verschenen
Privé, met de
verhalen waarover
Nederland praat!
K
privé opent deuren,
die voor anderen
gesloten blijven.
WOENSDAG 11 MEI 1977
PAGINA 17
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN -
Enkelbaanswegen zijn on
verantwoord gevaarlijk.
Op een beperkt aantal knel-
puhten in onze snelwegen ge
beurt meer dan een kwart van
alle ongevallen. Op de zogena
amde „black spots" lopen weg
gebruikers duidelijk meer ge
vaar dan elders.
Deze conclusies worden ge
trokken in een gedeeltelijk ge
heim gehouden rapport van de
Dienst Verkeerskunde van
Rijkswaterstaat, dat nu is opge
nomen in „Wegkrant", de uit
gave waarmee de wegenbou
wers op geregelde tijden aan de
openbare weg timmeren.
Volgens deze „Wegkrant"
wordt in het rapport keihard
•vastgesteld, dat het aantal on
gevallen belangrijk kan worden
verminderd door enkelbaans
wegen te veranderen in snelwe
gen.
Maar deze aanbeveling om
meer snelwegen aan te leggen
werd volgens „Wegkrant" ver
zwegen in het persbericht van
het ministerie. Evenmin werd
besproken over de duidelijke
waarschuwing van Rijkswa
terstaat dat overbelasting van
de snelwegen moet worden
voorkomen. Letterlijk staat in
het rapport „Ook voor 1975
blijkt het accepteren van zoda
nige overbelastingen van au
tosnelwegen dat dagelijks con
gesties (opstoppingen) optre
den te leiden tot aanzienlijk
meer ongevallen". Handhaven
van de bestaande toestanden
zal dus onnodig veel ongeluk
ken veroorzaken. Het rapport
„De vraag dient te worden ge
steld of deze prijs niet te hoog
„Wegkrant" geeft een opsom
ming van die zwarte plekken in
het Nederlandse wegennet. Ra
dioluisteraars zullen ze wel
kennen van de dagelijkse ver-
keersmeldingen. Opstoppingen
bij Leidschendam, Van Briene-
roordbrug en Vianen zijn ken
nelijk rechtstreeks vertaalbaar
in aantallen ongevallen. Met het
verkeersplein Leidschendam
als een van de trieste hoogte
punten: in 1973 veertig ongeval
len maar twee jaar later al 92.
Ook Vianen is berucht 112 on
gevallen in dezelfde twee jaar.
En Diemen: 152 ongelukken.
Met IJsselstein en de Velser
Tunnel zijn hiermee de knel
punten in het wegennet ge
noemd, die in die jaren meer
dan honderd ongevallen regi
streerden.
LEIDEN - Waar dr. Hauber in zijn
proefschrift aan de ene kant een
serie aanbevelingen doet voor een
betere verkeersmentaliteit en
verkeersveiligheid, pleit hij aan
de andere kant voor gratis open
baar vervoer in de stedelijke agg
lomeraties. Op de interlokale
lijnen zou iedereen een compu-
terkaart moeten krijgen, die in de
stations van vertrek en van aan
komst in een controle-apparaat
gestoken zou moeten worden, al
dus de promovendus.
"Ik heb uitgerekend"zegt Hauber,
"dat een goed functionerend
openbaar vervoer in de stedelijke
agglomeraties plus invoering
van het nultarief bijna twintig
procent meer aan investeringen Hauber stelde
kost dan we nu al subsidiëren. plaatsen
Maar daar staat tegenover dat je
besparingen hebt in de wegena
anleg en in verminderde mate in
de schade die door het autover
keer wordt aangericht"
zijn, dan kun je er nu in net alge
meen niet makkelijk per auto ko
men en ook niet per openbaar
vervoer. Het beleid zou er dus op
gericht moeten zijn, dat je de
plaats waar je moet zijn, toch met at js e
sbednjven, waar hij te horen
kreeg dat in 1974 als gevolg van
het niet betalen van de rit vijf
procent van de inkomsten werd
gederfd.
beide
voer kan bereiken. En ik wil de
mensen opwekken van het open
baar vervoer gebruik te maken.
Daarbij zouden er wel mogelijk
heden in de stad moeten blijven
voor vrachtverkeer en voor auto's
van mensen die in het centrum
wonen. Ik zou dus wel een vrije
keus willen houden".
