"Amerikaan" korter en lichter
Duurder worden autorijden treft vooral gewone man
met de wet
in de hand
Driekwart
eeuw
Cadillac
Washington
dwingt de
fabrikanten
kwartier had men een flinke hoge
pet op van de Chevette. de Ame
rikaanse Opel Kadett. Maar het
Amerikaanse volk is niet en
masse door de knieën gegaan
voor het produkt, dat hier in Eu
ropa zo'n furore maakt. De ver
koopcijfers zijn bij de ramingen
achtergebleven Derhalve heeft
men - om het gemiddelde op peil
te houden - wat moeten doen aan
de grote modellen. Dus de
Buicks. Chevrolets. Pontiacs en
Cadillacs. Flink inkrimpen,
daardoor sterk in gewicht verla
gen en als gevolg daarvan aan
zienlijk prettiger in het benzine
verbruik
Men moet niet vergeten, dat de be
nzineprijs in de Verenigde Staten
jarenlang op een zeer laag niveau
heeft gebivakkeerd. We hebben
al meer zo uitgedrukt: vroeger
kreeg men bij het laten wassen
van de auto een volle tank gratis.
Dat is nu wel anders. Maar in ver
houding tot de Europese prijzen
is de benzine in het land van pre
sident Carter nog steeds belache
lijk goedkoop.
Daarom zal het de consument niet
zo bijster veel uitmaken of hij éen
op vijf of eén op zeven rijdt. Maar
alles bij elkaar scheelt dat 'n ko
lossale slok op de totale benzine
borrel. De regering moet de fa
brikanten en automobilisten ech
ter met de wet in de hand daartoe
dwingen.
Overigens is het wel een beetje
triest dat ook Cadillac juist in het
jubileumjaar iets van de veelge
roemde status moet prijsgeven.
"Aanzienlijk ingekort en gemid
deld 400 kg lichter", staat er in het
persbericht, waarin ook wordt
verteld dat het merk alweer drie
kwart eeuw bestaat.
De Cadillac Automobile Company
werd eind 1902 door Henrv M. Le
iand in Detroit opgericht. Dat jaar
produceerde men .drie auto's.
Die Cadillacs werden genoemd
naar 'n Franse ontdekkingsreizi
ger die een nederzetting stichtte
waaruit later Detroit ontstond.
Het volgende jaar echter wérden er
al 2500 A-modellen gebouwd. De
wagen had een voor die tijd for
midable krachtbron. Van niet
minder dan vijf pk. De wa
gens wogen vijfhonderd kilo en
de prijs was 750 dollar
Zeven jaar heeft het fabriekje 'op
eigen benen gestaan. Toen werd
het opgeslokt door de jonge en
snel groeiende General Motors
Corporation.
Door de jaren heen werd Cadillac
een synoniem niet alleen voor ex
treme luxe. maar ook voor bij
zondere kwaliteit. De Ameri
kaanse Rolls Rovce om zo te zeg
gen. Het merk kwam als eerste
met enkele nieuwigheden, zoals
het normaliseren van onderdelen
(1908), de gesloten carrosserie
(1910), de elektrische starter en
ontsteking (1912), V 8 motoren in
een produktiemodel (1914), vei-
langs heeft kunnen doorvoeren,
heeft niets te maken met het feit,
dat de grote Amerikaanse model
len van General Motors wat
kleiner en wat lichter zijn gewor
den. Dat is alleen te danken aan
een verbeterde bestelmethode.
Het hoofdkantoor in Rotterdam
heeft thans een rechtstreekse lijn
met de computers van de Chevro
let, Pontiac, Oldsmobile, Buick
en Cadillac divisies,
ligheidsglas als standaard uitrus- Deze rechtstreekse verbinding
ting (1928). stuurbekrachtiging heeft cr met aiieen toe geleid, dat
standaard (1954) en thermosta-
tisch geregelde airconditioning
en verwarming (1964). De prijs
verlaging. die men in ons land on-
onze ogen is het nog steeds een enorme slee deze Cadillac Fleetwood Brougham d'Elegan
centimeter korter en honderden kilo's lichter dan zijn voorganger van vorig jaar.
men hier de zes procents prijs
verhoging, die in Amerika werd
doorgevoerd heeft kunnen keren,
men heeft de prijzen ten opzichte
van vorig jaar zelfs kunnen verla
gen. Hoeveel varieert per modél.
