Akkoord bereikt
in conflict Akzo
-binnenschippers
RPF, het geweten van het CDA
'Verhouding tussen CDA
en Pvda niet verbroken'
Morgen laatste dag
Volledige vrachtprijs toegezegd
T weede-Kamerlid
De Beer: renovatie
te vaak toegepast
Nederlandse rechter
bevoegd in Rijnproces
Protesten gezinszorg
tegen nieuwe bezui
nigingen van CRM
VISSERS WEG UIT
IERSE KUSTSTROOK
3wni c/ecyezc'/Zij/c'
ruaievfa) zien.
voel u eens een dagje
Vliegende Hollander
32e Internationale Huishoudbeurs Juu
15t/m 24 april '77-RAI Amsterdam !£2
ZATERDAG 23 APRIL 1977
BINNENLAND
PAGINA 7
Het CDA begint 'm wel een beetje
te knijpen. Steeds meer tekenen
wijzer op dat veel protestanten zich
niet thuis voelen in het onderko
men dat KVP, ARP en CHU samen
gebouwd hebben. Voor het CDA is
de Reformatorische Politieke Fe
deratie, de RPF, een bedreiging.
De RPF is geboren uit verzet tegen
de totstandkoming van het CDA
„de christen-democratische par
tijen hebben afscheid genomen van
christelijke politiek", zegt RPF-
lijstaanvoerder Jan Rietkerk ron
duit. „De christelijke beginselen
zijn steeds meer op de achtergrond
geraakt en vervangen door een po
litiek waarin de wereld en de mens
centraal staan".
Samen met SGP en GPV doet het
RPF een „reformatorisch appèl" op
het Nederlandse volk om terug te
keren naar „een werkelijk christe
lijke politiek waarvoor de bijbel
maatgevend is".
Bij anti-revolutionairen en
CHU'ers op de Veluwe, het Zuid
hollandse polderland en de
Zeeuwse eilanden is dat in goede
aarde gevallen. Het CDA is hun te
weinig christelijk en te veel rooms.
Het anti-papisme is nog bij lange na
niet afgestorven. Ook is het velen
van hen een doorn in het oog dat het
CDA zich op sleeptouw laat nemen
door de socialisten.
Vooral binnen de CHU rommelt
het. De van oudsher grote rechter
vleugel binnen de Unie - de Cen
trumgespreksgroep - heeft
groeiende bezwaren tegen het
CDA. De „verlinksing" is niet de
minste. Maar niet iedereen vindt de
tijd rijp om voorgoed afscheid te
nemen van de CHU. De kabinets
crisis en de ferme taal die het CDA
de laatste tijd tegen de PvdA
spreekt zijn in deze kringen goed
gevallen
Kruisinga loopt zich het vuur uit de
sloffen om de verontrusten binnen
de CHU te houden. Hij heeft het
CHU-kamerlid Van Leijenhorst -
dat een goede naam heeft bij de
Centrumgespreksgroep en wiens
twijfel over het CDA alom bekend
is - op de tweede plaats van de
CHU-kandidatenlijst (en daarmee
nummer zes bij het CDA) gezet.
Trouwens - de hele top van de
CHU-lijst is „verrechtst". Kruisin
ga's tactiek lijkt succes te hebben.
De schade is beperkt gebleven. Tot
nu toe heeft geen enkele vooraan
staande CHU'er de Unie vaarwel
gezegd.
De verontruste anti
revolutionairen - verenigd in de ge
spreksgroep van AR-gezinden -
hebben de ARP al wel de rug toe
gekeerd. Maar niet zo massaal als
wel eens verwacht werd. De sa
menhang onder de ARP'ers is van
huis uit erg groot. Zo is het ex-
Kamerlid Ad Schouten - dat de
Tweede Kamer verliet vanwege
zijn onvrede over het CDA - nog
altijd lid van de ARP.
Binnen de ARP liggen de bezwaren
tegen het CDA anders dan binnen
de CHU. Vrezen de verontruste
CHU'ers dat het CDA te veel een
linkse koers gaat varen, de anti
revolutionairen zijn vooral bezorgd
om het christelijk gehalte van het
CDA.
Dat heeft te maken met hun ver
schillende kerkelijke afkomst. On
der invloed van de theologische
ontwikkelingen binnen de gere
formeerde kerken van de laatste ja
ren is de ARP meer en meer een
evangelisch-progressieve partij
geworden, voor wie de PvdA de
eerst aangewezen bondgenoot is.