Europees onderzoek
Kijk, als je in een stad ergens moet
Leiden sociale geografie,
BELFAST (UPI) - De Noordierse politie de predikant Ian
Paisley, leider van de militante protestanten, gearresteerd
nadat hij met andere voorstanders van een algemene sta
king geweigerd had barricades te verwijderen die het
marktplaatsje Dallymena ontoegankelijk maakten. Hij
werd in de loop van de middag weer op vrije voeten gesteld.
Verhoging van
veemarkttarief
LEIDEN - De tarieven van de
Leidse veemarkt gaan met vijf pro
cent omhoog. Het tarief voor een
paard, veulen, muilezel, ezel, hit,
rund, schot, vaars of pink, om maar
wat te noemen, stijgt van 8,- naar
ƒ8,40. Alleen het marktgeld voor
biggen blijft gelijk. Dit, aldus
Groenoord-directeur André de
Jong, met het oog op de sluiting
Paisley had met zijn aanhangers
maandag met boerentractors de
voornaamste wegen geblokkeerd.
De voedselvoorziening van het
plaatsje was daardoor onmogelijk
en de arbeiders die naar het indus
triecomplex buiten de plaats wil
den werden tegengehouden.
Met Paisley werden stakingsleider
Ernest Baird en "een aantal ande
ren" gearresteerd en naar het plaat
selijke politiebureau gebracht.
De aanhouding van Paisley had tot
grote beroering in Ulster geleid.
Sommige kenners van de Noord
ierse problematiek zijn van mening
dat zijn arrestatie hem de publici-
rc drie verschillende
onderzoek in naar
fraude bij het openbaar vervoer:
Amsterdam, Kopenhagen en Zü-
rich. Ook nam hij steekproeven
bij de NS om na te gaan in hoe
verre daar niet voor de reis be
taald werd. Daarnaast polste hij
een honderdtal Europese vervoer-
i van de redenen waarom
Hauber gratis openbaar vervoer
bepleit in de stedelijke agglome
raties. Kosteloos interlokaal ver
voer, lijkt de promovendus niet
nodig, al was het alleen maar
omdat bij gratis vervoer per trein
de NS vijftig procent meer subsi
die nodig zou hebben. "Boven
dien", zegt hij, "is in de interlo
kale relatie het gebrek aan wegen
niet nijpend. Die boer die van
Groningen naar Amsterdam
reist, die komt er wel. Maar wat ik
wel zou willen is dat er voor het
interlokaal vervoer meer ta
riefsmanipulaties komen, zoals
we die bijvoorbeeld nu kennen in
het avondretour"
Net als bij de agressieve automobi- TöleVCLTltie
list ging Hauber er bij zijn onder- Het onderzoek var
zoek naar frauderingen van uit bracht verder c
dat er een wisselwerking bestaat
tussen persoon en omgeving. Met
andere woorden: als iemand min
of meer wordt uitgenodigd een
norm te overtreden dan hangt het
van de persoon in kwestie af of hij
van die uitnodiging gebruik zal
maken.
Hauber cs. deden hun onderzoek
bij mensen die in een uitnodige
nde situatie werden gebracht en
bij mensen op straat, bij een hal
teplaats. Daarbij bleek dat 15 tot
25 procen t wel eens zonder kaar
tje reist. Van alle fraudeurs gaat
37,8 procent op den duur toch
maar weer betalen, maar daar
staan dan weer nieuwe fraudeurs
tegenover. Al met al, zo heeft
Hauber gerekend, zijn er jaar
lijks steeds meer mensen die zon
der te betalen gebruik maken van
het openbaar i
fraudeurs tot een subcultuur be
horen, waarin het niet kopen van
een kaartje tot het waarden- en
normpatroon behoort. Hauber:
"lk onderscheid vier typen van
fraudeurs, waarvan de eerste
twee naïeve fraudeurs zijn. Dan
heb je een derde type, dat uit poli
tieke motieven fraudeert, die
mensen beschouwen het openbaar
vervoer als een dienst ten alge
menen nutte. Het zijn vaak erg
tolerante mensen. Maar je hebt
ook het zogenaamde type vier, dat
waren mensen die het deden om er
zelf beter van te worden. Typisch
mensen die op alle vlakken hun
kans grijpen om er een slaatje uit
te slaan. In het algemeen ook
weinig tolerante mensen".
Overigens bleek uit het onderzoek
wellicht ten overvloede dat de
uitnodigende situatie een be
langrijke rol speelt: een zelfbe
diening ssysteem met kaartver
koop buiten het vervoermiddel,
een hoog tarief, een geringe con
trole en een lage boete, dit alles
leidt ertoe dat er vaak gefrau
deerd wordt.