Maar het kan in de duizenden gul
dens lopen. We zullen hier niet al
de prijzen oplepelen van die
"kastelen-op-wielen", waarin het
- we weten uit ervaring - bijzon
der goed toeven is. Geruisloos,
probleemloos en uizonderlijk
comfortabel loodst men zichzelf
door het verkeer Het feit, dat
men zo'n grote bak moet meevoe
ren, geeft nauwelijks moeilijkhe
den Alleen een enkele keer met
het parkeren. Maar de techniek
heeft het manoevreren net zo
gemakkelijk, zo niet gemakkelij
ker gemaakt dan met een klein
wagentje
Maar men moet voor die kolossale
luxe flink betalen. Om een indi
catie te geven: de goedkoopste
Amerikaanse automobiel van
General Motors, de 1977 Chevro
let Nova - bepaald niet de prettig
ste - is verkrijgbaar vanaf
Toch is hij dertig ƒ21.850. Daar zit de btw dan in.
Dat wel
Alle grote modellen
van General Motors
zijn dit jaar zo'n dertig
centimeter kleiner ge
worden en honderden
kilo's lichter. De Cadil
lacs, de Pontiacs, de
Chevrolets, de Buicks.
Allemaal.
Niet omdat president
Carter nu plotseling de
Amerikanen de pin op
de neus heeft gezet wat
het energieverbruik be
treft, maar omdat de
reeds bestaande wetten
de Amerikaanse auto
fabrikanten daar min of
meer toe dwingen.
Het zit nogal gecompliceerd in el
kaar. Elke autofabrikant mag per
j geproduceerde auto een bepaald
gebruik accepteren. Van rege
ringswege wordt daarvoor een
gemiddelde opgelegd. Aan de
hand daarvan worden de plannen
voor het produktiejaar opgesteld.
Maar als de kleinere auto's - die
met het gunstigste benzinever
bruik derhalve - achterblijven in
de verkoop, dan moet er aan de
andere kant wat gesnoeid wor-
den.
In feite is dat General Motors over
komen. In het Detroitse hoofd-
ZATERDAG 7 MEI 1977
Een toepasselijke plaat van
de Pontiac Firebird. Veel uiter
lijk vertoon. Bijna protserig.
Een typische "grote Ameri-
Een foto uit de heel oude doos.
Van driekwart eeuw terug. Uit
de beginjaren ua>» het befaamde
merk Cadillac. Toen er nog
handgemaakte juweeltjes van
automobielbouw uit het kleine
fabriekje bij Detroit kwamen.
Een fabriekje, dat later door
"big brother" General Motors
zou worden opgeslokt.
Van alle 4.3 miljoen Nederlandse
gezinnen bezit 1.53 miljoen (36 pro
cent) geen auto. Doch van dit aantal
overweegt 17 procent (257.000 ge
zinnen) er wel een aan te schaffen.
De "autoloze" gezinnen behoren
voor 75 procent (1.150.000) tot de la
gere welstandsklassen In bijna
driekwart van deze gezinnen met
de lage inkomens wordt de aan
koop van een auto overwegen.
Duurder worden van het autorijden
zal daarom in het bijzonder de ge
wone man treffen.
Dit is de conclusie van de Stichting
Weg naar aanleiding van de uit
komsten van een enquete onder
5500 huishoudens en alleenstaan
den. Doel van dit onderzoek, dat de
Nederlandse Stichting voor de sta
tistiek uitvoerde, was om na te gaan
hoe de koopplannen zijn bij die
huishoudens, die (nog) geen auto
hebbeh
Volgens de stichting is duidelijk
gebleken dat niet over de aanschaf
fing van een auto wordt gedacht in
huishoudens waar het gezinshoofd
60 jaar of ouder is of een aow-
uitkering de voornaamste bron van
inkomsten is. Van de gezinnen
zonder auto uit 'de lagere inkomens,
die geen auto willen kopen, is 67
procent ouder dan 60 jaar.
Bij de enquete is ook vastgesteld
dat een toenemend aantal gezinnen
geen auto hebben of wil hebben in
de stedelijke gebieden van Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag.
Het gaat om 33 procent (418 000)
van het totaal aantal gezinnen (1,27
miljoen), dat niet van plan is een
auto te kopen.
Duidelijk is. aldus de Stichting
Weg, dat het openbaar vervoer in de
Randstad een belangrijke taak
heeft voor het vervoer van autoloze
gezinnen en alleenstaanden zonder
auto.