Dit vinden de anti-revolutionairen
te weinig in het CDA terug.
Veel ARP'ers hebben hun hoop ge
vestigd op Aantjes. Van hem wordt
verwacht dat hij het CDA „christe
lijker" zal maken. Maar het „chris
telijke" van de ARP is veel her
vormde CHU'ers te vooruitstre
vend, te links. Bij de CHU is de
theologische doorbraak tot nu toe
achterwege gebleven.
Voor verontruste AR-mensen lijkt
de RPF minder een toevluchtsoord
dan voor hun broeders bij de CHU.
De RPF is niet aangeraakt door de
theologische vernieuwing en ligt
meer in de lijn van dé CHU dan van
de ARP. De ex-anti-revolutionairen
die wel een onderdak bij de RPF
gevonden hebben zijn juist uit de
ARP gestapt vanwege hun bezwa
ren tegen de politieke en theologi
sche „nieuwlichterij" binnen de ge
reformeerde wereld.
Andere verontruste ARP'ers zien
daarentegen in het CDA een middel
op de „linkse" ontwikkelingen in
de AR een halt toe te roepen. Zo is
het AR-Kamerlid Schakel, dat in
1963 door de rechtervleugel van de
ARP naar de Tweede Kamer is ge
stuurd, helemaal tot het CDA be
keerd.
Ook de oecumene - de theologische
toenadering van protestanten en
katholieken - heeft in het voordeel
van het CDA gewerkt.
Door dit alles is de aanhang die de
RPF zich heeft weten te verwerven
niet zo groot als wel eens verwacht
of gevreesd werd. Meer dan drie
duizend leden -verspreid over een
stuk of zeventig kiesverenigingen -
heeft de reformatorische tegen
hanger van het CDA niet. Grote
doorbraken vanuit ARP en CHU
zijn er niet geweest. Op meer dan
een Kamerzetel hoeft de RPF niet
te rekenen, zo lijkt het. Tenzij er
onverwachte dingen in het CDA
gebeuren.
Toch blijft de RPF een bedreiging
voor het CDA. Want de RPF
spreekt dezelfde taal als de ARP en
de CHU van vijftien, twintig jaar te
rug. Op 25 mei zal blijken hoevelen
zich daardoor aangesproken voe
len.
GRONINGEN (ANP) - AKZO Zout Chemie in Delfzijl is gisteravond door de knieën
gegaan voor de eisen van de stakende binnenschippers. De zoutbedrijven in Delfzijl en
Hengelo zullen de vrachtprijzen gaan betalen, die de schippers hebben bedongen. Dit
heeft een woordvoerder van AKZO gisteravond meegedeeld, na afloop van het overleg
tussen overheid, schippers en verladers in Groningen.
Ambtenaren:
geen spreiding
rijksdiensten
LEIDEN - "Bij renovatie moet
je je niet laten leiden door emo
tionele taal van actiegroepen.
Mede onder druk van die pres
siegroepen worden veel te veel
oude stadsgedeelten behouden.
Grofweg kun je stellen dat alle
huizen uit de vorige eeuw moe
ten worden gesloopt. Boven
dien is renovatie (het opknap
pen van oudere huizen) erg
duur en de vaak in de binnen
stad slechte woonomstandig
heden veranderen toch niet".
Dat is de mening van het
Tweede Kamerlid L. M. de Beer
(WD), die gisteravond voor een
niet al te talrijk gehoor sprak op
een bijeenkomst van de libera
len in Leiden. De Beer meent
dat renovatie pas interessant
wordt bij in het begin van deze
eeuw gebouwde woningen. Die
huizen op redelijke wijze laten
voldoen aan de eisen die we
tegenwoordig aan een woning
stellen en met betrekkelijk
weinig geld, dan zijn erg aardige
resultaten te bereiken, aldus de
WD'er. In zijn 'liberiale visie
op het wonen' stelde De Beer
het bewind van minister Gruij-
ters van Volkshuisvesting aan
de orde. Hij hekelde daarbij
vooral het beleid van de D'66-er
op het terrein van de ruimtelijk
ordening, onder meer neerge
legd in de Verstedelijkingsnota.