Leidse promvendus na
grootscheeps onderzoek:
LEIDEN - Het verkeersonderwijs
zou na de lagere school moeten,
worden voortgezet en zou uitein
delijk moeten leiden tot het beha
len van het rijbewijs. In dit voort
gezet verkeersonderwijs zou in
het bijzonder aandacht moeten
worden besteed aan de mens
elijke aspecten van het deelne
men aan het verkeer. Wie nog een
"ouderwets" rijbewijs heeft, zou
eenmaal, bij de verlenging ervan,
een cursus moeten volgen om een
betere verkeersmentaliteit op te
doen. Wie dan nog agressief is in
het verkeer, zou een zwaardere
cursus moeten volgen.
Dat zijn enkele van de aanbevelin
gen die dr. A.R. Hauber (41) doet
in zijn proefschrift "Gedrag van
beweging, onderzoek
het verkeer en
fraude bij het openbaar vervoer",
waarop hij vandaag aan de Leidse
universiteit promoveerde tot
doctor in de rechtsgeleerdheid.
Volgens Hauber, die werkzaam is
bij het criminologisch instituut in
Leiden, wordt agressief gedrag
bij automobilisten vaak in de
hand gewerkt door de situatie
thuis of door hun opvoeding. Het
agressieve gedrag is een aange
leerde manier om conflicten op te
promovendus.
zegt de promovendus.
Ruim een kwart van de automobi
listen, zo constateerde Hauber bij
een groep van een kleine duizend
van deze weggebruikers, ge
draagt zich agressief tegenover
voetgangers. Hauber en een aan
tal mede-onderzoekers staken op
ongezette tijden een zebrapad
over om dat te toetsen. Daarbij
bleek dat automobilisten, onge
acht of het vrouwen of mannen
waren, minder agressief waren
ten opzichte van vrouwelijke
voetgangers dan ten opzichte van
de mannelijke sexe.
Spanningen afreageren
Onder andere omstandigheden
bleken de agressievelingen zich
vaak minder onvriendelijk te ge
dragen. Hauber noemt dit een ty-
Door
Wim Wirtz
pisch geval van "verplaatste
agressie": spanningen van thuis
of ervaringen uit de opvoeding
worden afgereageerd achter het
stuur. Hauber "Uit gesprekken
die we met automobilisten heb
ben gehad, bleek dat degenen die
agressief gedrag vertoonden in
het verkeer, in een aantal geval
len vroeger veel geslagen waren.
Maar ook andere factoren speel
den een rol: moeilijkheden thuis
of op het werk. En dat was ook
een van de uitgangspunten: de
samenhang tussen agressief ge
drag in het verkeer en de eigen
omgeving".
Volgens de promovendus zou dit
"normovertredend gedrag" kun
nen worden afgeleerd aan de
hand van de cursussen die hij
voorstelt. Hauber. "Achteraf
bleek namelijk dat men zich
veelal niet bewust is van zijn ge
drag in het verkeer. Er waren au
tomobilisten die zich hun agress
ief gedrag niet konden herinne
ren". "Daarom zou er meer be
wustwording moeten komen
mensenlevens kan kosten. Want
ik moet zeggen: dat onderzoek
dat wij gedaan hebben was niel
helemaal gevaarloos. Het aantal
ongelukken op zebrapaden is
trouwens de laatste jaren weei
toegenomen. En in een aantal van
deze verkeersongelukken heefl
agressie zeker een rol gespeeld
Daarom is het zinnig dat je iets
aan de verkeersmentaliteit pro
beert te doen".
DEN HAAG (ANP) - Het Fina
ncieel Dagblad is gisteren niet ver
schenen. Oorzaak hiervan waren
wusiwuiunig uiucieii Kuinen ui
het verkeer. En dat zou je kunnen dlscu.ss es b'n"e".het Pers0"eel
- - - J het conflict dat gerezen is tus-
de uitgever en het personeel
het blad over de benoeming
een nieuwe directeur, H. ten
Brink. De directie van het dagblad
noemde de verwikkelingen bij de
wilde
doen door middel van een soort
verkeersop voeding"
Andere methoden om die agressivi
teit uit te bannen zijn in de visie
van Hauber het aanbrengen van
naamborden op auto's (omdat de k^rgisteravónd
annnimitpit a arecci hmrr» rHortl b
anonimiteit agressie bevordert)
en een beloning voor goed ver
keersgedrag, bijvoorbeeld door
middel van "groene golven" in
het verkeerslichtensysteem.
tie",
de vakbonden niet achter
staan. Later op de dag werd bekend
dat de directie van Hendrik Sijt-
hoffs'financiële bladen, uitgeefster
van onder meer het Financieel
Dagblad aan de heer J. F. Richard,
J Onge mannen directeur van het Financieel Dag
blad, op zijn verzoek eervol ontslag
had verleend met ingang van 1 juli.