Bij het onderzoek is tenslotte naar
voren gekomen dat het autobezit
geen luxe is Op dit moment heb
ben 1.32 miljoen gezinnen en al
leenstaanden uit de lagere inko
mens een auto tegenover 1.45 mil
joen gezinnen uit de hogere wel
standsklassen. De groei van het au
tobezit irj d'e komende jaren zal ech
ter voorhamelijk plaats hebben in
de lagere inkomensgroepen.
Wie onmiddellijk na de introductie
een Mazda 323 heeft gekocht zat
goed. Voor relatief weinig geld
legde hij beslag op een prettig,
handzaam en leuk autootje.
Zij die toen de kat nog even uit de
boom wilden kijken zullen er nu
voor moeten bloeden als zij als
nog door de knieën gaan voor de
charme van dit Japanse karretje.
De levertijden zijn namelijk in
middels stevig opgelopen. Tus
sen de bestelling nu en de aflever
ing te zijner tijd zit beslist een
prijsverhoging. Hoe groot, kon
den wij nog niet te weten komen
bij de Haagse importeur. Hij pro
beert het natuurlijk zo laag moge
lijk te houden. Maar het zullen
beslist honderden guldens zijn.
En in de autowereld geldt nu
eenmaal de dagprijs.
Dat kan tot zeer onplezierige erva
ringen leiden. Wij herinneren ons
iemand die tussen order en afle
vering twee niet misselijke prijs
verhogingen kreeg te slikken. Of
ficieel mag men dan de bestelling
annuleren. Maar wie brengt die
moed op? Wie heeft zin opnieuw
te gaan beginnen? Dat zijn er
maar weinig.
Dubbel jammer overigens, dat deze
Mazda al in prijs omhoog gaat.
Jammer natuurlijk voor dege
nen, die er belangstelling voor
hebben. En dat zijn er nogal wat
gezien en gehoord de reacties in
de korte tijd, dat wij erin hebben
rondgereden. Maar ook jammer
voor het wagentje zelf. Een van
de grootste attracties was de gun-
- stige prijsstelling. Tieneneenhalf
duizend gulden voor een heel
compleet karretje in aardige uit
voering. Maar dan met een 1000
cc motor. Wilde men meer ver
mogen, voor elfeneenhalf dui
zend kon men al de 1300 cc versie
krijgen. Van die glans van goed
koopte gaat nu natuurlijk wat af.
Jammer.
Maar het blijft een aantrekkelijk
wagentje. Dat hebben wij al ge
schreven, toen wij er begin van
dit jaar de eerste ervaringen mee
hadden kunnen opdoen in Japan.
Maar dat was maar heel kort. En
bovendien op een mooi opge
poetst testcircuit. Dat is nog wel
wat anders dan het dagelijkse
verkeer op de lang niet altijd bril
jante wegen in en om ons vader
land.
Maar al hebben we in die gewone
praktijk van het alledaagse ge
bruik wat bezwaren ontdekt, die
we daar in het Verre Oosten niet
direct of niet zo duidelijk hadden
onderkend, het is en blijft een
leuk gestileerde auto, die meer
Europees dan Japans aandoet
Een wagen, die prettig compleet
is uitgerust met als meest opval
lend accessoire de verwarming
én wisser op de achterruit. Zeer
royale deuren maken ook het in
stappen in een driedeurs versie
gemakkelijk. De stoelen zijn
werkelijk uitstekend. De achter
bank is gescheiden, waardoor
men de helft kan neerklappen.
En dat is soms wel hodig, want de
bagageruimte is van nature niet
bijster groot.
Het dashboardje zit prettig laag en
is uiterst smaakvol ontworpen.
Alle benodigde informatie kan
gemakkelijk worden afgelezen.
Trouwens, alles zit en werkt even
gemakkelijk. Men voelt zich on
middellijk in de Mazda 323 thuis.
Ook wat dat betreft hebben de
Japanse ontwerpers goed over de
grenzen gekeken.
Remmen zijn eenvoudig te dose
ren, de pedaaldruk is licht en de
versnellingsbak is soepel te han
teren. Alleen hebben wij toch
weer wat moeite gehad met de
Japanse maten. Want als we
rechtop gingen zitten hadden we
weer met het lage plafond te bak
keleien. De Japanners schijnen
er toch moeite mee te hebben te
aanvaarden dat er ook langere
mensen op deze aardbol rondtol
len. En dat die ook in hun auto's
willen rijden.