Ten onrechte wordt daarbij,
volgens De Beer gemikt op
groeikernen (plaatsen waar
duizend tot tweeduizend wo
ningen per jaar moeten worden
gebouwd). Dat leidt volgens de
liberaal tot massale nieuw
bouw. "Bijlmermeer-achtige
toestanden, waarin kleinscha
ligheid tot de onmogelijkheden
behoort. Bovendien wordt dat
produktieniveau in een aantal
gevallen niet gehaald. Daar
naast is de vrije woonkeuze in
het geding en dat is een voor ons
belangrijk liberaal beginsel", zo
meent het Tweede Kamerlid.
RIJNSBURG - „De verstoorde
verhouding tussen het CDA en
de PvdA behoeft geen verbro
ken verhouding te zijn". Dit zei
professor Steenkamp, voorzit
ter van het Christen Democra
tisch Appèl, gisteravond in
Rijnsburg tijdens een bijeen
komst van zijn partij. De gloed
vol betogende Steenkamp
voegde er echter direct aan toe
dat de vorming van een nieuw
kabinet in de eerste plaats af
hankelijk zal zijn van de situatie
na de verkiezingen op 25 mei.
Hij wilde dan ook zeker niet de
VVD als mogelijke regerings
partner uitsluiten.
Steenkamp: „Het is juist de
kracht van het CDA dat we be
reid zijn tot constructief overleg
met iedereen. De polarisatie
wijzen we af. Dat werkt ver
woestend in een democratisch
bestel". Fel haalde de CDA-
voorzitter uit naar de wijze
waarop de PvdA haar verkie
zingscampagne voert. „Het is
onvoorstelbaar wat men over de
CDA-lijsttrekker Van Agt durft
te zeggen. De aanvallen in het
persoonlijke vlak zijn beneden
peil. Het vereist zelfbeheersing
om je als CDA-man niet tot het
zelfde peil te verlagen. De be
doeling van de aanvallen is om
tweedracht te zaaien in het
CDA. De opkomende CDA
moet kapot worden gemaakt".
Ondanks de harde woorden aan
het adres van de PvdA signa
leerde Steenkamp een grote
mate van eensgezindheid tus
sen socialisten en christen
democraten op het punt van de
ontwikkelingssamenwerking.
Steenkamp: „Uit enkele enque-
tes is naar voren gekomen dat
de meerderheid van het Neder
landse volk evenals Wiegel van
de WD eigenlijk maar weinig
geld aan ontwikkelingshulp wil
geven. Als dat inderdaad zo is
dan schaam ik mij daarvoor.
Vergeleken met de straatarme
landen in de derde wereld is het
hier in Nederland onafgebro
ken sinterklaasavond. Ik ben
het dan ook volkomen met Den
Uyl eens dat ontwikkelings
hulp hard nodig is. En evenals
Den Uyl namens de PvdA zeg ik
ook namens het CDA dat er
zonder ontwikkelingshulp met
ons niet valt te regeren".
DEN HAAG (ANP) - De vijf centra
les van overheidspersoneel vinden
op voorhand, dat de overheid moet
stoppen met het spreiden van
rijksdiensten. Zij komen tot dit
voorlopig oordeel onder andere
naar aanleiding van de beleids
voornemens, die zijn neergelegd in
de onlangs verschenen verstedelij
kingsnota van minister Gruyters.
Binnen veertien dagen zullen de
centrales hun definitief standpunt
over het spreidingsbeleid bepalen,
zo hebben zij gisteren meegedeeld.
Volgens voorzitter W. Wieringa van
de ambtenarencentrales legt de
verstedelijkingsnota een zwaar ac
cent op de bouw van extra wonin
gen in de toekomstige agglomeratie
Den Haag. Wanneer dit beleid
wordt gevolgd is er ook voldoende
werkgelegenheid in de residentie
nodig, zodat dè arribtenarenorgani-
saties het spreidingsbeleid nog
eens met de overheid willen bedis
cussiëren, aldus Wieringa. Hij stelt,
dat de ambtenarenbonden door de
verstedelijkingsnota worden ge
sterkt in de bezwaren, die zij al
vanaf het begin hebben aangete
kend tegen de spreiding van rijks
diensten.
Bij de vijf centrales van overheid
spersoneel zijn alle ambtenarenor-
ganisaties aangesloten, met in to
taal ruim 650.000 leden.