De heer Richard beëindigt zijn
werkzaamheden aan het eind
Uit het onderzoek van Hauber en
de zijnen waarbij een kleine 9000
mensen waren betrokken, bleek
dat agressief gedrag achter het w
stuur het meest voorkwam bij week al Hij vertrekt, eerder
jonge mannen (onder 40 jaar) met
een geringe opleiding, die 's mid
dags voor hun werk autoreden.
"Het is duidelijk", zegt Hauber
"dat deze verkeersmentaliteit
dan aanvankelijk de bedoeling v
Maar of er verband bestaat met de
moeilijkheden binnen het bedrijf
over zijn opvolger, de heer Ten
Brink, is niet bekend.
HET VERVOLG OP
LOVESTORY BEGINT!
Dat mag u niet missen.
ERICH SEGAL schreef
OLIVER'S STORY:
een meeslepend en
aangrijpend vervolg op het
mooiste liefdesverhaal van
deze tijd. Hoe het Oliver
verder verging na de dood van
Jennv.
OLIVER'S STORY staat nu
nummer 1 op de bestsellerslijst
in Amerika.
PRIVÉ brengt OLIVER'S
STORY exclusief voor
Nederland als wekelijks^-^
De romance van SETH
GAAIKEMA.
Wie is de jonge vrouw die zijn
hart veroverde?
STEMT DE KONINGIN OP
DEN UYL OF VAN AGT?
En hoe liggen de politieke
sympathieën van Beatrix,
Claus. Pieter, Margriet en.
prins Bernhard? f-7r)
I_j
JOHNNY KRAAYKAMP'S
ZOON werd té vroeg
volwassen.
Lees waarom vader en zoon
onafscheidelijk werden en hoe
zelfs een nieuw duo ontstond.
Waarom WILLEKE VAN
AMMELROOY nog altijd
alleen is.
Ik werd geslagen door
de man die met mij wilde
trouwen." /7\\
H_F
En PRIVÉ BIEDT MEER:
Een uniek schilderij van
PRINSES IRENE, een
onthulling over RUDY
JORDACHE'S huwelijk, het
drama van FRANS VAN
DUSSCHOTEN, en nog veel
meer!
Nu overal te koop, 1.25.
Ook de Utrechtse veemarkt heeft
belangstelling voor de Goudse big
gen. Met het oog daarop leek het
niet wenselijk het marktgeld voor
biggen in Leiden hoger te maken
dan in Utrecht.
De verhoging van het tarief voor
andere dieren was wel mogelijk,
aangezien het Leidse tarief iets la
ger ligt dan op andere veemarkten.
Rectificatie
LEIDEN - Abusievelijk hebben wij
in de krant van gisteren in het arti
kel onder de kop "Nieuwe acties
van winkeliers staan op stapel"
gemeld dat schoenen-handelaar
Krol zijn collega-middenstanders
opriep "een beetje rotzooi te trap
pen" en voorstelde om op 23 mei
a.s., wanneer de Raad van State het
beroep van het LCC zou afwijzen., al
het winkelpersoneel te ontslaan.
De betreffende heer Krol is echter
eigenaar van de kinderspeciaalzaak
Bambi en blijkt niets te maken te
hebben met Krol schoenenbe-
drijven. Onze excuses voor deze
onzorgvuldigheid.
De meeste winkels en kantoren in
Ulster waren gisteren open. Zo is
van de zijde van het Britse ministe
rie van handel in Londen meege
deeld. Het spoor- en wegverkeer
ondervond ook weinig hinder. Al
leen in de belangrijke haven van
Lame in het noordwesten van Ul
ster werd niet gewerkt.