Nou we toch begonnen zijn met het
plaatsen van kritische noten wil
len we de rest ook meteen maar
dumpen. De Mazda 323 is onge
twijfeld windgevoelig. Op 'n be
bost circuit in Japan merkt men
dat niet meteen. En natuurlijk
telt dat ook hier niet elke dag.
Maar als er efkens een meer dan
normale bries uit zee komt
waaien dan is dat heel duidelijk
in het stuur te merken.
De plaatsing van de benzinetank
onder en achteraan de wagen is
om het zacht uit te drukken niet
bijster gelukkig. In tegendeel.
Ondanks wat voorzieningen is
het een kwetsbare plek bij een
staartbotsing.
Verder is de wagen vrij slap ge
veerd. Vóór schroefveren en ach
ter een starre as in combinatie
met schroefveren en Panhard-
stang. Een vrij klassiek patroon.
Maar in Hirosjima heeft men
doelbewust gekozen voor de
klassieke conceptie van starre
achteras, motor voorin en aan
drijving op de achterwielen. On
danks de opmars van de voorwie
laandrijving. "Het maakt het on
derhoud gemakkelijker en der
halve goedkoper", zo is ongeveer
de samenvatting van een over
igens breedopgezette motiver
ing. Maar dan calculeert men be
wust minder ruimte in door een
zware tunnel, grotere windgevoe
ligheid en een wat ongelukkiger
veerkarakteristiek. Overigens
zou het ons niet verbazen dat dat
laatste aanzienlijk zou verbeteren
als er andere banden en schok
dempers onder werden gezet
Maar dat verandert dan niets aan de
stuurkarakteristiek. Bij hogere
snelheden is de wagen namelijk
wat moeilijk de bocht in te krij
gen. Hij wil graag rechtdoor. Het
is natuurlijk eenvoudig te corri
geren door wat gas terug te ne
men. maar het geeft even een on
prettig gevoel.
Overigens is dit laatste bezwaar op
ons lijstje uiteraard sprekender
in de 1300-versie dan in de aller
goedkoopste uitvoering, waarin
een motor van 983 cc inhoud is
gezet. De 45 DIN-pk die daarmee
kunnen worden geproduceerd
zijn bepaald niet voldoende om
de wagen met grote snolheden de
bocht in te kunnen jagen. Eigen
lijk is dat motortje wat te licht
voor het wagentje, dat om zo te
zeggen dan ook nauwelijks fut in
zijn lijf heeft. Het duurt "uren"
voor de vaart erin zit.
Het merkwaardige is echter dat hij
dan wel wil doorgaan. Het gaat
niet snel, maar gestaag blijft de
teller in de wagen oplopen tot
zelfs boven de 140 kilometer.
Heel anders voelt de 1300 cc motor
aan, die een vermogen van 60
DIN-pk kan leveren. Die de wa
gen een lekker pittig karretje
maakt dat zich stevig laat door
trekken. Maar om en nabij de 110
kilometer per uur gaat die
krachtbron dan wel fiks brom
men. Dat gaat over bij hogere
snelheden. En dan kan men het
alleronderste uit de kan halen.
We liepen bijna de teller uit. Maar
van tijdopnemingen in Hirosjima
weten we, dat deze editie van de
Mazda 323 tot een top van 137
echte kilometers per uur kan op
lopen. En dat - moeten we toege
ven - vinden we lang niet onge
lukkig voor dit toch niet te grote
model.
Zijn we langzamerhand op het punt
van de kosten gekomen. We heb
ben de prijzen al genoemd: 10.600
voor de goedkoopste en 11.500
gulden voor de voordeligste 1300
cc. Althans, dat telt nu, maar niet
meer als men de wagen voor de
deur krijgt. Wat het dan zal wor
den weten we niet. Maar we ne
men aan dat er dan niets zal zijn
veranderd aan het verbruik, dat
wij met een gemiddeld gebruik
van de auto hebben gemeten op
éen op twaalf voor de 1000 cc en
één op elf voor de 1300 cc. Niet
opvallend gering, maar toch ook
geen hoog verbruik.
Alles bij elkaar blijven wij begrij
pen dat er zo veel en zo vaak be
langstelling was voor onze test
wagen. Een goed ogend autootje,
dat zelfs na een prijsverhoging
nog in de zeer betaalbare klasse
blijft figureren. Dat zich in alle
opzichten gemakkelijk laat be
dienen, dat goed zit en veel com
fort te bieden heeft. En dan is
men best bereid wat slappe ve
ring, windgevoeligheid en soms
wat rumoer te accepteren.