AKZO ging akkoord met de eisen
onder de voorwaarde dat er snel ge
laden en gelost zal worden. Is dit
niet het geval en wordt afgeweken
van de wettelijke laad- en losrege-
ling, dan zal niet meer dan negentig
procent van het vrachttarief wor
den betaald.
Eerder op de avond hadden schip
pers al aangegeven bereid te zijn
hun acties op te schorten. Dit nadat
de AKZO besloot om opnieuw met
de stakers rond de tafel te gaan zit
ten. De schippers stelden echter
bijvoorbaat dat als het resultaat van
dit nieuwe overleg niet bevredi
gend zou zijn, de acties zouden
worden verscherpt.
De schippersstaking heeft drie da
gen geduurd en werd donderdag in
Amsterdam, Rotterdam enTerneu-
zen door prikacties ondersteund.
De staking was het gevolg van een
daling van de vrachttarieven in
Hengelo en Delfzijl, met respectie
velijk tien en acht procent. De
schippers gaven AKZO de schuld
van die daling, omdat deze al een
aantal jaren geleden begonnen is
met het bedingen van lagere tarie
ven.
De twee zoutwinningsbedrijven
van AKZO zijn sterk aangewezen
op de binnenvaart. Zowel Hengelo
als Delfzijl heeft een produktie van
1,8 miljoen ton zout per jaar. Die
produktie wordt vrijwel geheel
door de binnenscheepvaart afge
voerd. Gistermiddag leek er nog
weinig reden tot optimisme over
een spoedige afloop van de acties.
AKZO wees toen nog alle eisen van
de schippers van de hand.
MAASTRICHT ANP) - Een kale vlakte is overgebleven na de sloop van een drietal panden in de stadskern van
Maastricht. Die sloop is voor twintig leden van de rijkscommissie voor de monumentenzorg aanleiding geweest
hun ontslag in te dienen bij minister Van Doorn (CRM). De leden hadden de minister namelijk geadviseerd de
betrokken panden op de voorlopige monumentenlijst te plaatsenDe commissie kwam er deze week achter dat Van
Doom hun advies niet had opgevolgd, waardoor de slopershamer gisteren toesloeg.
DEN HAAG (SP) - De Nederlandse
vissers hebben praktisch allemaal
gisteren besloten hun schepen te
rug te trekken uit de Ierse vis-zone.
De reders willen niet het risico lo
pen dat hun schepen opgebracht
worden door de Ierse marine of dat
bemanningen gearresteerd wor
den. In totaal bevonden zich giste
ren zo'n vijftien Nederlandse sche
pen bij of in de zone die de Ierse
regering heeft "gereserveerd" voor
de eigen kustvissers.
De schade loopt volgens de reders
in de honderdduizenden guldens.
De makreelvangst voor de kust van
Zuid-Engeland was redelijk tot
goed, maar omdat de vissers de
makreel niet kunnen volgen op
haar trek naar Ierland, wordt er al
rekening gehouden met een onren
dabel seizoen.
AMSTERDAM (ANP) Nederlandse
gezinsverzorgsters zijn veront
waardigd over de ingrijpende be
zuinigingsmaatregelen die staats
secretaris Meijer van CRM heeft
aangekondigd op het gebied van de
gezinsverzorging. De maatregelen
houden in dat een vacaturestop
voor parttime helpsters zal worden
ingevoerd voor de duur van twee
jaar, met ingang van 1 juli a.s.
De vacatures die daardoor ontstaan
wil de staatssecretaris laten vervul
len door zogenaamde „bemidde
lingshelpsters". Deze helpsters zijn
in tegenstelling tot de traditionele
gezinsverzorgsters niet in vaste
dienst bij een instelling, genieten
geen sociale voorzieningen, krijgen
geen vorm van scholing of vor
ming. en worden per uur betaald
door de cliènt die van hun diensten
gebruik maakt. Dat levert CRM in
de komende twee jaar een bespa
ring op van circa 210 miljoen gul
den. De verzorgingsinstellingen
zullen hierbij slechts de taak van
bemiddelaar vervullen.
„De status van de gezins- en be
jaardenhelpster wordt hierdoor ge
lijk aan die van de particuliere
werkster", aldus mej. H. Houwers
van de landelijke actiegroep ge
zinsverzorging, „maar", zo zei zij
„ernstiger is nog dat naast de kwan
titeit ook de kwaliteit van de ge
zinsverzorging door deze maatrege
len zal worden aangetast".