Het Europese Parlement wond zich destijds niet openbaar is gemaakt,
gisteren nogal op over de affaire. De antwoordde Sleicher: Er was geen
socialisten wilden opheldering en verplichting om het publiek of ie-
hun woordvoerder, de Brit John mand anders ervan op de hoogte te
Prescott, wilde ook weten waarom stellen",
de zaak pas nu aan het licht is ge
komen. "Deze hele zaak riekt naar
Watergate", zo riep hij uit. Men had Yoor het eerst sinds de opening vo-
naar zijn mening het Europese Par- n6e week van conferentie over
lement in.moeten lichten, maar tot- kernenergie is gisteren een disso-
dat het in de Amerikaanse pers ver- nar?^ gehoord. De Zweedse Nobel-
scheen hield iedereen in Europa prijswinnaar dr. Hannes Alfven gaf
zijn mond stijf dicht. zlJn gehoor in een toespraak te ver
staan dat de nucleaire technologie
De Europese commissie, het dage- Hans Sleicher, hoofd van de veilig- ^aar huidige vorm achterhaald
lijks bestuur van de EG, heeft nu heidsdienst van de Europese orga- 1S'
voorstellen gedaan voor EG- nisatie voor kernenergie (Euratom)
De jongelui staken de tractors normen voor bescherming van het verklaarde gisteren in Salzburg op Alfven zei dat de belangrijkste be-
daarop in brand of wierpen ze in de transport en de opslag. De minis- de conferentie over kernenergie, zwaren tegen een verdere toepas
rivier. ters van de negen zijn het er achter da^een dergelijk incident niet zal sing van kernenergie zijn "de
STRAATSBURG (ANP/Reuter) -
Het is praktisch onmogelijk dat er
nu en in de toekomst nog eens
tweehonderd ton uraniumoxyde
T e Toombridge kwam het tot ge- ^"verdwijnen zoals dat tien jaar
.«■hfpntmJmilitante nrntettan. geleden gebeurd is tijdens een
transport per schip tussen Antwer
pen en Genua. Dit verklaarde
De ^nge'ui, vermoedeUjk lid van ^g^rTn [n h^u™^
de IRA, schoten op een groep pro- lemen^in straatsburg. De controle
testantse boeren die met tractors de is nu bet maar nogBlang niet vol.
brug naar Toombebridge opreden maai.t
om de weg te blokkeren. De boeren
lieten hun voertuigen in de steek
renden voor hun leven.
het aandeel in de energievoorzie- De nieuwe techniek werd afgelo-
ning, dat kernenergie
pen vrijdag onthuld door
dacht tot het jaar 1990, te vervangen Franse afgevaardigde r
door besparing op het energiever- ferentie over kernenergie in Salz-
bruik, door een verandering van de burg. Van officiële zijde werd in
levenswijze en door een toenemend Frankrijk de techniek geroemd
gebruik van kolen en zonne- omdat zij slechts de mogelijkheid
energie. biedt uranium licht te verrijken en
niet zo hoog dat er kernbommen
i gemaakt kunnen worden.
nog niet over eens geworden of zij kunnen worden voorkomen.
In Larne waren de meeste winkels deze voorstellen zullen accepteren. "De vraag is alleen hoe snel er
dicht en de voornaamste wegen Commissaris Brunner benadrukte alarm wordt geslagen", aldus Slei-
waren geblokkeerd, maar de elek- geen speciale Euratompolitie te cher, die benadrukte dat van het
triciteitscentrale Ballylumford, die willen, maar wel een voorstander te verdwenen uraniumerts geen
driekwart van de provincie van zijn van op zijn minst minimum- atoombommen kunnen worden
electriciteit voorziet, werkte nor- normen, waaraan de negen landen gemaakt.
ma?l. gebonden zijn. Op een vraag waarom het incident
enorme produktie van radio
actieve vergiften", de onontkoom
bare koppeling van vreedzame
kernenergie en atoombommen, het
verdwijnende kostenvoordeel van
kernenergie en de mogelijkheid be
tere energiebronnen te benutten.
Volgens Alfven >3 het eenvoudig
Na die tijd is kernenergie eveneens
overbodig doordat dan de techniek
wat betreft alternatieve energie
bronnen zover gevorderd zal zijn,
"dat niet het geringste risico be
staat dat wij dan energie-honger
moeten lijden".
De Franse groep., .van geleerden
voor informatie over kernenergie
(GSIEN), heeft gisteren geprotes
teerd tegen "de campagne die erop
gericht is de mensen te doen gelo
ven dat de nieuwe Franse techniek
ter verrijking van uranium, de ver
spreiding van kernwapens verhin
dert".
De groep geleerden wijst erop dat
kernbommen over het algemeen
niet gemaakt worden van uranium
maar van plutonium, dat gewonnen
kan worden uit het afval van kern
reactoren. Dit afval ontstaat zowel
bij gebruik van lichtverrijkt ura
nium als van hoogverrijkt uranium.
Een kerncentrale van 1.000 mega
watt produceert volgens de groep
"'250 kilo plutonium per jaar, terwijl
vijf tot 10 kilo daarvan genoeg is
voor een kernbom".