Gratis ijsjes
in eindhoven
EINDHOVEN (ANP) - Een al ge
ruime tijd durende concurrentie
strijd tussen een aantal ijsventers in
Eindhoven heeft er vrijdagmiddag
toe geleid, dat eéri van hen gratis
ijsjes uitdeelde aan leerlingen van
een technische school. Op dat mo
ment probeerden drie ijsventers
hun waar bij die school aan de man
te brengen. Omdat de directie van
de school moeilijkheden vreesde
werd de politie ingeschakeld en
werden de lèerlingen een kwartier
vroeger naar binnen gehaald.
De "ïjsoorlog" in Eindhoven kwam
begin deze week duidelijk aan het
licht. Een Eindhovense ijsventer
vertelde de politie zelfs dat hij door
een Belgische collega was be
dreigd.
DEN HAAG (SP) - Het Haagse ge
rechtshof heeft gisteren de uit
spraak van de Rotterdamse recht
bank vernietigd, waarbij deze zich
zelf onbevoegd had verklaard te
oordelen over het "Rijnproces" dat
door drie Westlandse tuinders en
de Stichting Reinwater was aange
spannen tegen de Franse kalimij-
nen in de Elzas. Tevens werden de
kalimijnen veroordeeld tot de tot
nog toe gemaakte kosten, ruim
33.000 gulden De tuinders en de
Stichting Reinwater hadden de ka
limijnen in oktober 1974 voor de
Rotterdamse rechtbank gedaagd.
Gevraagd werd een onrechtmatig-
verklaring van de enorme lozing
van afvalzouten in de Rijn en toe
kenning van schadevergoeding.
In mei 1975 verklaarde de Rotter
damse rechtbank zich onbevoegd,
tegen welke uitspraak de eisers be
roep aantekenden bij het gerechts
hof te Den Haag. Alvorens uit
spraak te doen verwees het Haagse
Hof de vraag omtrent de rechter
lijke bevoegdheid (Franse of Ne
derlandse rechter) naar het
E.E.G.-gerechtshof te Luxemburg.
Dit Hof besliste in november vorig
jaar dat de rechter ter plaatse waar
de schade geleden wordt - in dit
geval dus de Nederlandse rechter-
mede bevoegd is.
Door de Stichting Reinwater en de
tuinders zal thans dus verder wor
den geprocedeerd voor de recht
bank te Rotterdam en te Den Haag
over de vraag of de enorme zoutlo-
zingen van de kalimijnen in de Rijn
onrechtvaardig zijn. De vergoeding
van de door de tuinders geleden
schade kan daarna aan de orde ko
men.
ADVERTENTIE
hliAl los
«•aslge.oes«-L
Chemische Fabr.'Schiedam' 010-26.47.56
ADVERTENTIE
Twee Groningers
dood in huis
GRONINGEN (SP) - De politie in
Groningen heeft gisteren twee in
woners uit die stad dood aangetrof
fen in hun woningen. De 31-jarige
T. van der Velde moet al zo'n twaalf
dagen geleden gestorven zijn. Door
de warmte in zijn woning was het
stoffelijk overschot al in verre staat
van ontbinding. De 75-jarige J.
Mostert werd dood aangetroffen
door zijn kleinzoon. De man was
vermoedelijk al vijf dagen dood.
ADVERTENTIE
Met echte historische vliegtuigen van Fokker Spin en
Fokker F VII A tot en met de ruimtevaart.
Elke dag geopend van 10-17 uur
(Van 1/11 tot 1/4 's-maandags gesloten)
AVIODOME
suggestie vooreen gevleugeld dagje uit
inlichtingen Aviodome, Schiphol C. 020 -173640
Snol nog even al die gezellige nieuwtjes zien op 't gebied van:
meubelen, doe-'t-zelf. tuin. toerisme, keukens en sanitair,
vissport manifestatie, mode en nog veel meer.
De Huishoudbeurs is 'n gebeurtenis voor iedereen, jongen oud.
Dagelijks van 10.00-17.00 en van 19.00-22.30 uur.
Op zondagen 's avonds gesloten. Entree: 6.- p.p.
Kinderen en groepen boven de 25 personen 2.- korting p.p.
Gratis parkeren!
